آیه وَ إِنْ كُنْتُمْ في رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنا عَلى عَبْدِنا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَ ادْعُوا شُهَداءَكُمْ مِنْ دُونِ اللهِ إِنْ كُنْتُمْ صادِقينَ [23]
و اگر درباره‌ي آنچه بر بنده خود نازل كرده‌ايم ترديد داريد، يك سوره‌ی همانند آن بياوري؛ و گواهان خود را غير خدا [براى اين كار] فرا‌خوانيد اگر راست مى‌گوييد!
العسکری (علیه السلام)- فَلَمَّا ضَرَبَ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلْکَافِرِینَ الْمُجَاهِدِینَ الدَّافِعِینَ لِنُبُوَّهًِْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ الْمُنَاصِبِینَ الْمُنَافِقِینَ لِرَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) الدَّافِعِینَ مَا قَالَهُ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) فِی أَخِیهِ عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ الدَّافِعِینَ أَنْ یَکُونَ مَا قَالَهُ عَنِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ هِیَ آیَاتُ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ مُعْجِزَاتُهُ لِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) مُضَافَهًًْ إِلَی آیَاتِهِ الَّتِی بَیَّنَهَا لِعَلِیٍّ (علیه السلام) بِمَکَّهًَْ وَ الْمَدِینَهًِْ وَ لَمْ یَزْدَادُوا إِلَّا عُتُوّاً وَ طُغْیَاناً قَالَ اللَّهُ تَعَالَی لِمَرَدَهًِْ أَهْلِ مَکَّهًَْ وَ عُتَاهًِْ أَهْلِ الْمَدِینَهًِْ: إِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنا عَلی عَبْدِنا.
امام عسکری (علیه السلام) پس از آنکه خداوند برای کافرانی که سعی در جلوگیری از گسترش دعوت حضرت محمّد (داشتند و دشمنان منافق پیامبر (، [در آیات پیشین] مثال‌هایی زد؛ همان دشمنان و منافقینی که در برابر سخنان پیامبر (درباره‌ی برادر خود علی (علیه السلام) مقاومت می‌کردند و کسانی که می‌گفتند: «آنچه محمّد (از معجزات و دلائل آورده به اضافه‌ی مطالبی که درباره‌ی برادر خود علی (علیه السلام) در مکه و مدینه گفته از جانب خدا نیست» در حالی‌که پیوسته سرکشی و طغیان آن‌ها [علی‌رغم دیدن این آیات] افزایش می‌یافت خداوند درباره‌ی کفّار مکّه و سرکشان مدینه این آیه را نازل فرمود: وَ إِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنا عَلی عَبْدِنا
السّجّاد (علیه السلام)- قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ وَ إِنْ کُنْتُم‌أَیُّهَا الْمُشْرِکُونَ وَ الْیَهُودُ وَ سَائِرَ النَّوَاصِبِ مِنَ الْمُکَذِّبِینَ لِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) فِی الْقُرْآنِ فِی تَفْضِیلِهِ عَلِیّاً (علیه السلام) أَخَاهُ الْمُبَرِّزَ عَلَی الْفَاضِلِینَ الْفَاضِلَ عَلَی الْمُجَاهِدِینَ الَّذِی لَا نَظِیرَ لَهُ فِی نُصْرَهًِْ الْمُتَّقِینَ وَ قَمْعِ الْفَاسِقِینَ وَ إِهْلَاکِ الْکَافِرِینَ وَ بَثِّ دِینِ اللَّهِ فِی الْعَالَمِینَ إِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنا عَلی عَبْدِنا.
امام سجّاد (علیه السلام) خداوند عزّوجلّ فرمود: ای مشرکان و یهودیان و دیگر ستیزه‌جویانی که قرآنِ محمّد (را انکار می‌کنید و نمی‌پذیرید که او برادرش علی (علیه السلام) را بر دیگر فُضلا و مجاهدین برتری داده‌باشد؛ همان علی (علیه السلام) را که در یاری پرهیزکاران، سرکوب گناهکاران، نابودکردن کفرپیشگان و گستراندن دین خدا در بین جهانیان هیچ همتایی ندارد وَ إِن کُنتُمْ فِی رَیْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَی عَبْدِنَا (به عبارت دیگر منظور از رَیْب در این آیه شک‌کردن در برتری حضرت علی (علیه السلام) است).
العسکری (علیه السلام)- حَتَّی تَجْحَدُوا أَنْ یَکُونَ محمد (صلی الله علیه و آله) رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ أَنْ یَکُونَ هَذَا الْمُنَزَّلُ عَلَیْهِ کَلَامِی ... فَإِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِنْ هَذِهِ الْآیَاتِ فَأْتُوا مِنْ مِثْلِ هَذَا الرَّجُلِ بِمِثْلِ هَذَا الْکَلَامِ لِیُبَیَّنَ أَنَّهُ کَاذِبٌ لِأَنَّ کُلَّ مَا کَانَ مِنْ عِنْدِ غَیْرِ اللَّهِ فَسَیُوجَدُ لَهُ نَظِیرٌ فِی سَائِرِ خَلْقِ اللَّهِ وَ إِنْ کُنْتُمْ مَعَاشِرَ قُرَّاءِ الْکُتُبِ مِنَ الْیَهُودِ وَ النَّصَارَی فِی شَکٍّ مِمَّا جَاءَکُمْ بِهِ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) مِنْ شَرَائِعِهِ وَ مِنْ نَصْبِهِ أَخَاهُ سَیِّدَّ الْوَصِیِّینَ وَصِیّاً بَعْدَ أَنْ أَظْهَرَ لَکُمْ مُعْجِزَاتِهِ الَّتِی مِنْهَا أَنْ کَلَّمَتْهُ ذِرَاعٌ مَسْمُومَهًٌْ وَ نَاطَقَهُ ذِئْبٌ وَ حَنَّ إِلَیْهِ الْعُودُ وَ هُوَ عَلَی الْمِنْبَرِ وَ دَفَعَ اللَّهُ عَنْهُ السَّمَّ الَّذِی دَسَّتْهُ الْیَهُودُ فِی طَعَامِهِمْ وَ قَلَبَ عَلَیْهِمُ الْبَلَاءَ وَ أَهْلَکَهُمْ بِهِ وَ کَثَّرَ الْقَلِیلَ مِنَ الطَّعَامِ.
امام عسکری (علیه السلام) خداوند می‌فرماید: «آیا آنقدر بر آنچه بر بنده‌ی خود نازل کرده‌ایم شکّ و تردید دارید که انکار می‌کنید که او پیامبر ماست و آنچه بر او نازل شده، کلام من است»؟! ... اگر نسبت به این آیات شک دارید از فردی مثل او سخنی شبیه قرآن و معجزات او بیاورید تا معلوم شود که آیا پیامبر (دروغ می‌گوید؟ زیرا هرچه از جانب خدا نباشد نظیرش در میان مردم پیدا خواهدشد. و اگر شما یهودیان و نصرانیان نسبت به آنچه محمّد (از شرایع آورده و نسبت به تعیین برادر خود به عنوان سرور اوصیاء شک دارید [مانند قرآن را بیاورید]؛ و این شکّ شما بعد از [دیدن] معجزاتی است که پیامبر (به شما نشان داده است! مثلاً: دست بزغاله‌ی مسموم [که به عنوان غذا و برای کشتن پیامبر (آورده بودید] که سخن گفت یا گرگی که با پیامبر (حرف زد و چوبی (ستونی) که از فراق پیامبر (وقتی او منبر را به جای آن ستون برای سخن‌گفتن برگزید ناله زد و یا آنکه خداوند شرّ سمّی را که یهودیان در غذایش ریخته‌بودند از او دفع کرد و بلا را بر مخالفین برگرداند و آن‌ها را به‌وسیله‌ی آن بلا کشت و یا آنکه غذای کم را زیاد کرد. (در این روایت نیز منظور از شک در عبارت إِن کُنتُمْ فِی رَیْبٍ شک در پیامبری حضرت رسول (و ولایت امیرالمؤمنین (علیه السلام) بیان شده است).
السّجّاد (علیه السلام)- قَوْلُهُ عَزَّوَجَلإِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنا عَلی عَبْدِنا فِی إِبْطَالِ عِبَادَهًِْ الْأَوْثَانِ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ فِی النَّهْیِ عَنْ مُوَالَاهًِْ أَعْدَاءِ اللَّهِ وَ مُعَادَاهًِْ أَوْلِیَاءِ اللَّهِ وَ فِی الْحَثِّ عَلَی الِانْقِیَادِ لِأَخِی رَسُولِ‌اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ اتِّخَاذِهِ إِمَاماً وَ اعْتِقَادِهِ فَاضِلًا رَاجِحاً لَا یَقْبَلُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إِیمَاناً وَ لَا طَاعَهًًْ إِلَّا بِمُوَالَاتِهِ وَ تَظُنُّونَ أَنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) تَقَوَّلَهُ مِنْ عِنْدِهِ وَ نَسَبَهُ إِلَی رَبِّهِ.
امام سجّاد (علیه السلام) اگر در [صحّت] اموری که بر بنده‌ی خود نازل کرده‌ایم شک دارید [شبیه آن بیاورید]، اموری مانند ابطال پرستش بت‌ها به غیر خدا، شک در نهی از دوستی با دشمنان خدا، دشمنی با دوستان او و نیز تردید در تحریزهای پیامبر (برای اطاعت از برادر رسول‌خدا ((علی (علیه السلام)) و پیشوا قراردادن او و باورکردن او به عنوان فرد ارجمند و برتر؛ به‌طوری‌که خدای عزّوجلّ هیچ ایمانی را بدون اطاعت او (علی (علیه السلام)) و هیچ طاعتی را مگر با دوستی و ولایت او نمی‌پذیرد. می‌پندارید که محمّد (آن کتاب را از خود درآورده و به خداوند نسبت داده است.
العسکری (علیه السلام)- یَا مَعَاشِرَ قُرَیْشٍ وَ الْیَهُودِ وَ یَا مَعَاشِرَ النَّوَاصِبِ الْمُنْتَحِلِینَ لِلْإِسْلَامِ الَّذِینَ هُمْ مِنْهُ بُرَآءُ وَ یَا مَعْشَرَ الْعَرَبِ الْفُصَحَاءَ الْبُلَغَاءَ ذَوِی الْأَلْسُنِ فَأْتُوا بِسُورَهًٍْ مِنْ مِثْلِهِ مِنْ مِثْلِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) مِنْ مِثْلِ رَجُلٍ مِنْکُمْ لَا یَقْرَأُ وَ لَا یَکْتُبُ وَ لَمْ یَدْرُسْ کِتَاباً وَ لَا اخْتَلَفَ إِلَی عَالِمٍ وَ لَا تَعَلَّمَ مِنْ أَحَدٍ ... فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ یَعْنِی مِثْلَ الْقُرْآنِ مِنَ التَّوْرَاهًِْ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الزَّبُورِ وَ صُحُفِ إِبْرَاهِیمَ وَ الْکُتُبِ الْأَرْبَعَهًَْ عَشَرَ فَإِنَّکُمْ لَا تَجِدُونَ فِی سَائِرِ کُتُبِ اللَّهِ سُورَهًًْ کَسُورَهًٍْ مِنْ هَذَا الْقُرْآنِ وَ کَیْفَ یَکُونُ کَلَامُ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) الْمُتَقَوَّلُ أَفْضَلَ مِنْ سَائِرِ کَلَامِ اللَّهِ وَ کُتُبِهِ یَا مَعْشَرَ الْیَهُودِ وَ النَّصَارَی.
امام عسکری (علیه السلام) ای گروه‌های قریش و یهود و ای گروه مخالفین و اسلام نما که از دین مبین فاصله گرفته‌اید! و ای عرب‌زبانان فصیح، بلیغ و زبان آور! یک سوره مانند آنچه محمّد (آورده بیاورید؛ مردی که نه کتابی خوانده‌بود و نه نوشته‌بود و نه کتابی آموخته و نه با دانشمندان رفت‌وآمد داشته و نه از کسی فراگرفته‌بود. منظور از اینکه مانند آن بیاورید آن است که سوره‌ای مانند سوره‌های قرآن، از تورات، انجیل، زبور، صحف ابراهیم و کتاب‌های آسمانی چهارده‌گانه بیاورید؛ ولی شما در سایر کتاب‌های آسمانی یک سوره مانند قرآن نخواهید یافت. ای گروه‌های یهود و نصاری! چگونه ممکن است کلام محمّد (که می‌گوئید از خودش درآورده بهتر از کلام خدا و کتاب‌های خدا باشد؟!
السّجّاد (علیه السلام)- قَوْلُهُ عَزَّوَجَل فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ مِثْلِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) أُمِّیٍّ لَمْ یَخْتَلِفْ قَطُّ إِلَی أَصْحَابِ کُتُبٍ وَ عِلْمٍ وَ لَا تَلْمَذَ لِأَحَدٍ وَ لَا تَعَلَّمَ مِنْهُ وَ هُوَ مَنْ قَدْ عَرَفْتُمُوهُ فِی حَضَرِهِ وَ سَفَرِهِ لَمْ یُفَارِقْکُمْ قَطُّ إِلَی بَلَدٍ لَیْسَ مَعَهُ مِنْکُمْ جَمَاعَهًٌْ یُرَاعُونَ أَحْوَالَهُ وَ یَعْرِفُونَ أَخْبَارَهُ ثُمَّ جَاءَکُمْ بَعْدُ بِهَذَا الْکِتَابِ الْمُشْتَمِلِ عَلَی هَذِهِ الْعَجَائِبِ فَإِنْ کَانَ مُتَقَوِّلًا کَمَا تَزْعُمُونَهُ فَأَنْتُمُ الْفُصَحَاءُ وَ الْبُلْغَاءُ وَ الشُّعَرَاءُ وَ الْأُدَبَاءُ الَّذِینَ لَا نَظِیرَ لَکُمْ فِی سَائِرِ الْأَدْیَانِ وَ مِنْ سَائِرِ الْأُمَمِ فَإِنْ کَانَ کَاذِباً فَاللُّغَهًُْ لُغَتُکُمْ وَ جِنْسُهُ جِنْسُکُمْ وَ طَبْعُهُ طَبْعُکُمْ وَ سَیَتَّفِقُ لِجَمَاعَتِکُمْ أَوْ لِبَعْضِکُمْ مُعَارَضَهًُْ کَلَامِهِ هَذَا بِأَفْضَلَ مِنْهُ أَوْ مِثْلِهِ لِأَنَّ مَا کَانَ مِنْ قِبَلِ الْبَشَرِ لَا عَنِ اللَّهِ فَلَا یَجُوزُ إِلَّا أَنْ یَکُونَ فِی الْبَشَرِ مَنْ یَتَمَکَّنُ مِنْ مِثْلِهِ فَأْتُوا بِذَلِکَ لِتَعْرِفُوهُ وَ سَائِرُ النُّظَّارِ إِلَیْکُمْ فِی أَحْوَالِکُمْ أَنَّهُ مُبْطِلٌ مُکَذِّبٌ عَلَی اللَّهِ.
امام سجّاد (علیه السلام) مانند محمّد امّی (است که هرگز نزد اهل کتاب و علما رفت‌وآمد نمی‌کرد و نزد کسی شاگردی ننموده و از کسی علم نیاموخته‌بود؛ درحالی‌که او کسی است که شما وی را در سفر و حضرش می‌شناختید. هرگز به قصد سفر به سرزمینی، از شما جدا نشد مگر اینکه عدّه‌ای از شما را به همراه خود برد تا اینکه گروهی از شما احوال او را زیر نظر داشته و اخبارش را بدانید. سپس این کتاب قرآن که مملو از این عجائب است را برای شما آورد. پس اگر آن‌طور که شما می‌پندارید از خود گفته‌باشد، شما فصیحان، مبلّغین، شاعران و ادیبانی هستید که در سایر ادیان و امّت‌ها نظیری ندارید. پس اگر از خود گفته‌باشد، زبان او زبان شما، جنس او از جنس شما و سرشت او از سرشت شماست و به زودی برای جماعت شما یا برخی از شما امکان مقابله با سخن او به شکلی بهتر از آن یا مانند آن فراهم می‌شود. چرا که آنچه از جانب انسان باشد نه از سوی خداوند حتماً در میان انسان‌ها کسی دیگر یافت می‌شود که بتواند مثل آن را انجام دهد. پس هرکس از شما می‌تواند، مانند آن را بیاورد تا شما و بینندگان دیگری که بر گرد شما هستند او (پیامبر () را به عنوان فردی باطل و تکذیب‌کننده‌ی خدا بشناسند.
العسکری (علیه السلام)- ثُمَّ قَالَ لِجَمَاعَتِهِمْ: وَ ادْعُوا شُهَداءَکُمْ مِنْ دُونِ اللهِ ادْعُوا أَصْنَامَکُمُ الَّتِی تَعْبُدُونَهَا أَیُّهَا الْمُشْرِکُونَ وَ ادْعُوا شَیَاطِینَکُمْ یَا أَیُّهَا النَّصَارَی وَ الْیَهُودُ وَ ادْعُوا قُرَنَاءَکُمْ مِنَ الْمُلْحِدِینَ یَا مُنَافِقِی الْمُسْلِمِینَ مِنَ النُّصَّابِ لِآلِ مُحَمَّدٍ الطَّیِّبِینَ (علیهم السلام) وَ سَائِرَ أَعْوَانِکُمْ عَلَی إِرَادَاتِکُمْ.
امام عسکری (علیه السلام) سپس به جماعت آن‌ها فرمود: وَادْعُواْ شُهَدَاءکُم مِّن دُونِ اللهِ یعنی ای مشرکان بت‌های خود را که عبادت می‌کردید دعوت کنید و ای گروه نصاری و یهود شیطان‌های خویش را نیز [که از آن‌ها تبعیّت می‌کردید] بخوانید و ای منافقینی که از میان امّت اسلام هستید ولی دشمن خاندان پاک پیامبرید، هم‌دستان خود را از [میان] کفّار که پیرویشان می‌کردید؛ هرکه را می‌خواهید از سایر یاران خود دعوت کنید!
السّجّاد (علیه السلام)- قَوْلُهُ عَزَّوَجَل وَ ادْعُوا شُهَداءَکُمْ مِنْ دُونِ اللهِ الَّذِینَ یَشْهَدُونَ بِزَعْمِکُمْ أَنَّکُمْ مُحِقُّونَ وَ أَنَّ مَا تَجِیئُونَ بِهِ نَظِیرٌ لِمَا جَاءَ بِهِ محمد (صلی الله علیه و آله) وَ شُهَدَاءَکُمُ الَّذِینَ تَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ شُهَدَاءُکُمْ عِنْدَ رَبِّ الْعَالَمِینَ لِعِبَادَتِکُمْ لَهَا وَ تَشْفَعُ لَکُمْ إِلَیْهِ.
امام سجّاد (علیه السلام) منظور از گواهان غیر از خدا کسانی هستند که می‌پندارید بر حقانیّت شما و همانندی کلامتان با کلام محمّد (گواهی می‌دهند، کسانی که می‌پندارید نزد پروردگار جهانیان به عبادت‌های شما گواهی می‌دهند و نزد او برای شما شفیع می‌گردند.
الصّادق (علیه السلام)- إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ فِی عَلِیٍّ.(علیه السلام)
امام صادق (علیه السلام) اگر شما درباره‌ی علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) صداقت پیشه هستید.
العسکری (علیه السلام)- اِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ بِأَنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) تَقَوَّلَ هَذَا الْقُرْآنَ مِنْ تِلْقَاءِ نَفْسِهِ لَمْ یُنَزِّلْهُ اللَّهُ عَلَیْهِ وَ أَنَّ مَا ذَکَرَهُ مِنْ فَضْلِ عَلِیٍّ (علیه السلام) عَلَی جَمِیعِ أُمَّتِهِ وَ قَلَّدَهُ سِیَاسَتَهُمْ لَیْسَ بِأَمْرِ أَحْکَمِ الْحَاکِمِین.
امام عسکری (علیه السلام) اگر راست می‌گوئید که محمّد (این قرآن را از خود ساخته و خدا آن را نازل نکرده و نیز آنچه درباره‌ی زمامداری علی (علیه السلام) بر تمام امّتش بیان کرده و سپردن مهار فرمانروایی بر ایشان (امّت اسلام)، به دست علی (علیه السلام) به امر پروردگارِ احکم‌الحاکمین نبوده ... [شبیه قرآن را بیاورید.]
السّجّاد (علیه السلام)- إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ فِی قَوْلِکُمْ إِنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) تَقَوَّلَه.
امام سجّاد (علیه السلام) اگر شما در این سخن خود که می‌گویید محمّد (قرآن را از خود درآورده است، راست می‌گویید ...