آیه أَلا إِنَّ أَوْلِياءَ اللهِ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ [62]
آگاه باشيد! [دوستان و] اولياى خدا، نه ترسى بر آن‌هاست و نه اندوهگين مى‌شوند.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَن ابْنِ‌عَبَّاسٍ قَال: سُئِلَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِهِ تَعَالَی أَلا إِنَّ أَوْلِیاءَ اللهِ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ فَقِیلَ لَهُ مَنْ هَؤُلَاءِ الْأَوْلِیَاءُ فَقَالَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) هُمْ قَوْمٌ أَخْلَصُوا لِلَّهِ تَعَالَی فِی عِبَادَتِهِ وَ نَظَرُوا إِلَی بَاطِنِ الدُّنْیَا حِینَ نَظَرَ النَّاسُ إِلَی ظَاهِرِهَا فَعَرَفُوا آجِلَهَا حِینَ غَرَّ النَّاسُ سِوَاهُمْ بِعَاجِلِهَا فَتَرَکُوا مِنْهَا مَا عَلِمُوا أَنَّهُ سَیَتْرُکُهُمْ وَ أَمَاتُوا مِنْهَا مَا عَلِمُوا أَنَّهُ سَیُمِیتُهُم.
امام علی (علیه السلام)- از امیرمؤمنان علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) درباره‌ی تفسیر آیه‌ی أَلا إِنَّ أَوْلِیَاء اللهِِ لاَ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لاَ هُمْ یَحْزَنُونَ سؤال شد: «أَوْلِیَاء چه کسانی هستند»؟ امیرمؤمنین (علیه السلام) فرمود: «ایشان جماعتی هستند که در عبادت خداوند متعال اخلاص ورزیدند. در زمانی‌که دیگر مردمان به ظاهر دنیا توجّه می‌کردند، آنان به باطن آن توجّه داشتند و آن زمان‌که دیگران به امور زودگذر دنیا فریفته شده بودند، اینان عواقب و سرانجام امور را مدّ نظر داشتند و به همین‌خاطر چیزهایی را که می‌دانستند آنان را رها خواهد کرد، ترک کردند و چیزهایی را که می‌دانستند موجب نابودی آنان خواهد شد، از بین بردند».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِالرَّحْمَنِ‌بْنِ‌سَالِمٍ الْأَشَلِّ عَنْ بَعْضِ الْفُقَهَاءِ قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِین (علیه السلام) فَقَالَ هُمْ نَحْنُ وَ أَتْبَاعُنَا فَمَنْ تَبِعَنَا مِنْ بَعْدِنَا طُوبَی لَنَا وَ طُوبَی لَهُمْ أَفْضَلُ مِنْ طُوبَی لَنَا قَالَ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) مَا شَأْنُ طُوبَی لَهُمْ أَفْضَلُ مِنْ طُوبَی لَنَا أَ لَسْنَا نَحْنُ وَ هُمْ عَلَی أَمْرٍ قَالَ لَا لِأَنَّهُمْ حَمَلُوا مَا لَمْ تَحَمَّلُوا عَلَیْهِ وَ أَطَاقُوا مَا لَمْ تُطِیقُوا.
امام علی (علیه السلام)- عبدالرّحمن‌بن‌سالم اشل از عدّه‌ای از علماء و بزرگان نقل می‌کند که [زمانی در حضور امام علی (علیه السلام) بودند که] امام علی (علیه السلام)، آیه‌ی أَلا إِنَّ أَوْلِیَاءَ اللهِ لاَ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لاَ هُمْ یَحْزَنُونَ را تلاوت کرد و سپس پرسید: «آیا می‌دانید أَوْلِیَاءَ اللهِ چه کسانی هستند»؟ آن بزرگان جواب دادند: «[نخیر، نمی‌دانیم]، ای امیرمؤمنان! چه کسانی هستند»؟ فرمود: «آنان، ما هستیم و کسانی که پس از ما از ما تبعیّت و پیروی کند. خوشا به حال ما و خوشا به سعادت آنان؛ البتّه بیشتر برای آنان مایه‌ی خشنودی و سعادت است». یکی از آنان پرسید: «ای امیرمؤمنان (علیه السلام)! منظور شما از اینکه بیشتر برای آنان مایه‌ی خشنودی و سعادت است، چیست»؟ مگر ما و آنان هم عقیده نیستیم»؟ فرمود: «نه! آن‌ها چیزهایی را تحمّل می‌کنند که شما تحمّل نکردید و چندان بردباری می‌نمایند که شما نداشتید».
السّجّاد (علیه السلام)- قال ابوجعفر (علیه السلام) وَجَدْنَا فِی کِتَابِ عَلِیِّ‌بْنِ‌الْحُسَیْنِ (علیه السلام) أَلا إِنَّ أَوْلِیاءَ اللهِ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ إِذَا أَدَّوْا فَرَائِضَ اللَّهِ وَ أَخَذُوا سُنَنَ رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) وَ تَوَرَّعُوا عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ وَ زَهِدُوا فِی عَاجِلِ زَهْرَهًِْ الدُّنْیَا وَ رَغِبُوا فِیمَا عِنْدَ اللَّهِ وَ اکْتَسَبُوا الطَّیِّبَ مِنْ رِزْقِ اللَّهِ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا یُرِیدُونَ بِهِ التَّفَاخُرَ وَ التَّکَاثُرَ ثُمَّ أَنْفَقُوا فِیمَا یَلْزَمُهُمْ مِنْ حُقُوقٍ وَاجِبَهًٍْ فَأُولَئِکَ الَّذِینَ بَارَکَ اللَّهُ لَهُمْ فِیمَا اکْتَسَبُوا وَ یُثَابُونَ عَلَی مَا قَدَّمُوا لآِخِرَتِهِمْ.
امام سجاد (علیه السلام)- امام باقر (علیه السلام) فرمود: در کتاب علیّ‌بن‌الحسین (علیه السلام) دیدیم که آن حضرت در توضیح آیه‌ی أَلا إِنَّ أَوْلِیَاءَ اللهِ لاَ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لاَ هُمْ یَحْزَنُونَ چنین فرموده: «اگر واجبات الهی را به‌جا می‌آورند و به سنّت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) عمل نموده و از محارم الهی دوری گزینند و جلوه‌های فریبنده‌ی دنیا را ترک گویند و به آنچه نزد خداست، رغبت داشته باشند و به‌دنبال کسب روزی حلال باشند و با کسب روزی حلال، قصد فخر فروشی و زیاده‌خواهی را نداشته باشند و حقوقی که بر گردن آن‌هاست را ادا نمایند، خداوند به کسب و کارشان برکت می‌دهد و به خاطر آنچه برای آخرتشان، پیش فرستاده‌اند به آنان ثواب داده می‌شود».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- فِی لُبِّ اللُّبَاب: إِنَّ مِنْ عِبَادِ اللَّهِ لَأُنَاساً مَا هُمْ بِأَنْبِیَاءَ وَ لَا شُهَدَاءَ یغبطهم الأنبیاء و الشهداء یوم القیامهًْ لِمَکَانِهِمْ مِنَ اللَّهِ فَقِیلَ مَنْ هُمْ یَا رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) قَالَ الَّذِینَ یَتَحَابُّونَ بِرَوْحِ اللَّهِ مِنْ غَیْرِ أَرْحَامٍ بَیْنَهُمْ وَ لَا أَمْوَالٍ یَتَعَاطَوْنَ بَیْنَهُمْ وَ إِنَّ عَلَی وُجُوهِهِمْ لَنُوراً وَ إِنَّهُمْ لَعَلَی مَنَابِرَ مِنْ نُورٍ لَا یَخَافُونَ إِذَا خَافَ النَّاسُ وَ لَا یَحْزَنُونَ إِذَا حَزِنُوا ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَهًَْ أَلا إِنَّ أَوْلِیاءَ اللهِ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- در کتاب لبّ‌اللّباب از پیامبر (صلی الله علیه و آله) نقل شده: «گروهی از بندگان خدا هستند که از پیامبران و شهداء نیستند [امّا با این حال] روز قیامت، پیامبران و شهدا به حال آن‌ها غبطه می‌خورند». عرض شد: «ای رسول‌خدا! این‌ها چه کسانی هستند»؟ فرمود: «کسانی که به خاطر خدا با یکدیگر دوستی می‌کنند؛ با اینکه رابطه خویشاوندی میانشان نیست و دادوستد مالی ندارند. بر چهره‌ی ایشان [در روز قیامت] نوری است و بر منبرهایی از نور قرار دارند و در روزی که همه می‌ترسند و غمگین‌اند، ترس و غمی ندارند». آنگاه حضرت این آیه را تلاوت فرمود: «أَلا إِنَّ أَوْلِیاءَ اللهِ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَرْفُوعاً إِلَی النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) أَنَّهُ قَال: أَ تَدْرُونَ مَا غَمِّی وَ فِی أَیِ شَیْءٍ تَفَکُّرِی وَ إِلَی أَیِ شَیْءٍ أَشْتَاقُ قَالَ أَصْحَابُهُ لَا یَا رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) مَا عَلِمْنَا بِهَذِهِ مِنْ شَیْءٍ أَخْبِرْنَا بِغَمِّکَ وَ تَفَکُّرِکَ وَ تَشَوُّقِکَ قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) أُخْبِرُکُمْ إِنْ شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ تَنَفَّسَ وَ قَالَ هَاهْ شَوْقاً إِلَی إِخْوَانِی مِنْ بَعْدِی فَقَالَ أَبُوذَرٍّ (رحمة الله علیه) یَا رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) أَ لَسْنَا إِخْوَانَکَ قَالَ لَا أَنْتُمْ أَصْحَابِی وَ إِخْوَانِی یَجِیئُونَ مِنْ بَعْدِی شَأْنُهُمْ شَأْنُ الْأَنْبِیَاءِ قَوْمٌ یَفِرُّونَ مِنَ الْآبَاءِ وَ الْأُمَّهَاتِ وَ مِنَ الْإِخْوَهًِْ وَ الْأَخَوَاتِ وَ مِنَ الْقَرَابَاتِ کُلِّهِمْ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّه ... یَا أَبَاذَرٍّ (رحمة الله علیه) ضِحْکُهُمْ عِبَادَهًٌْ وَ فَرَحُهُمْ تَسْبِیحٌ وَ نَوْمُهُمْ صَدَقَهًٌْ وَ أَنْفَاسُهُمْ جِهَادٌ وَ یَنْظُرُ اللَّهُ إِلَیْهِمْ فِی کُلِّ یَوْمٍ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ یَا أَبَاذَرٍّ (رحمة الله علیه) إِنِّی إِلَیْهِمْ لَمُشْتَاقٌ ثُمَّ غَمَّضَ عَیْنَیْهِ وَ بَکَی شَوْقاً ثُمَّ قَالَ اللَّهُمَّ احْفَظْهُمْ وَ انْصُرْهُمْ عَلَی مَنْ خَالَفَ عَلَیْهِمْ وَ لَا تَخْذُلْهُمْ وَ أَقِرَّ عَیْنِی بِهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ أَلا إِنَّ أَوْلِیاءَ اللهِ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ وَ قَالَ رَسُولُ‌اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مَنْ عَرَفَ اللَّهَ مَنَعَ فَاهُ مِنَ الْکَلَامِ وَ بَطْنَهُ مِنَ الطَّعَامِ وَ عَنَّی نَفْسَهُ بِالصِّیَامِ وَ الْقِیَامِ قَالُوا بِآبَائِنَا وَ أُمَّهَاتِنَا یَا رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) هَؤُلَاءِ أَوْلِیَاءُ اللَّهِ قَالَ إِنَّ أَوْلِیَاءَ اللَّهِ سَکَتُوا فَکَانَ سُکُوتُهُمْ ذِکْراً وَ نَظَرُوا فَکَانَ نَظَرُهُمْ عِبْرَهًًْ وَ نَطَقُوا فَکَانَ نُطْقُهُمْ حِکْمَهًًْ وَ مَشَوْا فَکَانَ مَشْیُهُمْ بَیْنَ النَّاسِ بَرَکَهًًْ لَوْ لَا الْآجَالُ الَّتِی کُتِبَتْ عَلَیْهِمْ لَمْ تَقِرَّ أَرْوَاحُهُمْ فِی أَجْسَادِهِمْ خَوْفاً مِنَ الْعَذَابِ وَ شَوْقاً إِلَی الثَّوَابِ وَ قَالَ أَحَبُّ عِبَادِ اللَّهِ إِلَیَّ الْأَتْقِیَاءُ الْأَخْفِیَاءُ الَّذِینَ إِذَا غَابُوا لَمْ یُفْتَقَدُوا وَ إِذَا شَهِدُوا لَمْ یُعْرَفُوا أُولَئِکَ أَئِمَّهًُْ الْهُدَی وَ مَصَابِیحُ الْعِلْمِ وَ قَالَ إِنَّ الْمُؤْمِنَ قَیَّدَهُ الْقُرْآنُ عَنْ کَثِیرٍ مِنْ هَوَاءِ نَفْسِهِ وَ شَهْوَتِهِ فَالصَّلَاهًُْ کَهْفُهُ وَ الصِّیَامُ جُنَّتُهُ وَ الصَّدَقَهًُْ فَکَاکُه.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- در حدیثی مرفوع از پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمده است: «آیا می‌دانید اندوه من از چیست و به چه می‌اندیشم و به چه چیزی اشتیاق دارم»؟ اصحاب عرض کردند: «نه ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! به هیچ‌کدام از این‌ها آگاهی نداریم. خود آنان ما را از اندوه و اندیشه و اشتیاقتان آگاه فرمایید». پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «به خواست خدا به شما خواهم گفت». آنگاه نفس عمیقی کشیده و فرمود: «آه! چقدر مشتاق [دیدنِ] برادرانِ بعد از خودم هستم»! ابوذر (رحمة الله علیه) عرض کرد: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! آیا ما برادران شما نیستیم»؟ فرمود: «نه! شما اصحاب من هستید و برادرانم بعد از من خواهند آمد. منزلت آن‌ها همچون منزلت انبیاست. آن‌ها مردمانی هستند که به خاطر جلب رضایت الهی از پدران، مادران، برادران، خواهران و بستگانشان دوری می‌گزینند... ای ابوذر (رحمة الله علیه)! خنده‌ی آن‌ها عبادت، سرورشان تسبیح، خوابشان صدقه و نَفَس‌هایشان جهاد است. خداوند در هر روز سه بار به آن‌ها نظر می‌کند. ای ابوذر (رحمة الله علیه)! من بسیار به آن‌ها مشتاقم». آنگاه پیامبر (صلی الله علیه و آله) چشمان مبارک خود را فرو بست و گریه‌ی شوقی نمود. سپس عرضه داشت: «خداوندا! آن‌ها را حفظ فرما و بر مخالفینشان، یاریشان نما! آن‌ها را خوار مگردان و چشمان مرا در روز قیامت به [دیدنِ] آن‌ها روشن فرما أَلا إِنَّ أَوْلِیاءَ اللهِ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ». رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «هرکه خدا را بشناسد، دهانش را از سخن [ِحرام] و شکمش را از غذا [ی حرام] باز دارد و نفْس خود را به روزه و نماز ریاضت دهد». اصحاب عرض کردند: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! پدران و مادرانمان به فدایت! اینان اولیای خدا هستند»؟ حضرت فرمود: «اولیای خدا سکوت می‌کنند و سکوتشان ذکر است؛ نگاه می‌کنند و نگاهشان [از روی] عبرت است؛ سخن می‌گویند و کلامشان حکمت است؛ راه می‌روند و رفت‌وآمدشان بین مردم [موجب] برکت است. اگر نبود که مرگشان [در روز معیّنی] تعیین شده است از ترسِ عذاب و اشتیاق به ثواب، روحشان در پیکر آرام نمی‌گرفت».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- وَ سُئِلَ عَنْهُ (صلی الله علیه و آله) مَنْ أَوْلِیَاءُ اللهِ قَالَ الَّذِینَ إِذَا خَلَوْا ذَکَرُوا اللَّه.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- [از پیامبر (صلی الله علیه و آله)] سؤال شد: «اولیای الهی چه کسانی هستند»؟ فرمود: «کسانی که وقتی به [چهره‌ی] ایشان نگاه شود، یاد خدا زنده گردد».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- ابْنِ‌عَبَّاسٍ (رحمة الله علیه) قَالَ بَیْنَمَا النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) وَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) بِمَکَّهًَْ أَیَّامَ الْمَوْسِمِ إِذِ الْتَفَتَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) إِلَی عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ قَالَ هَنِیئاً لَکَ وَ طُوبَی لَکَ یَا أَبَاالْحَسَنِ (علیه السلام) إِنَّ اللَّهَ قَدْ أَنْزَلَ عَلَیَّ آیَهًًْ مُحْکَمَهًًْ غَیْرَ مُتَشَابِهَهًٍْ ذِکْرِی وَ إِیَّاکَ فِیهَا سَوَاءٌ فَقَالَ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دِیناً بِیَوْمِ عَرَفَاتٍ وَ یَوْمِ جُمُعَهًٍْ هَذَا جَبْرَئِیلُ یُخْبِرُنِی عَنِ اللَّهِ أَنَّ اللَّهَ یَبْعَثُکَ وَ شِیعَتَکَ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ رُکْبَاناً غَیْرَ رَجَّالَهًٍْ عَلَی نَجَائِبَ فَرَحْلُهَا مِنَ النُّورِ فَتُنَاخُ عِنْدَ قُبُورِهِمْ فَیُقَالُ لَهُمْ ارْکَبُوا یَا أَوْلِیَاءَ اللَّهِ فَیَرْکَبُونَ صَفّاً مُعْتَدِلًا أَنْتَ إِمَامُهُمْ إِلَی الْجَنَّهًِْ حَتَّی إِذْ صَارُوا إِلَی الْفَحْصِ ثَارَتْ فِی وُجُوهِهِمْ رِیحٌ یُقَالُ لَهَا الْمُثِیرَهًُْ فَتَذْرِی فِی وُجُوهِهِمُ الْمِسْکَ الْأَذْفَرَ فَیُنَادُونَ بِصَوْتٍ لَهُمْ نَحْنُ الْعَلَوِیُّونَ فَیُقَالُ لَهُمْ إِنْ کُنْتُمُ الْعَلَوِیُّونَ فَأَنْتُمُ الْآمِنُونَ وَ لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ {الَّذِینَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ}.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- از ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه) نقل است: هنگامی‌که پیامبر (صلی الله علیه و آله) و علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) در ایّام حج در مکّه بودند پیامبر (صلی الله علیه و آله) رو به علی (علیه السلام) کرده و فرمود: گوارا باد بر تو و خوشا به حالت ای اباالحسن (علیه السلام)! خداوند در روز عرفه و جمعه، آیه‌ای محکم و غیر متشابه بر من نازل فرمود که من و تو در آن به یک اندازه یاد شده‌ایم؛ خدا فرمود: امروز، دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان آیین [جاودان] شما پذیرفتم. (مائده/۳) این جبرئیل است که از جانب خدا به من خبر می‌دهد: «خداوند تو و شیعیانت را روز قیامت سوار بر شترانی که جهازشان از نور است محشور می‌فرماید. این شتران کنار قبرهای شیعیانت زانو می‌زنند و به شیعیان خطاب می‌شود: «ای اولیای خدا سوار شوید»! آن‌ها نیز در یک صف منظّمی سوار می‌شوند و تو پیش روی آن‌ها رو به‌سوی بهشت خواهی بود تا اینکه به جایگاه خود برسند. نسیمی به نام «مثیره» (برانگیزنده) به صورت‌هایشان وزیده می‌شود که در صورت‌هایشان مُشکِ خوشبویی می‌پراکند. در این حال با نوای مخصوصی فریاد زنند: «ما علویّون هستیم». در این هنگام به آن‌ها خطاب شود: «اگر شما علویّون هستید پس ایمنید و امروز نه ترسی دارید و نه غمگین می‌شوید؛ شما کسانی هستید که لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌عَلِیٍّ (علیه السلام) أَنَّهُ قَال حَجَّ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مِنَ الْمَدِینَهًْ ... فَأَمَرَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) {فی یوم الغدیر} أَنْ یُقَمَّ مَا تَحْتَهُنَ وَ یُنْصَبَ لَهُ أَحْجَارٌ کَهَیْئَهًِْ الْمِنْبَرِ لِیُشْرِفَ عَلَی النَّاسِ فَتَرَاجَعَ النَّاسُ وَ احْتُبِسَ أَوَاخِرُهُمْ فِی ذَلِکَ الْمَکَانِ لَا یَزَالُونَ فَقَامَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَوْقَ تِلْکَ الْأَحْجَار قال (صلی الله علیه و آله) ... مَعَاشِرَ النَّاسِ إِنَ اللَّهَ قَدْ أَمَرَنِی وَ نَهَانِی وَ قَدْ أَمَرْتُ عَلِیّاً (علیه السلام) وَ نَهَیْتُهُ وَ عَلَیْهِ الْأَمْرُ وَ النَّهْیُ مِنْ رَبِّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ فَاسْمَعُوا لِأَمْرِهِ وَ انْتَهُوْا لِنَهْیِهِ وَ صِیرُوا إِلَی مُرَادِهِ وَ لَا تَتَفَرَّقْ بِکُمُ السُّبُلُ عَنْ سَبِیلِهِ أَنَا صِرَاطُ اللَّهِ الْمُسْتَقِیمُ الَّذِی أَمَرَکُمْ بِاتِّبَاعِهِ ثُمَّ عَلِیٌّ (علیه السلام) مِنْ بَعْدِی ثُمَّ وُلْدِی مِنْ صُلْبِهِ أَئِمَّهًٌْ (یَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَ بِهِ یَعْدِلُونَ ثُمَّ قَرَأَ (صلی الله علیه و آله) الْحَمْدُ لِلَّهِ إِلَی آخِرِهَا وَ قَالَ فِیَّ نَزَلَتْ وَ فِیهِمْ نَزَلَتْ وَ لَهُمْ عَمَّتْ وَ إِیَّاهُمْ خُصَّتْ وَ عَمَّتْ أَلا إِنَّ أَوْلِیاءَ اللهِ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ فَإِنَّ حِزْبَ اللهِ هُمُ الْغالِبُونَ أَلَا إِنَّ أَعْدَاءَهُمْ أَهْلُ الشِّقَاقِ الْعَادُّونَ وَ إِخْوَانُ الشَّیَاطِینِ الَّذِی یُوحِی بَعْضُهُمْ إِلی بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً أَلَا إِنَّ أَوْلِیَاءَهُمُ الَّذِینَ ذَکَرَهُمُ اللَّهُ فِی کِتَابِهِ الْمُؤْمِنُونَ فَقَالَ لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللهَ وَ رَسُولَهُ إِلَی آخِرِ الْآیَهًِْ أَلَا إِنَّ أَوْلِیَاءَ هُمُ الَّذِینَ وَصَفَهُمُ اللَّهُ جَلَّ‌وَ‌عَزَّ وَ لَمْ یَلْبِسُوا إِیمانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولئِکَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَ هُمْ مُهْتَدُونَ أَلَا إِنَّ أَوْلِیَاءَهُمُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ لَمْ یَرْتابُوا إِنَّ أَوْلِیَاءَهُمُ الَّذِینَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّهًَْ آمِنِینَ وَ تَتَلَقَّاهُمُ الْمَلائِکَةُ بِالتَّسْلِیمِ أَنْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوها خالِدِینَ أَلَا إِنَّ أَوْلِیَاءَهُمُ الَّذِینَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ ... حِسابٍ أَلَا إِنَّ أَعْدَاءَهُمْ یَصْلَوْنَ سَعِیراً أَلَا إِنَّ أَعْدَاءَهُمُ الَّذِینَ یَسْمَعُونَ لِجَهَنَّمَ شَهِیقاً وَ هِیَ تَفُورُ وَ لَهَا زَفِیرٌ کُلَّما دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَعَنَتْ أُخْتَها الْآیَهًَْ أَلَا إِنَّ أَعْدَاءَهُمُ الَّذِینَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَ کُلَّما أُلْقِیَ فِیها فَوْجٌ سَأَلَهُمْ خَزَنَتُها أَ لَمْ یَأْتِکُمْ نَذِیرٌ أَلَا إِنَّ أَوْلِیَاءَهُمْ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَیْبِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ کَبِیرٌ مَعَاشِرَ النَّاسِ عَدُوُّنَا مَنْ ذَمَّهُ اللَّهُ وَ لَعَنَهُ وَ وَلِیُّنَا مَنْ مَدَحَهُ اللَّهُ وَ أَحَبَّه.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) از امام باقر (علیه السلام)نقل شده است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از مدینه قصد حج کرد... [در روز غدیر] رسول خدا (صلی الله علیه و آله) دستور فرمود زیر آن درختان را تمیز کرده و از سنگ‌ها چیزی شبیه منبر بسازند تا [پیامبر (صلی الله علیه و آله) بالای آن] بر مردم مشرف باشد. آنان که جلوتر رفته بودند، برگشتند و آنان که تازه رسیده بودند، یک‌جا جمع شدند و پیامبر (صلی الله علیه و آله) بر فراز آن سنگ‌ها رفته و فرمود: «ای مردم! خداوند مرا امر و نهی فرمود و من نیز علی (علیه السلام) را امر و نهی کردم و از سوی خدای عزّوجلّ [از این پس] امر و نهی بر عهده‌ی علی (علیه السلام) است. پس فرمانش را بشنوید و از هرچه نهی می‌کند خودداری کرده و به خواسته او عمل کنید. [مبادا] راه‌های گوناگون، شما را از راه او پراکنده سازد. من صراط مستقیم خدایی هستم که به شما فرمان داده. پس از من اطاعت کنید و بعد از من، علی (علیه السلام) و پس از او فرزندان من که از نسل اویند، امامانی هستند که یَهْدُونَ بِالحَقِّ وَ بِهِ یَعْدِلُون؛ به حق هدایت و داوری می‌کنند. (اعراف/۱۸۱) آنگاه حضرت آیات سوره‌ی حمد را تلاوت نموده و فرمود: «این سوره در شأن من و این امامان (نازل شده است و عموم و خصوص آن به ایشان بستگی دارد؛ [زیرا] حزب و جمعیّت خدا پیروز است. (مائده/۵۶) دشمنانِ ایشان، بدبخت، سرکش و برادر شیطان‌ها هستند که سخنِ به ظاهر آراسته را برای فریب، به یکدیگر القا می‌کنند. (انعام/۱۱۲) دوستداران این امامان، همان مؤمنانی هستند که خداوند در کتابش آنان را [به نیکی] یاد کرده و فرموده: نمی‌یابی مردمی را که به خدا و روز قیامت ایمان آورده باشند، ولی با کسانی که با خدا و پیامبرش مخالفت می‌ورزند دوستی کنند، هرچند آن مخالفان، پدران یا فرزندان یا برادران و یا قبیله‌ی آن‌ها باشند. خدا بر دلشان رقم ایمان زده و به روحی از خود یاریشان کرده است و آن‌ها را به بهشت‌هایی که در آن نهرها جاری است درآورد. در آنجا جاودانه باشند. خدا از آن‌ها خشنود است و آنان نیز از خدا خشنودند. اینان حزب خدایند، آگاه باش که حزب خدا رستگارانند. (مجادله/۲۲) دوستداران ایشان کسانی هستند که خدای عزّوجلّ آنان را چنین توصیف فرموده که: ایمان خود را با شرک و ستم نیالودند، ایمنی تنها از آن آن‌هاست و آن‌ها هدایت‌یافتگانند»! (انعام/۸۲) دوستداران ایشان کسانی هستند که ایمان آورده و هرگز شک و تردیدی به خود راه ندادند. (حجرات/۱۵) دوستداران ایشان کسانی هستند که در امنیّت کامل وارد بهشت می‌شوند و فرشتگان با سلام به استقبالشان آمده. (انبیاء/۱۰۳) و می‌گویند: گوارایتان باد این نعمت‌ها! داخل بهشت شوید و جاودانه بمانید! (زمر/۷۳). دوستداران ایشان کسانی هستند که خدای عزّوجلّ درباره‌ی آنان فرموده است: آن‌ها وارد بهشت می‌شوند و در آن روزی بی‌حسابی به آن‌ها داده خواهد شد. (غافر/۴۰). دشمنان ایشان کسانی هستند که به دوزخ افتاده و نعره‌ی جهنّم را می‌شنوند که پیوسته می‌جوشد و جهنّم را هیاهویی است؛ هر امّتی که به آتش داخل شود امّت همکیش خود را لعنت کند. تا چون همگی در آنجا گرد آیند، گروه‌هایی که پیرو بوده‌اند درباره‌ی گروه‌هایی که پیشوا بوده‌اند گویند: پروردگارا، اینان ما را گمراه کردند، دو چندان در آتش عذابشان کن. گوید: عذاب همه دوچندان است ولی شما نمی‌دانید. (اعراف/۳۸) دشمنان ایشان کسانی هستند که خدای عزّوجلّ درباره‌ی آن‌ها فرموده است: هر زمان‌که گروهی در آن افکنده می‌شوند، نگهبانان دوزخ از آن‌ها می‌پرسند: «مگر بیم‌دهنده‌ی الهی به سراغ شما نیامد؟! (ملک/۸) دوستداران ایشان کسانی هستند که از پروردگارشان در نهان می‌ترسند، مسلّماً آمرزش و پاداش بزرگی دارند (ملک/۱۲) هستند. ای مردمان! دشمن ما کسی است که خداوند او را نکوهش و نفرین کرده و دوستدار ما کسی است که خداوند او را ستوده و دوستش می‌دارد».
الباقر (علیه السلام)- عن أبی‌حمزهًْ‌الثمالی قال ... قُلْت أَصْلَحَکَ اللَّهُ أَیُ شَیْءٍ إِذَا عَمِلْتُهُ أَنَا اسْتَکْمَلْتُ حَقِیقَهًَْ الْإِیمَانِ قَالَ تُوَالِی أَوْلِیَاءَ اللَّهِ وَ تُعَادِی أَعْدَاءَ اللَّهِ وَ تَکُونُ مَعَ الصَّادِقِینَ (علیها السلام) کَمَا أَمَرَکَ اللَّهُ قَالَ قُلْت وَ مَنْ أَوْلِیَاءُ اللَّهِ فَقَالَ أَوْلِیَاءُ اللَّهِ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ عَلِیٌّ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ وَ عَلِیُّ‌بْنُ‌الْحُسَیْنِ (ثُمَّ انْتَهَی الْأَمْرُ إِلَیْنَا ثُمَّ ابْنِی جَعْفَرٌ (علیه السلام) وَ أَوْمَأَ إِلَی جَعْفَرٍ (علیه السلام) وَ هُوَ جَالِسٌ فَمَنْ وَالَی هَؤُلَاءِ فَقَدْ وَالَی أَوْلِیَاءَ اللَّهِ وَ کَانَ مَعَ الصَّادِقِینَ کَمَا أَمَرَهُ اللَّهُ.
امام باقر (علیه السلام)- از ابوحمزه‌ثمالی نقل است؛ عرض کردم: «خدا خیرتان دهد، چه کاری است که اگر انجامش دهم به حقیقت ایمان دست یافته باشم»؟ فرمود: «اینکه از اولیای خدا پیروی کرده و از دشمنان او بیزاری بجویی و همواره با راستگویان باشی؛ آنچنان که خدا به تو دستور فرموده است». عرض کردم: «اولیای خدا و دشمنان او چه کسانی هستند»؟ فرمود: «اولیای خدا، محمّد رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، علی، حسن، حسین و علی‌ّبن‌حسین (و اینک من و بعد از من، پسرم جعفر (علیه السلام) [است]». در اینجا حضرت به جعفر صادق (علیه السلام) که آنجا نشسته بود اشاره کرد و فرمود: «هرکس از ایشان پیروی کند از اولیای خدا پیروی کرده و آنچنان که خدا به او دستور فرموده با راستگویان خواهد بود».
الصّادق (علیه السلام)- طُوبَی لِشِیعَهًِْ قَائِمِنَا (عجل الله تعالی فرجه الشریف) الْمُنْتَظِرِینَ لِظُهُورِهِ فِی غَیْبَتِهِ وَ الْمُطِیعِینَ لَهُ فِی ظُهُورِهِ أُولَئِکَ أَوْلِیَاءُ اللَّهِ الَّذِینَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُون.
امام صادق (علیه السلام)- خوشا به حال شیعیان قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ما! کسانی که در غیبتش منتظر ظهور او هستند و درحال ظهورش نیز فرمانبردار اویند. آنان اولیای خدا هستند که لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ نه خوفی بر آن‌هاست و نه اندوهگین می‌شوند.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَخْفَی أَرْبَعَهًًْ فِی أَرْبَعَهًٍْ أَخْفَی ... وَ أَخْفَی وَلِیَّهُ فِی عِبَادِهِ فَلَا تَسْتَصْغِرَنَّ عَبْداً مِنْ عَبِیدِ اللَّهِ فَرُبَّمَا یَکُونُ وَلِیَّهُ وَ أَنْتَ لَا تَعْلَمُ.
امام علی (علیه السلام)- خداوند تبارک‌وتعالی چهار چیز را در چهار چیز مخفی و پنهان داشته است: اولیاء و دوستان خود را در میان بندگان خود پنهان داشته. پس مبادا بنده‌ای از بندگان خدا را تحقیر کنی که چه بسا او از اولیاء خدا باشد و تو این را ندان!