آیه ۱۴۰ - سوره آل‌عمران

آیه إِنْ يَمْسَسْكُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِثْلُهُ وَ تِلْكَ الْأَيّامُ نُداوِلُها بَيْنَ النّاسِ وَ لِيَعْلَمَ اللهُ الَّذينَ آمَنُوا وَ يَتَّخِذَ مِنْكُمْ شُهَداءَ وَ اللهُ لا يُحِبُّ الظّالِمينَ [140]

اگر [در جنگ اُحُد]، به شما جراحتى رسيد [و ضربه‌اى وارد شد]، به آن جمعيّت [نيز در جنگ بدر]، جراحتى همانند آن وارد‌گرديد. و ما اين روزها [ى پيروزى و شكست] را در ميان مردم مى‌گردانيم؛ [و اين خاصيّت زندگى دنياست] تا خدا، افرادى را كه ايمان آورده‌اند، مشخص‌سازد؛ و [خداوند] از ميان خودتان، شاهدانى بگيرد. و خدا ستمكاران را دوست نمى‌دارد.

۱
(آل‌عمران/ ۱۴۰)

الصّادق (علیه السلام)- فَلَمَّا دَخَلَ رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) الْمَدِینَهًَْ نَزَلَ عَلَیْهِ جَبْرَئِیلُ (علیه السلام) فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله) إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکَ أَنْ تَخْرُجَ فِی أَثَرِ الْقَوْمِ وَ لَا یَخْرُجُ مَعَکَ إِلَّا مَنْ بِهِ جِرَاحَهًٌْ فَأَمَرَ رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) مُنَادِیاً یُنَادِی یَا مَعْشَرَ الْمُهَاجِرِینَ وَ الْأَنْصَارِ مَنْ کَانَتْ بِهِ جِرَاحَهًٌْ فَلْیَخْرُجْ وَ مَنْ لَمْ یَکُنْ بِهِ جِرَاحَهًٌْ فَلْیُقِمْ فَأَقْبَلُوا یُضَمِّدُونَ جِرَاحَاتِهِمْ وَ یُدَاوُونَهَا وَ أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَی نَبِیِّهِ وَ لا تَهِنُوا فِی ابْتِغاءِ الْقَوْمِ إِنْ تَکُونُوا تَأْلَمُونَ الْآیَهًَْ وَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِنْ یَمْسَسْکُمْ قَرْحٌ الْآیَهًَْ فَخَرَجُوا عَلَی مَا بِهِمْ مِنَ الْأَلَمِ وَ الْجِرَاح.

امام صادق (علیه السلام) بعد از جنگ احد زمانی که رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) وارد مدینه شد جبرئیل (علیه السلام) بر ایشان نازل شد و گفت: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! خداوند به تو دستور می‌دهد که در جستجوی گروه مشرکان بیرون بروی و تنها کسانی که مجروح‌اند با تو بیرون می‌روند». در نتیجه رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) به منادی دستور داد تا فریاد بزند: «ای جماعت مهاجرین و انصار! هرکس مجروح است باید با من از مدینه بیرون برود و هرکس جراحتی ندارد باید بماند». پس به مرهم نمودن و مداوای زخم‌هایشان روی آوردند و خداوند بر پیامبرش (صلی الله علیه و آله) نازل کرد: «وَ لا تَهِنُوا فِی ابْتِغاءِ الْقَوْمِ إِنْ تَکُونُوا تَأْلَمُونَ؛ و خدای عزّوجلّ فرمود: إِنْ یَمْسَسْکُمْ قَرْحٌ ...؛ پس با اینکه درد و زخم داشتند برای تعقیب مشرکان از مدینه خارج شدند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۷۷۴
بحارالأنوار، ج۲۰، ص۶۴/ القمی، ج۱، ص۱۲۵
۲
(آل‌عمران/ ۱۴۰)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- إِنْ یَمْسَسْکُمْ قَرْحٌ؛ أَیْ جِرَاحٌ فَقَدْ أَصَابَ الْقَوْمَ جِرَاحٌ مِثْلُهُ.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه) إِنْ یَمْسَسْکُمْ قَرْحٌ؛ یعنی اگر در جنگ احد به شما زخم‌هایی رسید به آن جمعیّت نیز در جنگ بدر زخم‌هایی همانند آن وارد گردید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۷۷۴
بحارالأنوار، ج۲۰، ص۲۲
۳
(آل‌عمران/ ۱۴۰)

الصّادق (علیه السلام)- فِی قَوْلِ اللَّهِ وَ تِلْکَ الْأَیَّامُ نُداوِلُها بَیْنَ النَّاسِ قَالَ مَا زَالَ مُنْذُ خَلَقَ اللَّهُ آدَمَ (علیه السلام) دَوْلَهًٌْ لِلَّهِ وَ دَوْلَهًٌْ لِإِبْلِیسَ فَأَیْنَ دَوْلَهًُْ اللَّهِ أما هُوَ قَائِمٌ وَاحِدٌ.

امام صادق (علیه السلام) وَ تِلْکَ الْأَیَّامُ نُداوِلُها بَیْنَ النَّاسِ یعنی: این روزها را میان مردم می‌گردانیم. از زمان خلقت آدم همیشه دولتی از خدا و دولتی از شیطان بوده، پس در این زمان دولت خدا کجاست؟ آگاه باشید که صاحب دولت خدا قائم آل محمّد (علیهم السلام) است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۷۷۴
بحارالأنوار، ج۵۱، ص۵۴/ العیاشی، ج۱، ص۱۹۹
بیشتر