سوره بقره

آیه الم [1]

الم

آیه ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فيهِ هُدىً لِلْمُتَّقينَ [2]

اين كتاب با عظمتى است كه هيچ‌گونه شكّى در آن نيست و مايه‌ی هدايت پرهيزكاران است.

این کتاب

۱ -۱
(بقره/ ۲)

الصّادق (علیه السلام)- هُوَ ذَلِکَ الْکِتَابُ الَّذِی أَخْبَرْتُ أَنْبِیَائِیَ السَّالِفِینَ أَنِّی سَأُنْزِلُهُ عَلَیْکَ یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله).

امام صادق (علیه السلام) ای محمّد (! آن، همان کتابی است که به پیامبران پیشین خبر داده‌ام و بر تو نازل خواهم‌کرد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۰
بحارالأنوار، ج۱۰، ص۱۴/ الإمام العسکری، ص۶۲/ معانی الأخبار، ص۲۴/ بحارالأنوار، ج۱۷، ص۲۱۷
۱ -۲
(بقره/ ۲)

العسکری (علیه السلام)- هُوَ الْقُرْآنُ الَّذِی افْتُتِحَ بالم هُوَ ذلِکَ الْکِتابُ الَّذِی أَخْبَرْتُ مُوسَی (علیه السلام) فَمَنْ بَعْدَهُ مِنَ الْأَنْبِیَاءِ فَأَخْبَرُوا بَنِی‌إِسْرَائِیلَ أَنِّی سَأُنْزِلُهُ عَلَیْکَ یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله).

امام عسکری (علیه السلام) ای محمّد (! آن، همان قرآنی است که با الم شروع شده است؛ آن، همان کتابی است که [نزولش] را به موسی (علیه السلام) و انبیای پس از او خبر داده‌ام. پس ایشان بنی‌اسرائیل را مطّلع کردند که آن کتاب را بر تو نازل خواهم‌کرد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۰
بحارالأنوار، ج۱۷، ص۲۱۷/ بحارالأنوار، ج۱۰، ص۱۴/ الإمام العسکری، ص۶۲/ معانی الأخبار، ص۲۴
۱ -۳
(بقره/ ۲)

إبن‌عباس (رحمة الله علیه)- فِی قَوْلِهِ تَعَالَی ذلِکَ الْکِتابُ یَعْنِی الْقُرْآنَ وَ هُوَ الَّذِی وَعَدَ اللَّهُ مُوسَی وَ عِیسَی (علیها السلام) أَنَّهُ یَنْزِلُ عَلَی مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) فِی آخِرِ الزَّمَانِ هُوَ هَذَا.

ابن‌عباس (رحمة الله علیه) منظور از آن کتاب، قرآن است که خداوند به موسی و عیسی (علیها السلام) وعده داده‌بود در آخرالزمان بر محمّد (نازل می‌کند و این [قرآن]، همان کتاب است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۰
بحارالأنوار، ج۳۵، ص۳۹۷/ المناقب، ج۳، ص۸۲
۱ -۴
(بقره/ ۲)

الصّادق (علیه السلام)- الم* ذلِکَ الْکِتابُ لا رَیْبَ فِیهِ قَالَ: کِتَابُ عَلِیٍّ (علیه السلام).

امام صادق (علیه السلام) منظور، همان قرآنیست که علی (علیه السلام) جمع‌آوری کرده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۰
بحارالأنوار، ج۲، ص۲۱/ العیاشی، ج۱، ص۲۵
۱ -۵
(بقره/ ۲)

الباقر (علیه السلام)- ذلِکَ الْکِتابُ لا رَیْبَ فِیهِ قَالَ: الْکِتَابُ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) لَا شَکَّ فِیهِ أَنَّهُ إِمَامُ هُدیً لِلْمُتَّقِینَ.

امام باقر (علیه السلام) منظور از کتاب، امیرالمؤمنین (علیه السلام) است. هیچ شکّی [در این حقیقت] وجود ندارد که او پیشوای هدایتگری برای پرهیزکاران است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۰
بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۵۱/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۳
۱ -۶
(بقره/ ۲)

العسکری (علیه السلام)- الکِتَابُ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام).

امام عسکری (علیه السلام) کتاب، همان امیرالمؤمنین (علیه السلام) است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۰
بحارالأنوار، ج۴۱، ص۲۴۴/ المناقب، ج۲، ص۳۱۳/ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۵۱/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۳
۱ -۷
(بقره/ ۲)

الصّادق (علیه السلام)- الکِتَابُ عَلِیٌّ (علیه السلام) لَا شَکَّ فِیهِ هُدیً لِلْمُتَّقِینَ.

امام صادق (علیه السلام) کتاب، علی (علیه السلام) است هیچ شکّی در این نیست که او هدایتگر پرهیزگاران است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۲
بحارالأنوار، ج۳۵، ص۴۰۲/ البرهان/ نورالثقلین؛ فیه «هدی للمتّقین» محذوفٌ
۱ -۸
(بقره/ ۲)

العسکری (علیه السلام)- الکِتَابُ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) وَ الْمُتَّقِینَ شِیعَتُهُ.

امام عسکری (علیه السلام) کتاب، امیرالمومنین (علیه السلام) است و متّقین، شیعیان او هستند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۲
بحارالأنوار، ج۴۱، ص۲۴۴/ المناقب، ج۲، ص۳۱۳

هیچ‌گونه شکّی در آن نیست

۲ -۱
(بقره/ ۲)

العسکری (علیه السلام)- لا رَیْبَ فِیهِ لَا شَکَّ فِیهِ لِظُهُورِهِ عِنْدَهُمْ کَمَا أَخْبَرَهُمْ أَنْبِیَاؤُهُمْ أَنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) یَنْزِلُ عَلَیْهِ الْکِتَابُ یَقْرَؤُهُ هُوَ وَ أُمَّتُهُ عَلَی سَائِرِ أَحْوَالِهِمْ.

امام عسکری (علیه السلام) شکّی در آن نیست؛ زیرا [این کتاب] در نزد آن‌ها (یهودیان) کاملاً آشکار است. همان‌طورکه پیامبرانشان به آن‌ها خبر داده‌بودند [خداوند] کتاب (قرآن) را بر محمّد (نازل می‌کند که او و امّتش در همه‌ی احوال آن را می‌خوانند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۲
بحارالأنوار، ج۱۷، ص۲۱۷/ بحارالأنوار، ج۱۰، ص۱۴/ الإمام العسکری، ص۶۲/ معانی الأخبار، ص۲۴
۲ -۲
(بقره/ ۲)

الصّادق (علیه السلام)- أَنِّی سَأُنْزِلُهُ عَلَیْکَ یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله) لا رَیْبَ فِیهِ فَقَدْ ظَهَرَ کَمَا أَخْبَرَهُمْ بِهِ أَنْبِیَاؤُهُمْ أَنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) یُنْزَلُ عَلَیْهِ کِتَابٌ مُبَارَکٌ لَا یَمْحُوهُ الْبَاطِلُ یَقْرَؤُهُ هُوَ وَ أُمَّتُهُ عَلَی سَائِرِ أَحْوَالِهِمْ ثُمَّ الْیَهُودُ یُحَرِّفُونَهُ عَنْ جِهَتِهِ وَ یَتَأَوَّلُونَهُ عَلَی غَیْرِ وَجْهِهِ وَ یَتَعَاطَوْنَ التَّوَصُّلَ إِلَی عِلْمِ مَا قَدْ طَوَاهُ اللَّهُ عَنْهُمْ مِنْ حَالِ أَجَلِ (آجَالِ) هَذِهِ الْأُمَّهًِْ وَ کَمْ مُدَّهًُْ مُلْکِه.

امام صادق (علیه السلام) هنگامی‌که خداوند حضرت محمّد (را در مکّه مبعوث کرد که بعد از آن او را به مدینه فرستاد و به این طریق او را قدرتمند نمود، قرآن را بر او نازل کرد و آغاز بزرگترین سوره‌ی آن را «الم» (در آیه‌ی الم ذلِکَ الْکِتابُ) قرار داد که یعنی این همان کتابی است که من وعده‌ی آمدن آن را به پیامبران خودم که پیش از تو آمده‌اند داده بودم، به آن‌ها وعده داده بودم که به زودی این کتاب را بر تو ای محمّد ( نازل خواهم کرد. که شکّی در آن نیست؛ همان‌طورکه پیش از این پیامبران آن‌ها (بنی‌اسرائیل) به آن‌ها خبر داده‌بودند این امر آشکار شد که یقیناً کتاب مبارکی بر محمّد (نازل می‌گردد که باطل، قادر نخواهدبود آن را از بین ببرد. او و امّتش در همه احوال آن را می‌خوانند [با این‌حال] یهود قرآن را از [معنا و] جهت خودش منحرف کرده و از آن برداشت‌های نابجا می‌کند و بسیار تلاش می‌نماید تا به علومی که خداوند از آن‌ها پوشیده داشته، دست‌یابند؛ [مانند] علم به وضعیّت آینده‌ی امّت [محمّد (] و نیز علم به مدّت ملک و اقتدار محمّد (.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۲
بحارالأنوار، ج۱۰، ص۱۴/ الإمام العسکری، ص۶۲/ معانی الأخبار، ص۲۴/ بحارالأنوار، ج۱۷، ص۲۱۷
۲ -۳
(بقره/ ۲)

الصّادق (علیه السلام)- لَا یَمْحُوهُ الْمَاءُ.

امام صادق (علیه السلام) آب، آن را محو نمی‌کند. (نقش بر آب و باطل نمی‌شود).

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۲
بحارالأنوار، ج۱۷، ص۲۱۷
۲ -۴
(بقره/ ۲)

ابن‌عباس (رحمة الله علیه)- لا رَیْبَ فِیهِ أَیْ لَا شَکَّ فِیهِ أَنَّهُ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ نَزَلَ.

ابن‌عباس (رحمة الله علیه) هیچ شکّی نیست که آن (قرآن) از جانب خداوند متعال نازل شده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۲
بحارالأنوار، ج۳۵، ص۳۹۷/ المناقب، ج۳، ص۸۲
۲ -۵
(بقره/ ۲)

الباقر (علیه السلام)- لا رَیْبَ فِیهِ قَالَ الْکِتَابُ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) لَا شَکَّ فِیهِ أَنَّهُ إِمَامُ هُدیً.

امام باقر (علیه السلام) منظور از کتاب، امیرالمؤمنین (علیه السلام) است که هیچ شکّی در این نیست که او امام هدایتگر است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۲
بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۵۱/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۳
۲ -۶
(بقره/ ۲)

العسکری (علیه السلام)- فَذَلِکَ مَا قَالَ اللَّهُ تَعَالَی لا رَیْبَ فِیهِ أَنَّهُ کَمَا قَالَ محمد (صلی الله علیه و آله) وَ وَصِیُّ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) عَنْ قَوْلِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) عَنْ قَوْلِ رَبِّ الْعَالَمِینَ.

امام عسکری (علیه السلام) هیچ شکّی در آن نیست که این کتاب همان‌طوریست که محمّد (گفته است و همان‌طوریست که جانشین پیامبر (، (علی (علیه السلام)) به نقل از پیامبر (که ایشان نیز از خداوند جهانیان نقل کرده است (و پیامبر (و جانشینان او از خود چیزی به آن نیافزوده‌اند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۲
بحارالأنوار، ج۱۰، ص۸۹/ الإمام العسکری، ص۶۲/ معانی الأخبار، ص۲۴/ بحارالأنوار، ج۱۷، ص۲۱۷

هدایت

۳ -۱
(بقره/ ۲)

الصّادق (علیه السلام)- بَیَانٌ.

امام صادق (علیه السلام) روشنگر و بیان‌کننده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۲
بحارالأنوار، ج۱۷، ص۲۱۷/ بحارالأنوار، ج۱۰، ص۱۴/ الإمام العسکری، ص۶۲/ معانی الأخبار، ص۲۴
۳ -۲
(بقره/ ۲)

العسکری (علیه السلام)- بَیَانٌ مِنَ الضَّلَالَهًِْ.

امام عسکری (علیه السلام) روشنگر و نگهدارنده از گمراهی است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۲
بحارالأنوار، ج۱۷، ص۲۱۷/ بحارالأنوار، ج۱۰، ص۱۴/ الإمام العسکری، ص۶۲/ معانی الأخبار، ص۲۴
۳ -۳
(بقره/ ۲)

العسکری (علیه السلام)- بَیَانٌ وَ شِفَاءٌ.

امام عسکری (علیه السلام) روشنگر و شفاء است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۴
مستدرک الوسایل، ج۱۲، ص۲۹۶/ بحارالأنوار، ج۲، ص۶۴/ بحارالأنوار، ج۱۷، ص۲۱۷
۳ -۴
(بقره/ ۲)

ابن‌عباس (رحمة الله علیه)- بَیَاناً وَ نُوراً.

ابن‌عباس (رحمة الله علیه) روشنگر و نور است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۴
شواهدالتنزیل، ج۱، ص۸۶
۳ -۵
(بقره/ ۲)

الصّادق (علیه السلام)- تِبْیَانٌ.

امام صادق (علیه السلام) بیان‌کننده و روشنگر است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۴
بحارالأنوار، ج۳۵، ص۴۰۲/ البرهان؛ فیه: «بیان» بدلٌ «تبیان»
۳ -۶
(بقره/ ۲)

ابن‌عباس (رحمة الله علیه)- تِبْیَاناً وَ نَذِیراً.

ابن‌عباس (رحمة الله علیه) روشنگر و بیمدهنده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۱۱۴
بحارالأنوار، ج۳۵، ص۳۹۷/ المناقب، ج۳، ص۸۲
بیشتر
بقره
همه
مقدمه
۱
۲
۳
۴
۵
۶
۷
۸
۹
۱۰
۱۱
۱۲
۱۳
۱۴
۱۵
۱۶
۱۷
۱۸
۱۹
۲۰
۲۱
۲۲
۲۳
۲۴
۲۵
۲۶
۲۷
۲۸
۲۹
۳۰
۳۱
۳۲
۳۳
۳۴
۳۵
۳۶
۳۷
۳۸
۳۹
۴۰
۴۱
۴۲
۴۳
۴۴
۴۵
۴۶
۴۷
۴۸
۴۹
۵۰
۵۱
۵۲
۵۳
۵۴
۵۵
۵۶
۵۷
۵۸
۵۹
۶۰
۶۱
۶۲
۶۳
۶۴
۶۵
۶۶
۶۷
۶۸
۶۹
۷۰
۷۱
۷۲
۷۳
۷۴
۷۵
۷۶
۷۷
۷۸
۷۹
۸۰
۸۱
۸۲
۸۳
۸۴
۸۵
۸۶
۸۷
۸۸
۸۹
۹۰
۹۱
۹۲
۹۳
۹۴
۹۵
۹۶
۹۷
۹۸
۹۹
۱۰۰
۱۰۱
۱۰۲
۱۰۳
۱۰۴
۱۰۵
۱۰۶
۱۰۷
۱۰۸
۱۰۹
۱۱۰
۱۱۱
۱۱۲
۱۱۳
۱۱۴
۱۱۵
۱۱۶
۱۱۷
۱۱۸
۱۱۹
۱۲۰
۱۲۱
۱۲۲
۱۲۳
۱۲۴
۱۲۵
۱۲۶
۱۲۷
۱۲۸
۱۲۹
۱۳۰
۱۳۱
۱۳۲
۱۳۳
۱۳۴
۱۳۵
۱۳۶
۱۳۷
۱۳۸
۱۳۹
۱۴۰
۱۴۱
۱۴۲
۱۴۳
۱۴۴
۱۴۵
۱۴۶
۱۴۷
۱۴۸
۱۴۹
۱۵۰
۱۵۱
۱۵۲
۱۵۳
۱۵۴
۱۵۵
۱۵۶
۱۵۷
۱۵۸
۱۵۹
۱۶۰
۱۶۱
۱۶۲
۱۶۳
۱۶۴
۱۶۵
۱۶۶
۱۶۷
۱۶۸
۱۶۹
۱۷۰
۱۷۱
۱۷۲
۱۷۳
۱۷۴
۱۷۵
۱۷۶
۱۷۷
۱۷۸
۱۷۹
۱۸۰
۱۸۱
۱۸۲
۱۸۳
۱۸۴
۱۸۵
۱۸۶
۱۸۷
۱۸۸
۱۸۹
۱۹۰
۱۹۱
۱۹۲
۱۹۳
۱۹۴
۱۹۵
۱۹۶
۱۹۷
۱۹۸
۱۹۹
۲۰۰
۲۰۱
۲۰۲
۲۰۳
۲۰۴
۲۰۵
۲۰۶
۲۰۷
۲۰۸
۲۰۹
۲۱۰
۲۱۱
۲۱۲
۲۱۳
۲۱۴
۲۱۵
۲۱۶
۲۱۷
۲۱۸
۲۱۹
۲۲۰
۲۲۱
۲۲۲
۲۲۳
۲۲۴
۲۲۵
۲۲۶
۲۲۷
۲۲۸
۲۲۹
۲۳۰
۲۳۱
۲۳۲
۲۳۳
۲۳۴
۲۳۵
۲۳۶
۲۳۷
۲۳۸
۲۳۹
۲۴۰
۲۴۱
۲۴۲
۲۴۳
۲۴۴
۲۴۵
۲۴۶
۲۴۷
۲۴۸
۲۴۹
۲۵۰
۲۵۱
۲۵۲
۲۵۳
۲۵۴
۲۵۵
۲۵۶
۲۵۷
۲۵۸
۲۵۹
۲۶۰
۲۶۱
۲۶۲
۲۶۳
۲۶۴
۲۶۵
۲۶۶
۲۶۷
۲۶۸
۲۶۹
۲۷۰
۲۷۱
۲۷۲
۲۷۳
۲۷۴
۲۷۵
۲۷۶
۲۷۷
۲۷۸
۲۷۹
۲۸۰
۲۸۱
۲۸۲
۲۸۳
۲۸۴
۲۸۵
۲۸۶