سوره مسد

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه) گوید: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بالای [کوه] صفا رفت و گفت: «یَا صَبَاحَاهْ»! [کلامی است که عرب برای اعلام خطر به کار می‌برد]. پس قریش نزد او جمع شدند و گفتند: «چه شده است»؟ فرمود: «به من خبر بدهید اگر به شما خبر می‌دادم که دشمن هنگام صبح یا بعد از ظهر به شما حمله می‌کند، آیا مرا تصدیق نمی‌کردید»؟ گفتند: «بله [تصدیق می‌کردیم]». فرمود: «من بیم‌دهنده‌ی شما در برابر عذاب شدید [الهی] هستم». ابولهب گفت: «خسران و زیان بر تو باد. آیا همه‌ی ما را به خاطر این فراخواندی»؟ پس خدای تعالی نازل فرمود: تَبَّتْ یَدا أَبِی‌لَهَبٍ وَ تَبَّ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- امام رضا (علیه السلام) از پدرانش نقل کرده است: ... «امّ جمیل» زن ابولهب هنگامی‌که سوره‌ی «تبّت» نازل شد به‌سوی پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمد و ابوبکربن ابی‌قحافه همراه پیامبر (صلی الله علیه و آله) بود. گفت: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! این امّ جمیل است که خشمناک است و تو را جستجو می‌کند و همراه او سنگی است که می‌خواهد آن را به‌سوی تو پرتاب کند». فرمود: «او مرا نمی‌بیند». «امّ جمیل» به ابوبکر گفت: «رفیقت کجا است»؟ گفت: «آنجا که خدا بخواهد». «امّ جمیل» گفت: «به‌سوی او آمده‌ام و اگر او را ببینم، [این سنگ را] به‌سوی او پرتاب می‌کنم؛ چون او مرا هجو کرده [و زشتی‌های مرا بر شمرده است]. سوگند به «لات» و «عزّی» که من شاعر هستم». ابوبکر گفت: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! تو را ندید»؟ فرمود: «نه، خداوند بین من و او حجابی قرار داد».

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکه این سوره را بخواند، خداوند متعال او را با ابولهب جمع نمیآورد.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکه آن را به هنگام خواب بخواند، خداوند از او محافظت میکند.

علی‌ّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- نام ابولهب، عبدمناف بود و خداوند عزّوجلّ این کنیه بر او نهاد؛ چراکه مناف اسم بتی بود که آنان میپرستیدند.

علی‌ّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- و به‌زودی وارد آتشی شعله‌ور و پرلهیب می‌شود او را در میان می‌گیرد و میسوزاند.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- امام علی (علیه السلام) فرمود: پیغمبر (صلی الله علیه و آله) فرموده است: چهار گروهند که دوزخیان را با وجود گرفتاری‌های خودشان که از آب داغ دوزخ می‌نوشند آزار می‌دهند، و فریادشان به وا ویلا وا هلاکا بلند است. بعضی از دوزخیان از بعضی می‌پرسند، گناه این چهار گروه چیست؟ که ما با وجود این همه گرفتاری از عذاب آنان نیز رنج می‌بریم، یکی از آن‌ها در تابوتی از آتش گداخته آویزان است، دیگری احشای درونی‌اش بیرون آمده و آن‌ها را با خود می‌کشد، آن یکی چرک و خون از دهنش جاری است، آن دیگری گوشت بدنش را می‌خورد. از صاحب تابوت آتشین می‌پرسند که جرم این دور از رحمت خدا چیست؟ که عذاب او ما را با همه‌ی بدبختی و عذاب که داریم نیز آزار می‌دهد، می‌گویند این دور از رحمت الهی موقع مرگ اموالی از مردم را با اینکه توانایی بازپرداخت نداشت بر ذمّه گرفته بود. سپس از آنکه احشای درونی‌اش کشیده می‌شد پرسیدند، که جرم این ملعون چیست که وضع دلخراش او بر گرفتاری و شدّت آزار ما افزوده است. می‌گویند این محروم از رحمت الهی، کسی بود که ادرار به هر کجای بدنش می‌رسید باکی نداشت (رعایت نجاست و پاکی نمی‌کرد) آنگاه از آنکه چرک و خون از دهنش می‌آید می‌پرسند، که این یکی چه کرده و گناهش چیست؟ که همچنان ما را با همه‌ی گرفتاری‌های خود به زحمت انداخته. می‌گویند: «این یکی مسخرگی می‌کرد و از کلمات زشت استفاده می‌نمود و آن‌ها را به کسی نسبت می‌داد و آن را حکایت می‌کرد». سپس از آن که گوشت بدنش را می‌خورد سؤال کردند که این دور از رحمت الهی چه کرده است؟ با همه‌ی بدبختی‌ها که از گناهان خود داریم از عذاب وی نیز در رنجیم، می‌گویند: «این محروم از رحمت الهی گوشت مردم را می‌خورد (با غیبت‌کردن) و سخن‌چینی می‌کرد. خداوند فرمود: وَ امْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الحَطَب».

علی‌ّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- فِی جِیدِهَا یعنی در گردنش حَبْلٌ مِّن مَّسَدٍ یعنی از آتش.