الصّادق (علیه السلام)- مَنْ أَدْمَنَ قِرَاءَهًَْ هَلْ أَتَاکَ حَدِیثُ الْغَاشِیَةِ فِی فَرِیضَهًٍْ أَوْ نَافِلَهًٍْ غَشَّاهُ اللَّهُ بِرَحْمَتِهِ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهًِْ، وَ آتَاهُ الْأَمِنَ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ مِنْ عَذَابِ النَّارِ.
امام صادق (علیه السلام)- هرکه همواره هَلْ أَتَاکَ حَدِیثُ الْغَاشِیَةِ را در نماز واجب یا نافله بخواند، خداوند در دنیا و آخرت، او را در پوشش رحمت خود قرار میدهد و در روز قیامت او را از عذاب آتش امان میبخشد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ أَدْمَنَ قِرَاءَتَهَا حَاسَبَهُ اللَّهُ حِسَاباً یَسِیراً وَ مَنْ قَرَأَهَا عَلَی مَوْلُودٍ أَوْ کُتِبَتْ لَهُ -بَشَراً کَانَ أَوْ حَیَوَاناً- سَکَّنَتْهُ وَ هَدَأَتْهُ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکه همواره این سوره را بخواند، خداوند حساب او را در قیامت آسان میکند و هرکه آن را بر نوزادی بخواند یا آن را نوشته، همراه او بگذارد، چه انسان باشد و چه حیوان، این سوره او را آرام و قرار میبخشد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ قَرَأَ هَذِهِ السُّورَهًَْ حَاسَبَهُ اللَّهُ حِسَاباً یَسِیراً وَ مَنْ قَرَأَهَا عَلَی مَوْلُودٍ -بَشْراً وَ غَیْرَهُ- صَارِخٍ أَوْ شَارِدٍ سَکَّنَتْهُ وَ هَدَأَتْهُ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکه این سوره را بخواند، خداوند، حساب او را در قیامت آسان میکند و هرکه آن را بر نوزاد انسان یا غیر انسان بخواند، چنانچه پُر سر و صدا و بیقرار باشد، این سوره، او را آرام و قرار میبخشد.
الصّادق (علیه السلام)- مَنْ قَرَأَهَا عَلَی ضِرْسٍ یُؤْلَمُ وَ یُضْرَبُ، سَکَنَ بِإِذْنِ اللَّهِ تَعَالَی وَ مَنْ قَرَأَهَا عَلَی مَا یَأْکُلُهُ أَمِنَ مَا فِیهِ وَ رَزَقَهُ اللَّهُ السَّلَامَهًَْ فِیهِ.
امام صادق (علیه السلام)- هرکه آن را بر دندانی که درد دارد و ناآرام است بخواند، به خواست خدا آرام گیرد و هرکه آن را بر خوراک خود بخواند، آن خوراک بیخطر گردد و خداوند در آن سلامتی را بهرهی او گرداند.
آیه هَلْ أَتاكَ حَديثُ الْغاشِيَةِ [1]
آيا داستان غاشيه (روزيكه وحشت آن همه را فرا ميگيرد) به تو رسيده است؟!
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِیعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) قَالَ قُلْتُ هَلْ أَتاکَ حَدِیثُ الْغاشِیَةِ قَالَ یَغْشَاهُمُ الْقَائِمُ بِالسَّیْفِ.
امام صادق (علیه السلام)- محمّد از پدرش از امام صادق (علیه السلام) نقل کرده است: به ایشان عرض کردم: «مقصود از هَلْ أَتاکَ حَدِیثُ الْغاشِیَةِ چیست»؟ فرمود: «یعنی امام قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) آنها را با شمشیر فرا میگیرد».
الصّادق (علیه السلام)- عن أَبِیعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) ... فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ هَلْ أَتاکَ حَدِیثُ الْغاشِیَةِ قَالَ الَّذِینَ یَغْشَوْنَ الْإِمَام.
امام صادق (علیه السلام)- هَلْ أَتَاکَ حَدِیثُ الْغَاشِیَةِ؛ کسانی که امام را میپوشانند.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- هَلْ أَتاکَ حَدِیثُ الْغاشِیَةِ یَعْنِی قَدْ أَتَاکَ یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله) حَدِیثُ الْقِیَامَهًِْ وَ مَعْنَی الْغَاشِیَهًِْ أَنْ یَغْشَی النَّاس.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- هَلْ أَتَاکَ حَدِیثُ الْغَاشِیَةِ، یعنی خبر قیامت به تو ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! رسیده است و الْغَاشِیَةِ یعنی فراگیرندهی مردم.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- هَلْ أَتَاکَ حَدِیثُ الْغاشِیَةِ خِطَابٌ لِلنَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) یُرِیدُ قَدْ أَتَاکَ حَدِیثُ الْقِیَامَهًِْ لِأَنَّهَا تَغْشَی النَّاسَ بِأَهْوَالِهَا بَغْتَهًًْ.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- هَلْ أَتاکَ حَدِیثُ الْغاشِیَةِ خطاب به پیامبر (صلی الله علیه و آله) است. منظور این است که داستان قیامت به تو رسیده است؛ چون صحنههای وحشتناک آن، ناگهان مردم را فرا میگیرد.
آیه وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خاشِعَةٌ [2]
چهرههايي در آن روز خاشع ذلّتبارند.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِیعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) ... وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ خاشِعَةٌ قَالَ خَاضِعَهًٌْ لَا تُطِیقُ الِامْتِنَاع.
امام صادق (علیه السلام)- محمّد از پدرش نقل میکند که: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ خاشِعَةٌ [یعنی چه]»؟ فرمود: «فروتن و زبونند و توانایی جلوگیری ندارند».
آیه عامِلَةٌ ناصِبَةٌ [3]
پيوسته عمل كرده و خسته شدهاند [و نتيجهاي نگرفتهاند].
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِیعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) فی قوله عامِلَةٌ قَالَ عَمِلَتْ بِغَیْرِ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالَ قُلْتُ ناصِبَةٌ قَالَ نَصَبَتْ غَیْرَ وُلَاهًِْ الْأَمْر.
امام صادق (علیه السلام)- محمّد از پدرش نقل میکند: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «عامِلَةٌ یعنی چه»؟ فرمود: «به غیر کتاب منزل خدا عمل کرده است». گفتم: «ناصِبَةٌ یعنی چه»؟ فرمود: «غیر از امام بر حق را به حکومت واداشته است».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- کُلُّ نَاصِبٍ وَ إِنْ تَعَبَّدَ وَ اجْتَهَدَ مَنْسُوبٌ إِلَی هَذِهِ الْآیَهًِْ عامِلَةٌ ناصِبَة تَصْلی ناراً حامِیَةً کُلُّ نَاصِبٍ مُجْتَهِدٍ فَعَمَلُهُ هَبَاءٌ.
امام علی (علیه السلام)- هر شخص ناصبی هر قدر هم که عبادت و تلاش کند، باز مشمول این آیه است: عامِلَةٌ ناصِبَةٌ* تَصْلی ناراً حامِیَةً؛ پس هر شخص ناصبیِ سختکوش عملش بر باد است.
الصّادق (علیه السلام)- مَنْ خَالَفَکُمْ وَ إِنْ تَعَبَّدَ وَ اجْتَهَدَ مَنْسُوبٌ إِلَی هَذِهِ الْآیَهًِْ وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ خاشِعَة* عامِلَةٌ ناصِبَةٌ* تَصْلی ناراً حامِیَةً.
امام صادق (علیه السلام)- ابوحمزه گوید: شنیدم امام صادق (علیه السلام) فرمود: «هرکه با شما مخالفت کند، اگرچه بسیار اهل عبادت و تلاش باشد، به این آیه منسوب است: وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ * عَامِلَةٌ نَّاصِبَةٌ * تَصْلَی نَارًا حَامِیَةً».
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ خاشِعَةٌ* عامِلَةٌ ناصِبَةٌ وَ هُمُ الَّذِینَ خَالَفُوا دِینَ اللَّهِ وَ صَلَّوْا وَ صَامُوا وَ نَصَبُوا لِأَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام).
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ * عَامِلَةٌ نَّاصِبَةٌ دربارهی ناصبیها نازل شد و آنان کسانی هستند که از دین خدا سرپیچی کردند، آنان نماز خواندند و روزه گرفتند، امّا با امیرمؤمنان (علیه السلام) دشمنی کردند.
الجواد (علیه السلام)- عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَمَّنْ حَدَّثَهُ قَال سَأَلْتُ مُحَمَّدَبْنَعَلِیٍّالرِّضَا (علیه السلام) عَنْ هَذِهِ الْآیَهًِْ وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ خاشِعَةٌ عامِلَةٌ ناصِبَةٌ قَالَ نَزَلَتْ فِی النُّصَّابِ وَ الزَّیْدِیَّهًِْ وَ الْوَاقِفِیَّهًِْ مِنَ النُّصَّابِ.
امام جواد (علیه السلام)- ابن ابیعمیر گوید: «از امام جواد (علیه السلام) دربارهی آیه: وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ * عَامِلَةٌ نَّاصِبَةٌ پرسیدم. و ایشان فرمود: «این آیه دربارهی ناصبیها نازل شد و زیدیها و واقفیها از جمله ناصبیها میباشند».
الأئمّهًْ (علیهم السلام)- فِی قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ خاشِعَةٌ عامِلَةٌ ناصِبَةٌ أَنَّهَا الَّتِی نَصَبَتِ الْعَدَاوَهًَْ لِآلِ مُحَمَّدٍ (علیهم السلام).
ائمّه (علیهم السلام)- وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ * عَامِلَةٌ نَّاصِبَةٌ آنان کسانی هستند که پایهی دشمنی با خاندان محمّد (صلی الله علیه و آله) را نصب کردند.
الصّادق (علیه السلام)- لَا یُبَالِی النَّاصِبُ صَلَّی أَمْ زَنَی وَ هَذِهِ الْآیَهًُْ نَزَلَتْ فِیهِمْ عامِلَةٌ ناصِبَةٌ* تَصْلی ناراً حامِیَةً.
امام صادق (علیه السلام)- تفاوتی نمیکند که ناصبی نماز بخواند یا زنا کند؛ چراکه این آیه دربارهی آنان نازل شده است؛ عَامِلَةٌ نَّاصِبَةٌ * تَصْلَی نَارًا حَامِیَةً».
الحسن (علیه السلام)- الإحتجاج رُوِیَ عَنِ الشَّعْبِی ... وَ أَمَّا أَنْتَ یَا عُتْبَهًَْبْنَأَبِیسُفْیَانَ فَوَ اللَّهِ مَا أَنْتَ بِحَصِیفٍ فَأُجَاوِبَکَ وَ لَا عَاقِلٍ فَأُعَاتِبَکَ وَ مَا عِنْدَکَ خَیْرٌ یُرْجَی وَ لَا شَرٌّ یُخْشَی وَ مَا کُنْتُ وَ لَوْ سَبَبْتَ عَلِیّاً لِأَغَارَ بِهِ عَلَیْکَ لِأَنَّکَ عِنْدِی لَسْتَ بِکُفْوٍ لِعَبْدِ عَبْدِ عَلِیِّبْنِأَبِیطَالِبٍ (علیه السلام) فَأَرُدَّ عَلَیْکَ وَ أُعَاتِبَکَ وَ لَکِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ لَکَ وَ لِأَبِیکَ وَ أُمِّکَ وَ أَخِیکَ بِالْمِرْصَادِ فَأَنْتَ ذُرِّیَّهًُْ آبَائِکَ الَّذِینَ ذَکَرَهُمُ اللَّهُ فِی الْقُرْآنِ فَقَالَ عامِلَةٌ ناصِبَةٌ* تَصْلی ناراً حامِیَةً تُسْقی مِنْ عَیْنٍ آنِیَهًٍْ.
امام حسن (علیه السلام)- الاحتجاج از شعبی نقل کرده است: امام حسن (علیه السلام) فرمود: ... امّا تو ای عتبهًْبنابیسفیان! تو عقل درست و حسابی نداری که من جواب تو را بگویم. تو اصلاً عقل نداری تا من به تو عتاب نمایم، خیری نداری که کسی به آن امیدوار باشد و شرّی نداری که کسی از آن بترسد. اگر تو به حضرت ناسزا بگویی من آن را غریب و بعید نمیدانم. زیرا من تو را غلام علیّبنابیطالب (علیه السلام) نمیدانم تا جواب تو را رد کنم و تو را مورد عتاب قرار دهم. امّا بدانکه خدا در انتظار عذابکردن تو و پدر و مادر و برادرت میباشد. تو فرزند همان پدرانی هستی که خدا در قرآن مجید دربارهی آنان فرموده است: عامِلَةٌ ناصِبَةٌ* تَصْلی ناراً حامِیَةً که از آب جوش جهنّم مینوشند.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ أَبِیإِسْحَاقَ اللَّیْثِیِّ قَال قُلْتُ لِأَبِیجَعْفَرٍ مُحَمَّدِبْنِعَلِیٍّ الْبَاقِرِ (علیه السلام) یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَخْبِرْنِی عَنِ الْمُؤْمِنِ الْمُسْتَبْصِرِ إِذَا بَلَغَ فِی الْمَعْرِفَهًِْ وَ کَمَلَ هَلْ یَزْنِی قَالَ اللَّهُمَّ لَا قُلْتُ فَیَلُوطُ قَالَ اللَّهُمَّ لَا قُلْتُ فَیَسْرِقُ قَالَ لَا قُلْتُ فَیَشْرَبُ الْخَمْرَ قَالَ لَا قُلْتُ فَیَأْتِی بِکَبِیرَهًٍْ مِنْ هَذِهِ الْکَبَائِرِ أَوْ فَاحِشَهًٍْ مِنْ هَذِهِ الْفَوَاحِشِ قَالَ لَا قُلْتُ فَیُذْنِبُ ذَنْباً قَالَ نَعَمْ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ مُذْنِبٌ مُسْلِمٌ قُلْتُ مَا مَعْنَی مُسْلِمٍ {مُسْلِمٌ} قَالَ الْمُسْلِمُ بِالذَّنْبِ لَا یَلْزَمُهُ وَ لَا یَصِیرُ {یُصِرُّ} عَلَیْهِ قَالَ فَقُلْتُ سُبْحَانَ اللَّهِ مَا أَعْجَبَ هَذَا لَا یَزْنِی وَ لَا یَلُوطُ وَ لَا یَسْرِقُ وَ لَا یَشْرَبُ الْخَمْرَ وَ لَا یَأْتِی کَبِیرَهًًْ مِنَ الْکَبَائِرِ وَ لَا فَاحِشَهًًْ فَقَالَ لَا عَجَبَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَفْعَلُ ما یَشاءُ وَ لا یُسْئَلُ عَمَّا یَفْعَلُ وَ هُمْ یُسْئَلُونَ قُلْتُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) إِنِّی أَجِدُ مِنْ شِیعَتِکُمْ مَنْ یَشْرَبُ وَ یَقْطَعُ الطَّرِیقَ وَ یَحِیفُ السَّبِیلَ وَ یَزْنِی وَ یَلُوطُ وَ یَأْکُلُ الرِّبَا وَ یَرْتَکِبُ الْفَوَاحِشَ وَ یَتَهَاوَنُ بِالصَّلَاهًِْ وَ الصِّیَامِ وَ الزَّکَاهًِْ وَ یَقْطَعُ الرَّحِمَ وَ یَأْتِی الْکَبَائِرَ فَکَیْفَ هَذَا وَ أَجِدُ مِنْ أَعْدَائِکُمْ وَ مُنَاصِبِیکُمْ مَنْ یُکْثِرُ مِنَ الصَّلَاهًِْ وَ مِنَ الصِّیَامِ وَ یُخْرِجُ الزَّکَاهًَْ وَ یُتَابِعُ بَیْنَ الْحَجِّ وَ الْعُمْرَهًِْ وَ یَحُضُّ عَلَی الْجِهَادِ وَ یَأْثَرُ عَلَی الْبِرِّ وَ عَلَی صِلَهًِْ الْأَرْحَامِ وَ یَقْضِی حُقُوقَ إِخْوَانِهِ وَ یُوَاسِیهِمْ مِنْ مَالِهِ وَ یَتَجَنَّبُ شُرْبَ الْخَمْرِ وَ الزِّنَا وَ اللِّوَاطَ وَ سَائِرَ الْفَوَاحِشِ فَمِمَّ ذَاکَ وَ لِمَ ذَاکَ فَسِّرْهُ لِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ فَتَبَسَّمَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ ثُمَّ قَالَ یَا إِبْرَاهِیمُ خُذْ إِلَیْکَ بَیَاناً شَافِیاً فِیمَا سَأَلْتَ وَ عِلْماً مَکْنُوناً مِنْ خَزَائِنِ عِلْمِ اللَّهِ وَ سِرِّهِ أَخْبِرْنِی یَا إِبْرَاهِیمُ کَیْفَ تَجِدُ اعْتِقَادَهُمَا قُلْتُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَجِدُ مُحِبِّیکُمْ وَ شِیعَتَکُمْ عَلَی مَا هُمْ فِیهِ مِمَّا وَصَفْتُهُ مِنْ أَفْعَالِهِمْ لَوْ أُعْطِیَ أَحَدُهُمْ مِمَّا بَیْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ ذَهَباً وَ فِضَّهًًْ أَنْ یَزُولَ عَنْ وَلَایَتِکُمْ وَ مَحَبَّتِکُمْ إِلَی مُوَالَاهًِْ غَیْرِکُمْ وَ إِلَی مَحَبَّتِهِمْ مَا زَالَ وَ لَوْ ضُرِبَتْ خَیَاشِیمُهُ بِالسُّیُوفِ فِیکُمْ وَ لَوْ قُتِلَ فِیکُمْ مَا ارْتَدَعَ وَ لَا رَجَعَ عَنْ مَحَبَّتِکُمْ وَ وَلَایَتِکُمْ وَ أَرَی النَّاصِبَ عَلَی مَا هُوَ عَلَیْهِ مِمَّا وَصَفْتُهُ مِنْ أَفْعَالِهِمْ لَوْ أُعْطِیَ أَحَدُهُمْ مَا بَیْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ ذَهَباً وَ فِضَّهًًْ أَنْ یَزُولَ عَنْ مَحَبَّهًِْ الطَّوَاغِیتِ وَ مُوَالَاتِهِمْ إِلَی مُوَالَاتِکُمْ مَا فَعَلَ وَ لَا زَالَ وَ لَوْ ضُرِبَتْ خَیَاشِیمُهُ بِالسُّیُوفِ فِیهِمْ وَ لَوْ قُتِلَ فِیهِمْ مَا ارْتَدَعَ وَ لَا رَجَعَ وَ إِذَا سَمِعَ أَحَدُهُمْ مَنْقَبَهًًْ لَکُمْ وَ فَضْلًا اشْمَأَزَّ مِنْ ذَلِکَ وَ تَغَیَّرَ لَوْنُهُ وَ رُئِیَ کَرَاهِیَهًُْ ذَلِکَ فِی وَجْهِهِ بُغْضاً لَکُمْ وَ مَحَبَّهًًْ لَهُمْ قَالَ فَتَبَسَّمَ الْبَاقِرُ (علیه السلام) ثُمَّ قَالَ یَا إِبْرَاهِیمُ هَاهُنَا هَلَکَتِ الْعَامِلَهًُْ النَّاصِبَةُ تَصْلی ناراً حامِیَةً تُسْقی مِنْ عَیْنٍ آنِیَةٍ وَ مِنْ أَجْلِ ذَلِکَ قَالَ عَزَّوَجَلَّ وَ قَدِمْنا إِلی ما عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْناهُ هَباءً مَنْثُوراً.
امام باقر (علیه السلام)- ابو اسحاق لیثی گوید: محضر مبارک امام باقر (علیه السلام) عرض کردم: «ای فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بفرمایید آیا مؤمنی که مستبصر است وقتی صاحب معرفت شد و کمال یافت مرتکب زنا میشود»؟ حضرت فرمود: «خیر». عرض کردم: «آیا لواط میکند»؟ فرمود: «خیر». عرض کردم: «دزدی مینماید»؟ فرمود: «خیر». عرض کردم: «شرب خمر میکند»؟ فرمود: «خیر». عرض کردم: «آیا کبیرهای از این کبائر یا فاحشهای از فواحش را انجام میدهد»؟ فرمود: «خیر». عرض کردم: «گناهی میکند»؟ فرمود: «آری، او مؤمن گناهکاری است که ملمّ میباشد». عرض کردم: «معنای ملمّ چیست»؟ فرمود: «الملمّ بالذنب یعنی کسی که گناهی میکند ولی ملازم با آن نبوده و اصرار بر آن نمیورزد». عرض کردم: «سبحان اللَّه! خیلی جای تعجّب است که مؤمن زنا و لواط و سرقت نمیکند و شراب نیاشامیده و کبیرهای از کبائر را مرتکب نشده و فاحشهای از فواحش را انجام نمیدهد»!! حضرت فرمود: «از کار خدا نباید تعجّب نمود، حق تعالی آنچه را که بخواهد انجام میدهد و از فعلش سؤال نمیشود ولی بندگان مورد سؤال و بازخواست قرار میگیرند، پس از چه تعجّب کردی ای ابراهیم؟ سؤال کن و خودداری نکن و حیاء ننما، این علم را متکبّر و کسی که از سؤال حیاء میکند فرا نمیگیرد». عرض کردم: «ای فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، از شیعیان شما کسانی را سراغ دارم که شرب خمر نموده، راه را بر مردم میبندند و راهها را مخوف و خطرناک میکنند، مرتکب زنا و لواط شده، ربا میخورند مبادرت به فواحش میکنند، در خواندن نماز و گرفتن روزه و دادن زکات سستی از خود نشان میدهند، قطع رحم مینمایند و کبائر و معاصی کبیره را اتیان میکنند، پس توجیه آن چیست و چرا مؤمنی که شیعهی شما است فاعل این قبایح میباشد»؟ حضرت فرمود: «ای ابراهیم، آیا در سینهات غیر از این سؤال، سؤال دیگری خلجان نمیکند»؟ عرض کردم: «چرا ای فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، سؤال بزرگتر از این»! حضرت فرمود: «آن سؤال چیست»؟ عرض کردم: «ای فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آن سؤال این است که؛ از دشمنان و کسانی که نصب عداوت و بغض شما را میکنند کسانی را یافتهام که نماز زیاد خوانده و بسیار روزه گرفته، زکات اموالش را داده، حج و عمره نموده، بر جهاد راغب و حریص بوده، افعال نیک و کردار پسندیده داشته صله رحم نموده، حقوق برادران دینی را اداء کرده، در مالش با دیگران رعایت مواسات را کرده، از شرب خمر دوری نموده، مرتکب زنا و لواط و سایر فواحش نمیگردد، منشأ آن چیست و چطور میتوان این را توجیه کرد؟ پس برایم این راز را گفته و برهان و بیّنهاش را بیان نمایید، به خدا سوگند فکرم را به خود مشغول کرده و خواب شب از من ربوده است». حضرت باقر (علیه السلام) تبسّم نموده و سپس فرمود: «ای ابراهیم، بیانی که مشکلت را حل کند و سؤالت را جواب داده باشم برایت ایراد خواهم نمود و علمی نهان از خزائن علم خدا را اظهار خواهم کرد، بگو چگونه اعتقاد این دو گروه (شیعیان عاصی و دشمنان مؤدّب به آداب) را یافتهای»؟ عرض کردم: «محبّین و شیعیان شما که فاعل افعال یاد شده میباشند کسانی هستند که اگر بین مشرق و مغرب را از طلا و نقره پر کنند و به آنها دهند که دست از دوستی و ولایت شما برداشته و به سراغ غیر شما روند هرگز این کار را نمیکنند و اگر در راه دوستی شما با شمشیر بینیهای ایشان را ببرند و نیز در این راه کشته شوند از این راه برنگشته و دست از آن بر نمیدارند. و ناصبی را با آنچه از اوصاف که بر ایشان نقل کردم این طور دیدهام که اگر بین مشرق و مغرب را از طلا و نقره پر کنند و به آنها دهند تا از محبّت طواغیت دست کشیده و ولایت و دوستی شما را پیدا کنند امکان ندارد و در راه محبّت طواغیت و ستمگران اگر با شمشیر بینی آنها را ببرند و یا کشته شوند حاضر نیستند از آن دست بردارند و اگر منقبتی از مناقب و فضیلتی از فضایل شما را بشنوند بدحال شده و از آن مشمئز گردیده و رنگشان تغییر کرده و آثار کراهت در صورتشان دیده میشود و این به خاطر داشتن بغض شما و محبّت ظالمان میباشد». [راوی میگوید] امام باقر (علیه السلام) تبسّم کرده و فرمود: «ای ابراهیم اینجا است که ناصبیها در آتش سوزان وارد میگردند. از چشمهای بسیار داغ به آنان مینوشانند. و ما به سراغ اعمالی که انجام دادهاند میرویم، و همه را همچون ذرّات غبار پراکنده در هوا قرار میدهیم! (فرقان/۲۳)
آیه تَصْلى ناراً حامِيَةً [4]
آنها در آتش سوزان وارد ميگردند.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّه (علیه السلام) قَالَ قُلْتُ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ خَوِّفْنِی فَإِنَّ قَلْبِی قَدْ قَسَا فَقَالَ یَا أَبَا مُحَمَّدٍ اسْتَعِدَّ لِلْحَیَاهًِْ الطَّوِیلَهًِْ فَإِنَّ جَبْرَائِیلَ جَاءَ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ هُوَ قَاطِبٌ وَ قَدْ کَانَ قَبْلَ ذَلِکَ یَجِیءُ وَ هُوَ مُبْتَسِمٌ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله): یَا جَبْرَئِیلُ جِئْتَنِی الْیَوْمَ قَاطِباً فَقَالَ: یَا مُحَمَّدُ قَدْ وُضِعَتْ مَنَافِخُ النَّارِ، فَقَالَ: وَ مَا مَنَافِخُ النَّارِ یَا جَبْرَئِیلُ فَقَالَ: یَا مُحَمَّدُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ أَمَرَ بِالنَّارِ فَنُفِخَ عَلَیْهَا أَلْفَ عَامٍ حَتَّی ابْیَضَّتْ وَ نُفِخَ عَلَیْهَا أَلْفَ عَامٍ حَتَّی احْمَرَّتْ ثُمَّ نُفِخَ عَلَیْهَا أَلْفَ عَامٍ حَتَّی اسْوَدَّتْ، فَهِیَ سَوْدَاءُ مُظْلِمَهًٌْ لَوْ أَنَّ قَطْرَهًًْ مِنَ الضَّرِیعِ قَطَرَتْ فِی شَرَابِ أَهْلِ الدُّنْیَا لَمَاتَ أَهْلُهَا مِنْ نَتْنِهَا.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابوبصیر از امام صادق (علیه السلام) نقل کرده است: همانا جبرئیل غضبناک و عبوس نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمد درحالیکه قبلاً وقتی میآمد خندان و شادمان بود. پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «ای جبرئیل امروز غضبناک و گرفته، نزد من آمدهای»؟! گفت: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! شعلهورشدن آتش آغاز گردید». فرمود: «چگونه، ای جبرئیل»؟ گفت: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله) خدای عزّوجلّ به آتش فرمان داد پس هزار سال بر آتش دمید تا سفید شد سپس هزار سال بر آن دمید تا سرخ شد آنگاه هزار سال بر آتش دمید تا سیاه گشت، سیاه تاریک و ظلمانی، اگر قطرهای از خار بنتلخ و ضریع در شراب اهل دنیا بریزد همه از بوی تعفّن آن میمیرند».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِیعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) قَال قُلْتُ ... تَصْلی ناراً حامِیَةً قَالَ تَصْلَی نَارَ الْحَرْبِ فِی الدُّنْیَا عَلَی عَهْدِ الْقَائِمِ وَ فِی الْآخِرَهًِْ نَارَ جَهَنَّمَ.
امام صادق (علیه السلام)- محمّد از پدرش از امام صادق (علیه السلام) نقل کرده است: برای ایشان گفتم: تَصْلی ناراً حامِیَةً. فرمود: «در زمان قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) گرفتار آتش جنگ میشوند و در آخرت به آتش جهنّم».