آیه ۴۴ - سوره یوسف

آیه قالُوا أَضْغاثُ أَحْلامٍ وَ ما نَحْنُ بِتَأْويلِ الْأَحْلامِ بِعالِمينَ [44]

گفتند: «اين‌ها خواب‌هاى پريشان و آشفته‌اى است؛ و ما از تعبير اين‌گونه خواب‌ها آگاه نيستيم».

۱
(یوسف/ ۴۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْقَاسِمِ النَّوْفَلِیِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ (علیه السلام) الْمُؤْمِنُ یَرَی الرُّؤْیَا فَتَکُونُ کَمَا رَآهَا وَ رُبَّمَا رَأَی الرُّؤْیَا فَلَا تَکُونُ شَیْئاً فَقَالَ إِنَ الْمُؤْمِنَ إِذَا نَامَ خَرَجَتْ مِنْ رُوحِهِ حَرَکَهًٌْ مَمْدُودَهًٌْ صَاعِدَهًٌْ إِلَی السَّمَاءِ فَکُلُّ مَا رَآهُ رُوحُ الْمُؤْمِنِ فِی مَلَکُوتِ السَّمَاءِ فِی مَوْضِعِ التَّقْدِیرِ وَ التَّدْبِیرِ فَهُوَ الْحَقُّ وَ کُلُّ مَا رَآهُ فِی الْأَرْضِ فَهُوَ أَضْغَاثُ أَحْلَامٍ.

امام صادق (علیه السلام)- محمّدبن‌قاسم‌نوفلی گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «گاهی مؤمن خوابی می‌بیند که با حقیقت مطابقت دارد و گاهی خوابی می‌بیند که چنین نیست»! حضرت فرمود: «هنگامی‌که مؤمن بخوابد پرتوی از روحش تا آسمان کشیده شود، پس هرچه را مؤمن در ملکوت آسمان‌ها که جای تقدیر و تدبیر است ببیند، حقیقت و هرچه را در زمین ببیند خواب پریشان است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۷۶
بحارالأنوار، ج۵۸، ص۳۲/ نورالثقلین
۲
(یوسف/ ۴۴)

الصّادق (علیه السلام)- الرُّؤْیَا عَلَی ثَلَاثَهًِْ وُجُوهٍ بِشَارَهًٍْ مِنَ اللَّهِ لِلْمُؤْمِنِ وَ تَحْذِیرٍ مِنَ الشَّیْطَانِ وَ أَضْغَاثِ أَحْلَامٍ.

امام صادق (علیه السلام)- خواب‌دیدن سه‌گونه است: «مژده‌ی خدا به مؤمن، ترساندن شیطان، پرت و پلا».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۷۶
الکافی، ج۸، ص۹۰/ نورالثقلین
۳
(یوسف/ ۴۴)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ عَلِیٍّ (علیه السلام) قَال‌َ: سَأَلْتُ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) عَنِ الرَّجُلِ یَنَامُ فَیَرَی الرُّؤْیَا فَرُبَّمَا کَانَتْ حَقّاً وَ رُبَّمَا کَانَتْ بَاطِلًا فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مَا مِنْ عَبْدٍ یَنَامُ إِلَّا عُرِجَ بِرُوحِهِ إِلَی رَبِّ الْعَالَمِینَ فَمَا رَأَی عِنْدَ رَبِّ الْعَالَمِینَ فَهُوَ حَقٌّ ثُمَّ إِذَا أَمَرَ اللَّهُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ بِرَدِّ رُوحِهِ إِلَی جَسَدِهِ فَصَارَتِ الرُّوحُ بَیْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ فَمَا رَأَتْهُ فَهُوَ أَضْغَاثُ أَحْلَام.

امام علی (علیه السلام)- از امام علی (علیه السلام) روایت است که فرمود: از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) پرسیدم: «مردی خواب می‌بیند چه بسا حقّ است و چه بسا باطل». رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «ای علی (علیه السلام) هر بنده‌ای بخوابد روحش به‌سوی پروردگار برآید هرچه را نزد پروردگار بیند حقّ است و چون خدای عزیز جبّار دستور دهد روح به تن برگردد در میان آسمان و زمین سیر کند و آنچه را در راه ببیند بیهوده و باطل است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۷۶
نورالثقلین
۴
(یوسف/ ۴۴)

الصّادق (علیه السلام)- رَأَتْ فَاطِمَهًُْ (علیه السلام) فِی النَّوْمِ کَأَنَّ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ ذُبِحَا أَوْ قُتِلَا فَأَحْزَنَهَا ذَلِکَ فَأَخْبَرَتْ بِهِ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ یَا رُؤْیَا فَتَمَثَّلَتْ بَیْنَ یَدَیْهِ قَالَ أَنْتِ أَرَیْتِ فَاطِمَهًَْ هَذَا الْبَلَاءَ قَالَتْ لَا فَقَالَ یَا أَضْغَاثُ أَنْتِ أَرَیْتِ فَاطِمَهًَْ هَذَا الْبَلَاءَ قَالَتْ نَعَمْ یَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ فَمَا أَرَدْتِ بِذَلِکِ قَالَتْ أَرَدْتُ أَنْ أُحْزِنَهَا فَقَالَ لِفَاطِمَهًَْ اسْمَعِی لَیْسَ هَذَا بِشَیْءٍ.

امام صادق (علیه السلام)- فاطمه (سلام الله علیها) در خواب دید که گویا حسن و حسین (علیها السلام) ذبح شده‌اند یا کشته شده‌اند، پس این خواب، او را اندوهناک ساخت و آن را با رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در میان گذاشت. حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) فرمود: «ای خواب»! بلافاصله «خواب» در مقابل حضرتش نمایان شد. حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) فرمود: «تو این مصیبت را به فاطمه (سلام الله علیها) نمایانده‌ای»؟ خواب گفت: «خیر، ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)». رسول خدا (صلی الله علیه و آله) خطاب به خواب‌های پریشان گفت: «ای خواب‌های پریشان! شما این بلا را به فاطمه (سلام الله علیها) نمایانده‌اید»؟ گفتند: «آری، ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)». فرمود: «از چه روی، چنین کرده‌ای»؟ گفت: «می‌خواستم فاطمه (سلام الله علیها) را غمگین کنم». رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به فاطمه (سلام الله علیها) فرمود: «شنیدی! چیز مهمّی نبوده است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۷۶
بحارالأنوار، ج۴۳، ص۹۱/ نورالثقلین/ البرهان
بیشتر