آیه ۹۳ - سوره یوسف

امام صادق (علیه السلام)- مفضّل‌بن‌عمر گوید: از امام صادق (علیه السلام) شنیدم که فرمود: «می‌دانی پیراهن یوسف (علیه السلام) چه بود»؟ عرض کردم: «نه». فرمود: «وقتی برای [سوزاندن] ابراهیم (علیه السلام) آتش افروختند، جبرئیل جامه‌ای از جامه‌های بهشت برایش آورده و به او پوشانید و با آن جامه، گرما و سرما به ابراهیم (علیه السلام) زیانی نمی‌رسانید. زمان مرگ ابراهیم (علیه السلام) فرا رسید، آن را در غلافی نهاد و به اسحاق (علیه السلام) و اسحاق (علیه السلام) آن را به یعقوب (علیه السلام) و چون یوسف (علیه السلام) به دنیا آمد، یعقوب (علیه السلام) آن را بر او آویخت و پیوسته در بازوی او بود تا زمانی‌که آن جریانات برای یوسف (علیه السلام) اتّفاق افتاد. هنگامی‌که یوسف (علیه السلام) پیراهن را در مصر از غلاف بیرون آورد، یعقوب (علیه السلام) بوی آن را [در کنعان] احساس کرد؛ چنانکه در قرآن می‌فرماید: من بوی یوسف را احساس می‌کنم، اگر مرا به نادانی و کم عقلی نسبت ندهید!. (یوسف/۹۴). و آن همان پیراهنی بود که خداوند از بهشت فرو فرستاده بود. عرض کردم: «فدایت شوم! در نهایت، آن پیراهن به چه کسی رسید»؟ امام (علیه السلام) فرمود: «به اهلش رسید»، آنگاه فرمود: «هر پیغمبری که دانش یا چیز دیگری را به ارث برده، در نهایت به آل‌محمّد (رسیده است. و هنگامی‌که کاروان از سرزمین مصر به راه افتاد یعقوب (علیه السلام) در فلسطین بود که بوی یوسف (علیه السلام) را احساس کرد و آن بوی همان پیراهنی بود که از بهشت آورده شده بود؛ و ما (اهل بیت) آن را به ارث برده‌ایم».

امام باقر (علیه السلام)- وقتی همسر عزیز (زلیخا) به فقر و نیاز دچار شد، به او گفتند: «ای کاش، نزد یوسف (علیه السلام) می‌رفتی! چرا چنین نمی‌کنی»؟ با برخی از نزدیکان به مشورت پرداخت؛ گفتند: «می‌ترسیم او آسیبی به تو برساند». آن زن گفت: «هرگز چنین نیست، من از کسی که از خداوند بیم دارد، هراسی ندارم». وقتی زن عزیز بر یوسف (علیه السلام) وارد شد و او را در آن‌چنان شکوه و منزلت و حکومت دید، گفت: «حمد و سپاس از آن خدایی است که بردگان را با طاعت خویش به پادشاهی رسانید و پادشاهان را در پی نافرمانی خویش به ذلّت و بردگی کشانید». تا اینکه یوسف (علیه السلام) با وی ازدواج کرد و دید که باکره است. یوسف (علیه السلام) به او گفت: «آیا این نیکوتر نیست؟ آیا این زیباتر نیست»؟ آن زن گفت: «من به‌واسطه‌ی تو با چهار خصلت آزموده شدم: من زیباترین زمانه‌ی خود بودم و تو نیز زیباترین زمانه‌ی خود بودی؛ من باکره بودم و همسرم در امر زناشویی ناتوان بود». زمانی‌که آن حوادث برای برادران یوسف (علیه السلام) رخ داد، یعقوب (علیه السلام) که هنوز نمی‌دانست عزیز مصر، فرزند خودش یوسف (علیه السلام) است، چنین نامه‌ای به او نوشت: «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم. از یعقوب‌بن‌اسحاق بن‌ابراهیم خلیل الله عزّوجلّ به عزیز آل فرعون: سلام علیک. همانا خداوندی را در پیشگاه تو می‌ستایم که هیچ معبودی جز او نیست. امّا بعد، ما خانواده‌ای هستیم که به آتش انواع بلا و مصیبت سوخته‌ایم. جدّم ابراهیم (علیه السلام) چون خداوند یگانه را اطاعت می‌کرد، در آتش افکنده شد؛ امّا خداوند تبارک‌وتعالی آتش را بر او گلستان کرد. خداوند متعال به نیای من ابراهیم دستور داد که پدرم را قربانی کند و چون خواست او را ذبح کند، پروردگار به‌جای او آن قربانی را فرستاد. من نیز پسری داشتم که عزیزترین کس من در این دنیا بود. او را از دست داده و غم و اندوه فراق او سوی چشمانم و نور دیدگانم را از من گرفت. او از طرف مادرش برادری داشت که هر وقت به یاد پسر گمگشته‌ام می‌افتادم، برادرش را به سینه می‌چسباندم تا بخشی از عشق و اشتیاقم به یوسف (علیه السلام) از بین برود، وی هم اکنون نزد تو به تهمت دزدی زندانی است. من تو را گواه می‌گیرم که هیچ‌گاه دستم را به دزدی نیالوده‌ام و هیچ‌یک از فرزندان من به دزدی آلوده نشده‌اند». چون یوسف (علیه السلام) نامه‌ی یعقوب (علیه السلام) را خواند، گریست و بانگ برآورد و گفت: «اذْهَبُواْ بِقَمِیصِی هَذَا فَأَلْقُوهُ عَلَی وَجْهِ أَبِی یَأْتِ بَصِیرًا وَ أْتُونِی بِأَهْلِکُمْ أَجْمَعِینَ».

امام باقر (علیه السلام)- بعد از جریاناتی که برای برادران یوسف (علیه السلام) اتّفاق افتاد، یعقوب (علیه السلام) خطاب به یوسف (علیه السلام) بی‌آنکه بداند او یوسف (علیه السلام) است چنین نوشت: «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم؛ از یعقوب‌بن‌اسحاق بن ابراهیم خلیل الله (علیه السلام)، خطاب به عزیز آل فرعون! سلام بر تو! سپاس می‌گویم خدایی را که معبودی جز او نیست. ما خاندانی هستیم که انواع بلا مشتاق ماست؛ جدّم ابراهیم (علیه السلام) بود که در راه اطاعت از پروردگارش در آتش انداخته شد و خداوند آتش را برایش سرد و سالم قرار داد؛ و خدا به جدم دستور داد که پدرم را قربانی کند و [در نهایت] قوچی را به‌جای او فدا نمود؛ و من فرزندی داشتم که عزیزترین افراد پیش من بود که او را گم کرده‌ام و اندوه من بر او، بینایی‌ام را از من گرفت؛ او برادر مادری داشت که هرگاه به یاد گمگشته‌ام می‌افتادم این برادرش را در بغل می‌گرفتم که مقداری از اندوه مرا از میان می‌برد و او اکنون به‌خاطر دزدی نزد شما زندانی شده است و تو را گواه می‌گیرم که من هیچ‌گاه دزدی نکرده و فرزندِ دزد نداشته‌ام». هنگامی‌که یوسف (علیه السلام) نامه را خواند گریه نمود و فریادی کشید و گفت: إِذْهَبُوا بِقَمِیصِی هَذَا فَأَلْقُوهُ عَلَی وَجْهِ أَبِی یَأْتِ بَصِیراً.