سوره قارعة

ثواب قرائت

۱
(قارعة/ مقدمه)

الباقر (علیه السلام)- مَنْ قَرَأَ وَ أَکْثَرَ مِنْ قِرَاءَهًِْ الْقَارِعَةِ آمَنَهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ مِنْ فِتْنَهًِْ الدَّجَّالِ أَنْ یُؤْمِنَ بِهِ وَ مِنْ فَیْحِ جَهَنَّمَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ.

امام باقر (علیه السلام)- هرکه بسیار سوره‌ی قارعه را بخواند، خداوند عزّ‌وجلّ او را از فتنه‌ی دجّال در امان میدارد تا مبادا به او ایمان آورد و ان شاء الله تعالی در روز قیامت نیز او را از گرمای دوزخ در امان میدارد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۴
ثواب الأعمال، ص۱۲۵/ النورالثقلین/ البرهان
۲
(قارعة/ مقدمه)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ قَرَأَ هَذِهِ السُّورَهًَْ ثَقَّلَ اللَّهُ مِیزَانَهُ مِنَ الْحَسَنَاتِ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ وَ مَنْ کَتَبَهَا وَ عَلَّقَهَا عَلَی مُحَارَفٍ مُعْسَرٍ مِنْ أَهْلِهِ وَ خَدَمِهِ، فَتَحَ اللَّهُ عَلَی یَدَیْهِ وَ رِزْقِهِ. مَنْ کَتَبَهَا وَ عَلَّقَهَا عَلَی مُحَارَفٍ سَهَّلَ اللَّهُ عَلَیْهِ أَمْرَهُ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکه این سوره را بخواند، خداوند در روز قیامت ترازوی او را از کارهای نیک، سنگین میگرداند و هرکه آن را بنویسد و بر تنگدستی که در روزیِ خانواده و خادمانش به سختی افتاده، بیاویزد، خداوند دست او را باز میگرداند و در روزیاش گشایشی حاصل میکند. هرکه این سوره را بنویسد و بر تنگدستی بیاویزد، خداوند امورش را بر او آسان میگرداند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۴
النورالثقلین
۳
(قارعة/ مقدمه)

الصّادق (علیه السلام)- إِذَا عُلِّقَتْ عَلَی مَنْ تُعَطَّلُ وَ کَسَدَتْ سِلْعَتُهُ رَزَقَهُ اللَّهُ تَعَالَی نِفَاقَ سِلْعَتِهِ وَ کَذَا کُلُّ مَنْ أَدْمَنَ فِی قِرَاءَتِهَا فَعَلَتْ بِهِ ذَلِکَ بِإِذْنِ اللَّهِ تَعَالَی.

امام صادق (علیه السلام)- اگر این سوره بر کسی که بیکار شده و کالایش کساد شده آویخته شود، خداوند متعال به کالایش رونق میبخشد و گشایش در کار را بهره او می‌گرداند. همچنین، هر کسی که پیوسته این سوره را بخواند، به اذن خداوند متعال این سوره در کارش گشایش ایجاد میکند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۴
النورالثقلین

آیه الْقارِعَةُ [1]

آن حادثه كوبنده

آیه مَا الْقارِعَةُ [2]

و چه حادثه كوبنده اي!

آیه وَ ما أَدْراكَ مَا الْقارِعَةُ [3]

و تو چه مي‌داني كه حادثه كوبنده چيست؟! [آن حادثه همان روز قيامت است!]

۱
(قارعة/ ۳)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ ما أَدْراکَ مَا الْقارِعَةُ یُرَدِّدُهَا اللَّهُ لِهَوْلِهَا وَ فَزَعِ النَّاس بِهَا.

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَمَا أَدْرَاکَ مَا الْقَارِعَةُ؛ خداوند آن را به سبب هراسناکیاش و ترس مردم از آن، تکرار میکند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۴
القمی، ج۲، ص۴۴۰/ النورالثقلین/ البرهان

آیه يَوْمَ يَكُونُ النَّاسُ كَالْفَراشِ الْمَبْثُوثِ [4]

روزي كه مردم مانند پروانه هاي پراكنده خواهند بود.

آیه وَ تَكُونُ الْجِبالُ كَالْعِهْنِ الْمَنْفُوشِ [5]

و كوه‌ها مانند پشم رنگين حلاّجي شده [متلاشي] مي‌گردد!

۱
(قارعة/ ۵)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- الْعِهْنُ الصُّوفُ.

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- عِهن یعنی پشم.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۶
القمی، ج۲، ص۴۴۰/ النورالثقلین

آیه فَأَمَّا مَنْ ثَقُلَتْ مَوازينُهُ [6]

امّا كسي كه [در آن روز] ترازوهاي [اعمال] او سنگين است

آیه فَهُوَ في عيشَةٍ راضِيَةٍ [7]

در يك زندگي كاملاً رضايت بخش خواهد بود.

آیه وَ أَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوازينُهُ [8]

و امّا كسي كه ترازوهاي [اعمال] او سبك است.

۱
(قارعة/ ۸)

الصّادقین (علیها السلام)- فَأَمَّا مَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ فَهُوَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ فَهُوَ فِی عِیشَةٍ راضِیَةٍ وَ أَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ وَ أَنْکَرَ وَلَایَهًَْ عَلِیٍّ (علیه السلام) فَأُمُّهُ هاوِیَةٌ فَهِیَ النَّارُ جَعَلَهَا اللَّهُ لَهُ أُمّاً وَ مَأْوَاهُ.

امام باقر و امام صادق (علیها السلام)- فَأَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ او امیرمؤمنان (علیه السلام) است. فَهُوَ فِی عِیشَةٍ رَّاضِیَةٍ* وَأَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِینُهُ و ولایت حضرت علی (علیه السلام) را انکار کرد. فَأُمُّهُ هَاوِیَةٌ؛ یعنی آتش دوزخ، خداوند آن را مادر و پناهگاه او قرار میدهد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۶
المناقب، ج۲، ص۱۵۱/ البرهان
۲
(قارعة/ ۸)

الباقر (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ ثَقَّلَ الْخَیْرَ عَلَی أَهْلِ الدُّنْیَا کَثِقَلِهِ فِی مَوَازِینِهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ وَ إِنَّ اللَّهَ خَفَّفَ الشَّرَّ عَلَی أَهْلِ الدُّنْیَا کَخِفَّتِهِ فِی مَوَازِینِهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ.

امام باقر (علیه السلام)- خداوند نیکی‌ها را بر اهل دنیا سنگین کرده همان‌گونه که میزان آن‌ها را در قیامت سنگین فرموده است، و برای اهل شرّ و فساد نیز شرّ را سبک شمرده همان‌طور که میزان آن‌ها را در قیامت سبک کرده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۶
بحارالأنوار، ج۶۸، ص۲۲۵/ النورالثقلین
۳
(قارعة/ ۸)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ عَلِیٍّ (علیه السلام) یَقُولُ فِیهِ وَ قَدْ سَأَلَهُ رَجُلٌ عَمَّا اشْتَبَهَ عَلَیْهِ مِنَ الْآیَاتِ: وَ أَمَّا قَوْلُهُ مَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ وَ خَفَّتْ مَوَازِینُهُ فَإِنَّمَا یَعْنِی الْحِسَابَ تُوزَنُ الْحَسَنَاتُ وَ السَّیِّئَاتُ وَ الْحَسَنَاتُ ثِقْلُ الْمِیزَانِ وَ السَّیِّئَاتُ خِفَّهًُْ الْمِیزَانِ.

امام علی (علیه السلام)- از امام علی (علیه السلام) در جواب مردی‌که درباره‌ی تفسیر آیاتی سؤال می‌کرد، روایت شده است که فرمود: «و امّا سخن خداوند: ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ و مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ؛ معنی آن این است که پس هرکه ترازوهایش گران باشد و هرکه ترازوهایش سبک باشد. جز این نیست که حساب را قصد دارد و خوبی‌ها و بدی‌ها سنجیده می‌شود و خوبی‌ها سنگینی ترازو و بدی‌ها سبکی ترازو است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۶
النورالثقلین
۴
(قارعة/ ۸)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- فَأَمَّا مَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ بِالْحَسَنَاتِ فَهُوَ فِی عِیشَةٍ راضِیَةٍ وَ أَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ قَالَ: مِنَ الْحَسَنَاتِ.

امام صادق (علیه السلام)- فَأَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ [یعنی] با کارهای نیک. فَهُوَ فِی عِیشَةٍ رَّاضِیَةٍ* وَأَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِینُهُ [یعنی] از کارهای نیک [سبک است].

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۶
القمی، ج۲، ص۴۴۰
۵
(قارعة/ ۸)

الصّادق (علیه السلام)- أَ وَ لَیْسَ تُوزَنُ الْأَعْمَالُ؟ قَالَ (علیه السلام) لَا إِنَّ الْأَعْمَالَ لَیْسَتْ بِأَجْسَامٍ وَ إِنَّمَا هِیَ صِفَهًُْ مَا عَمِلُوا وَ إِنَّمَا یَحْتَاجُ إِلَی وَزْنِ الشَّیْءِ مَنْ جَهِلَ عَدَدَ الْأَشْیَاءِ وَ لَا یَعْرِفُ ثِقْلَهَا أَوْ خِفَّتَهَا وَ إِنَّ اللَّهَ لا یَخْفی عَلَیْهِ شَیْءٌ قَالَ فَمَا مَعْنَی الْمِیزَانِ؟ قَالَ (علیه السلام) الْعَدْلُ قَالَ فَمَا مَعْنَاهُ فِی کِتَابِهِ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ قَالَ (علیه السلام) فَمَنْ رَجَحَ عَمَلُهُ.

امام صادق (علیه السلام)- هشام‌بن‌حکم روایت کرده است: مرد زندیق از امام صادق (علیه السلام) پرسید: «مگر اعمال را وزن نمی‌کنند»؟ فرمود: «نه، اعمال اجسام نیستند آن‌ها صفت کارهای مردم است، کسی احتیاج به وزن‌کردن دارد که تعداد اشیاء را نمی‌داند و سنگینی و سبکی آن‌ها بر او پوشیده است، [درحالی‌که] چیزی بر او مخفی نیست». گفت: «پس میزان چیست»؟ فرمود: «عدالت». گفت: «پس معنی این آیه: فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ در قرآن چیست»؟ فرمود: «هرکس عملش برتری یابد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۶
الإحتجاج، ج۲، ص۳۵۱/ النورالثقلین
۶
(قارعة/ ۸)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- أَوَّلُ مَنْ تَرْجَحُ کِفَّهًُْ حَسَنَاتِهِ فِی الْمِیزَانِ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی طَالِبٍ (علیه السلام) وَ ذَلِکَ أَنَّ مِیزَانَهُ لَا یَکُونُ فِیهِ إِلَّا الْحَسَنَاتُ وَ تَبْقَی کِفَّهًُْ السَّیِّئَاتِ فَارِغَهًًْ لَا سَیِّئَهًَْ فِیهَا، لِأَنَّهُ لَمْ یَعْصِ اللَّهَ طَرْفَهًَْ عَیْنٍ!!! فَذَلِکَ قَوْلُهُ: فَأَمَّا مَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- نخستین کسی که کفّه‌ی حسنات او در ترازوی روز قیامت برتری پیدا می‌کند، علیّ‌بن‌ابی طالب (علیه السلام) است. و این بدان جهت است که در ترازوی او جز حسنات وجود ندارد و کفّه‌ی بدی‌ها خالی است و چیزی در آن نیست، چون او به اندازه‌ی یک چشم به هم زدن گناه نکرده است و این است سخن خداوند: فَأَمَّا مَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ* فَهُوَ فِی عِیشَةٍ راضِیَةٍ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۸
شواهدالتنزیل، ج۲، ص۴۷۵
۷
(قارعة/ ۸)

الصّادقین (علیها السلام)- مَا فِی الْمِیزَانِ شَیْءٌ أَثْقَلَ مِنَ الصَّلَاهًِْ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ إِنَّ الرَّجُلَ لَتُوضَعُ أَعْمَالُهُ فِی الْمِیزَانِ فَتَمِیلُ بِهِ فَیُخْرِجُ (صلی الله علیه و آله) الصَّلَاهًَْ عَلَیْهِ فَیَضَعُهَا فِی مِیزَانِهِ فَیَرْجَحُ بِهِ.

امام باقر و امام صادق (علیها السلام)- چیزی در ترازوی اعمال، سنگین‌تر از صلوات بر محمّد و آل محمّد (علیهم السلام) نیست. [در قیامت] اعمال فردی [بدون صلواتش] را می‌آورند و در میزان قرار می‌دهند، می‌بینند سبک است، آنگاه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) صلوات‌ها را آورده در میزان این فرد قرار می‌دهد که موجب سنگینی آن می‌گردد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۸
الکافی، ج۲، ص۴۹۴/ النورالثقلین/ البرهان؛ فیه: «فیقل» بدل «فیمیل»
۸
(قارعة/ ۸)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- فَقَوْلُهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ یَعْنِی وَحْدَانِیَّتَهُ لَا یَقْبَلُ اللَّهُ الْأَعْمَالَ إِلَّا بِهَا وَ هِیَ کَلِمَهًُْ التَّقْوَی یُثَقِّلُ اللَّهُ بِهِ الْمَوَازِینَ یَوْمَ الْقِیَامَهًْ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- و عبارت لا اله الّا اللَّه یعنی شهادت به وحدانیّت حقّ تعالی، اعمال بندگان قبول نمی‌شود مگر به آن و این کلمه‌ی تقوی است که در روز قیامت ترازوی عمل به واسطه‌ی آن سنگین می‌شود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۸
الأمالی للصدوق، ص۱۸۸/ النورالثقلین
۹
(قارعة/ ۸)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- نَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) وَ سَلَّمَ عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ شَهَادَتَیْنِ تُصْعِدَانِ الْقَوْلَ وَ تَرْفَعَانِ الْعَمَلَ لَا یَخِفُّ مِیزَانٌ تُوضَعَانِ فِیهِ وَ لَا یَثْقُلُ مِیزَانٌ تُرْفَعَانِ {مِنْهُ}.

امام علی (علیه السلام)- گواهی می‌دهیم که خدایی جز خدای یگانه نیست و شریکی ندارد. گواهی می‌دهیم که حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) بنده و فرستاده‌ی اوست. این دو گواهی (شهادتین) گفتار را بالا می‌برند، و کردار و عمل را به پیشگاه خدا می‌رسانند، ترازویی که این دو گواهی را در آن می‌نهند سبک نخواهد بود. و اگر بردارند با چیزی دیگری سنگین نخواهد شد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۸
نهج البلاغه، ص۱۶۹/ النورالثقلین
۱۰
(قارعة/ ۸)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- التَّسْبِیحُ نِصْفُ الْمِیزَانِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ یَمْلَأُ الْمِیزَانَ.

امام علی (علیه السلام)- سبحان اللَّه گفتن، نیمی از میزان اعمال است [که نیم آن را پر کند] و الحمد للَّه همه‌ی میزان را پر می‌کند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۸
الکافی، ج۲، ص۵۰۶/ البرهان
۱۱
(قارعة/ ۸)

الباقر (علیه السلام)- مَنْ کَانَ ظَاهِرُهُ أَرْجَحَ مِنْ بَاطِنِهِ خَفَّ مِیزَانُهُ.

امام باقر (علیه السلام)- هرکس ظاهرش بر باطنش رجحان داشته باشد میزانش سبک خواهد شد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۸
تحف العقول، ص۲۹۴/ النورالثقلین
۱۲
(قارعة/ ۸)

الصّادق (علیه السلام)- فَإِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهًِْ و نُصِبَتِ الْمَوَازِینُ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ فَهُوَ الْکَرِیمُ وَ مَنْ خَفَّتْ مَوَازِینُهُ فَهُوَ اللَّئِیمُ.

امام صادق (علیه السلام)- روز قیامت که ترازوها نصب گردند هرکس اعمال خیرش سنگین شد او بزرگوار است، و هرکس کارهای شرّش سنگین گردید، او پست خواهد شد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۸
من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۴۰۴/ النورالثقلین
۱۳
(قارعة/ ۸)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- فَهُوَ فِی عِیشَةٍ راضِیَةٍ أَیْ فِی عَیْشٍ فِی جَنَّهًٍْ قَدْ رَضِیَ عَیْشَهُ فِیهَا.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- فَأَمَّا مَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ* فَهُوَ فِی عِیشَةٍ راضِیَةٍ؛ یعنی زندگی در بهشت که از آن زندگی راضی است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۸
شواهدالتنزیل، ج۲، ص۴۷۵

آیه فَأُمُّهُ هاوِيَةٌ [9]

پناهگاهش «هاويه» (دوزخ ) است.

۱
(قارعة/ ۹)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- فَأُمُّهُ هاوِیَةٌ قَالَ: أُمُ رَأْسِهِ یُقْلَبُ فِی النَّارِ عَلَی رَأْسِهِ.

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- فَأُمُّهُ هَاوِیَةٌ؛ مغزش، با سر در آتش دوزخ افکنده میشود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۸
القمی، ج۲، ص۴۴۰/ النورالثقلین
۲
(قارعة/ ۹)

الصّادق (علیه السلام)- مَرَّ عِیسَی ابْنُ مَرْیَمَ (علیه السلام) عَلَی قَرْیَهًٍْ قَدْ مَاتَ أَهْلُهَا وَ طَیْرُهَا وَ دَوَابُّهَا فَقَالَ أَمَا إِنَّهُمْ لَمْ یَمُوتُوا إِلَّا بِسَخْطَهًٍْ وَ لَوْ مَاتُوا مُتَفَرِّقِینَ لَتَدَافَنُوا فَقَالَ الْحَوَارِیُّونَ یَا رُوحَ اللَّهِ وَ کَلِمَتَهُ ادْعُ اللَّهَ أَنْ یُحْیِیَهُمْ لَنَا فَیُخْبِرُونَا مَا کَانَتْ أَعْمَالُهُمْ فَنَجْتَنِبَهَا فَدَعَا عِیسَی (علیه السلام) رَبَّهُ فَنُودِیَ مِنَ الْجَوِّ أَنْ نَادِهِمْ فَقَامَ عِیسَی (علیه السلام) بِاللَّیْلِ عَلَی شَرَفٍ مِنَ الْأَرْضِ فَقَالَ یَا أَهْلَ هَذِهِ الْقَرْیَهًِْ فَأَجَابَهُ مِنْهُمْ مُجِیبٌ لَبَّیْکَ یَا رُوحَ اللَّهِ وَ کَلِمَتَهُ فَقَالَ وَیْحَکُمْ مَا کَانَتْ أَعْمَالُکُمْ قَالَ عِبَادَهًُْ الطَّاغُوتِ وَ حُبُّ الدُّنْیَا مَعَ خَوْفٍ قَلِیلٍ وَ أَمَلٍ بَعِیدٍ وَ غَفْلَهًٍْ فِی لَهْوٍ وَ لَعِبٍ فَقَالَ کَیْفَ کَانَ حُبُّکُمْ لِلدُّنْیَا قَالَ کَحُبِّ الصَّبِیِّ لِأُمِّهِ إِذَا أَقْبَلَتْ عَلَیْنَا فَرِحْنَا وَ سُرِرْنَا وَ إِذَا أَدْبَرَتْ عَنَّا بَکَیْنَا وَ حَزِنَّا قَالَ کَیْفَ کَانَتْ عِبَادَتُکُمْ لِلطَّاغُوتِ قَالَ الطَّاعَهًُْ لِأَهْلِ الْمَعَاصِی قَالَ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَهًُْ أَمْرِکُمْ قَالَ بِتْنَا لَیْلَهًًْ فِی عَافِیَهًٍْ وَ أَصْبَحْنَا فِی الْهَاوِیَهًِْ فَقَالَ وَ مَا الْهَاوِیَهًُْ فَقَالَ سِجِّینٌ قَالَ وَ مَا سِجِّینٌ قَالَ جِبَالٌ مِنْ جَمْرٍ تُوقَدُ عَلَیْنَا إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ قَالَ فَمَا قُلْتُمْ وَ مَا قِیلَ لَکُمْ قَالَ قُلْنَا رُدَّنَا إِلَی الدُّنْیَا فَنَزْهَدَ فِیهَا قِیلَ لَنَا کَذَبْتُمْ قَالَ وَیْحَکَ کَیْفَ لَمْ یُکَلِّمْنِی غَیْرُکَ مِنْ بَیْنِهِمْ قَالَ یَا رُوحَ اللَّهِ إِنَّهُمْ مُلْجَمُونَ بِلِجَامٍ مِنْ نَارٍ بِأَیْدِی مَلَائِکَهًٍْ غِلَاظٍ شِدَادٍ وَ إِنِّی کُنْتُ فِیهِمْ وَ لَمْ أَکُنْ مِنْهُمْ فَلَمَّا نَزَلَ الْعَذَابُ عَمَّنِی مَعَهُمْ فَأَنَا مُعَلَّقٌ بِشَعْرَهًٍْ عَلَی شَفِیرِ جَهَنَّمَ لَا أَدْرِی أُکَبْکَبُ فِیهَا أَمْ أَنْجُو مِنْهَا فَالْتَفَتَ عِیسَی (علیه السلام) إِلَی الْحَوَارِیِّینَ فَقَالَ یَا أَوْلِیَاءَ اللَّهِ أَکْلُ الْخُبْزِ الْیَابِسِ بِالْمِلْحِ الْجَرِیشِ وَ النَّوْمُ عَلَی الْمَزَابِلِ خَیْرٌ کَثِیرٌ مَعَ عَافِیَهًِْ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهًِْ.

امام صادق (علیه السلام)- حضرت عیسی‌بن‌مریم (علیه السلام) بر روستایی گذر کرد که ساکنان و پرندگان و چهارپایانش همگی مرده بودند. ایشان فرمود: «بدانید اینان به سبب عذابی مردهاند؛ چون اگر جدای از هم مرده بودند، همدیگر را دفن کرده بودند». حواریّون عرض کردند: «ای روح و کلمه (حُکم و اراده) خدا! از خداوند بخواه آنان را برای ما زنده کند تا ما را از کرده‌ی خود آگاه سازند و ما از چنین کرداری دوری جوییم». حضرت (علیه السلام) از پروردگارش چنین خواست و در آن دم از آسمان به وی ندا رسید که آنان را ندا ده. حضرت عیسی (علیه السلام) شب هنگام بر بلندی ایستاد و فرمود: «ای ساکنان روستا»! در آن هنگام یکی از آنان به حضرت (علیه السلام) پاسخ داد: «گوش به فرمان توام ای روح و کلمه (حُکم و اراده) خدا»! حضرت عیسی (علیه السلام) فرمود: «وای بر شما! چه کردهاید»؟ عرض کرد: «طاغوت پرستی و دنیا دوستی با ترس اندک و آرزوی بلند و غفلت ورزی در لهو و لعب». فرمود: «دنیا دوستی شما چگونه بود»؟ عرض کرد: «همچون فرزندی که مادرش را دوست بدارد؛ چون به ما رو کرد، خشنود و خوشحال و شاد شدیم و چون از ما روی گرداند، گریان و نالان شدیم». فرمود: «طاغوتپرستی شما چگونه بود»؟ عرض کرد: «اطاعت از اهل معصیت». فرمود: «سرانجام کارتان چگونه بود»؟ عرض کرد: «شب را در تندرستی خوابیدیم و صبح هنگام در هاویه بودیم». فرمود: «هاویه چیست»؟ عرض کرد: «سِجّین». فرمود: «سجّین چیست»؟ عرض کرد: «کوهی است از گدازه که تا به روز قیامت بر ما شعلهور است». فرمود: «شما چه گفتید و به شما چه گفته شد»؟ عرض کرد: «گفتیم: ما را به دنیا بازگردان تا زهد پیشه کنیم». به ما گفته شد: «دروغ میگویید»». فرمود: «وای بر تو! چرا در میان آنان کسی جز تو با من سخن نگفت»؟ عرض کرد: «ای روح خدا! آنان در دستان فرشتگانی درشتخو و سختگیر به لگامهایی از آتش دهانه شدهاند. من [در دنیا] در میان آنها بودم، امّا از آنها نبودم. از این رو چون عذاب فرود آمد، مرا نیز با آنان در میان گرفت. اکنون من با تار مویی بر لبه دوزخ آویخته شدهام و نمی‌دانم که در آن واژگون میشوم یا از آن رهایی مییابم». آنگاه حضرت عیسی (علیه السلام) رو به حواریّون کرد و فرمود: «ای دوستان خدا! خوردن نان خشک با سنگ نمک و خوابیدن در زبالهدانها در صورت سلامتی دنیا و آخرت، بسیار نیکتر است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۴۸
الکافی، ج۱، ص۳۱۸/ البرهان
بیشتر