سوره نور

ثواب قرائت

۱
(نور/ مقدمه)

الصّادق ( حَصِّنُوا أَمْوَالَکُمْ وَ فُرُوجَکُمْ بِتِلَاوَهًِْ سُورَهًِْ النُّورِ وَ حَصِّنُوا بِهَا نِسَاءَکُمْ قَالَ مَنْ أَدْمَنَ قِرَاءَتَهَا فِی کُلِّ یَوْمٍ أَوْ فِی کُلِّ لَیْلَهًٍْ لَمْ یَزْنِ أَحَدٌ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ أَبَداً حَتَّی یَمُوتَ فَإِذَا هُوَ مَاتَ شَیَّعَهُ إِلَی قَبْرِهِ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ کُلُّهُمْ یَدْعُونَ وَ یَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ لَهُ حَتَّی یُدْخَلَ فِی قَبْرِهِ.

امام صادق ( با تلاوت سوره‌ی نور اموال خود را از تلف و دامان خود را از ننگ بی‌عفّتی حفظ کنید و زنانتان را با آن [در پرتو دستوراتش] از انحرافات مصون دارید که هرکس قرائت این سوره را در هر روز یا شب ادامه دهد، احدی از خانواده‌ی او هرگز تا پایان عمر بدی نخواهد دید و هرگاه بمیرد هفتادهزار فرشته او را درحالی‌که همگی برایش دعا و استغفار می‌کنند تا قبرش تشییع می‌کنند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۴۶
ثواب الأعمال، ص۱۰۹ / نورالثقلین/ البرهان
۲
(نور/ مقدمه)

الرّسول ( مَنْ قَرَأَ سُورَهًَْ النُّورِ أُعْطِیَ مِنَ الْأَجْرِ عَشْرَ حَسَنَاتٍ بِعَدَدِ کُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَهًٍْ فِیمَا مَضَی وَ فِیمَا بَقِیَ.

پیامبر ( کسی که سوره‌ی نور را بخواند خداوند به عدد هر زن و مرد با ایمانی ده حسنه به‌عنوان پاداش به او خواهد داد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۴۶
مستدرک الوسایل، ج۴،ص۳۴۵ / نورالثقلین/ البرهان
۳
(نور/ مقدمه)

أمیرالمؤمنین ( عَلِّمُوهُنَّ سُورَهًَْ النُّورِ فَإِنَ فِیهَا الْمَوَاعِظَ.

امام علی ( به زنانِ خود سوره‌ی نور را آموزش دهید چراکه پندها در آن وجود دارد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۴۶
الکافی، ج۵، ص۵۱۶ / نورالثقلین

آیه سُورَةٌ أَنْزَلْناها وَ فَرَضْناه وَ أَنْزَلْنا فيها آياتٍ بَيِّناتٍ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ [1]

[اين] سوره‌اى است كه آن را فرو فرستاديم، و [عمل به آن را] واجب نموديم، و در آن آيات روشنى نازل كرديم، شايد شما متذكّر شويد.

۱
(نور/ ۱)

علی‌بن‌إبراهیم ( لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ یَعْنِی‌کَیْ تَذَکَّرُوا.

علیّ‌بن‌ابراهیم ( لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ؛ یعنی تا متذکّر شوید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۴۶
القمی، ج۲، ص۹۵

آیه الزَّانِيَةُ وَ الزَّاني فَاجْلِدُوا كُلَّ واحِدٍ مِنْهُما مِائَةَ جَلْدَةٍ وَ لا تَأْخُذْكُمْ بِهِما رَأْفَةٌ في دينِ اللهِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ لْيَشْهَدْ عَذابَهُما طائِفَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنينَ [2]

هريك از زن و مرد زناكار را صد تازيانه بزنيد؛ و نبايد رأفت [و محبّت كاذب] نسبت به آن دو شما را از [اجراى] حكم الهى مانع شود، اگر به خدا و روز جزا ايمان داريد؛ و بايد گروهى از مؤمنان مجازاتشان را مشاهده كنند.

زنا

۱
(نور/ ۲)

علی‌بن‌إبراهیم ( اَلزِّنَا عَلَی وُجُوهٍ وَ الحَدُّ فِیهِ عَلَی وُجُوهٍ فَمِنْ ذَلِکَ أَنَّهُ أَحْضَرَ عُمَرُ‌بْنُ‌الْخَطَّابِ سِتَّهًَْ نَفَرٍ أُخِذُوا بِالزِّنَا فَأَمَرَ أَنْ یُقَامَ عَلَی کُلِ وَاحِدٍ مِنْهُمُ الْحَدُّ وَ کَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (جَالِساً عِنْدَ عُمَرَ فَقَالَ یَا عُمَرُ لَیْسَ هَذَا حُکْمَهُمْ، قَالَ: فَأَقِمْ أَنْتَ عَلَیْهِمْ الْحَدَّ، فَقَدَّمَ وَاحِداً مِنْهُمْ فَضَرَبَ عُنُقَهُ وَ قَدَّمَ الثَّانِیَ فَرَجَمَهُ وَ قَدَّمَ الثَّالِثَ فَضَرَبَهُ الْحَدَّ وَ قَدَّمَ الرَّابِعَ فَضَرَبَهُ نِصْفَ الْحَدِّ وَ قَدَّمَ الْخَامِسَ فَعَزَّرَهُ وَ أَمَّا السَّادِسُ فَأَطْلَقَهُ فَتَعَجَّبَ عُمَرُ وَ تَحَیَّرَ النَّاسُ، فَقَالَ عُمَرُ: یَا أَبَاالْحَسَنِ (سِتَّهًُْ نَفَرٍ فِی قَضِیَّهًٍْ وَاحِدَهًٍْ أَقَمْتَ عَلَیْهِمْ سِتَّ عُقُوبَاتِ لَیْسَ مِنْهَا حُکْمٌ یُشْبِهُ الْآخَرَ فَقَالَ نَعَمْ أَمَّا الْأَوَّلُ فَکَانَ ذِمِّیّاً زَنَی بِمُسْلِمَهًٍْ وَ خَرَجَ عَنْ ذِمَّتِهِ فَالْحُکْمُ فِیهِ السَّیْفُ، وَ أَمَّا الثَّانِی فَرَجُلٌ مُحْصَنٌ زَنَی فَرَجَمْنَاهُ، وَ أَمَّا الثَّالِثُ فَغَیْرُ مُحْصَنٍ فَحَدَدْنَاهُ، وَ أَمَّا الرَّابِعُ فَعَبْدٌ زَنَی فَضَرَبْنَاهُ نِصْفَ الْحَدِّ، وَ أَمَّا الْخَامِسُ فَکَانَ مِنْهُ ذَلِکَ الْفِعْلُ بِالشُّبْهَهًِْ فَعَزَّرْنَاهُ وَ أَدَّبْنَاهُ وَ أَمَّا السَّادِسُ فَمَجْنُونٌ مَغْلُوبٌ عَلَی عَقْلِهِ سَقَطَ مِنْهُ التَّکْلِیفُ.

علیّ‌بن‌ابراهیم ( زنا چند صورت دارد و مجازات شرعیِ آن [نیز] چند قسم است؛ ازاین‌رو یکبار عُمربن‌خطّاب شش نفر را که به خاطر ارتکابِ زنا دستگیر شده بودند حاضر کرده و دستور داد تا بر هریک از آن‌ها مجازات شرعیِ زنا جاری شود، امیرمؤمنان (که کنار عمر نشسته بود فرمود: «ای عمر! حکمِ همه‌ی این‌ها چنین نیست». عمر عرض کرد: «پس خودت مجازات شرعی را بر ایشان جاری ساز». امام (یکی از آنان را جلو آورده و گردنش را زد؛ دوّمی را پیش آورده و سنگسارش کرد؛ سوّمی را جلو آورد و حدّ شرعی (صد تازیانه) بر وی زد؛ چهارمی را آورد و نیمی از حدّ شرعی (پنجاه تازیانه) بر او زد؛ پنجمی را پیش آورد و تعزیرش نمود و ششمین فرد را رها نمود. عمر [از قضاوت حضرت] شگفت‌زده شد و مردم نیز متحیّر شدند. عمر گفت: «ای اباالحسن (! شش نفر با گناهی مشابه بودند ولی شما بر آنان پنج مجازات جاری ساختی و یکی را رها نمودی و حکم هیچ‌کدام مانند دیگری نبود»! حضرت فرمود: «آری [چنین است] امّا نفر اوّل، کافری ذمّی بود که با زنی مسلمان زنا کرده و [با این‌کار] از [شرایطِ] ذمّه خارج شده بود؛ بنابراین حکم وی کشتن با شمشیر است؛ امّا نفر دوّم، مردی همسردار بود که زنا کرده و ما او را سنگسار نمودیم؛ امّا نفر سوّم مردی بی‌همسر بود که او را حدّ (صد تازیانه) زدیم؛ نفر چهارم بَرده‌ای بود که زنا کرده و ما نیمی از حدّ را بر وی زدیم؛ نفر پنجم این کار را به اشتباه انجام داده بود که ما او را تعزیر کرده و تنبیه نمودیم [تا از این به بعد بیشتر دقّت کند]؛ و امّا ششمین نفر، دیوانه‌ای بود که عقلش در اختیارش نیست و تکلیف از وی ساقط است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۴۸
القمی، ج۲، ص۹۶ / نورالثقلین

زن و مرد زناکار

۱ -۱
(نور/ ۲)

الصّادق ( قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (لَا یَزْنِی الزَّانِی وَ هُوَ مُؤْمِنٌ وَ لَا یَسْرِقُ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ وَ لَا یَشْرَبُ الْخَمْرَ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَجَعَلَ بَعْضُهُمْ یَنْظُرُ إِلَی بَعْضٍ فَقَالَ لَهُ عُمَرُ‌بْنُ‌زِرٍّ بِمَ نُسَمِّیهِمْ فَقَالَ بِمَا سَمَّاهُمُ اللَّهُ وَ بِأَعْمَالِهِمْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ السَّارِقُ وَ السَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَیْدِیَهُما وَ قَالَ الزَّانِیَةُ وَ الزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ واحِدٍ مِنْهُما مِائَةَ جَلْدَةٍ.

امام صادق ( امام فرمود: «رسول خدا (فرموده است: شخص مؤمن در آن حال که ایمان داشته باشد دست به زنا و دزدی و میگساری نمی‌زند». آنان به یکدیگر نگاهی کردند. و سپس عمربن‌زرّ گفت: «پس آنان را چه بنامیم»؟ فرمود: «به همان نامی که خداوند نامبرده و به همان اعمالی که از آنان سر زده است، نامشان نهید (زناکار، دزد، شرابخوار)، خدای عزّوجلّ فرموده: دست مرد دزد و زن دزد را، به کیفر عملی که انجام داده‌اند. (مائده/۳۸) و فرموده: الزَّانِیَةُ وَ الزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ واحِدٍ مِنْهُما مِائَةَ جَلْدَةٍ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۴۸
بحارالأنوار، ج۶۶، ص۱۹۲/ الأمالی للمفید، ص۲۱

هریک از زن و مرد زناکار را صد تازیانه بزنید

۲ -۱
(نور/ ۲)

الباقر ( سُورَهًُْ النُّورِ أُنْزِلَتْ بَعْدَ سُورَهًِْ النِّسَاءِ وَ تَصْدِیقُ ذَلِکَ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْزَلَ عَلَیْهِ فِی سُورَهًِْ النِّسَاءِ وَ اللَّاتِی یَأْتِینَ الْفاحِشَةَ مِنْ نِسائِکُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَیْهِنَّ أَرْبَعَةً مِنْکُمْ فَإِنْ شَهِدُوا فَأَمْسِکُوهُنَّ فِی الْبُیُوتِ حَتَّی یَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ یَجْعَلَ اللهُ لَهُنَّ سَبِیلًا وَ السَّبِیلُ الَّذِی قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ سُورَةٌ أَنْزَلْناها وَ فَرَضْناها وَ أَنْزَلْنا فِیها آیاتٍ بَیِّناتٍ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ الزَّانِیَةُ وَ الزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ واحِدٍ مِنْهُما مِائَةَ جَلْدَةٍ وَ لا تَأْخُذْکُمْ بِهِما رَأْفَةٌ فِی دِینِ اللهِ إِنْ کُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ لْیَشْهَدْ عَذابَهُما طائِفَهًٌْ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ.

امام باقر ( سوره‌ی نور، بعد از سوره‌ی نساء نازل شده است و مویّد این مسئله آیه‌ای است که خدای متعال در سوره‌ی نساء فرموده است: و از زنان شما کسانی که مرتکب زنا می‌شوند، چهار تن از میان خود [مسلمانان] بر آنان گواه گیرید. پس اگر شهادت دادند آنان (زنان) را در خانه‌ها نگاه دارید تا مرگشان فرا رسد یا خدا راهی برای آنان قرار دهد. (نساء/۱۵) و مراد از «سبیل» همان حکمی است که خدای متعال در سوره‌ی نور آورده است: سُورَةٌ أَنزَلْنَاهَا وَفَرَضْنَاهَا وَ أَنزَلْنَا فِیهَا آیَاتٍ بَیِّنَاتٍ لَّعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ، الزَّانِیَةُ وَ الزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِئَةَ جَلْدَةٍ وَ لَا تَأْخُذْکُم بِهِمَا رَأْفَةٌ فِی دِینِ اللهِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ لْیَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِّنَ المُؤْمِنِینَ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۴۸
الکافی، ج۲، ص۳۳/ بحارالأنوار، ج۶۶، ص۸۹/ نورالثقلین/ البرهان
۲ -۲
(نور/ ۲)

الرّسول ( لَمَّا نَزَلَ قَوْلُهُ تَعَالَی الزَّانِیَةُ وَ الزَّانِی فَاجْلِدُوا قال النبی (خُذُوا عَنِّی قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لَهُنَ سَبِیلا.

پیامبر ( زمانی‌که سخن خداوند به پیامبر (نازل شد: الزَّانِیَةُ وَ الزَّانِی فَاجْلِدُوا. ایشان فرمود: «از من فرا گیرید، خداوند برای زنان راهی قرار داده است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۵۰
بحارالأنوار، ج۶۶، ص۱۲۶
۲ -۳
(نور/ ۲)

أمیرالمؤمنین ( إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی بَعَثَ رَسُولَهُ (بِالرَّأْفَهًِْ وَ الرَّحْمَهًِْ فَکَانَ مِنْ رَأْفَتِهِ وَ رَحْمَتِهِ أَنَّهُ لَمْ یَنْقُلْ قَوْمَهُ فِی أَوَّلِ نُبُوَّتِهِ عَنْ عَادَتِهِمْ حَتَّی اسْتَحْکَمَ الْإِسْلَامُ فِی قُلُوبِهِمْ وَ حَلَّتِ الشَّرِیعَهًُْ فِی صُدُورِهِمْ فَکَانَتْ مِنْ شَرِیعَتِهِمْ فِی الْجَاهِلِیَّهًِْ أَنَّ الْمَرْأَهًَْ إِذَا زَنَتْ حُبِسَتْ فِی بَیْتٍ وَ أُقِیمَ بِأَوَدِهَا حَتَّی یَأْتِیَ الْمَوْتُ وَ إِذَا زَنَی الرَّجُلُ نَفَوْهُ عَنْ مَجَالِسِهِمْ وَ شَتَمُوهُ وَ آذَوْهُ وَ عَیَّرُوهُ وَ لَمْ یَکُونُوا یَعْرِفُونَ غَیْرَ هَذَا قَالَ اللَّهُ تَعَالَی فِی أَوَّلِ الْإِسْلَامِ وَ اللَّاتِی یَأْتِینَ الْفاحِشَةَ مِنْ نِسائِکُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَیْهِنَّ أَرْبَعَةً مِنْکُمْ فَإِنْ شَهِدُوا فَأَمْسِکُوهُنَّ فِی الْبُیُوتِ حَتَّی یَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ یَجْعَلَ اللهُ لَهُنَّ سَبِیلًا وَ الَّذانِ یَأْتِیانِها مِنْکُمْ فَآذُوهُما فَإِنْ تابا وَ أَصْلَحا فَأَعْرِضُوا عَنْهُما إِنَّ اللهَ کانَ تَوَّاباً رَحِیماً فَلَمَّا کَثُرَ الْمُسْلِمُونَ وَ قَوِیَ الْإِسْلَامُ وَ اسْتَوْحَشُوا أُمُورَ الْجَاهِلِیَّهًِْ أَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَی الزَّانِیَةُ وَ الزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ واحِدٍ مِنْهُما مِائَةَ جَلْدَةٍ ... هَذِهِ الْآیَهًُْ آیَهًَْ الْحَبْسِ وَ الْأَذَی.

امام علی ( خداوند تبارک‌وتعالی پیامبرش (را به همراه دلسوزی و مهربانی به‌سوی مردم فرستاد؛ یکی از مصادیقِ دلسوزی و مهربانی پیامبر (این بود که حضرت در ابتدای [دورانِ] پیامبری خویش، آداب و رسوم قومِ خود را تغییر نداد تا زمانی‌که اسلام در دل‌های ایشان استوار گردید و آیینِ خدا در سینه‌هایشان جایگزین شد. یکی از آداب و رسوم آن‌ها در دوران جاهلیّت این بود که اگر زنی زنا می‌کرد در خانه‌ای زندانی شده و مخارج زندگی‌اش تأمین می‌شد تا مرگش فرا رسد؛ و اگر مردی زنا می‌کرد او را از مجالس خویش دور کرده و دشنام و آزارش می‌دادند و سرزنش می‌کردند و مجازاتی جز این نمی‌شناختند. خداوند متعال در آغاز اسلام فرمود: و کسانی از زنان شما که مرتکب زنا شوند، چهار نفر از شما مسلمانان را به‌عنوان شاهد بر آن‌ها بطلبید؛ اگر گواهی دادند، آن زنان را در خانه‌ها [ی خود] نگاه دارید تا مرگشان فرا رسد؛ یا اینکه خداوند، برای آن‌ها راه نجاتی قرار دهد* و از میان شما، آن مرد و زنی که [همسر ندارند، و] مرتکب آن کار [زشت] می‌شوند، آن‌ها را [با اجرای حد] آزار دهید؛ و اگر توبه کنند و [خود را] اصلاح نمایند، از آن‌ها درگذرید زیرا خداوند، توبه‌پذیر و مهربان است. (نساء/۱۶۱۵) هنگامی‌که مسلمانان فزونی یافته و اسلام قدرتمند گشت و مسلمانان از کارهای دوران جاهلیّت کناره گرفتند؛ خداوند متعال این آیه را نازل فرمود: الزَّانِیَةُ وَ الزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ واحِدٍ مِنْهُما مِائَةَ جَلْدَةٍ پس این آیه، [حکمِ] آیه‌ی نگاه‌داشتن [در خانه] و آزاردادن [که در سوره‌ی نساء آمده بود] را نسخ و باطل نمود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۵۰
بحارالأنوار، ج۹۰، ص۶/ بحارالأنوار، ج۷۶، ص۵۹؛ «ان الله ... فی صدروهم» محذوف/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۸، ص۶۷
۲ -۴
(نور/ ۲)

أمیرالمؤمنین ( فِی دَعَائِمُ الْإِسْلَام عَنْ عَلِیٍّ (أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ حَدِّ الزَّانِیَیْنِ الْبِکْرَیْنِ فَقَالَ جَلْدُ مِائَهًٍْ وَ تَلَا قَوْلَ اللَّهِ الزَّانِیَةُ وَ الزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ واحِدٍ مِنْهُما مِائَةَ جَلْدَةٍ.

امام علی ( از امام علی (پیرامون مجازات شرعیِ مرد و زن زناکاری که [تاکنون] ازدواج نکرده‌اند سؤال شد؛ حضرت فرمود: «[مجازات شرعی آن‌دو] زدن صدتازیانه است». و [به‌عنوان دلیل برای این حکم] این آیه را تلاوت فرمود: الزَّانِیَةُ وَ الزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ واحِدٍ مِنْهُما مِائَةَ جَلْدَةٍ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۵۰
دعایم الإسلام، ج۲، ص۴۵۰/ مستدرک الوسایل، ج۱۸، ص۵۱
۲ -۵
(نور/ ۲)

الصّادق ( وَ جَلْدُ الزَّانِی مِنْ أَشَدِّ الْجَلْدِ وَ إِذَا جُلِدَ الزَّانِی الْبِکْرُ نُفِیَ عَنْ بَلَدِهِ سَنَهًًْ بَعْدَ الْجَلْدِ وَ إِنْ کَانَ أَحَدُ الزَّانِیَیْنِ بِکْراً وَ الْآخَرُ ثَیِّباً جُلِدَ کُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَهًَْ جَلْدَهًٍْ وَ نُفِیَ الْبِکْرُ مِنْهُمَا وَ رُجِمَ الثَّیِّبُ.

امام صادق ( و تازیانه زناکار از [نوعِ] شدیدترین تازیانه زدن‌هاست و چون زناکاری که [تاکنون] ازدواج نکرده است تازیانه زده شود، پس از خوردن تازیانه، یکسال از شهرش تبعید می‌شود و اگر یکی از مرد و زنِ زناکار ازدواج نکرده و دیگری ازدواج کرده باشد، هرکدام صد تازیانه خورده و آن که ازدواج نکرده، تبعید و آن که ازدواج کرده، سنگسار می‌شود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۵۰
دعایم الإسلام، ج۲، ص۴۵۰/ مستدرک الوسایل، ج۱۸، ص۵۱
۲ -۶
(نور/ ۲)

الرّسول ( لَمَّا نَزَلَ قَوْلُهُ الزَّانِیَةُ وَ الزَّانِی قَالَ النَّبِیُّ (قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لَهُنَ سَبِیلًا الْبِکْرُ بِالْبِکْرِ جَلْدُ مِائَهًٍْ وَ تَغْرِیبُ عَامٍ وَ الثَّیِّبُ بِالثَّیِّبِ الْجَلْدُ ثُمَّ الرَّجْمُ.

پیامبر ( هنگامی‌که آیه: الزَّانِیَةُ وَ الزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ واحِدٍ مِنْهُما مِائَةَ جَلْدَةٍ نازل شد. پیامبر (فرمود: «خداوند [با فرستادن این آیه] برای زنانی که مرتکب زنا شوند راه نجاتی قرار داد؛ اگر مرد و زنی که [تاکنون] ازدواج نکرده‌اند زنا کنند صد تازیانه خورده و یکسال تبعید می‌شوند، [توجّه به این نکته لازم است که طبق نظر مشهور میان علمای شیعه به دلیل اجماع فقها و ادلّه‌ای دیگر که در جای خود بیان شده است زنی که زنا کرده باشد را تبعید نمی‌کنند] و اگر مرد و زنی که ازدواج کرده‌اند زنا کنند صد تازیانه خورده و سپس سنگسار می‌شوند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۵۰
فقه القرآن، ج۲، ص۳۶۸
۲ -۷
(نور/ ۲)

أمیرالمؤمنین ( وَ إِنْ وُجِدَ الزَّانِی عُرْیَاناً ضُرِبَ عُرْیَاناً وَ إِنْ وُجِدَ عَلَیْهِ ثِیَابٌ ضُرِبَ وَ عَلَیْهِ ثِیَابٌ وَ یُضْرَبُ أَشَدَّ الْجَلْدِ وَ یُضْرَبُ الرَّجُلُ قَائِماً وَ تُجْلَدُ الْمَرْأَهًُْ قَاعِدَهًًْ وَ یُضْرَبُ کُلُّ عُضْوٍ مِنْهُ وَ مِنْهَا مَا خَلَا الْوَجْهَ وَ الْفَرْجَ وَ الْمَذَاکِیرَ کَأَشَدِّ مَا یَکُونُ مِنَ الضَّرْبِ.

امام علی ( مرد را به هر حالی که یافتند حدّ می‌زنند اگر[درحال زنا] برهنه بود، عریان و اگر لباس به تن داشت از روی لباس تازیانه می‌زنند. حدّ زناکار را از دیگر حدّها سخت‌تر اجرا می‌کنند. مرد را درحال ایستادن تازیانه می‌زنند، و زن را درحال نشستن، و همه جای بدن را می‌توان زد جز سروصورت و آلات تناسلی و بیضه‌ها.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۵۲
مستدرک الوسایل، ج۱۸، ص۴۹/ دعایم الإسلام، ج۲، ص۴۵۱/ نورالثقلین؛ «بتفاوت»
۲ -۸
(نور/ ۲)

الکاظم ( عَنْ إِسْحَاقَ‌بْنِ‌عَمَّارٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاإِبْرَاهِیمَ (عَنِ الزَّانِی کَیْفَ یُجْلَدُ قَالَ أَشَدَّ الْجَلْدِ فَقُلْتُ فَوْقَ الثِّیَابِ فَقَالَ بَلْ یُجَرَّدُ.

امام کاظم ( اسحاق‌بن‌عمّار گوید: از امام کاظم (پرسیدم: «زناکار چگونه تازیانه زده می‌شود»؟ حضرت فرمود: «به شدیدترین شکلِ ممکن». پرسیدم: «از روی لباسش [به او تازیانه می‌زنند]»؟ حضرت فرمود: «خیر لباسش را در می‌آورند [البتّه به‌جز لباس زیری که شرمگاه را می‌پوشاند و در روایات دیگر، استثناء شده است].

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۵۲
الکافی، ج۸، ص۱۸۳ / نورالثقلین
۲ -۹
(نور/ ۲)

الصّادق ( عَنْ سَمَاعَهًَْ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (قَالَ: الْحُرُّ وَ الْحُرَّهًُْ إِذَا زَنَیَا جُلِدَ کُلُ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَهًَْ جَلْدَهًٍْ فَأَمَّا الْمُحْصَنُ وَ الْمُحْصَنَهًُْ فَعَلَیْهِمَا الرَّجْمُ.

امام صادق ( سماعه گوید: امام صادق (فرمود: «مرد آزاد و زن آزاد هنگامی که زنا کنند، هر کدام‌شان صد تازیانه می‌خورند و امّا محصن و محصنه، سنگسار می‌شوند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۵۲
الکافی، ج۷، ص۱۷۷ / نورالثقلین
۲ -۱۰
(نور/ ۲)

أمیرالمؤمنین ( عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (قَالَ: قَضَی أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (فِی الشَّیْخِ وَ الشَّیْخَهًِْ أَنْ یُجْلَدَا مِائَهًًْ وَ قَضَی لِلْمُحْصَنِ الرَّجْمَ وَ قَضَی فِی الْبِکْرِ وَ الْبِکْرَهًِْ إِذَا زَنَیَا جَلْدَ مِائَهًٍْ وَ نَفْیَ سَنَهًٍْ فِی غَیْرِ مِصْرِهِمَا وَ هُمَا اللَّذَانِ قَدْ أُمْلِکَا وَ لَمْ یَدْخُلَا بِهَا.

امام علی ( از امام باقر (روایت است: امیرمؤمنان علی (در مورد پیرمرد و پیرزن [که مرتکب زنا شده باشند] حکم نمود که صدتازیانه زده شوند؛ و در مورد کسی که همسر دارد [و زنا کند] حکم به سنگسار نمود؛ و درباره‌ی مرد و زنی که ازدواج نکرده‌اند و زنا کنند حکم به زدن صد تازیانه و تبعیدِ یک‌ساله به محلّی غیر از محلّ سکونتشان نمود و مراد از آن‌ها مرد و زنی هستند که [با دیگری] عقد نموده ولی هنوز [با همسرِ شرعیِ خویش] آمیزش نکرده‌اند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۵۲
الکافی، ج۷، ص۱۷۷ / نورالثقلین
۲ -۱۱
(نور/ ۲)

الباقر ( الْمُحْصَنُ یُرْجَمُ وَ الَّذِی قَدْ أُمْلِکَ وَ لَمْ یَدْخُلْ بِهَا یُجْلَدُ مِائَهًًْ وَ نُفِیَ سَنَهًًْ.

امام باقر ( کسی که ازدواج کرده است [و مرتکب زنا شود] سنگسار می‌شود و آن‌کس که [با دیگری] عقد نموده ولی هنوز با او آمیزش نکرده است، [اگر مرتکب زنا شود] صدتازیانه خورده و یکسال تبعید می‌شود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۵۲
تهذیب الأحکام، ج۱۰، ص۳ / نورالثقلین
۲ -۱۲
(نور/ ۲)

الصّادق ( إِذَا زَنَی الشَّیْخُ وَ الْعَجُوزُ جُلِدَا ثُمَ رُجِمَا عُقُوبَهًًْ لَهُمَا وَ إِذَا زَنَی النَّصَفُ مِنَ الرِّجَالِ رُجِمَ وَ لَمْ یُجْلَدْ إِذَا کَانَ قَدْ أُحْصِنَ وَ إِذَا زَنَی الشَّابُّ الْحَدَثُ السِّنِّ جُلِدَ وَ نُفِیَ سَنَهًًْ مِنْ مِصْرِهِ.

امام صادق ( هرگاه پیرمرد یا پیرزن زنا کنند، یک‌صد تازیانه حد می‌خورند و سپس سنگسار می‌شوند، این است کیفر آنان، و اگر میانسال که نه پیر و نه جوان باشد، و محصن یا محصنه باشد، تنها سنگسار می‌شود، و اگر جوان زنا کند یک‌صد تازیانه حد می‌خورد و یک‌سال تبعید می‌شود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۵۲
تهذیب الأحکام، ج۱۰، ص۴/ نورالثقلین
۲ -۱۳
(نور/ ۲)

الصّادق ( عَنْ أَبَانِ‌بْنِ‌تَغْلِبَ قَالَ قَالَ أَبُوعَبْدِ‌اللَّهِ (إِذَا زَنَی الْمَجْنُونُ أَوِ الْمَعْتُوهُ جُلِدَ الْحَدَّ وَ إِنْ کَانَ مُحْصَناً رُجِمَ قُلْتُ وَ مَا الْفَرْقُ بَیْنَ الْمَجْنُونِ وَ الْمَجْنُونَهًِْ وَ الْمَعْتُوهِ وَ الْمَعْتُوهَهًِْ قَالَ الْمَرْأَهًُْ إِنَّمَا تُؤْتَی وَ الرَّجُلُ یَأْتِی وَ إِنَّمَا یَزْنِی إِذَا عَقَلَ کَیْفَ یَأْتِی اللَّذَّهًَْ وَ إِنَّ الْمَرْأَهًَْ إِنَّمَا تُسْتَکْرَهُ وَ یُفْعَلُ بِهَا وَ هِیَ لَا تَعْقِلُ مَا یُفْعَلُ بِهَا.

امام صادق ( ابان‌بن‌تغلب گوید: امام صادق (فرمود: «هنگامی‌که مرد دیوانه یا کم‌عقل مرتکب زنا شود صدتازیانه می‌خورد؛ و اگر دارای همسر باشد سنگسار می‌گردد». عرض کردم: «چه فرقی میان مرد و زن دیوانه و مرد و زن کم‌عقل است [که فقط مرد دیوانه یا کم‌عقل چنین حکمی دارد]»؟ حضرت فرمود: «به زن [دیوانه] تجاوز می‌شود ولی مرد تجاوز می‌کند و تنها زمانی مرد تجاوز [و زنا] می‌کند که می‌فهمد چگونه لذّت ببرد (یعنی در آن حال، دیگر دچار جنون و کم‌عقلی نیست)؛ ولی زن [دیوانه] مجبور [به زنا دادن] شده و مورد تجاوز قرار می‌گیرد درحالی‌که نمی‌فهمد با او چه می‌کنند [توجّه به این نکته لازم است که اگر دیوانه درحال جنون چنین گناهی را مرتکب شود مجازات نمی‌شود؛ پس این روایت درمورد جایی است که دیوانه درحال ارتکاب این گناه، حتّی به‌مقداری اندک، هوشیاری خود را بدست آورده باشد و به اصطلاح دیوانه ادواری باشد].

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۵۲
الکافی، ج۷، ص۱۹۲ / نورالثقلین
۲ -۱۴
(نور/ ۲)

الصّادق ( الرَّجْمُ فِی الْقُرْآنِ قَوْلُهُ تَعَالَی الشَّیْخُ وَ الشَّیْخَهًُْ فَارْجُمُوهُمَا الْبَتَّهًَْ فَإنَّهَا قَضَیَا الشَّهْوَهًَْ.

امام صادق ( از امام صادق (سؤال شد: «آیا در قرآن رجم ذکر شده است»؟ فرمود: «پیرمرد و پیرزن را سنگسار کنید، چرا که زمان شهوتشان گذشته است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۵۲
نورالثقلین
بیشتر