سوره طلاق

ثواب قرائت

۱
(طلاق/ مقدمه)

الصّادق (علیه السلام)- مَنْ قَرَأَ سُورَهًَْ الطَّلَاقِ وَ التَّحْرِیمِ فِی فَرِیضَهًْ أَعَاذَهُ اللَّهُ مِنْ أَنْ یَکُونَ یَوْمَ الْقِیَامَهًْ مِمَّنْ یَخَافُ أَوْ یَحْزَنُ وَ عُوفِیَ مِنَ النَّارِ وَ أَدْخَلَهُ اللَّهُ الْجَنَّهًَْ بِتِلَاوَتِهِ إِیَّاهُمَا وَ مُحَافَظَتِهِ عَلَیْهِمَا لِأَنَّهُمَا لِلنَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله).

امام صادق (علیه السلام)- هرکس سوره‌ی طلاق و تحریم را در نماز واجب بخواند، خداوند او را در روز قیامت پناه خواهد داد که از جمله کسانی که می‌ترسند و غمگین می‌شوند، نباشد، از دوزخ معاف می‌شود، و خداوند او را به خاطر تلاوت‌کردن این دو سوره و تداوم بر آن‌ها، وارد بهشت خواهد کرد؛ زیرا این دو سوره متعلّق به پیامبر (صلی الله علیه و آله) است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۰
ثواب الأعمال، ص۱۱۹/ نورالثقلین/ البرهان
۲
(طلاق/ مقدمه)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ قَرَأَ هَذِهِ السُّورَهًَْ أَعْطَاهُ اللَّهُ تَوْبَهًًْ نَصُوحاً، وَ إِذَا کُتِبَتْ وَ غُسِلَتْ وَ رُشَّ مَاؤُهَا فِی مَنْزِلٍ لَمْ یُسْکَنْ فِیهِ أَبَداً وَ إِنْ سُکِنَ لَمْ یَزَلْ فِیهِ الشَّرُّ إِلَی حَیْثُ یُجْلَی.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکس این سوره را بخواند، خداوند به او توبه‌ای صادقانه خواهد بخشید، و اگر بر روی چیزی نوشته و با آب شسته شود و آب آن در منزلی پاشیده شود، به هیچ وجه کسی در آن منزل سُکنی نخواهد گُزید و اگر ساکن شود، شرّ تا زمانی‌که آن منزل متروک نشود، در آن خواهد ماند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۰
البرهان
۳
(طلاق/ مقدمه)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- وَ مَنْ قَرَأَ سُورَهًَْ الطَّلَاقِ مَاتَ عَلَی سُنَّهًْ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله).

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکس سوره‌ی طلاق را بخواند و بمیرد بر سنّت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مرده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۰
مستدرک الوسایل، ج۴، ص۳۵۲/ نورالثقلین
۴
(طلاق/ مقدمه)

الصّادق (علیه السلام)- إِذَا کُتِبَتْ وَ رُشَّ بِمَائِهَا فِی مَوْضِعٍ لَمْ یُؤْمَنُ مِنَ الْبَغْضَاءِ وَ إِذَا رُشَّ بِمَائِهَا فِی مَوْضِعٍ مَسْکُونٍ وَقَعَ الْقِتَالُ فِی ذَلِکَ الْمَوْضِعِ وَ کَانَ الْفِرَاقُ.

امام صادق (علیه السلام)- اگر بر روی چیزی نوشته شود و آب آن در موضعی پاشیده شود، آن موضع از شرّ کینه در امان نخواهد ماند، و اگر آب آن در منطقه‌ای مسکونی پاشیده شود، درگیری در آن موضع اتّفاق خواهد افتاد و جدایی حاصل خواهد شد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۰
البرهان

آیه يا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ وَ اتَّقُوا اللهَ رَبَّكُمْ لا تُخْرِجُوهُنَّ مِنْ بُيُوتِهِنَّ وَ لا يَخْرُجْنَ إِلاَّ أَنْ يَأْتينَ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ وَ تِلْكَ حُدُودُ اللهِ وَ مَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ لا تَدْري لَعَلَّ اللهَ يُحْدِثُ بَعْدَ ذلِكَ أَمْراً [1]

اى پيامبر! هر زمان خواستيد زنان را طلاق دهيد، در زمان عدّه، (در زمانى كه از عادت ماهانه پاك شده و با آن‌ها نزديكى نكرده باشيد)، آن‌ها را طلاق گوييد و حساب عدّه را نگه داريد؛ و از [مخالفت فرمان] خدايى كه پروردگار شماست بپرهيزيد؛ نه شما آن‌ها را از خانه‌هايشان بيرون كنيد و نه آن‌ها [در دوران عدّه] بيرون روند، مگر آنكه كار زشت آشكارى انجام دهند؛ اين حدود [و مرزهاى] خداست، و هركس از حدود الهى تجاوز كند به خويشتن ستم كرده؛ تو نمى‌دانى شايد خداوند بعد از اين، وضع تازه‌اى [براى اصلاح] فراهم كند.

ای پیامبر! هر زمان خواستید زنان را طلاق دهید، در زمان عدّه، [در زمانی‌که از عادت ماهانه پاک شده و با آن‌ها نزدیکی نکرده باشید]، آن‌ها را طلاق گویید و حساب عدّه را نگه دارید

۱ -۱
(طلاق/ ۱)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- تَزَوَّجُوا وَ لَا تُطَلِّقُوا فَإِنَّ الطَّلَاقَ یَهْتَزُّ مِنْهُ الْعَرْش.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- زن بگیرید و گرد جدایی نگردید زیرا عرش از این جدایی می‌لرزد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۲
مکارم الأخلاق، ص۱۹۷
۱ -۲
(طلاق/ ۱)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- أَیُّمَا امْرَأَهًْ سَأَلَتْ زَوْجَهَا الطَّلَاقَ فِی غَیْرِ مَا بِهِ بَأْسٌ فَحَرَامٌ عَلَیْهَا رَائِحَهًُْ الْجَنَّهًْ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هر زنی که بدون دلیل از شوهرش تقاضای طلاق کند، بوی بهشت بر او حرام است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۲
روضه الواعظین، ج۲، ص۳۷۶
۱ -۳
(طلاق/ ۱)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- لَا تُطَلِّقُوا النِّسَاءَ إِلَّا عَنْ رَیْبَهًْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ الذَّوَّاقِینَ وَ الذَّوَّاقَاتِ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- زنان را جز در نتیجه‌ی بدگمانی طلاق ندهید که خدا مردان بسیار زن‌گیر و زنان بسیار شوهرگیر را دوست ندارد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۲
مستدرک الوسایل، ج۱۵، ص۲۸۰
۱ -۴
(طلاق/ ۱)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَا حَلَفَ بِالطَّلَاقِ وَ لَا اسْتَحْلَفَ بِهِ إِلَّا مُنَافِق.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- به جز شخص منافق، کسی نه سوگند به طلاق‌دادن [همسرش] می‌خورد و نه [از کسی] طلب می‌کند که به آن (طلاق‌دادن همسرش) سوگند بخورد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۲
عوالی اللیالی، ج۲، ص۱۴۰
۱ -۵
(طلاق/ ۱)

الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَنْزَلَ الْقُرْآنَ عَلَی سَبْعَهًِْ أَقْسَام ... وَ مِنْهُ الْمُخَاطَبَهًُْ لِرَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ الْمُرَادُ بِالْخِطَابِ الْأُمَّهًُْ وَ مِنْهُ قَوْلُهُ تَعَالَی یا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ.

امام صادق (علیه السلام)- خداوند تبارک‌وتعالی قرآن را بر هفت بخش نازل کرد ... و از جمله بخش‌های آن، این است که مخاطب رسول خدا (صلی الله علیه و آله) است امّا مراد امّت اوست. خدای عزّوجلّ فرمود: یا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۲
بحارالأنوار، ج۹۰، ص۸۹/ القمی، ج۲، ص۳۷۳/ البرهان؛ «بتفاوت لفظی»
۱ -۶
(طلاق/ ۱)

الصّادق (علیه السلام)- أَنَّ رَجُلًا قَالَ لَهُ إِنِّی طَلَّقْتُ امْرَأَتِی ثَلَاثاً فِی مَجْلِسٍ قَالَ لَیْسَ بِشَیْءٍ ثُمَّ قَالَ أَ مَا تَقْرَأُ کِتَابَ اللَّهِ یا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ إِلَی قَوْلِهِ لَعَلَّ اللهَ یُحْدِثُ بَعْدَ ذلِکَ أَمْراً ثُمَّ قَالَ کُلُّ مَا خَالَفَ کِتَابَ اللَّهِ وَ السُّنَّهًَْ فَهُوَ یُرَدُّ إِلَی کِتَابِ اللَّهِ وَ السُّنَّهًِْ.

امام صادق (علیه السلام)- مردی نزد امام صادق (علیه السلام) آمد و پرسید: «من زن خویش را در یک مجلس، سه‌بار طلاق دادم». فرمود: «اهمیّتی ندارد». سپس فرمود: «مگر کتاب خداوند تعالی را نمی‌خوانی: یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاء فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ وَ اتَّقُوا اللهَ رَبَّکُمْ لَا تُخْرِجُوهُنَّ مِن بُیُوتِهِنَّ وَ لَا یَخْرُجْنَ إِلَّا أَن یَأْتِینَ بِفَاحِشَةٍ مُّبَیِّنَةٍ»؟ سپس فرمود: لَا تَدْرِی لَعَلَّ اللهَ یُحْدِثُ بَعْدَ ذَلِکَ أَمْرًا. سپس فرمود: «هر آنچه که با قرآن و سنّت مخالفت داشته باشد، به قرآن و سنّت بازگردانده خواهد شد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۲
وسایل الشیعهًْ، ج۲۲، ص۶۹/ بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۱۴۷/ قرب الإسناد، ص۳۰/ البرهان
۱ -۷
(طلاق/ ۱)

الباقر (علیه السلام)- کُلُّ طَلَاقٍ لَا یَکُونُ عَلَی السُّنَّهًِْ أَوْ طَلَاقٍ عَلَی الْعِدَّهًِْ فَلَیْسَ بِشَیْءٍ قَالَ زُرَارَهًُْ فَقُلْتُ لِأَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فَسِّرْ لِی طَلَاقَ السُّنَّهًِْ وَ طَلَاقَ الْعِدَّهًِْ فَقَالَ أَمَّا طَلَاقُ السُّنَّهًِْ فَإِذَا أَرَادَ الرَّجُلُ أَنْ یُطَلِّقَ امْرَأَتَهُ فَلْیَنْتَظِرْ بِهَا حَتَّی تَطْمَثَ وَ تَطْهُرَ فَإِذَا خَرَجَتْ مِنْ طَمْثِهَا طَلَّقَهَا تَطْلِیقَهًًْ مِنْ غَیْرِ جِمَاعٍ وَ یُشْهِدُ شَاهِدَیْنِ عَلَی ذَلِکَ ثُمَّ یَدَعُهَا حَتَّی تَطْمَثَ طَمْثَتَیْنِ فَتَنْقَضِیَ عِدَّتُهَا بِثَلَاثِ حِیَضٍ وَ قَدْ بَانَتْ مِنْهُ وَ یَکُونُ خَاطِباً مِنَ الْخُطَّابِ إِنْ شَاءَتْ تَزَوَّجَتْهُ وَ إِنْ شَاءَتْ لَمْ تَتَزَوَّجْهُ وَ عَلَیْهِ نَفَقَتُهَا وَ السُّکْنَی مَا دَامَتْ فِی عِدَّتِهَا وَ هُمَا یَتَوَارَثَانِ حَتَّی تَنْقَضِیَ الْعِدَّهًُْ قَالَ وَ أَمَّا طَلَاقُ الْعِدَّهًِْ الَّذِی قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ فَإِذَا أَرَادَ الرَّجُلُ مِنْکُمْ أَنْ یُطَلِّقَ امْرَأَتَهُ طَلَاقَ الْعِدَّهًِْ فَلْیَنْتَظِرْ بِهَا حَتَّی تَحِیضَ وَ تَخْرُجَ مِنْ حَیْضِهَا ثُمَّ یُطَلِّقُهَا تَطْلِیقَهًًْ مِنْ غَیْرِ جِمَاعٍ وَ یُشْهِدُ شَاهِدَیْنِ عَدْلَیْنِ وَ یُرَاجِعُهَا مِنْ یَوْمِهِ ذَلِکَ إِنْ أَحَبَّ أَوْ بَعْدَ ذَلِکَ بِأَیَّامٍ أَوْ قَبْلَ أَنْ تَحِیضَ وَ یُشْهِدُ عَلَی رَجْعَتِهَا وَ یُوَاقِعُهَا وَ یَکُونُ مَعَهَا حَتَّی تَحِیضَ فَإِذَا حَاضَتْ وَ خَرَجَتْ مِنْ حَیْضِهَا طَلَّقَهَا تَطْلِیقَهًًْ أُخْرَی مِنْ غَیْرِ جِمَاعٍ وَ یُشْهِدُ عَلَی ذَلِکَ ثُمَّ یُرَاجِعُهَا أَیْضاً مَتَی شَاءَ قَبْلَ أَنْ تَحِیضَ وَ یُشْهِدُ عَلَی رَجْعَتِهَا وَ یُوَاقِعُهَا وَ تَکُونُ مَعَهُ إِلَی أَنْ تَحِیضَ الْحَیْضَهًَْ الثَّالِثَهًَْ فَإِذَا خَرَجَتْ مِنْ حَیْضَتِهَا الثَّالِثَهًِْ طَلَّقَهَا التَّطْلِیقَهًَْ الثَّالِثَهًَْ بِغَیْرِ جِمَاعٍ وَ یُشْهِدُ عَلَی ذَلِکَ فَإِذَا فَعَلَ ذَلِکَ فَقَدْ بَانَتْ مِنْهُ وَ لَا تَحِلُّ لَهُ حَتَّی تَنْکِحَ زَوْجاً غَیْرَهُ قِیلَ لَهُ فَإِنْ کَانَتْ مِمَّنْ لَا تَحِیضُ فَقَالَ مِثْلُ هَذِهِ تُطَلَّقُ طَلَاقَ السُّنَّهًِْ.

امام باقر (علیه السلام)- هر طلاقی که براساس سنّت و یا هر طلاقی که براساس عدّه نباشد، ارزشی ندارد. زراره گوید: به امام باقر (علیه السلام) عرض کردم: «طلاق سنّت و طلاق عدّه را برای من شرح دهید»؟ فرمود: «در خصوص طلاق سنّت، هرگاه مرد بخواهد زنش را طلاق دهد، باید تا زمانی‌که آن زن حیض شود و پاک شود، منتظر بماند. پس هنگامی‌که عادت ماهیانه خویش را پشت‌سر گذاشت، بدون اینکه با او جماع کند او را یک‌بار طلاق بدهد و دو شاهد بر این ماجرا بیاورد؛ سپس او را تا دو حیض ترک کند. بنابراین عدّهاش با سه حیض به اتمام خواهد رسید، و دراین‌صورت از آن مرد جدا شده است، و آن مرد به یکی از خواستگارهای آن زن تبدیل خواهد شد، اگر بخواهد می‌تواند با آن ازدواج کند و یا نکند و تا زمانی‌که در عدّه باشد، نفقه و مسکن او برعهده‌ی مرد است و تا پایان عدّه از همدیگر ارث می‌برند». فرمود: «و امّا در خصوص طلاق عدّه که خداوند تعالی در این‌باره می‌فرماید: فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ، [باید گفت]: اگر مردی از میان شما بخواهد زن خویش را طلاق عدّه دهد، باید منتظر باشد که آن زن حیض شود و از حیض خارج شود، سپس بدون اینکه با او جماع کند او را یک‌بار طلاق بدهد و دو شاهد عادل بیاورد و اگر بخواهد، می‌تواند از همان روز و یا چند روز بعد از آن، به او رجوع کند قبل از آنکه حیض شود. باید بر بازگرداندن او شاهد بیاورد و با او همبستر شود، و تا زمانی‌که حیض شود با او باشد. پس اگر حیض شد و از حیض خود خارج شد، بدون اینکه با او جماع کند او را یک‌بار طلاق بدهد، و بر آن شاهد بیاورد، سپس می‌تواند، هرگاه که بخواهد، قبل از آنکه حیض شود به او رجوع کند و برای رجوع خود شاهد بیاورد و با وی همبستر شود و تا زمانی‌که برای سوّمین‌بار حیض شود، پیش او باشد، و هنگامی‌که از سوّمین حیض خویش خارج شد، بدون اینکه جماع کند او را برای بار سوّم طلاق دهد و بر آن شاهد بیاورد، و هنگامی‌که این کار را انجام داد، زن از وی جدا خواهد شد و دراین‌صورت ازدواج‌کردن با آن بر مرد حلال نخواهد بود، مگر آنکه با مردی دیگر ازدواج کند. به ایشان گفته شد: «اگر از جمله زنانی نباشد که حیض شوند چه»؟ فرمود: «چنین زنی، طلاق سنّت داده می‌شود».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۲
الکافی، ج۶، ص۶۵/ تهذیب الأحکام، ج۸، ص۲۶ و نورالثقلین؛ «فاذا اراد الرجل ان یطلق ... تنقضی العده» محذوف و «حیفتها طلقها الثلاثه» بدل «حیفتها الثلاثه طلقها التطلیقه الثلاثه»/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۲، ص۱۰۸؛ «فسرلی طلاق السنه ... تنقضی العده» محذوف/ البرهان
۱ -۸
(طلاق/ ۱)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِ اللَّهِ‌بْنِ‌مُسْکَانَ عَنْ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) قَال: سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) عَنْ طَلَاقِ السُّنَّهًِْ فَقَالَ عَلَی طُهْرٍ مِنْ غَیْرِ جِمَاعٍ بِشَاهِدَیْ عَدْلٍ وَ لَا یَجُوزُ الطَّلَاقُ إِلَّا بِشَاهِدَیْنِ وَ الْعِدَّهًِْ وَ هُوَ قَوْلُهُ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ ... .

امام صادق (علیه السلام)- عبدالله‌بن‌مسکان گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی طلاق سنّت (طلاقی که در زمان رسول خدا (صلی الله علیه و آله) با نظر ایشان انجام می‌گرفت) پرسیدم. فرمود: «[طلاقی که] در زمان غیر عادت ماهانه (زمان پاکی) بدون اینکه [در آن زمان پاکی] نزدیکی صورت گرفته باشد به همراه شهادت دو شاهد عادل [برای طلاق] باشد. و طلاق‌دادن جایز نیست مگر به همراه دو شاهد و عدّه نگه‌داشتن و این همان کلام خداوند است: فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ وَ اتَّقُوا اللهَ رَبَّکُمْ لا تُخْرِجُوهُنَّ مِنْ بُیُوتِهِنَّ وَ لا یَخْرُجْنَ إِلاَّ أَنْ یَأْتینَ بِفاحِشَةٍ مُبَیِّنَةٍ وَ تِلْکَ حُدُودُ اللهِ وَ مَنْ یَتَعَدَّ حُدُودَ اللهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ لا تَدْری لَعَلَّ اللهَ یُحْدِثُ بَعْدَ ذلِکَ أَمْراً.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۴
وسایل الشیعهًْ، ص۲۵، ص۲۲/ فقه القرآن، ج۲، ص۲۰۶؛ «و احصوا العدهًْ الآیه» محذوف
۱ -۹
(طلاق/ ۱)

الصّادق (علیه السلام)- وَ جَعَلَ الطَّلَاقَ فِی النِّسَاءِ الْمُزَوَّجَاتِ غَیْرَ جَائِزٍ إِلَّا بِشَاهِدَیْنِ ذَوَیْ عَدْلٍ مِنَ الْمُسْلِمِینَ وَ قَالَ فِی سَائِرِ الشَّهَادَاتِ عَلَی الدِّمَاءِ وَ الْفُرُوجِ وَ الْأَمْوَالِ وَ الْأَمْلَاکِ وَ اسْتَشْهِدُوا شَهِیدَیْنِ مِنْ رِجالِکُمْ فَإِنْ لَمْ یَکُونا رَجُلَیْنِ فَرَجُلٌ وَ امْرَأَتانِ مِمَّنْ تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَداءِ وَ بَیَّنَ الطَّلَاقَ عَزَّ ذِکْرُهُ فَقَالَ یا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ وَ اتَّقُوا اللهَ رَبَّکُمْ وَ لَوْ کَانَتِ الْمُطَلَّقَهًُْ تَبِینُ بِثَلَاثِ تَطْلِیقَات تَجْمَعُهَا کَلِمَهًٌْ وَاحِدَهًٌْ أَوْ أَکْثَرُ مِنْهَا أَوْ أَقَلُّ لَمَا قَالَ اللَّهُ تَعَالَی وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ وَ اتَّقُوا اللهَ رَبَّکُمْ إِلَی قَوْلِهِ تِلْکَ حُدُودُ اللهِ وَ مَنْ یَتَعَدَّ حُدُودَ اللهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ لا تَدْرِی لَعَلَّ اللهَ یُحْدِثُ بَعْدَ ذلِکَ أَمْراً فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِکُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ فارِقُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَ أَشْهِدُوا ذَوَیْ عَدْلٍ مِنْکُمْ وَ أَقِیمُوا الشَّهادَةَ لِلهِ ذلِکُمْ یُوعَظُ بِهِ مَنْ کانَ یُؤْمِنُ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ قَوْلِهِ لا تَدْرِی لَعَلَّ اللهَ یُحْدِثُ بَعْدَ ذلِکَ أَمْراً هُوَ نُکْرٌ یَقَعُ بَیْنَ الزَّوْجِ وَ زَوْجَتِهِ فَیُطَلِّقُ التَّطْلِیقَهًَْ الْأُولَی بِشَهَادَهًِْ ذَوَیْ عَدْلٍ وَ حَدُّ وَقْتِ التَّطْلِیقِ هُوَ آخِرُ الْقُرُوءِ وَ الْقُرْءُ هُوَ الْحَیْضُ وَ الطَّلَاقُ یَجِبُ عِنْدَ آخِرِ نُقْطَهًٍْ بَیْضَاءَ تَنْزِلُ بَعْدَ الصُّفْرَهًِْ وَ الْحُمْرَهًِْ وَ إِلَی التَّطْلِیقَهًِْ الثَّانِیَهًِْ وَ الثَّالِثَهًِْ مَا یُحْدِثُ اللَّهُ بَیْنَهُمَا عَطْفاً أَوْ زَوَالَ مَا کَرِهَاه.

امام صادق (علیه السلام)- خداوند طلاق را برای زنان شوهردار مجاز ندانسته مگر با دو شاهد عادل مسلمان و درباره‌ی سایر شهادت‌ها در خصوص اموال و املاک و خون [قتل] و عورت فرموده: و دو نفر از مردان [عادل] خود را [بر این حقّ] شاهد بگیرید! و اگر دو مرد نبودند، یک مرد و دو زن، از کسانی که مورد رضایت و اطمینان شما هستند، انتخاب کنید!. (بقره/۲۸۲). خداوند عزّوجلّ شرایط طلاق را روشن ساخته و فرموده: یا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ وَ اتَّقُوا اللهَ رَبَّکُمْ و اگر زن مطلقه با سه طلاق مباین شود یک کلمه یا بیشتر یا کمتر آن را جمع میکند، زیرا خداوند فرمود: وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ وَ اتَّقُوا اللهَ رَبَّکُمْ تا اینجا تِلْکَ حُدُودُ اللهِ وَ مَنْ یَتَعَدَّ حُدُودَ اللهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ لا تَدْرِی لَعَلَّ اللهَ یُحْدِثُ بَعْدَ ذلِکَ أَمْراً* فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِکُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ فارِقُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَ أَشْهِدُوا ذَوَیْ عَدْلٍ مِنْکُمْ وَ أَقِیمُوا الشَّهادَةَ لِلهِ ذلِکُمْ یُوعَظُ بِهِ مَنْ کانَ یُؤْمِنُ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ. و این قولش [که فرمود]: لا تَدْرِی لَعَلَّ اللهَ یُحْدِثُ بَعْدَ ذلِکَ أَمْراً اشاره به این دارد که ممکن است چیز ناخوشایندی بین زوجین حاصل شود و با شهادت اشخاص عادل همسرش را طلاق دهد ولی فقط یک ماه طول بکشد. و حدّ زمان تطلیق آخرین حیض است. و طلاق واجب می‌شود هنگامی‌که خون حیض از سرخی و زردی گذشته و [دستمال] سفید شود. و باید سه حیض کامل به اتمام رسد، شاید خداوند میان آن‌ها محبّتی ایجاد کند یا آنچه را که از یکدیگر ناپسند می‌دارند بر طرف سازد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۴
بحارالأنوار، ج۵۳، ص۲۴/ مستدرک الوسایل، ج۱۴، ص۴۷۴
۱ -۱۰
(طلاق/ ۱)

الکاظم (علیه السلام)- عَنْ سَعْدِ‌بْنِ‌أَبِی‌خَلَفٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ مُوسَی‌بْنَ‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) عَنْ شَیْءٍ مِنَ الطَّلَاقِ فَقَالَ إِذَا طَلَّقَ الرَّجُلُ امْرَأَتَهُ طَلَاقاً لَا یَمْلِکُ فِیهِ الرَّجْعَهًَْ فَقَدْ بَانَتْ مِنْهُ سَاعَهًَْ طَلَّقَهَا وَ مَلَکَتْ نَفْسَهَا وَ لَا سَبِیلَ لَهُ عَلَیْهَا وَ تَعْتَدُّ حَیْثُ شَاءَتْ وَ لَا نَفَقَهًَْ لَهَا قَالَ قُلْتُ أَلَیْسَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ لا تُخْرِجُوهُنَّ مِنْ بُیُوتِهِنَّ وَ لا یَخْرُجْنَ قَالَ فَقَالَ إِنَّمَا عَنَی بِذَلِکَ الَّتِی تُطَلَّقُ تَطْلِیقَهًًْ بَعْدَ تَطْلِیقَهًٍْ فَتِلْکَ الَّتِی لَا تُخْرَجُ وَ لَا تَخْرُجُ حَتَّی تُطَلَّقَ الثَّالِثَهًَْ فَإِذَا طُلِّقَتِ الثَّالِثَهًَْ فَقَدْ بَانَتْ مِنْهُ وَ لَا نَفَقَهًَْ لَهَا وَ الْمَرْأَهًُْ الَّتِی یُطَلِّقُهَا الرَّجُلُ تَطْلِیقَهًًْ ثُمَّ یَدَعُهَا حَتَّی یَخْلُوَ أَجَلُهَا فَهَذِهِ أَیْضاً تَقْعُدُ فِی مَنْزِلِ زَوْجِهَا وَ لَهَا النَّفَقَهًُْ وَ السُّکْنَی حَتَّی تَنْقَضِیَ عِدَّتُهَا.

امام کاظم (علیه السلام)- سعدبن‌أبی خلف گوید: از امام کاظم (علیه السلام) درباره‌ی موردی از طلاق پرسیدم. فرمود: «اگر مرد زن خویش را طلاقی دهد که امکان بازگشت در آن نباشد، زن در آن لحظه از او جدا خواهد شد و صاحب اختیار خویش میشود و مرد حقّی بر وی نخواهد داشت و هرطور که می‌خواهد عدّه خویش را به اتمام خواهد رساند و نفقه‌ای نخواهد داشت». عرض کردم: «مگر خداوند عزّوجلّ نفرمود: لَا تُخْرِجُوهُنَّ مِن بُیُوتِهِنَّ وَ لَا یَخْرُجْنَ»؟ فرمود: «منظور خداوند همان زنی است که مرحله‌به‌مرحله طلاق داده می‌شود، و این همان زنی است که به بیرون نخواهد رفت و اخراج نخواهد شد تا آنکه برای بار سوّم طلاق داده شود و وقتی که برای بار سوّم طلاق داده شود، از آن مرد جدا خواهد شد و نفقه نیز ندارد. زنی که مرد، او را یک‌بار طلاق دهد، منتظر می‌شود که عدّه‌ی او به اتمام رسد. این زن، عدّه را منزل همسرش به اتمام خواهد رساند و تا آن زمان‌که عدّه‌ی خویش را به اتمام می‌رساند، دارای حقّ مسکن و نفقه است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۶
الکافی، ج۶، ص۹۰/ تهذیب الأحکام، ج۸، ص۱۳۲/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۱، ص۵۱۹/ نورالثقلین/ البرهان
۱ -۱۱
(طلاق/ ۱)

الصّادق (علیه السلام)- الْکَلْبِیُّ النَّسَّابَهًُْ قَالَ: ... فَقُلْتُ لَهُ أَخْبِرْنِی عَنْ رَجُلٍ قَالَ لِامْرَأَتِهِ أَنْتِ طَالِقٌ عَدَدَ نُجُومِ السَّمَاءِ فَقَالَ وَیْحَکَ أَمَا تَقْرَأُ سُورَهًَْ الطَّلَاقِ قُلْتُ بَلَی قَالَ فَاقْرَأْ فَقَرَأْتُ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ قَالَ أَتَرَی هَاهُنَا نُجُومَ السَّمَاءِ قُلْتُ لَا قُلْتُ فَرَجُلٌ قَالَ لِامْرَأَتِهِ أَنْتِ طَالِقٌ ثَلَاثاً قَالَ تُرَدُّ إِلَی کِتَابِ اللَّهِ وَ سُنَّهًِْ نَبِیِّهِ (صلی الله علیه و آله) ثُمَّ قَالَ لَا طَلَاقَ إِلَّا عَلَی طُهْرٍ مِنْ غَیْرِ جِمَاعٍ بِشَاهِدَیْنِ مَقْبُولَیْن.

امام صادق (علیه السلام)- کلبی گوید: ... به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «مردی به زنش گفت تو را به عدد ستاره‌های آسمان طلاق دادم». فرمود: «مگر سوره‌ی طلاق را نخوانده‌ای»؟ گفتم: «چرا». فرمود: «بخوان»! خواندم: فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ». فرمود: «در این آیه ستاره‌های آسمان هم هست»؟ گفتم: «نه». عرض کردم: «آقا مردی که به زنش بگوید تو را سه‌بار طلاق دادم چگونه است»؟ فرمود: «به کتاب خدا و سنّت پیامبر (صلی الله علیه و آله) برگشت داده می‌شود». سپس فرمود: «طلاق صحیح نیست مگر در ایّام پاکی زن درصورتی‌که با او همبستر نشده باشد با دو شاهد عادل».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۶
الکافی، ج۱، ص۳۵۰/ بحارالأنوار، ج۴۷، ص۲۲۸/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۲، ص۶۲/ مستدرک الوسایل، ج۱۵، ص۳۰۱؛ «ثم قال لاطاق ... مقبولین» محذوف/ نورالثقلین
۱ -۱۲
(طلاق/ ۱)

الباقر (علیه السلام)- أُحِبُّ لِلرَّجُلِ الْفَقِیهِ إِذَا أَرَادَ أَنْ یُطَلِّقَ امْرَأَتَهُ أَنْ یُطَلِّقَهَا طَلَاقَ السُّنَّهًِْ قَالَ ثُمَّ قَالَ وَ هُوَ الَّذِی قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ لَعَلَّ اللهَ یُحْدِثُ بَعْدَ ذلِکَ أَمْراً یَعْنِی بَعْدَ الطَّلَاقِ وَ انْقِضَاءِ الْعِدَّهًِْ التَّزْوِیجَ لَهُمَا مِنْ قَبْلِ أَنْ تَزَوَّجَ زَوْجاً غَیْرَهُ قَالَ وَ مَا أَعْدَلَهُ وَ أَوْسَعَهُ لَهُمَا جَمِیعاً أَنْ یُطَلِّقَهَا عَلَی طُهْرٍ مِنْ غَیْرِ جِمَاعٍ تَطْلِیقَهًًْ بِشُهُودٍ ثُمَّ یَدَعَهَا حَتَّی یَخْلُوَ أَجَلُهَا ثَلَاثَهًَْ أَشْهُرٍ أَوْ ثَلَاثَهًَْ قُرُوءٍ ثُمَّ یَکُونَ خَاطِباً مِنَ الْخُطَّاب.

امام باقر (علیه السلام)- برای مرد فقیه (تیزبین) این را می‌پسندم که اگر بخواهد زن خویش را طلاق دهد، او را طلاق سنّت دهد. و این همان چیزی است که خداوند تعالی می‌فرماید: لَعَلَّ اللهَ یُحْدِثُ بَعْدَ ذَلِکَ أَمْرًا، منظور بعد از طلاق و به اتمام‌رسیدن عدّه است؛ یعنی ازدواج‌کردن با وی قبل از آنکه با مردی دیگر ازدواج کند. و چقدر بهتر و بردبارانه‌تر است برای هر دوی آن‌ها، که زن خویش را درحالت طهارت و پاکی و بدون جماع، برای بار اوّل طلاق دهد و بر آن شاهدانی بیاورد، سپس منتظر بماند که سه‌ماه و یا سه پاکی وی به اتمام رسد، سپس یکی از خواستگاران وی باشد!

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۶
الکافی، ج۶، ص۶۵/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۲، ص۱۲۳/ البرهان/ نورالثقلین؛ «قال و ما اعدله ... خاطبا من الخطاب» محذوف
۱ -۱۳
(طلاق/ ۱)

الباقر (علیه السلام)- الْعِدَّهًُْ الطُّهْرُ مِنَ الْمَحِیضِ وَ أَحْصُوا الْعِدَّهًَْ وَ ذَلِکَ أَنْ تَدَعَهَا حَتَّی تَحِیضَ فَإِذَا حَاضَتْ ثُمَّ طَهُرَتْ وَ اغْتَسَلَتْ طَلَّقَهَا تَطْلِیقَهًًْ مِنْ غَیْرِ أَنْ یُجَامِعَهَا وَ یُشْهِدُ عَلَی طَلَاقِهَا إِذَا طَلَّقَهَا ثُمَّ إِنْ شَاءَ رَاجَعَهَا وَ یُشْهِدُ عَلَی رَجْعَتِهَا إِذَا رَاجَعَهَا فَإِذَا أَرَادَ طَلَاقَهَا الثَّانِیَهًَْ فَإِذَا حَاضَتْ وَ طَهُرَتْ وَ اغْتَسَلَتْ طَلَّقَهَا الثَّانِیَهًَْ وَ أَشْهَدَ عَلَی طَلَاقِهَا مِنْ غَیْرِ أَنْ یُجَامِعَهَا ثُمَّ إِنْ شَاءَ رَاجَعَهَا وَ أَشْهَدَ عَلَی رَجْعَتِهَا ثُمَّ یَدَعُهَا حَتَّی تَحِیضَ ثُمَّ تَطْهُرَ فَإِذَا اغْتَسَلَتْ طَلَّقَهَا الثَّالِثَهًَْ وَ هُوَ فِیمَا بَیْنَ ذَلِکَ قَبْلَ أَنْ یُطَلِّقَ الثَّالِثَهًَْ أَمْلَکُ بِهَا إِنْ شَاءَ رَاجَعَهَا غَیْرَ أَنَّهُ إِنْ رَاجَعَهَا ثُمَّ بَدَا لَهُ أَنْ یُطَلِّقَهَا اعْتَدَّ بِمَا طَلَّقَ قَبْلَ ذَلِکَ وَ هَکَذَا السُّنَّهًُْ فِی الطَّلَاقِ لَا یَکُونُ الطَّلَاقُ إِلَّا عِنْدَ طُهْرِهَا مِنْ حَیْضِهَا مِنْ غَیْرِ جِمَاعٍ کَمَا وَصَفْتُ وَ کُلَّمَا رَاجَعَ فَلْیُشْهِدْ فَإِنْ طَلَّقَهَا ثُمَّ رَاجَعَهَا حَبَسَهَا مَا بَدَا لَهُ ثُمَّ إِنْ طَلَّقَهَا الثَّانِیَهًَْ ثُمَّ رَاجَعَهَا حَبَسَهَا بِوَاحِدَهًٍْ مَا بَدَا لَهُ ثُمَّ إِنْ طَلَّقَهَا تِلْکَ الْوَاحِدَهًَْ الْبَاقِیَهًَْ بَعْدَ مَا کَانَ رَاجَعَهَا اعْتَدَّتْ ثَلَاثَهًَْ قُرُوءٍ وَ هِیَ ثَلَاثُ حِیَضٍ وَ إِنْ لَمْ تَحِضْ فَثَلَاثَهًُْ أَشْهُرٍ وَ إِنْ کَانَ بِهَا حَمْلٌ فَإِذَا وَضَعَتِ انْقَضَی أَجَلُهَا.

امام باقر (علیه السلام)- عدّه همان طهارت از حیض است وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ، همان است که منتظر باشی تا حیض شود، پس هرگاه حیض شد و پاک شد و غسل کرد، یک‌بار او را طلاق دهد بدون آنکه با وی جماع کند، و هنگامی‌که او را طلاق میدهد بر آن شاهد بیاورد، سپس اگر بخواهد باید به وی رجوع کند و باید بر رجوع خود شاهد آورد، و اگر بخواهد او را برای بار دوّم طلاق دهد، باید هرگاه که حیض شد و پاک شد و غسل کرد، برای بار دوّم او را طلاق دهد و بر طلاق آن، بدون آنکه با وی جماع کند، شاهد آورد. سپس اگر بخواهد، باید به او رجوع کند و بر رجوع خود شاهد آورد، سپس منتظر باشد تا آن زمان‌که حیض شود و پاک شود، و هرگاه غسل کرد، وی را برای سوّمین بار طلاق دهد. مرد در آن زمان، قبل از آنکه سوّمین طلاق را دهد، بیش از هروقت دیگری آن زن را تحت اختیار دارد، و اگر بخواهد به او رجوع میکند، امّا اگر رجوع کرد و تصمیم بر طلاق‌دادن او گرفت، همان طلاق دفعه‌ی قبل را مدّ نظر قرار میدهد. این است سنّت در طلاق. طلاق فقط وقتی واقع میشود که بدون اینکه با او جماع کند، آن زن از حیض پاک شود، همان‌گونه که توصیف کردم. همچنین هر زمان‌که بخواهد به او رجوع کند، باید شاهد بیاورد. اگر زن خویش را طلاق داد و دوباره به وی رجوع کرد، تا آن زمان‌که می‌خواهد وی را حبس میکند. سپس اگر برای بار دوّم طلاق داد، سپس دوباره به وی رجوع کرد، برای یک‌بار میتواند او را تا آن زمان‌که بخواهد حبس کند. سپس اگر بعد از اینکه به وی رجوع کرد، آن یک‌بار یک طلاق باقی مانده را نیز بدهد، سه‌بار پاک‌شدن را مدّنظر قرار میدهد که همان سه‌بار حیض است، و اگر حیض نشود، سه ماه را باید به اتمام برساند، و اگر باردار باشد، هرگاه که وضع حمل کرد، زمانش به اتمام خواهد رسید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۶
بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۱۴۸/ القمی، ج۲، ص۳۷۳/ البرهان/ نورالثقلین
۱ -۱۴
(طلاق/ ۱)

الصّادقین (علیها السلام)- طَلَاقُ الْعِدَّهًِْ الَّذِی قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ إِذَا أَرَادَ الرَّجُلُ أَنْ یُطَلِّقَ امْرَأَتَهُ لِلْعِدَّهًِْ فَلْیَنْتَظِرْ بِهَا حَتَّی تَحِیضَ وَ تَخْرُجَ مِنْ حَیْضِهَا فَیُطَلِّقُهَا وَ هِیَ طَاهِرٌ فِی طُهْرٍ لَمْ یَمَسَّهَا فِیهِ تَطْلِیقَهًًْ وَاحِدَهًًْ وَ یُشْهِدُ شَاهِدَیْ عَدْلٍ عَلَی ذَلِکَ وَ لَهُ أَنْ یُرَاجِعَهَا مِنْ یَوْمِهِ ذَلِکَ إِنْ أَحَبَّ أَوْ بَعْدَ ذَلِکَ بِأَیَّامٍ قَبْلَ أَنْ تَحِیضَ وَ یُشْهِدُ عَلَی رَجْعَتِهَا وَ یُوَاقِعُهَا وَ تَکُونُ مَعَهُ حَتَّی تَحِیضَ فَإِذَا حَاضَتْ وَ خَرَجَتْ مِنْ حَیْضِهَا طَلَّقَهَا تَطْلِیقَهًًْ أُخْرَی مِنْ غَیْرِ جِمَاعٍ وَ یُشْهِدُ عَلَی ذَلِکَ شَاهِدَیْنِ وَ یُرَاجِعُهَا أَیْضاً مَتَی شَاءَ قَبْلَ أَنْ تَحِیضَ وَ یُشْهِدُ عَلَی رَجْعَتِهَا وَ یُوَاقِعُهَا وَ تَکُونُ مَعَهُ إِلَی أَنْ تَحِیضَ الْحَیْضَهًَْ الثَّالِثَهًَْ فَإِذَا خَرَجَتْ مِنْ حَیْضَتِهَا وَ طَهُرَتْ طَلَّقَهَا الثَّالِثَهًَْ مِنْ غَیْرِ جِمَاعٍ وَ أَشْهَدَ عَلَی ذَلِکَ شَاهِدَیْنِ فَإِنْ فَعَلَ فَقَدْ بَانَتْ مِنْهُ بِثَلَاثِ تَطْلِیقَاتٍ وَ لَا تَحِلُّ لَهُ حَتَّی تَنْکِحَ زَوْجاً غَیْرَهُ فَإِنْ کَانَتْ مِمَّنْ لَا تَحِیضُ فَیُطَلِّقُهَا لِلشُّهُورِ وَ إِنْ طَلَّقَهَا عَلَی مَا وَصَفْنَا وَاحِدَهًًْ ثُمَّ بَدَا لَهُ أَنْ یَحْبِسَهَا بَقِیَتْ عِنْدَهُ عَلَی تَطْلِیقَتَیْنِ بَاقِیَتَیْنِ وَ إِنْ طَلَّقَهَا تَطْلِیقَتَیْنِ ثُمَّ بَدَا لَهُ أَنْ یَحْبِسَهَا بَقِیَتْ عِنْدَهُ عَلَی وَاحِدَهًٍْ فَإِذَا طَلَّقَهَا الثَّلَاثَهًَْ لَمْ یَکُنْ لَهُ عَلَیْهَا رَجْعَهًٌْ وَ لَا تَحِلُّ لَهُ إِلَّا بَعْدَ زَوْجٍ.

امام باقر (علیه السلام) و امام صادق (علیه السلام)- زراره از امام محمد باقر (علیه السلام) روایت کرده است که: ... و امّا در خصوص طلاق عدّه که خداوند تعالی در این باره می‌فرماید: فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَأَحْصُوا الْعِدَّةَ، (باید گفت:) اگر مردی از میان شما بخواهد زن خویش را طلاق عدّه دهد، باید منتظر باشد که آن زن حیض شود و از حیض خارج شود، سپس بدون این که با او جماع کند او را یک بار طلاق بدهد و دو شاهد عادل بیاورد و اگر بخواهد، می‌تواند از همان روز و یا چند روز بعد از آن، به او رجوع کند قبل از آن که حیض شود. باید بر بازگرداندن او شاهد بیاورد و با او هم بستر شود، و تا زمانی که حیض شود با او باشد. پس اگر حیض شد و از حیض خود خارج شد، بدون این که با او جماع کند او را یک بار طلاق بدهد، و بر آن شاهد بیاورد، سپس می‌تواند، هرگاه که بخواهد، قبل از آن که حیض شود به او رجوع کند و برای رجوع خود شاهد بیاورد و با وی همبستر شود و تا زمانی که برای سوّمین بار حیض شود، پیش او باشد، و هنگامی که از سوّمین حیض خویش خارج شد، بدون این که جماع کند او را برای بار سوّم طلاق دهد و بر آن شاهد بیاورد، و هنگامی که این کار را انجام داد، زن از وی جدا خواهد شد و در این صورت ازدواج کردن با آن بر مرد حلال نخواهد بود، مگر آن که با مردی دیگر ازدواج کند. اگر او از آن دسته از زن‌هایی است که حیض نمی‌شوند، [مرد] او را در طول چند ماه طلاق دهد و اگر برطبق چیزی که ما وصف کردیم، یک‌بار طلاق داد سپس نظرش تغییر کرد و خواست که همسرش را نگه دارد، دو طلاق دیگر بعد از آن دارد و اگر دوبار همسرش را طلاق داد و سپس نظرش تغییر کرد و خواست که همسرش را نگه دارد، یک طلاق در نزدش باقی می‌ماند ولی اگر سه‌بار او را [با شرایطی که ما وصف کردیم] طلاق داد، دیگر حقِّ رجوع [و نگه‌داشتن] همسرش را ندارد و دیگر آن زن، برای او حلال نیست مگر اینکه با مرد دیگری ازدواج کند [و آن مرد بعد از نزدیکی بمیرد یا او را طلاق دهد].

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۸
مستدرک الوسایل، ج۱۵، ص۳۲۰/ دعایم الإسلام، ج۲، ص۲۵۹؛ «و هذا هو طلاق ... الی آخر» محذوف
۱ -۱۵
(طلاق/ ۱)

الصّادق (علیه السلام)- لَا یَقَعُ الطَّلَاقُ إِلَّا عَلَی کِتَابِ اللَّهِ وَ السُّنَّهًِْ لِأَنَّهُ حَدٌّ مِنْ حُدُودِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ وَ یَقُولُ وَ أَشْهِدُوا ذَوَیْ عَدْلٍ مِنْکُمْ وَ یَقُولُ تِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ وَ مَنْ یَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ وَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) رَدَّ طَلَاقَ عَبْدِ‌اللَّهِ‌بْنِ‌عُمَرَ لِأَنَّهُ کَانَ عَلَی خِلَافِ الْکِتَابِ وَ السُّنَّهًْ.

امام صادق (علیه السلام)- طلاق منحصراً برطبق کتاب و سنّت واقع می‌شود زیرا حدّی از حدود خداوند عزّوجلّ است و خدا در قرآنش فرموده: إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ. و نیز می‌فرماید: وَ أَشْهِدُوا ذَوَیْ عَدْلٍ مِنْکُمْ و نیز می‌فرماید: وَ تِلْکَ حُدُودُ اللهِ وَ مَنْ یَتَعَدَّ حُدُودَ اللهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ و رسول خدا (صلی الله علیه و آله) طلاق عبداللَّه‌بن‌عمر را به خاطر آنکه برخلاف کتاب و سنّت بود ردّ فرمود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۲۸
وسایل الشیعهًْ، ج۲۲، ص۱۷/ بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۱۵۰/ علل الشرایع، ج۲، ص۵۰۶/ نورالثقلین
۱ -۱۶
(طلاق/ ۱)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ عَبْدِ اللَّهِ‌بْنِ‌عُمَرَ أَنَّهُ طَلَّقَ امْرَأَتَهُ وَ هِیَ حَائِضٌ تَطْلِیقَهًْ وَاحِدَهًْ فَأَمَرَهُ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَنْ یُرَاجِعَهَا ثُمَّ یُمْسِکَهَا حَتَّی تَطْهُرَ ثُمَّ تَحِیضَ عِنْدَهُ حَیْضَهًْ أُخْرَی ثُمَّ یُمْهِلَهَا حَتَّی تَطْهُرَ مِنْ حَیْضَتِهَا فَإِنْ أَرَادَ أَنْ یُطَلِّقَهَا فَلْیُطَلِّقْهَا حِینَ تَطْهُرُ مِنْ قَبْلِ أَنْ یُجَامِعَهَا فَتِلْکَ الْعِدَّهًُْ الَّتِی أَمَرَ اللَّهُ أَنْ یُطَلَّقَ لَهَا النِّسَاءُ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- عبدالله‌بن‌عمر زنش را درحالی‌که حیض بود، یک‌بار طلاق داد. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به او دستور داد که به آن زن رجوع کند سپس او را نگه دارد تا در نزد او (شوهر) دوباره حیض شود سپس او را مهلت دهد تا از حیضش پاک شود آنگاه اگر خواست که طلاق بدهد، او را در زمانی‌که پاک است (حیض نیست) قبل از اینکه [درآن پاکی] با او نزدیکی کند، طلاق دهد و این همان عدّه‌ای است که خداوند دستور داده است که زن‌ها را با [حساب] آن (عدّه) طلاق دهند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۳۰
عوالی اللیالی، ج۲، ص۱۴۰
بیشتر