آیه ۶ - سوره غاشیه

آیه لَيْسَ لَهُمْ طَعامٌ إِلاَّ مِنْ ضَريعٍ [6]

غذايي جز از ضريع (گياهي نامطبوع) ندارند.

۱
(غاشیه/ ۶)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- الضَّرِیعُ شَیْءٌ یَکُونُ فِی النَّارِ یُشْبِهُ الشَّوْکَ أَمَرُّ مِنَ الصَّبِرِ وَ أَنْتَنُ مِنَ الْجِیفَهًِْ وَ أَشَدُّ حَرّاً مِنَ النَّارِ سَمَّاهُ اللَّهُ الضَّرِیعَ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ضَرِیع، چیزی که در آتش می‌باشد و به خار شباهت دارد و از صَبِر [که گیاهی تلخ است] تلخ‌تر و از مردار بدبوتر و از آتش گرم‌تر است؛ خداوند آن را ضَرِیعٍ نامیده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۷۴
بحارالأنوار، ج۷، ص۱۶۹/ نورالثقلین
۲
(غاشیه/ ۶)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- لَیْسَ لَهُمْ طَعامٌ إِلَّا مِنْ ضَرِیعٍ قَالَ عَرَقُ أَهْلِ النَّارِ وَ مَا یَخْرُجُ مِنْ فُرُوجِ الزَّوَانِی.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- لَّیْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِن ضَرِیعٍ، عرق دوزخیان و آنچه از شرمگاه زنادهندگان بیرون میآید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۷۴
بحارالأنوار، ج۷، ص۲۰۹/ القمی، ج۲، ص۴۱۸
۳
(غاشیه/ ۶)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ زُرَارَهًَْ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ: سَأَلَهُ الْأَبْرَشُ الْکَلْبِیُّ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ یَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَیْرَ الْأَرْضِ قَالَ تُبَدَّلُ خُبْزَهًًْ نَقِیَّهًًْ یَأْکُلُ النَّاسُ مِنْهَا حَتَّی یَفْرُغَ مِنَ الْحِسَابِ قَالَ الْأَبْرَشُ فَقُلْتُ إِنَّ النَّاسَ یَوْمَئِذٍ لَفِی شُغُلٍ عَنِ الْأَکْلِ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ (علیه السلام) هُمْ فِی النَّارِ لَا یَشْتَغِلُونَ عَنْ أَکْلِ الضَّرِیعِ وَ شُرْبِ الْحَمِیمِ وَ هُمْ فِی الْعَذَابِ فَکَیْفَ یَشْتَغِلُونَ عَنْهُ فِی الْحِسَابِ.

امام باقر (علیه السلام)- زراره گوید: ابرش کلبی از امام باقر (علیه السلام) تفسیر آیه: که این زمین به زمین دیگر، و آسمان‌ها [به آسمان‌های دیگری] مبدّل می‌شود، و آنان در پیشگاه خداوند واحد قهّار ظاهر می‌گردند!. (ابراهیم/۴۸) را پرسید. [و پاسخ گذشته را بیان کرده تا فرموده] خدا عزّوجلّ می‌فرماید: و دوزخیان، بهشتیان را صدا می‌زنند که: «[محبّت کنید] و مقداری آب، یا از آنچه خدا به شما روزی داده، به ما ببخشید»!. (اعراف/۵۰) و آنان در دوزخند و خار تلخ بدبو خورند و آب‌داغ گل آلود و روز رستاخیز چگونه باشند؟

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۷۴
الکافی، ج۶، ص۲۸۶/ نورالثقلین
۴
(غاشیه/ ۶)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- وَ لَوْ أَنَ قَطْرَهًًْ مِنَ الزَّقُّومِ وَ الضَّرِیعِ قَطَرَتْ فِی شَرَابِ أَهْلِ الدُّنْیَا لَمَاتَ أَهْلُ الدُّنْیَا مِنْ نَتْنِهَا.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- اگر قطره‌ای از آب‌های زقّوم و ضریع جهنّم در آب‌های اهل دنیا ریخته شود تمام اهل دنیا از بویش می‌میرند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۷۴
روضه الواعظین، ج۲، ص۵۰۷/ بحرالعرفان، ج۱۵، ص۲۷۶
بیشتر