الصّادق (علیه السلام)- مَنْ قَرَأَ الْبَقَرَةَ وَ آلَ عِمْرَانَ جَاءَتَا یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ تُظِلَّانِهِ عَلَی رَأْسِهِ مِثْلَ الْغَمَامَتَیْنِ أَوْ مِثْلَ الْعَبَاءَتَیْن.
امام صادق (علیه السلام) هرکس سوره بقره و آلعمران را بخواند این دو سوره در روز قیامت مانند دو قطعه ابر و یا دو عبا بر سر او سایه میافکنند...
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ قَرَأَ السُّورَهًَْ الَّتِی یُذْکَرُ فِیهَا آلُ عِمْرَانَ یَوْمَ الْجُمُعَهًِْ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ مَلَائِکَتُهُ حَتَّی تَغِیبَ الشَّمْس.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) هرکس در روز جمعه سوره آلعمران را بخواند خداوند و فرشتگانش تا غروب خورشید بر او درود میفرستند.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ قرا هَذِهِ السورهًَْ أَعْطَاهُ اللَّهُ بِکُلِّ حَرْفٍ أَمَاناً مِنْ حَرِّ جَهَنَّمَ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) هرکس این سوره را بخواند، خداوند با خواندن هریک از حروف آن یک امان و پناه در مقابل آتش جهنّم به او میدهد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ قَرَأَ هَذِهِ السُورَهًَْ وَ إن کَتَبَت بِزَعْفَرَانٍ وَ عَلَّقَتْ عَلَی أَمرََأَهًٍْ لَمْ تَحْمِل حَمَلَتْ بِإذنِ اللَّهِ تَعَالِی وَ إن عَلَّقَها عَلَی نَخْلٍ أَوْ شَجَرٍ یَرْمِی ثَمَرُهِ أَوْ وَرِقُهُ أَمْسَکَ باذن اللَّهِ تَعَالِی.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) هرکس این سوره را بخواند و اگر این سوره با زعفران نوشته شود و بر گردن زنی که باردار نمیشود، آویخته شود آن زن با اذن و اجازهی خداوند تبارکوتعالی باردار میشود و اگر بر درخت خرما و یا درخت دیگری که میوه و یا برگ آن میریزد آویخته شود دیگر آن درخت با اذن و اجازهی خداوند متعال برگ و بار خود را نخواهد ریخت.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- تَعَلَّمُوا سُورَهًَْ الْبَقَرَةِ وَ آلَ عِمْرَانَ فَإِنَ أَخْذَهُمَا بَرَکَهًٌْ وَ تَرْکَهُمَا حَسْرَهًٌْ وَ لَا یَسْتَطِیعُهُمَا الْبَطَلَهًُْ یَعْنِی السَّحَرَهًَْ وَ إِنَّهُمَا لَتَجِیئَانِ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ کَأَنَّهُمَا غَمَامَتَانِ أَوْ عَبَایَتَانِ أَوْ فِرْقَانِ مِنْ طَیْرٍ صَوَافَّ یُحَاجَّانِ عَنْ صَاحِبِهِمَا وَ یُحَاجُّهُمَا رَبُّ الْعِزَّهًِْ وَ یَقُولَانِ: یَا رَبَّ الْأَرْبَابِ! إِنَّ عَبْدَکَ هَذَا قَرَأَنَا وَ أَظْمَأْنَا نَهَارَهُ وَ أَسْهَرْنَا لَیْلَهُ وَ أَنْصَبْنَا بَدَنَهُ فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ: یَا أَیُّهَا الْقُرْآنُ فَکَیْفَ کَانَ تَسْلِیمُهُ لِمَا أَمَرْتُهُ {أَنْزَلْتُهُ} فِیکَ مِنْ تَفْضِیلِ عَلِیِّبْنِأَبِیطَالِبٍ (علیه السلام) أَخِی مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله)؟ فَیَقُولَانِ: یَا رَبَّ الْأَرْبَابِ وَ إِلَهَ الْآلِهَهًِْ وَالاهُ وَ وَالَی وَلِیَّهُ {أَوْلِیَاءَهُ} وَ عَادَی أَعْدَاءَهُ إِذَا قَدَرَ جَهَرَ وَ إِذَا عَجَزَ اتَّقَی وَ اسْتَتَرَ فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ: فَقَدْ عَمِلَ إِذًا بِکُمَا کَمَا أَمَرْتُهُ وَ عَظَّمَ مِنْ خَطْبِکُمَا مَا أَعْظَمْتُهُ یَا عَلِیُّ (علیه السلام) أَ مَا تَسْمَعُ شَهَادَهًَْ الْقُرْآنِ لِوَلِیِّکَ هَذَا؟ فَیَقُولُ عَلِیٌّ (علیه السلام): بَلَی یَا رَبِّ! فَیَقُولُ اللَّهُ تَعَالَی: فَاقْتَرِحْ لَهُ مَا یَزِیدُ {فَیَقْتَرِحُ لَهُ مَا یَزِیدُ} عَلَی أَمَانِیِّ هَذَا الْقَارِئِ مِنَ الْأَضْعَافِ الْمُضَاعَفَاتِ مَا لَا یَعْلَمُهُ إِلَّا اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ فَیُقَالُ: قَدْ أَعْطَیْتُهُ مَا اقْتَرَحْتَ یَا عَلِیُّ (علیه السلام). فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله): وَ إِنَّ وَالِدَیِ الْقَارِئِ لَیُتَوَّجَانِ بِتَاجِ الْکَرَامَهًِْ یُضِیءُ نُورُهُ مِنْ مَسِیرَهًِْ عَشَرَهًِْ آلَافِ سَنَهًٍْ وَ یُکْسَیَانِ حُلَّهًًْ لَا یَقُومُ لِأَقَلِّ سِلْکٍ مِنْهَا مِائَهًُْ أَلْفِ ضِعْفِ مَا فِی الدُّنْیَا بِمَا یَشْتَمِلُ عَلَیْهِ مِنْ خَیْرَاتِهَا ثُمَّ یُعْطَی هَذَا الْقَارِئُ الْمُلْکَ بِیَمِینِهِ وَ الْخُلْدَ بِشِمَالِه.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) سورهی بقره و آلعمران را یاد بگیرید؛ زیرا یادگرفتن آن دو، برکت و ترکشان حسرت است و ساحران نمیتوانند آن دو سوره را یاد بگیرند. سورهی بقره و آلعمران در روز قیامت مانند دو قطعه ابر یا دو عبا یا دو گروه از پرندگانی که بالهای خود را گستردهاند، میآیند و از دوست و همنشین خود دفاع میکنند و پروردگار عزّت با آن دو سوره گفتگو میکند. عرض میکنند: «ای پروردگار پروردگاران! این بندهی تو ما را خواند و ما باعث شدیم روزها تشنه شود و شبها بیدار بماند و بدنش خسته شود». خدای عزّوجلّ میفرماید: «ای قرآن! فرمانبرداری او در آنچه در تو به او دستور داده بودم که علیّبنابی طالب (علیه السلام) برادر محمّد رسولخدا (صلی الله علیه و آله) را برتر بداند چگونه بود»؟ عرض میکنند: «ای پروردگار پروردگاران و خدای خداوندگاران! او را دوست داشت و دوستان او را دوست داشت و با دشمنانش دشمن بود؛ هر وقت قدرت داشت دوستی خود را ظاهر میکرد و هر وقت ناتوان بود، تقیّه میکرد و مخفی مینمود». خدای عزّوجلّ میفرماید: «بنابراین، آنگونه که به او دستور داده بودم به شما عمل کرده و شما را بزرگ داشته و آن دستورات شما که بزرگش کردم، مقدّم شده است. ای علی (علیه السلام)! آیا گواهی قرآن را در مورد این دوستت نمیشنوی»؟ علی (علیه السلام) عرض میکند: «ای پرودگار من! بله میشنوم». خدای متعال میفرماید: «پس برای این قاری قرآن چیزی پیشنهاد بده که بر آرزوهایش چندین برابر که غیر از خدای عزّوجلّ کسی نمیداند بیفزاید». علی (علیه السلام) چندین برابر آنچه قاری قرآن آرزو دارد پیشنهاد میکند؛ پس گفته میشود: «ای علی (علیه السلام)! آنچه که پیشنهاد کردی به او دادم». رسولخدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «بر سر پدر و مادر قاری قرآن تاج کرامت نهاده میشود که نور آن راهشان را تا دههزار سال روشن میکند و جامهای بر تن ایشان پوشانده میشود که اگر تمام خوبیهایی را که در دنیا است، صدهزار برابر کنند باز هم با اوّلین نخ این جامه برابری نمیکند. سپس پادشاهی به دست راست این قاری قرآن و جاودانگی به دست چپش داده میشود».
آیه الم [1]
الم
الصّادق (علیه السلام)- وَ أمّا الم فِی أَوَّلِ آلِ عِمْرَانَ فَمَعْنَاهُ أَنَا اللَّهُ الْمَجِیدُ.
امام صادق (علیه السلام) و امّا الم؛ در ابتدای سورهی آلعمران یعنی اینکه من آن خداوندی هستم که مجید است.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- اسْمُ اللَّهِ الْأَعْظَمُ الَّذِی إِذَا دُعِیَ بِهِ أَجَابَ فِی سُوَرٍ ثَلَاثٍ فِی الْبَقَرَةِ وَ آلِ عِمْرَانَ وَ طه قَالَ أَبُو أُمَامَهًَْ: فِی الْبَقَرَةِ آیَهًُْ الْکُرْسِیِّ وَ فِی آلِ عِمْرَانَ، الم* اللهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ وَ فِی طه وَ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَیِّ الْقَیُّومِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) در روایت ابوامامه آمده است، پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «اسم اعظم که هرگاه خدای تعالی به آن اسم خوانده شود حاجت بندهی خود را برمیآورد، در سه سوره است: «در سورهی بقره و آلعمران و طه». ابوامامه گفت: «و امّا آنکه در سورهی بقره است، آیهًْالکرسی است و آنکه در سورهی آلعمران است پس آن این است: الم. الله لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ و امّا آنکه در سورهی طه است این است: و [در آن روز] همهی چهرهها در برابر خداوند حیّ قیّوم، خاضع میشود. (طه/۱۱۱)
الصّادق (علیه السلام)- الم هُوَ حَرْفٌ مِنْ حُرُوفِ اسْمِ اللَّهِ الْأَعْظَمِ الْمُقَطَّعِ فِی الْقُرْآنِ الَّذِی یُؤَلِّفُهُ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) أَوِ الْإِمَام.
امام صادق (علیه السلام) الم یک حرف از حروف اسم اعظم خداست که هر جزئی از آن در جایی از قرآن مجید آمده است و پیغمبر (صلی الله علیه و آله) و امام معصوم (علیه السلام) به مکان آنها آگاهی دارند.
الباقر (علیه السلام)- إِنَّ حُیَیَّبْنَأَخْطَبَ وَ أَبَایَاسِرِبْنَأَخْطَبَ وَ نَفَراً مِنَ الْیَهُودِ مِنْ أَهْلِ نَجْرَانَ أَتَوْا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقَالُوا لَهُ: أَ لَیْسَ فِیمَا تَذْکُرُ فِیمَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ الم؟ قَالَ: بَلَی. قَالُوا: أَتَاکَ بِهَا جَبْرَئِیلُ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ؟ قَالَ: نَعَمْ. قَالُوا: لَقَدْ بُعِثَ أَنْبِیَاءُ قَبْلَکَ مَا نَعْلَمُ نَبِیّاً مِنْهُمْ أَخْبَرَ مَا مُدَّهًُْ مُلْکِهِ وَ مَا أَکَلَ أُمَّتُهُ غَیْرَکَ. قَالَ: فَأَقْبَلَ حُیَیُّبْنُأَخْطَبَ عَلَی أَصْحَابِهِ فَقَالَ لَهُمْ: الْأَلِفُ وَاحِدٌ وَ اللَّامُ ثَلَاثُونَ وَ الْمِیمُ أَرْبَعُونَ فَهَذِهِ إِحْدَی وَ سَبْعُونَ سَنَهًًْ فَعَجَبٌ مِمَّنْ یَدْخُلُ فِی دِینٍ مُدَّهًُْ مُلْکِهِ وَ أَکْلِ أُمَّتِهِ إِحْدَی وَ سَبْعُونَ سَنَهًًْ. قَالَ: ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ لَهُ: یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله)! هَلْ مَعَ هَذَا غَیْرُهُ؟ قَالَ: نَعَمْ. قَالَ: فَهَاتِهِ. قَالَ: المص. قَالَ: هَذَا أَثْقَلُ وَ أَطْوَلُ الْأَلِفُ وَاحِدٌ وَ اللَّامُ ثَلَاثُونَ وَ الْمِیمُ أَرْبَعُونَ وَ الصَّادُ تِسْعُونَ وَ هَذِهِ مِائَهًٌْ وَ إِحْدَی وَ سِتُّونَ سَنَهًًْ ثُمَّ قَالَ لِرَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله): هَلْ مَعَ هَذَا غَیْرُهُ؟ قَالَ: نَعَمْ. قَالَ: هَاتِ. قَالَ: الر. قَالَ: هَذَا أَثْقَلُ وَ أَطْوَلُ الْأَلِفُ وَاحِدٌ وَ اللَّامُ ثَلَاثُونَ وَ الرَّاءُ مِائَتَانِ ثُمَّ قَالَ لِرَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله): فَهَلْ مَعَ هَذَا غَیْرُهُ؟ قَالَ: نَعَمْ. قَالَ: هَاتِ. قَالَ: المر. قَالَ: هَذَا أَثْقَلُ وَ أَطْوَلُ الْأَلِفُ وَاحِدٌ وَ اللَّامُ ثَلَاثُونَ وَ الْمِیمُ أَرْبَعُونَ وَ الرَّاءُ مِائَتَانِ. ثُمَّ قَالَ: فَهَلْ مَعَ هَذَا غَیْرُهُ؟ قَالَ: نَعَمْ. قَالَ: لَقَدِ الْتَبَسَ عَلَیْنَا أَمْرُکَ فَمَا نَدْرِی مَا أُعْطِیتَ ثُمَّ قَامُوا عَنْهُ ثُمَّ قَالَ أَبُویَاسِرٍ لِحُیَیٍّ أَخِیهِ: وَ مَا یُدْرِیکَ لَعَلَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) قَدْ جَمَعَ هَذَا کُلَّهُ وَ أَکْثَرَ مِنْهُ. فَقَالَ أَبُوجَعْفَرٍ (علیه السلام): إِنَّ هَذِهِ الْآیَاتِ أُنْزِلَتْ فِیهِمْ مِنْهُ آیاتٌ مُحْکَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتابِ وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ وَ هِیَ تَجْرِی فِی وُجُوهٍ أُخَرَ عَلَی غَیْرِ مَا تَأَوَّلَ بِهِ حُیَیُّبْنُأَخْطَبَ وَ أَخُوهُ أَبُویَاسِرٍ وَ أَصْحَابُهُ.
امام باقر (علیه السلام) محمّدبنقیس گوید: «شنیدم امام باقر (علیه السلام) میفرمود: «دو پسر اخطب به نام حُییّ و ابویاسر و گروهی از یهود اهل نجران نزد رسولخدا (صلی الله علیه و آله) آمدند و به او گفتند: «آیا در آن چیزیکه میگویی خدا بر تو نازل کرده است، الم نیست»؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «آری هست». گفتند: «آن را جبرئیل از نزد خدا برای تو آورده است»؟ فرمود: «آری»! گفتند: «پیامبرانی قبل از تو مبعوث شدهاند ولی ما پیامبری جز تو نمیشناسیم که از مدّت حکومت خود و مقدار عمر امّتش به ما خبر داده باشد». حیّیبناخطب رو به اصحاب خود کرد و گفت: «الف؛ یک، لام؛ سی و میم؛ چهل است پس الم هفتاد و یک سال میشود؛ پس شگفتآور است آن کسی که وارد دینی شود که مدّت حکومتش و عمر امّتش هفتادویک سال است». سپس رو به رسولاکرم (صلی الله علیه و آله) کرد و گفت: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! آیا با الم، چیز دیگری هست»؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «آری». گفت: «پس آن را بیاور». پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «المص (اعراف/۱)». گفت: «این سنگینتر و طولانیتر است. الف؛ یک، لام؛ سی، میم؛ چهل و صاد؛ نود است؛ پس المص میشود: یکصدوشصتویک سال». سپس به پیامبر (صلی الله علیه و آله) گفت: «آیا با این المص چیز دیگری هست»؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «بله»! گفت: «بیاور». فرمود: الر. گفت: «این سنگینتر و طولانیتر است: الف؛ یک، لام، سی و راء دویست است که جمعاً دویستوسیویک میشود. سپس به رسولخدا (صلی الله علیه و آله) گفت: «آیا با الر چیز دیگری هست»؟ فرمود: «بله». گفت: «آن را بیاور». فرمود: «المر (رعد/۱)». گفت: «این طولانیتر و سنگینتر است: الف؛ یک، لام؛ سی، میم؛ چهل و راء؛ دویست است». سپس به او گفت: «آیا با این المر چیز دیگری هست»؟ فرمود: «بله». گفتند: «کار تو بر ما مشتبه شده و نمیدانیم چه چیزی به تو عطا شده است». سپس برخاستند و رفتند. ابویاسر به برادرش حُییّ گفت: «چه میدانی شاید همهی اینها و یا بیشتر از آن برای محمّد (صلی الله علیه و آله) جمع شده باشد». «امام باقر (علیه السلام) فرمود: «این آیات در مورد آنها نازل شده است: برخی از آن، آیههای محکماند که آنها مادر و اصل کتاباند و برخی دیگر متشابهاند» و فرمود: «این آیات در یک حالت دیگری بر وجهی غیر از آنچه حیّی و ابویاسر و اصحابشان تأویل کردند، جاری است».
الباقر (علیه السلام)- أَبُولَبِیدٍالْمَخْزُومِیُّ قَالَ قَالَ أَبُوجَعْفَرٍ (علیه السلام): یَا بَا لَبِید! إِنَّهُ یَمْلِکُ مِنْ وُلْدِ الْعَبَّاسِ اثْنَا عَشَرَ تُقْتَلُ بَعْدَ الثَّامِنِ مِنْهُمْ أَرْبَعَهًٌْ تُصِیبُ أَحَدَهُمُ الذُّبَحَهًُْ فَیَذْبَحُهُ هُمْ فِئَهًٌْ قَصِیرَهًٌْ أَعْمَارُهُمْ قَلِیلَهًٌْ مُدَّتُهُمْ خَبِیثَهًٌْ سِیرَتُهُمْ مِنْهُمُ الْفُوَیْسِقُ الْمُلَقَّبُ بِالْهَادِی وَ النَّاطِقِ وَ الْغَاوِی یَا بَا لَبِیدٍ! إِنَّ فِی حُرُوفِ الْقُرْآنِ الْمُقَطَّعَهًِْ لَعِلْماً جَمّاً إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی أَنْزَلَ الم* ذلِکَ الْکِتابُ فَقَامَ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) حَتَّی ظَهَرَ نُورُهُ وَ ثَبَتَتْ کَلِمَتُهُ وَ وُلِدَ یَوْمَ وُلِدَ وَ قَدْ مَضَی مِنَ الْأَلْفِ السَّابِعِ مِائَهًُْ سَنَهًٍْ وَ ثَلَاثُ سِنِینَ ثُمَّ قَالَ: وَ تِبْیَانُهُ فِی کِتَابِ اللَّهِ فِی الْحُرُوفِ الْمُقَطَّعَهًِْ إِذَا عَدَدْتَهَا مِنْ غَیْرِ تَکْرَارٍ وَ لَیْسَ مِنْ حُرُوفٍ مُقَطَّعَهًٍْ حَرْفٌ یَنْقَضِی إِلَّا وَ قِیَامُ قَائِمٍ مِنْ بَنِی هَاشِمٍ عِنْدَ انْقِضَائِهِ ثُمَّ قَالَ: الْأَلِفُ وَاحِدٌ وَ اللَّامُ ثَلَاثُونَ وَ الْمِیمُ أَرْبَعُونَ وَ الصَّادُ تِسْعُونَ فَذَلِکَ مِائَهًٌْ وَ إِحْدَی وَ سِتُّونَ ثُمَّ کَانَ بَدْوُ خُرُوجِ الْحُسَیْنِبْنِعَلِیٍّ (علیه السلام) الم اللَّهُ فَلَمَّا بَلَغَتْ مُدَّتُهُ قَامَ قَائِمُ وُلْدِ الْعَبَّاسِ عِنْدَ المص وَ یَقُومُ قَائِمُنَا عِنْدَ انْقِضَائِهَا بِالر فَافْهَمْ ذَلِکَ وَ عِهِ وَ اکْتُمْهُ.
امام باقر (علیه السلام) ابولبید مخزومی گوید: امام باقر (علیه السلام) فرمود: ای ابالبید! دوازده تن از اولاد عبّاس به سلطنت میرسند چهار نفر آنها بعد از هشتمین آنان به قتل میرسند. یکی از آنها با گلودرد جان میدهد. عمر آنها کوتاه مدّت دولتشان قلیل و سیرتشان پلید میباشد. یکی از آنها فاسق؛ کوچکی ملقّب به هادی و ناطق و غاوی است. ای ابالبید! در حروف مقطّعهی قرآن علم سرشاری است وقتی خداوند الم ذلِکَ الْکِتابُ را نازل فرمود محمّد (صلی الله علیه و آله) قیام کرد تا آنجا که نور وجود اقدسش آشکار گشت و سخنانی در دلهای مردم جای گرفت. هنگام ولادت او هفتهزار و صدوسه سال از آغاز خلقت میگذشت. سپس فرمود: «بیان این در حروف مقطّعهی قرآن؛ وقتی بدون تکرار آن را شمارش کنی هست. هیچیک از این حروف نمیگذرد جز اینکه یکی از بنیهاشم در موقع گذشتن آن قیام میکند». آنگاه فرمود: «الف؛ یک لام؛ سی میم؛ چهل و صاد؛ در المص نود است که جمعاً صدوشصتویک میباشد، بعد از آن ابتدای قیام امام حسین (علیه السلام) الم* الله لا إِلهَ بود. وقتی مدّت او بهسر رسید قائم بنیعبّاس قیام میکند و چون آن بگذرد قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ما در الر قیام میکند. پس آن را بفهم و در خاطر بسپار و از دشمنان پوشیده دار».
آیه أَللهُ لا إِلهَ إِلّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ [2]
معبودى جز خداوند يگانه زنده و پاينده، نيست.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- الْحَیُّ الْقَیُّومُ اِسْمُ اللهِ الأعْظَم.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه) الْحَیُّ الْقَیُّومُ؛ اسم اعظم خداوند است.
آیه نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِّما بَيْنَ يَدَيْهِ وَ أَنْزَلَ التَّوْراةَ وَ الْإِنْجيلَ [3]
[همان كسى كه] كتاب را به حق بر تو نازل كرد، كه با نشانههاى كتب پيشين، هماهنگ است و «تورات» و «انجيل» را نيز آفريد.
الصّادق (علیه السلام)- وَ الْکِتَابُ هُوَ جُمْلَهًُْ الْقُرْآنِ الَّذِی یُصَدِّقُهُ مَنْ کَانَ قَبْلَهُ مِنَ الْأَنْبِیَاءِ.
امام صادق (علیه السلام) کتاب تمامی قرآن است که همهی پیامبران (علیهم السلام) قبلی در آن مورد تأیید قرار گرفتهاند.
الصّادق (علیه السلام)- الْقُرْآنُ جُمْلَهًُْ الْکِتَابِ وَ الْفُرْقَانُ الْمُحْکَمُ الْوَاجِبُ الْعَمَلِ بِه.
امام صادق (علیه السلام) قرآن به تمام کتاب گفته میشود و فرقان به آیات محکمی که عمل به آن واجب است.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ یَزِیدَبْنِسَلَّام أَنَّهُ سَأَلَ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ: لِمَ سُمِّیَ الْفُرْقَانُ فُرْقَاناً؟ قَالَ: لِأَنَّهُ مُتَفَرِّقُ الْآیَاتِ وَ السُّوَرِ أُنْزِلَتْ فِی غَیْرِ الْأَلْوَاحِ وَ غَیْرُهُ مِنَ الصُّحُفِ وَ التَّوْرَاهًِْ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الزَّبُورِ أُنْزِلَتْ کُلُّهَا جُمْلَهًًْ فِی الْأَلْوَاحِ وَ الْوَرَق.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) یزیدبنسلّام از پیامبر (صلی الله علیه و آله) پرسید: «چرا قرآن را فرقان نامیدهاند»؟ فرمود: «زیرا آیات و سورههای آن متفرّق است و بهصورت الواح نازل نشده ولی سایر کتب از قبیل صحف و تورات و انجیل و زبور تمام آنها در الواح و اوراق نازل شده است».
السّجّاد (علیه السلام)- فِی الصَّحِیفَهًِْ السَّجَّادِیَّهًْ وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ (علیه السلام) عِنْدَ خَتْمِ الْقُرْآنِ ... وَ فُرْقَاناً فَرَّقْتَ بِهِ بَیْنَ حَلَالِکَ وَ حَرَامِکَ وَ قُرْآناً أَعْرَبْتَ {عَرَّبْتَ} بِهِ عَنْ شَرَائِعِ أَحْکَامِک.
امام سجّاد (علیه السلام) دعای امام سجّاد (علیه السلام) در صحیفهی سجّادیه هنگام ختم قرآن: «فرقانی است که به وسیلهی آن حلال و حرامت را از هم جدا کردهای. قرآنی است که به وسیلهی آن شرایع و احکام خویش را آشکار ساختهای».
آیه مِنْ قَبْلُ هُدىً لِّلنّاسِ وَ أَنْزَلَ الْفُرْقانَ إِنَّ الَّذينَ كَفَرُوا بِآياتِ اللهِ لَهُمْ عَذابٌ شَديدٌ وَ اللهُ عَزيزٌ ذُو انْتِقامٍ [4]
پيش از آن، براى هدايت مردم فرستاد و [همچنين قرآن، كتاب] جدا كنندهی حق از باطل را نازل كرد؛ كسانىكه به آيات خدا كافر شدند، كيفر شديدى دارند و خداوند [بر كيفر آنها] توانا و داراى مجازات است.
الصّادق (علیه السلام)- الفُرْقَانُ هُوَ کُلُّ أَمْرٍ مُحْکَمٍ.
امام صادق (علیه السلام)- فرقان، هر امر محکمی است.
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ ابْنِسِنَانٍ أَوْ عَنْ غَیْرِهِ عَمَّنْ ذَکَرَهُ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) عَنِ الْقُرْآنِ وَ الْفُرْقَانِ أَ هُمَا شَیْئَانِ أَوْ شَیْءٌ وَاحِدٌ؟ فَقَالَ (علیه السلام): الْقُرْآنُ جُمْلَهًُْ الْکِتَابِ وَ الْفُرْقَانُ الْمُحْکَمُ الْوَاجِبُ الْعَمَلِ بِه.
امام صادق (علیه السلام) ابنسنان گوید: از امام صادق (علیه السلام) پرسیدم: «قرآن و فرقان دو معنی دارند یا یک معنی»؟ فرمود: «قرآن نام همهی کتاب خداست و فرقان همان بخشی است که محکم است و دستور واجب در آن بیان شده است».
آیه إِنَّ اللهَ لا يَخْفى عَلَيْهِ شَيْءٌ فِي الْأَرْضِ وَ لا فِي السَّماءِ [5]
هيچچيز، نه در آسمان و نه در زمين، بر خدا مخفى نمىماند. [بنابراين]، تدبير آنها بر او مشكل نيست.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ أَجَلُّ مِنْ أَنْ یَحْتَجِبَ عَنْ شَیْءٍ أَوْ یَحْتَجِبَ عَنْهُ شَیْءٌ سُبْحَانَ الَّذِی لَا یَحْوِیهِ مَکَانٌ وَ لا یَخْفی عَلَیْهِ شَیْءٌ فِی الْأَرْضِ وَ لا فِی السَّماءِ.
امام علی (علیه السلام) خداوند برتر و بالاتر از آن است که بهواسطهی چیزی محتجب و مستور گشته و یا چیزی از او محتجب و پوشیده شود. منزّه و متعال است آن خدایی که مکان او را نتواند در بر گیرد؛ لا یَخْفی عَلَیْهِ شَیْءٌ فِی الْأَرْضِ وَ لا فِی السَّماءِ.
آیه هُوَ الَّذي يُصَوِّرُكُمْ فِي الْأَرْحامِ كَيْفَ يَشاءُ لا إِلهَ إِلّا هُوَ الْعَزيزُ الْحَكيمُ [6]
او كسى است كه شما را در رحم [مادران]، آنچنان كه مىخواهد تصوير مىكند. معبودى جز خداوند توانا و حكيم، نيست.
علیّبنإبراهیم (رحمة الله علیه)- هُوَ الَّذِی یُصَوِّرُکُمْ فِی الْأَرْحامِ کَیْفَ یَشاءُ قَالَ: یَعْنِی ذَکَراً وَ أُنْثَی أَسْوَدَ وَ أَبْیَضَ وَ أَحْمَرَ صَحِیحاً وَ سَقِیماً.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه) هُوَ الَّذِی یُصَوِّرُکُمْ فِی الْأَرْحامِ کَیْفَ یَشاءُ؛ منظور، مذکّر و مؤنّث سیاه و سفید و قرمز و سالم و بیماربودن است
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- تَعْتَلِجُ النُّطْفَتَانِ فِی الرَّحِمِ فَأَیَّتُهُمَا کَانَتْ أَکْثَرَ جَاءَتْ تُشْبِهُهَا فَإِنْ کَانَتْ نُطْفَهًُْ الْمَرْأَهًِْ أَکْثَرَ جَاءَتْ تُشْبِهُ أَخْوَالَهُ وَ إِنْ کَانَتْ نُطْفَهًُْ الرَّجُلِ أَکْثَرَ جَاءَتْ تُشْبِهُ أَعْمَامَهُ وَ قَالَ: تَحَوَّلُ النُّطْفَهًُْ فِی الرَّحِمِ أَرْبَعِینَ یَوْماً فَمَنْ أَرَادَ أَنْ یَدْعُوَ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ فَفِی تِلْکَ الْأَرْبَعِینَ قَبْلَ أَنْ تُخْلَقَ ثُمَّ یَبْعَثُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ مَلَکَ الْأَرْحَامِ فَیَأْخُذُهَا فَیَصْعَدُ بِهَا إِلَی اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فَیَقِفُ مِنْهُ مَا شَاءَ اللَّهُ فَیَقُولُ: یَا إِلَهِی! أَ ذَکَرٌ أَمْ أُنْثَی ... فَیُوحِی اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إِلَیْهِ مِنْ ذَلِکَ مَا یَشَاءُ وَ یَکْتُبُ الْمَلَک.
امام علی (علیه السلام) دو نطفه در رحم میجنگند و هرکدام بیشتر باشند مانندی آرد، اگر از زن بیشتر باشد مانندی به داییها آرد و اگر از مرد بیشتر باشد مانندی به عموها آرد. فرمود: «منی چهل روز در رحم میچرخد هرکه خواهد به درگاه خدای عزّوجلّ دعا کند در این چهل روز باید پیش از آفریدن بچه دعا کند». سپس خدا فرشتهی ارحام را میفرستد و آن را میگیرد و به درگاه خدا بالا میآورد و تا خدا خواهد میایستد و میگوید: «خدایا پسر باشد یا دختر، خدا هرچه را خواهد به او وحی میکند و فرشته نیز ثبت میکند».