سوره بینه

ثواب قرائت

۱
(بینه/ مقدمه)

الباقر (علیه السلام)- مَنْ قَرَأَ سُورَهًَْ لَمْ یَکُنْ کَانَ بَرِیئاً مِنَ الشِّرْکِ وَ أُدْخِلَ فِی دِینِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ بَعَثَهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ مُؤْمِناً وَ حَاسَبَهُ حِساباً یَسِیرا.

امام باقر (علیه السلام)- هرکه سوره بیّنه را بخواند، از مشرکان به دور است و در دین حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) وارد شده و خداوند عزّ‌وجلّ او را مؤمن بر میانگیزد و حساب را بر او آسان میگیرد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۲۹۴
نورالثقلین/ البرهان
۲
(بینه/ مقدمه)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- وَ مَنْ قَرَأَ سُورَهًَْ لَمْ یَکُنْ کَانَ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ مَعَ خَیْرِ الْبَرِیَّهًِْ مُسَافِراً وَ مُقِیماً.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکس این سوره را بخواند در روز قیامت با بهترین مردم همسفر و همنشین می‌شود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۲۹۴
مستدرک الوسایل، ج۴، ص۳۶۵/ نورالثقلین
۳
(بینه/ مقدمه)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- لَوْ یَعْلَمُ النَّاسُ مَا فِی لَمْ یَکُنْ لَعَطَّلُوا الْأَهْلَ وَ الْمَالَ وَ تَعَلَّمُوهَا فَقَالَ رَجُلٌ مِنْ خُزَاعَهًَْ مَا فِیهَا مِنَ الْأَجْرِ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ لَا یَقْرَؤُهَا مُنَافِقٌ أَبَداً وَ لَا عَبْدٌ فِی قَلْبِهِ شَکٌّ فِی اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ اللَّهِ إِنَّ الْمَلَائِکَهًَْ الْمُقَرَّبِینَ لَیَقْرَءُونَهَا مُنْذُ خَلَقَ {اللَّهُ} السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ لَا یَفْتُرُونَ مِنْ قِرَاءَتِهَا وَ مَا مِنْ عَبْدٍ یَقْرَؤُهَا بِلَیْلٍ إِلَّا بَعَثَ اللَّهُ مَلَائِکَهًًْ یَحْفَظُونَهُ فِی دِینِهِ وَ دُنْیَاهُ وَ یَدْعُونَ لَهُ بِالْمَغْفِرَهًِْ وَ الرَّحْمَهًِْ فَإِنْ قَرَأَهَا نَهَاراً أُعْطِیَ عَلَیْهَا مِنَ الثَّوَابِ مِثْلَ مَا أَضَاءَ عَلَیْهِ النَّهَارُ وَ أَظْلَمَ عَلَیْهِ اللَّیْلُ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- اگر مردم می‌دانستند سوره‌ی بیّنه چه برکاتی دارد خانواده و اموال را رها کرده، به فرا گرفتن آن می‌پرداختند. مردی از قبیله‌ی خزاعه عرض کرد: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! تلاوت آن چه اجر و پاداشی دارد»؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «هرگز منافق یا بنده‌ای که در قلبش شکّی درباره‌ی خدای عزّوجلّ وجود داشته باشد آن را تلاوت نمی‌کند؛ به خدا سوگند! فرشتگانِ مقرَّب از آن روز که خداوند، آسمان‌ها و زمین را آفریده است آن را می‌خوانند و لحظه‌ای در تلاوت آن سستی نمی‌کنند؛ هرکس آن را در شب بخواند خداوند فرشتگانی را مأمور می‌کند که دین و دنیای او را حفظ کرده و برایش طلب آمرزش و رحمت نمایند؛ و اگر در روز بخواند به اندازه‌ی آنچه روز بر آن روشنی بخشد و شب بر آن تاریک شود، به او پاداش داده خواهد شد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۲۹۴
مستدرک الوسایل، ج۴، ص۳۶۶/ نورالثقلین
۴
(بینه/ مقدمه)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ إِسْمَاعِیلَ‌بْنِ‌أَبِی‌حَکِیمٍ الْمُزَنِیِّ أَحَدِ بَنِی‌فُضَیْلِ {قَالَ} سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) یَقُولُ إِنَّ اللَّهَ لَیَسْمَعُ قِرَاءَهًَْ الَّذِینَ کَفَرُوا فَیَقُولُ أَبْشِرْ عَبْدِی فَوَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَأُمَکِّنَنَّ لَکَ فِی الْجَنَّهًِْ حَتَّی تَرْضَی.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- اسماعیل‌بن‌أبوحکیم گوید: از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شنیدم که می‌فرمود: «خداوند، تلاوت سوره‌ی بیّنه را شنیده و [خطاب به کسی که آن را تلاوت می‌کند] می‌فرماید: «بنده‌ی من! بشارت باد بر تو که به عزّت و جلالم سوگند تو را در بهشت آن چنان جایگاه و مکانتی خواهم بخشید که خشنود شوی»».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۲۹۴
بحارالأنوار، ج۸۹، ص۳۳۲
۵
(بینه/ مقدمه)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ قَرَأَ هَذِهِ السُّورَهًَْ کَانَ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ مَعَ خَیْرِ الْبَرِیَّهًِْ رَفِیقاً وَ صَاحِباً وَ هُوَ عَلِیٌّ (علیه السلام) وَ إِنْ کُتِبَتْ فِی إِنَاءٍ جَدِیدٍ وَ نَظَرَ فِیهَا صَاحِبُ اللَّقْوَهًِْ بِعَیْنَیْهِ بَرِئَ مِنْهَا.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکه این سوره را بخواند، در روز قیامت با برترین آفریدگان که امام علی (علیه السلام) است، همراه است و اگر این سوره بر ظرفی نو نوشته شود و کسی که به کجی دهان (لقوه) مبتلاست، به آن بنگرد، از این بیماری رهایی مییابد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۲۹۶
البرهان
۶
(بینه/ مقدمه)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ کَتَبَهَا عَلَی خُبْزٍ رُقَاقٍ وَ أَطْعَمَهَا سَارِقاً غَصَّ وَ یَفْتَضِحُ مِنْ سَاعَتِهِ وَ مَنْ قَرَأَهَا عَلَی خَاتَمٍ بِاسْمِ سَارِقٍ تَحَرَّکَ الْخَاتَمُ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکه این سوره را بر نانی نرم بنویسد و به دزدی بخوراند، آن دزد گلوگیر میشود و در دم رسوا میگردد، و هرکه این سوره را بر نگینی به اسم دزدی بخواند، آن نگین تکان میخورد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۲۹۶
البرهان
۷
(بینه/ مقدمه)

الصّادق (علیه السلام)- مَنْ کَتَبَهَا وَ عَلَّقَهَا عَلَیْهِ وَ کَانَ فِیهِ یَرَقَانٌ زَالَ عَنْهُ وَ إِذَا عُلِّقَتْ عَلَی بَیَاضٍ بِالْعَیْنِ وَ الْبَرَصِ وَ شَرِبَ مَاءَهَا دَفَعَهُ اللَّهُ عَنْهُ وَ إِنْ شَرِبَتْ مَائَهَا الْحَوَامِلُ، نَفَعَهَا وَ سَلَّمَتْهَا مِنْ سُمُومِ الطَّعَامِ وَ إِذَا کُتِبَتْ عَلَی جَمِیعِ الْأَوْرَامِ أَزَالَتْهَا بِقُدْرَهًِْ اللَّهِ تَعَالَی.

امام صادق (علیه السلام)- هرکه این سوره را بنویسد و بر خود بیاویزد، حال آن که مبتلا به یرقان باشد، یرقان از او رخت بربندد و اگر بر کسی که به سفیدی چشم یا پیسی مبتلاست، آویخته شود و او آب آن را بنوشد، خداوند بیماریاش را برطرف کند و اگر زنان باردار آب آن را بنوشند، ایشان را سودمند افتد و از آفتهای غذا در امانشان دارد و اگر بر تمامی ورمها نوشته شود، به قدرت خداوند متعال آنها را از میان ببرد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۲۹۶
البرهان

آیه لَمْ يَكُنِ الَّذينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ وَ الْمُشْرِكينَ مُنْفَكِّينَ حَتَّى تَأْتِيَهُمُ الْبَيِّنَة [1]

كافران از اهل كتاب و مشركان [مي‌گفتند:] دست از آيين خود بر نمي‌دارند تا دليل روشني براي آن‌ها بيايد.

۱
(بینه/ ۱)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- لَمْ یَکُنِ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ یَعْنِی قُرَیْشاً وَ الْمُشْرِکِینَ مُنْفَکِّینَ قَالَ هُمْ فِی کُفْرِهِمْ حَتَّی تَأْتِیَهُمُ الْبَیِّنَةُ.

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- لَمْ یَکُنِ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ وَالْمُشْرِکِینَ؛ یعنی قریشیان، مُنفَکِّینَ؛ آنان در کفرشان هستند تا دلیلی آشکار برایشان آید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۲۹۶
بحارالأنوار، ج۹، ص۲۵۳/ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۶۹/ القمی، ج۲، ص۴۳۲/ نورالثقلین/ البرهان
۲
(بینه/ ۱)

الکاظم (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌سَابِقِ‌بْنِ‌طَلْحَهًَْ الْأَنْصَارِیِّ قَال کَانَ مِمَّا قَالَ هَارُونُ لِأَبِی‌الْحَسَنِ (علیه السلام) حِینَ أُدْخِلَ عَلَیْهِ مَا هَذِهِ الدَّارُ فَقَالَ هَذِهِ دَارُ الْفَاسِقِینَ ... قَالَ فَأَیْنَ شِیعَتُکَ فَقَرَأَ أَبُوالْحَسَنِ (علیه السلام) لَمْ یَکُنِ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ وَ الْمُشْرِکِینَ مُنْفَکِّینَ حَتَّی تَأْتِیَهُمُ الْبَیِّنَةُ قَالَ فَقَالَ لَهُ فَنَحْنُ کُفَّارٌ قَالَ لَا وَ لَکِنْ کَمَا قَالَ اللَّهُ الَّذِینَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللهِ کُفْراً وَ أَحَلُّوا قَوْمَهُمْ دارَ الْبَوارِ فَغَضِبَ عِنْدَ ذَلِکَ وَ غَلَّظَ عَلَیْهِ.

امام کاظم (علیه السلام)- محمّدبن‌سابق‌بن‌طلحه انصاری گوید: هنگامی که امام کاظم (علیه السلام) را نزد هارون بردند، هارون پرسید: «این خانه چیست». فرمود: «این خانه‌ی فاسقان است...» هارون گفت: «شیعیان تو کجا هستند». امام (علیه السلام) این آیه را خواند: لَمْ یَکُنِ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ وَ الْمُشْرِکِینَ مُنْفَکِّینَ حَتَّی تَأْتِیَهُمُ الْبَیِّنَةُ هارون گفت: «پس ما کافر نیستیم» فرمود: «ولی مشمول این آیه می‌شوید که خداوند فرموده است: آیا ندیدی کسانی را که نعمت خدا را به کفران تبدیل کردند، و قوم خود را به سرای نیستی و نابودی کشاندند؟! (ابراهیم/۲۸) هارون خشمگین شده و بر آن جناب سخت گرفت.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۲۹۶
بحارالأنوار، ج۶۹، ص۱۳۶/ الاختصاص، ص۲۶۲/ العیاشی، ج۲، ص۲۲۹ و نورالثقلین؛ فیهما: «فقال هذه دار الفاسقین» محذوف
۳
(بینه/ ۱)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ جَابِرِ‌بْنِ‌یَزِید عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ لَمْ یَکُنِ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ قَالَ هُمْ مُکَذِّبُو الشِّیعَهًِْ لِأَنَّ الْکِتَابَ هُوَ الْآیَاتُ وَ أَهْلَ الْکِتَابِ الشِّیعَهًُْ وَ قَوْلُهُ وَ الْمُشْرِکِینَ مُنْفَکِّینَ یَعْنِی الْمُرْجِئَهًَْ حَتَّی تَأْتِیَهُمُ الْبَیِّنَةُ قَالَ یَتَّضِحَ لَهُمُ الْحَق.

امام باقر (علیه السلام)- جابربن‌یزید از امام باقر (علیه السلام) روایت کرده است که ایشان درباره‌ی کلام خداوند متعال: لَمْ یَکُنِ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ فرمود: «آنان کسانی هستند که شیعیان را دروغگو میخوانند؛ چراکه کتاب، همان آیات است و اهل کتاب، شیعیان هستند، وَالْمُشْرِکِینَ مُنفَکِّینَ؛ یعنی مرجئه، حَتَّی تَأْتِیَهُمُ الْبَیِّنَةُ؛ تا اینکه حقیقت بر آنها آشکار شود».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۲۹۶
بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۶۹/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۸۰۰/ البرهان
۴
(بینه/ ۱)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- مُنْفَکِّینَ قِیلَ: لَمْ یَکُونُوا مُنْتَهِینَ عَنْ کُفْرِهِمْ بِاللَّهِ وَ عِبَادَتِهِمْ غَیْرَ اللَّهِ.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- مُنفَکِّینَ؛ یعنی کافران، از کفرشان به خداوند و پرستش غیر خدا دست‌بردار نبودند [تا اینکه دلیل روشنی برای آن‌ها بیاید].

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۲۹۶
بحرالعرفان، ج۱۷، ص۱۰۲
۵
(بینه/ ۱)

الباقر (علیه السلام)- الْبَیِّنَةُ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله).

امام باقر (علیه السلام)- الْبَیِّنَةُ؛ حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) رسول خداست.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۲۹۸
نورالثقلین/ البرهان

آیه رَسُولٌ مِنَ اللهِ يَتْلُوا صُحُفاً مُطَهَّرَةً [2]

پيامبري از سوي خدا [بيايد] كه كتب پاك [آسماني] را[بر آنها] بخواند.

۱
(بینه/ ۲)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ بُرَیْدٍ الْعِجْلِیِّ قَال سَأَلْتُ أَبَاجَعْفَرٍ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَی صُحُفاً مُطَهَّرَةً* فِیها کُتُبٌ قَیِّمَةٌ قَالَ هُوَ حَدِیثُنَا فِی صُحُفٍ مُطَهَّرَهًٍْ مِنَ الْکَذِبِ.

امام باقر (علیه السلام)- برید عجلی گوید: از امام باقر (علیه السلام) پیرامون این کلام خداوند: صُحُفاً مُطَهَّرَةً فِیها کُتُبٌ قَیِّمَةٌ؛ پرسیدم. امام (علیه السلام) فرمود: «مراد از آن [نوشته‌های استوار و با ارزش]، سخن و حدیث ما امامان است که در صحیفه‌هایی پاک‌شده از دروغ قرار دارد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۲۹۸
بحارالأنوار، ج۲، ص۱۷۸/ بصایرالدرجات، ص۵۱۶
۲
(بینه/ ۲)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ ... رَسُولٌ مِنَ اللهِ یَعْنِی مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) یَتْلُوا صُحُفاً مُطَهَّرَةً یَعْنِی یَدُلُّ عَلَی أُولِی الْأَمْرِ مِنْ بَعْدِهِ وَ هُمُ الْأَئِمَّهًُْ (علیهم السلام) وَ هُمُ الصُّحُفُ الْمُطَهَّرَهًُْ.

امام باقر (علیه السلام)- رَسُولٌ مِنَ اللهِ؛ یعنی حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله). یَتْلُوا صُحُفاً مُطَهَّرَةً؛ یعنی آن‌ها را نسبت به امامان بعد از خود راهنمایی کند؛ که آن‌ها صحف مطهّره هستند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۲۹۸
بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۶۹/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۸۰۰

آیه فيها كُتُبٌ قَيِّمَةٌ [3]

كه در آن نوشته هاي پرارزشي باشد. [ولي هنگامي كه آمد ايمان نياوردند].

آیه وَ ما تَفَرَّقَ الَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ إِلاَّ مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَيِّنَةُ [4]

اهل كتاب [نيز پيش از اين در دين خدا] اختلاف نكردند مگربعد از آن كه دليل روشن براي آنان آمد.

۱
(بینه/ ۴)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- بَیَّنَ اللَّهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ بَیْنَ الْحَقِّ وَ الْبَاطِلِ فِی کَثِیرٍ مِنْ آیَاتِ الْقُرْآنِ وَ لَمْ یَجْعَلْ لِلْعِبَادِ عُذْراً فِی مُخَالَفَهًِْ أَمْرِهِ بَعْدَ الْبَیَانِ وَ الْبُرْهَانِ وَ لَمْ یَتْرُکْهُمْ فِی لَبْسٍ مِنْ أَمْرِهِمْ وَ لَقَدْ رَکِبَ الْقَوْمُ الظُّلْمَ وَ الْکُفْرَ فِی اخْتِلَافِهِمْ بَعْدَ نَبِیِّهِمْ وَ تَفْرِیقِهِمُ الْأُمَّهًَْ وَ تَشْتِیتِ أَمْرِ الْمُسْلِمِینَ وَ اعْتِدَائِهِمْ عَلَی أَوْصِیَاءِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) بَعْدَ أَنْ بَیَّنَ لَهُمْ مِنَ الثَّوَابِ عَلَی الطَّاعَهًِْ وَ الْعِقَابِ عَلَی الْمَعْصِیَهًِْ بِالْمُخَالَفَهًِْ فَاتَّبِعُوا أَهْوَاءَهُمْ وَ تَرَکُوا مَا أَمَرَهُمُ اللَّهُ بِهِ وَ رَسُولُهُ قَالَ تَعَالَی وَ ما تَفَرَّقَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَیِّنَة.

امام علی (علیه السلام)- خداوند با برهان و روشن‌کردن موضوعات حق و باطل را از هم جدا ساخته و مردم را در اشتباه قرار نداده است، امّت اسلامی پس از وفات رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در تاریکی و کفر قرار گرفتند، و با هم اختلاف کردند و از هم جدا شدند. مسلمانان از هم پراکنده شدند و نسبت به اوصیاء پیامبر تجاوز و تعدّی کردند، و این بعد از آن بود که خداوند برای اطاعت‌کنندگان پاداش و برای معصیت‌کنندگان عقاب معیّن فرمود، امّا آن‌ها از هوای نفس خود پیروی کردند و اوامر خدا و رسولش را فراموش نمودند. خداوند متعال در قرآن فرموده: وَ ما تَفَرَّقَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَیِّنَة.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۲۹۸
بحارالأنوار، ج۶۶، ص۸۲/ بحارالأنوار، ج۹۰، ص۵۷
۲
(بینه/ ۴)

الباقر (علیه السلام)- وَ ما تَفَرَّقَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ یَعْنِی مُکَذِّبُو الشِّیعَهًِْ وَ قَوْلُهُ إِلَّا مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَیِّنَةُ أَیْ بَعْدَ مَا جَاءَهُمُ الْحَق.

امام باقر (علیه السلام)- وَ ما تَفَرَّقَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ؛ یعنی تکذیب‌کنندگان شیعه إِلَّا مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَیِّنَةُ؛ یعنی بعد از آنکه حق برای ایشان آمد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۲۹۸
بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۶۹/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۸۰۰؛ «مکذبی» بدل «مکذبوا»
۳
(بینه/ ۴)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ ما تَفَرَّقَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَیِّنَةُ قَالَ لَمَّا جَاءَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) بِالْقُرْآنِ خَالَفُوهُ وَ تَفَرَّقُوا بَعْدَهُ.

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَمَا تَفَرَّقَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءتْهُمُ الْبَیِّنَةُ؛ هنگامی که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) قرآن را برایشان آورد، با ایشان مخالفت کردند و پس از ایشان، پراکنده شدند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۲۹۸
القمی، ج۲، ص۴۳۲/ بحارالأنوار، ج۹، ص۲۵۳/ نورالثقلین/ البرهان

آیه وَ ما أُمِرُوا إِلاَّ لِيَعْبُدُوا اللهَ مُخْلِصينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفاءَ وَ يُقيمُوا الصَّلاةَ وَ يُؤْتُوا الزَّكاةَ وَ ذلِكَ دينُ الْقَيِّمَةِ [5]

و به آن‌ها دستوري داده نشده بود جز اينكه خدا را بپرستند و دين خود را براي او خالص كنند و به توحيد بازگردند،و نماز را برپا دارند و زكات را بپردازند؛ و اين است دين پايدار.

۱
(بینه/ ۵)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ ... وَ ما أُمِرُوا هَؤُلَاءِ الْأَصْنَافُ إِلَّا لِیَعْبُدُوا اللهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ وَ الْإِخْلَاصُ الْإِیمَانُ بِاللَّهِ وَ بِرَسُولِهِ (صلی الله علیه و آله) وَ الْأَئِمَّهًِْ (علیهم السلام) وَ قَوْلُهُ وَ یُقِیمُوا الصَّلاةَ وَ یُؤْتُوا الزَّکاةَ فَالصَّلَاهًُْ وَ الزَّکَاهًُْ أَمِیرُ‌الْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) وَ ذلِکَ دِینُ الْقَیِّمَةِ قَالَ هِیَ فَاطِمَهًُْ (سلام الله علیها).

امام باقر (علیه السلام)- و به این گروه‌ها دستوری داده نشده بود. جز اینکه خدا را بپرستند و دین خود را برای او خالص کنند. اخلاص ایمان به خدا و پیامبر (صلی الله علیه و آله) و ائمّه (علیهم السلام) است. وَ یُقِیمُوا الصَّلاةَ وَ یُؤْتُوا الزَّکاةَ نماز و زکات امیرالمؤمنین علی‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) است. وَ ذلِکَ دِینُ الْقَیِّمَةِ اشاره به فاطمه (سلام الله علیها) است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۰۰
بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۶۹/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۸۰۰
۲
(بینه/ ۵)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- مَعْرِفَتِی بِالنُّورَانِیَّهًِْ مَعْرِفَهًُْ اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ وَ مَعْرِفَهًُْ اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ مَعْرِفَتِی بِالنُّورَانِیَّهًِْ وَ هُوَ الدِّینُ الْخَالِصُ الَّذِی قَالَ اللَّهُ تَعَالَی وَ ما أُمِرُوا إِلَّا لِیَعْبُدُوا اللهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ حُنَفاءَ وَ یُقِیمُوا الصَّلاةَ وَ یُؤْتُوا الزَّکاةَ وَ ذلِکَ دِینُ الْقَیِّمَةِ یَقُولُ مَا أُمِرُوا إِلَّا بِنُبُوَّهًِْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ هُوَ الدِّینُ الْحَنِیفِیَّهًُْ الْمُحَمَّدِیَّهًُْ السَّمْحَهًُْ وَ قَوْلُهُ یُقِیمُونَ الصَّلاهًَْ فَمَنْ أَقَامَ وَلَایَتِی فَقَدْ أَقَامَ الصَّلَاهًَْ ... مَنْ لَمْ یُقِرَّ بِوَلَایَتِی لَمْ یَنْفَعْهُ الْإِقْرَارُ بِنُبُوَّهًِْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) إِلَّا أَنَّهُمَا مَقْرُونَانِ وَ ذَلِکَ أَنَّ النَّبِیَّ (صلی الله علیه و آله) نَبِیٌّ مُرْسَلٌ وَ هُوَ إِمَامُ الْخَلْقِ وَ عَلِیٌّ (علیه السلام) مِنْ بَعْدِهِ إِمَامُ الْخَلْقِ وَ وَصِیُّ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) کَمَا قَالَ لَهُ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) أَنْتَ مِنِّی بِمَنْزِلَهًِْ هَارُونَ مِنْ مُوسَی إِلَّا أَنَّهُ لَا نَبِیَّ بَعْدِی وَ أَوَّلُنَا مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) وَ أَوْسَطُنَا مُحَمَّدٌ وَ آخِرُنَا مُحَمَّدٌ فَمَنِ اسْتَکْمَلَ مَعْرِفَتِی فَهُوَ عَلَی الدِّینِ الْقَیِّمِ کَمَا قَالَ اللَّهُ تَعَالَی وَ ذلِکَ دِینُ الْقَیِّمَةِ.

امام علی (علیه السلام)- شناخت با نورانیّت، شناخت خدا است و شناخت خدا معرفت من است با نورانیّت. این است همان دین خالص که خداوند می‌فرماید: وَ ما أُمِرُوا إِلَّا لِیَعْبُدُوا اللهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ حُنَفاءَ وَ یُقِیمُوا الصَّلاةَ وَ یُؤْتُوا الزَّکاةَ وَ ذلِکَ دِینُ الْقَیِّمَةِ. می‌فرماید: به آن‌ها دستور داده نشده مگر اینکه به نبوّت حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) ایمان آورند که همان دین حنیف محمّدی ساده است. این قسمت آیه: وَ یُقِیمُوا الصَّلاةَ؛ هرکس اقامه ولایت مرا کرده باشد نماز را به‌پای داشته است... هر که اقرار به ولایت من نداشته باشد اقرار به نبوّت پیامبر (صلی الله علیه و آله) برای او سودی نخواهد داشت این دو با هم قرین و همراهند. زیرا پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نبیّ مرسل و امام مردم است. علی (علیه السلام) پس از او امام مردم و وصیّ محمّد (صلی الله علیه و آله) است چنانچه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: تو نسبت به من مانند هارون نسبت به موسی هستی جز اینکه بعد از من هیچ پیامبری نیست. اوّل ما محمّد (صلی الله علیه و آله) و وسط ما محمّد (علیه السلام) و آخر ما محمّد (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نام دارد هرکس معرفت مرا کامل داشته باشد او بر دین قیّم و استوار است چنانچه در این آیه می‌فرماید: ذلِکَ دِینُ الْقَیِّمَةِ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۰۰
بحارالأنوار، ج۲۶، ص۱
۳
(بینه/ ۵)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- حُنَفاءَ قَالَ طَاهِرِینَ.

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- حُنَفَاء؛ [یعنی] پاکان.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۳۰۰
القمی، ج۲، ص۴۳۲
بیشتر