آیه إِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ الَّذينَ هادُوا وَ النَّصارى وَ الصَّابِئينَ مَنْ آمَنَ بِاللهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ عَمِلَ صالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ [62]
كسانى‌كه [به پيامبر اسلام] ايمان‌آوردند، و كسانى‌كه به آيين يهود گرويدند و نصارى و صابئان (پيروان يحيى) هركدام كه به خدا و روز بازپسين ايمان‌آورده، و كارى شايسته انجام‌دهند، پاداششان نزد پروردگارشان مسلّم است؛ و نه ترسى بر آنهاست و نه اندوهگين مى‌شوند.
العسکری (علیه السلام)- إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ بِمَا فَرَضَ الْإِیمَانَ بِهِ مِنْ نُبُوَّهًِْ نَبِیِّ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ وَلَایَهًِْ عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) وَ الطَّیِّبِینَ مِنْ آلِهِ (علیهم السلام).
امام عسکری (علیه السلام) مؤمنین کسانی هستند که به خداوند و آنچه که ایمان به آنها واجب شده از قبیل نبوّت پیامبرخدا (و ولایت علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) و آل پاک او (علیهم السلام)، ایمان‌آورده‌اند.
العسکری (علیه السلام)- إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا نَزَلَتْ فِی عَلِیٍّ (علیه السلام) صَدَّقَ وَ هُوَ أَوَّلُ النَّاسِ بِرَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله).
امام عسکری (علیه السلام) إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا درباره‌ی علی (علیه السلام) نازل شد که او اوّلین نفری است که رسول‌خدا (را تصدیق کرد.
العسکری (علیه السلام)- یَعْنِی الْیَهُودَ.
امام عسکری (علیه السلام) الَّذینَ هادُوا یعنی یهودیان.
الکاظم (علیه السلام)- یَهُودُ الَّذِی هَوَّدَ الْیَهُود.
امام کاظم (علیه السلام) یهودی کسی است که به آیین یهودیت بگرود.
العسکری (علیه السلام)- الذِینَ زَعَمُوا أَنَّهُمْ فِی دِینِ اللَّهِ مُتَنَاصِرُونَ.
امام عسکری (علیه السلام) منظور از نصاری کسانی هستند که گمان می‌کنند به دین خدا یاری می‌رسانند.
الرّضا (علیه السلام)- عَنْ عَلِیِّ‌بْنِ‌الْحَسَنِ‌بْنِ‌فَضَّالٍ عَنْ أَبِیهِ قَالَ: قُلْتُ لِلرِّضَا (علیه السلام): ... فَلِمَ سُمِّیَ النَّصَارَی نَصَارَی؟ قَالَ: لِأَنَّهُمْ مِنْ قَرْیَهًٍْ اسْمُهَا نَاصِرَهًُْ مِنْ بِلَادِ الشَّامِ نَزَلَتْهَا مَرْیَمُ (سلام الله علیها) وَ عِیسَی (علیه السلام) بَعْدَ رُجُوعِهِمَا مِنْ مِصْر.
امام رضا (علیه السلام) [به امام (علیه السلام) عرض شد:] چرا نصاری را نصاری نامیده‌اند؟ حضرت (علیه السلام) فرمود: «از این جهت که نصاری از قریه‌ای از بلاد شام به نام «ناصره» بوده‌اند که مریم (سلام الله علیها) و عیسی (علیه السلام) بعد از آنکه از شهر مراجعت کردند، در آنجا فرودآمدند».
العسکری (علیه السلام)- الذِینَ زَعَمُوا أَنَّهُمْ صَبَوْا إِلَی دِینِ اللَّهِ وَ هُمْ بِقَوْلِهِمْ کَاذِبُونَ.
امام عسکری (علیه السلام) منظور از صابئین کسانی هستند گمان کرده‌اند دین خدا را پذیرفته‌اند در حالی‌که دروغ می‌گویند.
علیّ‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- الصَّابِئُونَ قَوْمٌ لَا مَجُوسٌ لَا یَهُودٌ وَ لَا نَصَارَی وَ لَا مُسْلِمِینَ وَ هُمْ یَعْبُدُونَ الْکَوَاکِبَ وَ النُّجُومَ.
علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه) صابئی‌ها قومی هستند که نه مجوسی، نه یهودی، نه نصرانی و نه مسلمان می‌باشند؛ بلکه آنها اختران و ستارگان را می‌پرستند.
العسکری (علیه السلام)- مِنْ هَؤُلَاءِ الْکُفَّارِ وَ نَزَعَ عَنْ کُفْرِهِ وَ مَنْ آمَنَ مِنْ هَؤُلَاءِ الْمُؤْمِنِینَ فِی مُسْتَقْبَلِ أَعْمَارِهِمْ وَ أَخْلَصَ وَ وَفَی بِالْعَهْدِ وَ الْمِیثَاقِ الْمَأْخُوذَیْنِ عَلَیْهِ لِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ خُلَفَائِهِمَا الطَّاهِرِینَ.
امام عسکری (علیه السلام) منظور کفّاری هستند که از کفر خود دست برداشته‌اند و در باقی عمرشان مؤمن شده و اخلاص می‌ورزند و به عهد و میثاقی که با محمّد (علی (علیه السلام) و آل پاک آنها بسته‌اند، وفادار می‌مانند.
العسکری (علیه السلام)- هَؤُلَاءِ الْمُؤْمِنِینَ فَلَهُمْ.
امام عسکری (علیه السلام) برای این مؤمنین [ثواب است].
العسکری (علیه السلام)- ثَوَابُهُمْ.
امام عسکری (علیه السلام) اجر، همان پاداش و ثواب است.
العسکری (علیه السلام)- وَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ هُنَاکَ حِینَ یَخَافُ الْفَاسِقُونَ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ إِذَا حَزِنَ الظَّالِمُونَ لِأَنَّهُمْ لَمْ یَعْمَلُوا مِنْ مَخَافَهًِْ اللَّهِ مَا یُخَافُ مِنْ فِعْلِهِ وَ لَا یَحْزَنُ لَهُ.
امام عسکری (علیه السلام) آنجا در آن هنگام که فاسقان بترسند، آنها (مؤمنین) هراسان نمی‌شوند و در آن وقت که فاسقان اندوهگین شوند؛ آنها محزون نمی‌گردند زیرا آنها (فاسقان) در دنیا از خداوند نترسیده و محزون نشدند.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- أَنَا صِرَاطُ اللَّهِ الْمُسْتَقِیمُ الَّذِی أَمَرَکُمْ بِاتِّبَاعِهِ ثُمَّ عَلِیٌّ (علیه السلام) مِنْ بَعْدِی ثُمَّ وُلْدِی مِنْ صُلْبِهِ أَئِمَّهًٌْ یَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَ بِهِ یَعْدِلُونَ ثُمَّ قَرَأَ (صلی الله علیه و آله) الْحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعالَمِینَ إِلَی آخِرِهَا وَ قَالَ فِیَّ نَزَلَتْ وَ فِیهِمْ نَزَلَتْ وَ لَهُمْ عَمَّتْ وَ إِیَّاهُمْ خَصَّتْ أُولَئِکَ أَوْلِیَاءُ اللَّهِ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ.
پیامبر ( «من همان صراط مستقیم و راه راستی هستم که [خداوند] به شما امر فرموده از آن پیروی کنید؛ بعد از من علی (علیه السلام)، سپس فرزندان من از صلب او صراط مستقیم‌اند؛ همان پیشوایانی که مردم را به راه حقّ هدایت می‌نمایند، و بدان وسیله دادگری می‌کنند». سپس پیامبر (آیات مبارکه‌ی سوره حمد را تا آخر را تلاوت‌کرده و فرمود: «این آیات شریفه در حقّ من و درباره‌ی آنان نازل شده است؛ این آیات شامل همه‌ی آنها میشود؛ و فقط مخصوص آنان است و شامل افراد دیگر نمی‌شود. آنان اولیای الهی هستند که: لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ
العسکری (علیه السلام)- نَظَرَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ عَلِیٌّ (علیه السلام) إِلَی رَجُلٍ أَثَّرَ الْخَوْفُ عَلَیْهِ فَقَالَ: مَا بَالُکَ؟ قَالَ: إِنِّی أَخَافُ اللَّهَ. فَقَالَ: یَا عَبْدَ اللَّهِ! خَفْ ذُنُوبَکَ وَ خَفْ عَدْلَ اللَّهِ عَلَیْکَ فِی مَظَالِمِ عِبَادِهِ وَ أَطِعْهُ فِیمَا کَلَّفَکَ وَ لَا تَعْصِهِ فِیمَا یُصْلِحُکَ ثُمَّ لَا تَخَفِ اللَّهَ بَعْدَ ذَلِکَ فَإِنَّهُ لَا یَظْلِمُ أَحَداً وَ لَا یُعَذِّبُهُ فَوْقَ اسْتِحْقَاقِهِ أَبَداً إِلَّا أَنْ تَخَافَ سُوءَ الْعَاقِبَهًِْ بِأَنْ تَغَیَّرَ أَوْ تَبَدَّلَ فَإِنْ أَرَدْتَ أَنْ یُؤْمِنَکَ اللَّهُ سُوءَ الْعَاقِبَهًِْ فَاعْلَمْ أَنَّ مَا تَأْتِیهِ مِنْ خَیْرٍ فَبِفَضْلِ اللَّهِ وَ تَوْفِیقِهِ وَ مَا تَأْتِیهِ مِنْ سُوءٍ فَبِإِمْهَالِ اللَّهِ وَ إِنْظَارِهِ إِیَّاکَ وَ حِلْمِهِ وَ عَفْوِهِ عَنْکَ.
امام عسکری (علیه السلام) علی (علیه السلام) به مردی نظرکرد که آثار خوف در چهره‌ی او دیده می‌شد؛ پرسید: «چرا این‌چنین شده‌ای»؟ گفت: «از خداوند می‌ترسم.» [امیرالمؤمنین (علیه السلام)] فرمود: «ای بنده‌ی خدا از گناهانت و از اینکه خداوند بخواهد به عدالت خود، دادِ بندگانش را از تو بستاند، ترس داشته‌باش؛ از خداوند در آنچه به تو تکلیف‌کرده اطاعت‌کن و او را در مواردی که به مصلحت خودت، تو را از انجام آن بازداشته، نافرمانی و معصیت نکن؛ [با انجام این کارها دیگر] از خداوند نترس؛ زیرا او به کسی ظلم نکرده و هرگز کسی را فراتر از مقدار استحقاق، عذاب نمی‌کند. مگر آنکه از عاقبت خود بترسی که ممکن است تغییر و تبدیلی در آن پیش آید. اگر می‌خواهی خداوند تو را از سوءعاقبت نگهدارد، بدان هر کار خیری که انجام می‌دهی به عنایت و توفیق خدا می‌باشد و اگر کار بدی از تو سر می‌زند، در واقع در این‌حالت، خداوند به تو فرصت و مهلت داده و با حلم و عفوش از تو درمی‌گذرد.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- الذِینَ نَظَرُوا إِلَی بَاطِنِ الدُّنْیَا حِینَ نَظَرَ النَّاسُ إِلَی ظَاهِرِهَا فَاهْتَمُّوا بِآجِلِهَا حِینَ اهْتَمَّ النَّاسُ بِعَاجِلِهَا فَأَمَاتُوا مِنْهَا مَا خَشُوا أَنْ یُمِیتَهُمْ وَ تَرَکُوا مِنْهَا مَا عَلِمُوا أَنْ سَیَتْرُکَهُمْ فَمَا عَرَضَ لَهُمْ مِنْهَا عَارِضٌ إِلَّا رَفَضُوهُ وَ لَا خَادَعَهُمْ مِنْ رِفْعَتِهَا خَادِعٌ إِلَّا وَضَعُوهُ خُلِقَتِ الدُّنْیَا عِنْدَهُمْ فَمَا یُجَدِّدُونَهَا وَ خَرِبَتْ بَیْنَهُمْ فَمَا یَعْمُرُونَهَا وَ مَاتَتْ فِی صُدُورِهِمْ فَمَا یُحِبُّونَها بَلْ یَهْدِمُونَهَا فَیَبْنُونَ بِهَا آخِرَتَهُمْ وَ یَبِیعُونَهَا فَیَشْتَرُونَ بِهَا مَا یَبْقَی لَهُمْ نَظَرُوا إِلَی أَهْلِهَا صَرْعَی قَدْ حَلَّتْ بِهِمُ الْمَثُلَاثُ فَمَا یَرَوْنَ أَمَاناً دُونَ مَا یَرْجُونَ وَ لَا خَوْفاً دُونَ مَا یَحْذَرُونَ.
امام علی (علیه السلام) کسانی که وقتی مردم به ظاهر دنیا نظر می‌کنند، آنها به باطن آن توجّه می‌کنند؛ و هنگامی‌که مردم برای رسیدن به دنیای زودگذر اهتمام می‌ورزند، آنان همّت خود را متوجّه آخرت می‌سازند؛ [کسانی‌که] چیزهای دنیایی را که می‌ترسند باعث مرگشان [و دنیاپرستی] شود، در خود می میرانند و آن متاع دنیوی را که می‌دانند به زودی آنها را ترک میکند، خودشان پیش از رسیدن آن، ترک می‌گویند. پس هرچه از دنیا بر آنان عارض می شود، دور می‌افکندند. [آنان کسانی هستند که] هر عامل فریبنده‌ای که دنیا بخواهد آنان را به وسیله‌ی آن فریب دهد، به کناری می‌افکند. آنها دنیایی را که قبلاً خلق شده، برای خود تازه نمی‌کنند و آنچه که از دنیا ویران شده را آباد نمی‌گردانند. [دنیا] در نظر و قلب‌هایشان مرده است؛ آنان نیز دنیا را دوست نداشته بلکه نابودش می‌سازند و به وسیله‌ی آن، آخرتشان را بنا می‌کنند. دنیا را در قبال چیزی (آخرت) می‌فروشند که برای آنها باقی می‌ماند. به اهل دنیا نگاه می‌کنند درحالی‌که [اهل دنیا] به زمین افتاده و بلاها آنان را فراگرفته است. پس [از این بلا و هلاکت] امانی جز آنچه که به آن امید دارند و ترسی جز آنچه که از آن می‌ترسند، وجود ندارد.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- قَالَ سُلَیْمٌ وَ سَمِعْتُ عَلِیَّ‌بْنَ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) یَقُول: ... قُلْتُ فَمَنْ لَقِیَ اللَّهَ مِنْهُمْ عَلَی الْکَبَائِرِ؟ قَالَ: هُوَ فِی مَشِیَّتِهِ إِنْ عَذَّبَهُ فَبِذَنْبِهِ وَ إِنْ تَجَاوَزَ عَنْهُ فَبِرَحْمَتِهِ. قُلْتُ: فَیُدْخِلُهُ النَّارَ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ؟ قَالَ: نَعَمْ! بِذَنْبِهِ، لِأَنَّهُ لَیْسَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ عَنَی أَنَّهُ لَهُمْ وَلِیٌّ وَ أَنَّهُ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ.
امام علی (علیه السلام) گفتم: کسی (مؤمن) که با گناهان کبیره خدای را ملاقات نماید [عاقبتش] چگونه است؟ فرمود: «این به اراده‌ی الهی بستگی دارد؛ اگر عذابش کند به خاطر گناهش خواهدبود و اگر از او درگذرد از روی رحمتش خواهدبود». گفتم: «آیا مؤمن وارد آتش جهنّم میشود»؟ فرمود: «آری! به خاطر گناهش؛ زیرا وی از آن مؤمنینی نیست که خداوند ولیّ او باشد؛ زیرا آنان که تحت ولایت خدا قرار دارند کسانی هستند که: لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- کَأَنِّی أَنْظُرُ إِلَی عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ شِیعَتِهِ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ یَزِفُّونَ عَلَی نُوقٍ مِنْ رِیَاضِ الْجَنَّهًِْ شَبَابٌ مُتَوَّجُونَ مُکَحَّلُونَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ.
پیامبر ( گویا من علی (علیه السلام) و پیروانش را در روز قیامت می‌بینم؛ در حالی‌که سوار بر شتری از باغ‌های بهشت هستند. آنان [در سیمای] جوانانی زیبا هستند که تاج بر سر نهاده و سرمه کشیده‌اند که هیچ ترس و حزنی به آنها راه ندارد و شتابان پیش می‌روند: لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ.
الصّادق (علیه السلام)- تَخْرُجُ شِیعَتُنَا یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ مِنْ قُبُورِهِمْ مُشْرِقَهًًْ أَلْوَانُهُمْ وَ وُجُوهُهُمْ قَدْ أُعْطُوا الْأَمَانَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ.
امام صادق (علیه السلام) شیعیان ما روز قیامت از قبرهای خویش بیرون آیند در حالی که رنگ‌ها و چهره‌های آنها نور پخش می کند، به آنها امان داده‌شده است. هیچ‌گونه ترس و وحشتی بر آنها نیست. لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ.
الصّادق (علیه السلام)- طُوبَی لِشِیعَهًِْ قَائِمِنَا الْمُنْتَظِرِینَ لِظُهُورِهِ فِی غَیْبَتِهِ وَ الْمُطِیعِینَ لَهُ فِی ظُهُورِهِ أُولَئِکَ أَوْلِیَاءُ اللَّهِ الَّذِینَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ.
امام صادق (علیه السلام) خوش به حال شیعیان قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف)ما که در غیبت او منتظر ظهور او بوده و در زمان ظهورش اطاعت او را گردن‌می‌نهند. آنها دوستان خدایند و کسانی هستندکه از چیزی ترس ندارند و غمگین نمی‌باشند. لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- شِیعَتُنَا الْمُتَبَاذِلُونَ فِی وَلَایَتِنَا الْمُتَحَابُّونَ فِی مَوَدَّتِنَا الْمُتَوَازِرُونَ فِی أَمْرِنَا الَّذِینَ إِنْ غَضِبُوا لَمْ یَظْلِمُوا وَ إِنْ رَضُوا لَمْ یُسْرِفُوا بَرَکَهًٌْ عَلَی مَنْ جَاوَرَهُ سِلْمٌ لِمَنْ خَالَطُوهُ أُولَئِکَ هُمُ السَّائِحُونَ النَّاحِلُونَ الزَّابِلُونَ ذَابِلَهًٌْ شِفَاهُهُمْ خَمِیصَهًٌْ بُطُونُهُمْ مُتَغَیِّرَهًٌْ أَلْوَانُهُمْ مُصْفَرَّهًٌْ وُجُوهُهُمْ کَثِیرٌ بُکَاؤُهُمْ جَارِیَهًٌْ دُمُوعُهُمْ یَفْرَحُ النَّاسُ وَ یَحْزَنُونَ وَ یَنَامُ النَّاسُ وَ یَسْهَرُونَ إِذَا شَهِدُوا لَمْ یُعْرَفُوا وَ إِذَا غَابُوا لَمْ یُفْتَقَدُوا وَ إِذَا خَطَبُوا الْأَبْکَارَ لَمْ یُزَوَّجُوا قُلُوبُهُمْ مَحْزُونَهًٌْ وَ شُرُورُهُمْ مَأْمُونَهًٌْ وَ أَنْفُسُهُمْ عَفِیفَهًٌْ وَ حَوَائِجُهُمْ خَفِیفَهًٌْ ذُبُلُ الشِّفَاهِ مِنَ الْعَطَشِ خُمُصُ الْبُطُونِ مِنَ الْجُوعِ عُمْشُ الْعُیُونِ مِنَ السَّهَرِ الرَّهْبَانِیَّهًُْ عَلَیْهِمْ لَائِحَهًٌْ وَ الْخَشْیَهًُْ لَهُمْ لَازِمَهًٌْ کُلَّمَا ذَهَبَ مِنْهُمْ سَلَفٌ خَلَفَ فِی مَوْضِعِهِ خَلَفٌ أُولَئِکَ الَّذِینَ یَرِدُونَ الْقِیَامَهًَْ وُجُوهُهُمْ کَالْقَمَرِ لَیْلَهًَْ الْبَدْرِ تَغْبِطُهُمُ الْأَوَّلُونَ وَ الْآخِرُونَ وَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ.
امام علی (علیه السلام) شیعیان ما کسانی هستند که در راه ولایت ما به یکدیگر کمک کرده و در راه مودّت ما، به یکدیگر محبّت می‌ورزند؛ در امر ما با یکدیگر همکاری می‌نمایند؛ کسانی هستند که اگر خشم بگیرند ستم و اگر خشنود شوند اسراف نمی‌کنند؛ برای همسایگان، برکت و برای دوستان، مایه‌ی سلامتی هستند؛ آنها سیاحت‌گران ضعیف و لاغراندام‌اند که لب‌هایشان خشک، شکم‌هایشان لاغر [و گرسنه] و رنگ‌هایشان تغییر یافته است. چهره‌های زرد دارند؛ زیاد گریه می‌کنند؛ اشک‌هایشان جاری است؛ درحالی‌که مردم شادند آنها غمگین و درحالی‌که مردم در خوابند آنها شب زنده‌دارند؛ وقتی حاضرند شناخته نمی‌شوند و وقتی غایبند، غیبت آنها حس نمی‌شود (کسی به آنها توجّهی ندارد)؛ اگر به خواستگاری دختران بروند کسی به آنها زن نمی‌دهد؛ دلهای محزون دارند؛ دیگران از شرّ آنها در امانند؛ دارای نفس‌های عفیف و نیازهای سبک هستند؛ از تشنگی لبانی خشک، از گرسنگی شکم‌هایی خالی و از شب‌بیداری [و اشک و آه] دیده‌هایی ضعیف دارند؛ کناره‌گیری از دنیا در آنها آشکار و بیمناکی همیشه همراهشان است؛ هرکدام از ایشان که بمیرند فرد دیگری همچون او جایش را می‌گیرد؛ آنهایند که در قیامت چهره‌شان چون ماه تابان می‌درخشد و مورد حسرت گذشتگان و آیندگان واقع می‌شوند؛ نه بیمی بر آنهاست و نه محزون می‌شوند: لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ.