آیه ۵۸ - سوره نور

آیه يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لِيَسْتَأْذِنْكُمُ الَّذينَ مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ وَ الَّذينَ لَمْ يَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنْكُمْ ثَلاثَ مَرَّاتٍ مِنْ قَبْلِ صَلاةِ الْفَجْرِ وَ حينَ تَضَعُونَ ثِيابَكُمْ مِنَ الظَّهيرَةِ وَ مِنْ بَعْدِ صَلاةِ الْعِشاءِ ثَلاثُ عَوْراتٍ لَكُمْ لَيْسَ عَلَيْكُمْ وَ لا عَلَيْهِمْ جُناحٌ بَعْدَهُنَّ طَوَّافُونَ عَلَيْكُمْ بَعْضُكُمْ عَلى بَعْضٍ كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللهُ لَكُمُ الْآياتِ وَ اللهُ عَليمٌ حَكيمٌ [58]

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! بردگان شما، و همچنين كسانى از شما كه به حدّ بلوغ نرسيده‌اند، در سه وقت بايد از شما اجازه بگيرند: پيش از نماز صبح، و نيمروز هنگامى‌كه لباس‌هاى [معمولى] خود را بيرون مى‌آوريد، و بعد از نماز عشا؛ اين سه [وقت خصوصى] براى خلوت شماست؛ امّا بعد از اين سه وقت، گناهى بر شما و بر آنان نيست [كه بدون اذن وارد شوند] و بر گرد يكديگر بگرديد [و با صفا و صميميت به يكديگر خدمت نماييد]. اين‌گونه خداوند آيات را براى شما روشن مى‌سازد، و خداوند دانا و حكيم است.

۱
(نور/ ۵۸)

ابن‌عبّاس ( مَعْنَاهُ مُرُوا عَبِیدَکُمْ وَ إِمَائَکُمْ أَنْ یَسْتَأْذِنُوا عَلَیْکُمْ إِذَا أَرَادُوا الدُّخُولَ إِلَی مَوَاضِعِ خَلَوَاتِکُمْ.

ابن‌عبّاس ( مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ؛ این بدین معناست که به بردگان و کنیزکان خود دستور دهید اگر خواستند هنگام خلوت بر شما وارد شوند، از شما اجازه بگیرند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۲۶
وسایل الشیعهًْ، ج۲۰، ص۲۱۸؛ «بتفاوت»/ البرهان
۲
(نور/ ۵۸)

الباقر ( أَرَادَ الْعَبِیدَ خَاصَّهًًْ.

امام باقر ( منظور آیه به‌طور خاص، بردگان است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۲۶
وسایل الشیعهًْ، ج۲۰، ص۲۱۸/ البرهان
۳
(نور/ ۵۸)

الصّادق ( عَن زُرَارَهًَْ عَنْ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ الَّذِینَ مَلَکَتْ أَیْمانُکُمْ قَالَ هِیَ خَاصَّهًٌْ فِی الرِّجَالِ دُونَ النِّسَاءِ قُلْتُ فَالنِّسَاءُ یَسْتَأْذِنَّ فِی هَذِهِ الثَّلَاثِ سَاعَاتٍ قَالَ لَا وَ لَکِنْ یَدْخُلْنَ وَ یَخْرُجْنَ وَ الَّذِینَ لَمْ یَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنْکُمْ قَالَ مِنْ أَنْفُسِکُمْ قَالَ عَلَیْکُمُ اسْتِئْذَانٌ کَاسْتِئْذَانِ مَنْ قَدْ بَلَغَ فِی هَذِهِ الثَّلَاثِ سَاعَاتٍ.

امام صادق ( زراره نقل می‌کند: امام صادق (درباره‌ی آیه: الَّذِینَ مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ فرموده است: «این آیه اشاره به مردان دارد نه زنان». گفتم: «آیا زنان هم باید در این سه موقع اجازه بگیرند»؟ فرمود: «نه، بلکه داخل شوند و بیرون روند». و درباره‌ی: وَ الَّذِینَ لَمْ یَبْلُغُوا الحُلُمَ مِنکُمْ فرمود: «کسانی از خودتان که به سنّ بلوغ نرسیده‌اند، باید مانند کسانی که به سنّ بلوغ رسیده‌اند، در این سه وقت اجازه‌ی ورود بگیرند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۲۸
الکافی، ج۵، ص۵۲۹/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۰، ص۲۱۸/ نورالثقلین/ البرهان
۴
(نور/ ۵۸)

الصّادق ( عَن الْفُضَیْلِ‌بْنِ‌یَسَار عَنْ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِیَسْتَأْذِنْکُمُ الَّذِینَ مَلَکَتْ أَیْمانُکُمْ وَ الَّذِینَ لَمْ یَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنْکُمْ ثَلاثَ مَرَّاتٍ قِیلَ مَنْ هُمْ فَقَالَ هُمُ الْمَمْلُوکُونَ مِنَ الرِّجَالِ وَ النِّسَاءِ وَ الصِّبْیَانُ الَّذِینَ لَمْ یَبْلُغُوا یَسْتَأْذِنُونَ عَلَیْکُمْ عِنْدَ هَذِهِ الثَّلَاثِ الْعَوْرَاتِ مِنْ بَعْدِ صَلَاةِ الْعِشَاءِ وَ هِیَ الْعَتَمَهًُْ وَ حِینَ تَضَعُونَ ثِیَابَکُمْ مِنَ الظَّهِیرَةِ وَ مِنْ قَبْلِ صَلَاةِ الْفَجْرِ وَ یَدْخُلُ مَمْلُوکُکُمْ {وَ غِلْمَانُکُمْ} مِنْ بَعْدِ هَذِهِ الثَّلَاثِ عَوْرَاتٍ بِغَیْرِ إِذْنٍ إِنْ شَاءُوا.

امام صادق ( فضیل‌بن‌یسار گوید: از امام صادق (درباره‌ی سخن خداوند: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِیَسْتَأْذِنکُمُ الَّذِینَ مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ وَالَّذِینَ لَمْ یَبْلُغُوا الحُلُمَ مِنکُمْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ از ایشان سؤال شد: «منظور از کسانی که باید اجازه بگیرند چه کسانی هستند»؟ آن حضرت فرمود: «مردان، زنان برده و کودکانی که به سنّ بلوغ نرسیده‌اند، هنگام عورت در سر وقت باید برای ورود اجازه بگیرند؛ بعد از نماز عشاء که ثلث اوّل شب است، هنگامی‌که لباس از تن در می‌آورید و قبل از نماز صبح و اگر خواستند، در غیر از این اوقات می‌توانند بدون اجازه وارد شوند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۲۸
الکافی، ج۵، ص۵۳۰/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۰، ص۲۱۷/ مشکاهًْ الأنوار، ص۱۹۵/ نورالثقلین/ البرهان
۵
(نور/ ۵۸)

علی‌بن‌إبراهیم ( یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِیَسْتَأْذِنْکُمُ الَّذِینَ مَلَکَتْ أَیْمانُکُمْ إِلَی قَوْلِهِ ثَلاثُ عَوْراتٍ لَکُمْ قَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی نَهَی أَنْ یَدْخُلَ أَحَدٌ فِی هَذِهِ الثَّلَاثَهًِْ الْأَوْقَاتِ عَلَی أَحَدٍ لَا أَبٍ وَ لَا أُخْتٍ وَ لَا أُمٍّ وَ لَا خَادِمٍ إِلَّا بِإِذْنٍ وَ الْأَوْقَاتُ بَعْدَ طُلُوعِ الْفَجْرِ وَ نِصْفِ النَّهَارِ وَ بَعْدَ عِشَاءِ الْآخِرَهًِْ ثُمَّ أَطْلَقَ بَعْدَ هَذِهِ الثَّلَاثَهًِْ الْأَوْقَاتِ فَقَالَ لَیْسَ عَلَیْکُمْ وَ لاعَلَیْهِمْ جُناحٌ بَعْدَهُنَّ یَعْنِی بَعْدَ هَذِهِ الثَّلَاثَهًِْ الْأَوْقَاتِ طَوَّافُونَ عَلَیْکُمْ بَعْضُکُمْ عَلی بَعْضٍ.

علیّ‌بن‌ابراهیم ( خداوند نهی کرد که کسی در این سه وقت بر کسی وارد شود، نه پدر و نه خواهر و نه مادر و نه خدمتکار، مگر آنکه اجازه بگیرد. این سه وقت پس از سپیده‌دم و نیمه روز و پس از نماز عشاء آخر است. پس از این سه وقت روا و جایز کرده و فرموده است: لَیْسَ عَلَیْکُمْ وَ لاعَلَیْهِمْ جُناحٌ بَعْدَهُنَّ؛ یعنی بعد از این سه موقع. طَوَّافُونَ عَلَیْکُمْ بَعْضُکُمْ عَلی بَعْضٍ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۲۸
بحارالأنوار، ج۷۳، ص۱۳/ القمی، ج۲، ص۱۰۷/ مستدرک الوسایل، ج۱۴، ص۲۸۳/ نورالثقلین
۶
(نور/ ۵۸)

الباقر ( مَنْ بَلَغَ الْحُلُمَ مِنْکُمْ فَلَا یَلِجُ عَلَی أُمِّهِ وَ لَا عَلَی أُخْتِهِ وَ لَا عَلَی ابْنَتِهِ وَ لَا عَلَی مَنْ سِوَی ذَلِکَ إِلَّا بِإِذْنٍ وَ لَا یَأْذَنْ لِأَحَدٍ حَتَّی یُسَلِّمَ فَإِنَّ السَّلَامَ طَاعَهًُْ الرَّحْمَنِ.

امام باقر ( هرکسی که به سنّ بلوغ برسد نباید بدون اجازه، بر مادر، دختر و خواهرش و دیگران وارد شود و به کسی اجازه داده نمی‌شود مگر اینکه سلام کند چرا که سلام فرمانبرداری از خداوند عزّوجلّ است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۲۸
الکافی، ج۵، ص۵۲۹ / نورالثقلین/ البرهان
۷
(نور/ ۵۸)

الصّادق ( لِیَسْتَأْذِنْ عَلَیْکَ خَادِمُکَ إِذَا بَلَغَ الْحُلُمَ فِی ثَلَاثِ عَوْرَاتٍ إِذَا دَخَلَ فِی شَیْءٍ مِنْهُنَّ وَ لَوْ کَانَ بَیْتُهُ فِی بَیْتِکَ قَالَ وَ لْیَسْتَأْذِنْ عَلَیْکَ بَعْدَ الْعِشَاءِ الَّتِی تُسَمَّی الْعَتَمَهًَْ وَ حِینَ تُصْبِحُ وَ حِینَ تَضَعُونَ ثِیَابَکُمْ مِنَ الظَّهِیرَهًِْ إِنَّمَا أَمَرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِذَلِکَ لِلْخَلْوَهًِْ فَإِنَّهَا سَاعَهًُْ غِرَّهًٍْ وَ خَلْوَهًٍْ.

امام صادق ( خادمی که به سنّ بلوغ رسیده، حتّی اگر خانه‌اش در خانه‌ی شما باشد، باید در سه موقع که وقت عورت و خلوت شماست از شما اجازه‌ی ورود بگیرد، یکی وقت عشاء که ثلث اوّل شب است، و هنگام صبح، و هنگامی‌که لباس از تن در می‌آورید. خداوند عزّوجلّ این‌گونه برای خلوت‌کردن امر کرده، چرا که آن ساعت سرمستی و خلوت‌کردن است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۲۸
الکافی، ج۵، ص۵۲۹ / نورالثقلین/ البرهان
بیشتر