آیه وَ نادى أَصْحابُ النَّارِ أَصْحابَ الْجَنَّةِ أَنْ أَفيضُوا عَلَيْنا مِنَ الْماءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَكُمُ اللهَُ قالُوا إِنَّ اللهَ حَرَّمَهُما عَلَى الْكافِرينَ [50]
و دوزخيان، بهشتيان را صدا مى‌زنند كه: «[ترحّم كنيد و] مقدارى آب، يا از آنچه خدا به شما روزى داده، به ما ببخشيد». آن‌ها [در پاسخ] مى‌گويند: «خداوند اين‌ها را بر كافران حرام كرده است».
الباقر (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ‌بْنِ‌عُبَیْدِ اللهِ الزُّهْرِیِّ، قَالَ: حَجَّ هِشَامُ‌بْنُ‌عَبْدِ الْمَلِکِ فَدَخَلَ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ مُتَّکِئاً عَلَی یَدِ سَالِمٍ مَوْلَاهُ وَ مُحَمَّدُ‌بْنُ‌عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْن (علیه السلام) جَالِسٌ فِی الْمَسْجِدِ فَقَالَ لَهُ سَالِمٌ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ هَذَا مُحَمَّدُبْنُ عَلِیِّ‌بْنِ‌الْحُسَیْنِ (علیه السلام) فَقَالَ لَهُ هِشَامٌ الْمَفْتُونُ بِهِ أَهْلُ الْعِرَاقِ قَالَ نَعَمْ قَالَ اذْهَبْ إِلَیْهِ وَ قُلْ لَهُ یَقُولُ لَکَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ مَا الَّذِی یَأْکُلُ النَّاسُ وَ یَشْرَبُونَ إِلَی أَنْ یُفْصَلَ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ قَالَ لَهُ أَبُوجَعْفَر (علیه السلام) یُحْشَرُ النَّاسُ عَلَی مِثْلِ قُرْصِ النَّقِیِّ فِیهَا أَنْهَارٌ مُفَجَّرَهًٌْ یَأْکُلُونَ وَ یَشْرَبُونَ حَتَّی یُفْرَغَ مِنَ الْحِسَابِ قَالَ فَرَأَی هِشَامٌ أَنَّهُ قَدْ ظَفِرَ بِهِ فَقَالَ اللَّهُ أَکْبَرُ اذْهَبْ إِلَیْهِ فَقُلْ لَهُ یَقُولُ لَکَ مَا أَشْغَلَهُمْ عَنِ الْأَکْلِ وَ الشُّرْبِ یَوْمَئِذٍ فَقَالَ لَهُ أَبُوجَعْفَرٍ (علیه السلام) هُمْ فِی النَّارِ أَشْغَلُ وَ لَمْ یُشْغَلُوا عَنْ أَنْ قَالُوا أَفِیضُوا عَلَیْنا مِنَ الْماءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَکُمُ اللهُ.
امام باقر ( عبدالرّحمن‌بن‌عبیدالله زهری گوید: زمانی‌که هشام‌بن‌عبدالملک به سفر حجّ رفته بود با تکیه به دست سالم از موالی او داخل مسجد الحرام شد، در آنجا امام باقر (نشسته بود، سالم گفت: «ای أمیر مؤمنان، این فرد محمّدبن‌علی‌بن‌الحسین (است». هشام گفت: «همان که أهل عراق سرگشته اویند»؟ گفت: «آری». هشام گفت: «نزد او برو و بگو أمیرالمؤمنین می‌پرسد: آب و خوراک مردم پیش از جدا شدن در روز قیامت چیست»؟ امام باقر (فرمود: «مردم در مکانی همچون قرص نانی پاک محشور می‌شوند، که در آن رودهای جوشانی است می‌خورند و می‌نوشند تا از حساب فارغ شوند». هشام دید که آن حضرت از پس جواب برآمد، پس گفت: «اللَّه اکبر، نزد او رفته و بگو: مردم در آن روز کجا به خوردن و آشامیدن می‌رسند»؟! امام (در پاسخ فرمود: «اینان در آتش مشغولتر از روز رستاخیز خواهند بود و با این حال از خوردن و آشامیدن غافل نیستند که [دوزخیان به أهل بهشت] می‌گویند: أَفیضُوا عَلَیْنا مِنَ الْماءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَکُمُ اللهُ؛ با شنیدن این پاسخ، هشام خاموش گشته و دیگر حرفی نزد».
الباقر (علیه السلام)- قَالَ الْأَبْرَشُ الْکَلْبِیُّ لِهِشَامٍ مُشِیراً إِلَی الْبَاقِرِ (علیه السلام) مَنْ هَذَا قَالَ هَذَا نَبِیُّ الْکُوفَهًِْ وَ هُوَ یَزْعُمُ أَنَّهُ ابْنُ‌رَسُولِ اللَّهِ (علیه السلام) وَ بَاقِرُ الْعِلْمِ وَ مُفَسِّرُ الْقُرْآنِ فَاسْأَلْهُ مَسْأَلَهًًْ لَا یَعْرِفُهَا فَأَتَاهُ وَ قَال فَإِنِّی أَسْأَلُکَ عَنْ مَسَائِلَ قَالَ سَل قَالَ فَأَخْبِرْنِی عَنْ قَوْلِهِ تَعَالَی یَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَیْرَ الْأَرْضِ مَا الَّذِی یَأْکُلُ النَّاسُ وَ یَشْرَبُونَ إِلَی أَنْ یُفْصَلَ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ قَالَ یُحْشَرُ النَّاسُ عَلَی مِثْلِ قُرْصَهًِْ النَّقِیِّ فِیهَا أَنْهَارٌ مُتَفَجِّرَهًٌْ یَأْکُلُونَ وَ یَشْرَبُونَ حَتَّی یُفْرَغَ مِنَ الْحِسَابِ فَقَالَ هِشَامٌ قُلْ لَهُ مَا أَشْغَلَهُمْ عَنِ الْأَکْلِ وَ الشُّرْبِ یَوْمَئِذٍ قَالَ هُمْ فِی النَّارِ أَشْغَلُ وَ لَمْ یَشْتَغِلُوا عَنْ أَنْ قَالُوا أَنْ أَفِیضُوا عَلَیْنا مِنَ الْماءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَکُمُ اللهَُ.
امام باقر ( ابرش کلبی درحالی‌که به امام باقر (اشاره می‌کرد، به هشام گفت: «این مرد کیست که اهل عراق او را در برگرفته، از او سؤال می‌پرسند»؟ گفت: «این نبیّ کوفه است و می‌پندارد فرزند رسول خدا (و شکافنده‌ی دانش و مفسّر قرآن است»! از او سؤالی بپرس که نداند! ... به نزد حضرت آمد و گفت: «من از شما سؤالاتی دارم»؟ فرمود: «بپرس». گفت: «درباره‌ی این آیه: در آن روز که این زمین به زمین دیگر، مبدّل می‌شود. (ابراهیم/۴۸) به من خبر بده، مردم چه می‌خورند و می‌آشامند تا خدا بین آن‌ها در روز قیامت فاصل شود»؟ فرمود: «مردم در مکانی همچون قرص نانی پاک محشور می‌شوند، که در آن رودهای جوشانی است می‌خورند و می‌نوشند تا از حساب فارغ شوند». هشام گفت: «به ایشان بگو، چه چیز آنان را در روز قیامت از خوردن و نوشیدن باز می‌دارد»؟ فرمود: «آنان در آتش مشغولتر از روز رستاخیز خواهند بود و با این حال از خوردن و آشامیدن غافل نیستند که [دوزخیان به أهل بهشت] می‌گویند: أَنْ أَفیضُوا عَلَیْنا مِنَ الْماءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَکُمُ اللهُ.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ أبِی‌الرَّبِیعِ قَالَ: سَأَلَ نَافِعٌ مَوْلَی عُمَرَ أَبَاجَعْفَرٍ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَیْرَ الْأَرْضِ وَ السَّماواتُ أَیْ أَرْضٌ تُبَدَّلُ فَقَالَ أَبُوجَعْفَرٍ (علیه السلام) بِخُبْزَهًٍْ بَیْضَاءَ یَأْکُلُونَ مِنْهَا حَتَّی یَفْرُغَ اللَّهُ مِنْ حِسَابِ الْخَلَائِقِ فَقَالَ نَافِعٌ إِنَّهُمْ عَنِ الْأَکْلِ لَمَشْغُولُونَ فَقَالَ أَبُوجَعْفَر (علیه السلام) أَ هُمْ حِینَئِذٍ أَشْغَلُ أَمْ وَ هُمْ فِی النَّارِ فَقَالَ نَافِعٌ وَ هُمْ فِی النَّارِ قَالَ فَقَدْ قَالَ اللَّهُ وَ نادی أَصْحابُ النَّارِ أَصْحابَ الْجَنَّةِ أَنْ أَفِیضُوا عَلَیْنا مِنَ الْماءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَکُمُ اللهُ مَا شَغَلَهُمْ أَلِیمُ عَذَابِ النَّارِ عَنْ أَنْ دُعُوا بِالطَّعَامِ فَأُطْعِمُوا الزَّقُّومَ وَ دُعُوا بِالشَّرَابِ فَسُقُوا الْحَمِیمَ فَقَالَ صَدَقْتَ یَا ابْنَرَسُولِ اللَّهِ (علیه السلام).
امام باقر ( ابوربیع گوید: در گفته‌ی نافع به امام باقر (آمده است: «درباره‌ی کلام خدای عزّوجلّ: در آن روز که این زمین به زمین دیگر، و آسمان‌ها [به آسمان‌های دیگری] مبدّل می‌شود. (ابراهیم/۴۸) به من بگو: «در آن روز کدام زمین و کدام آسمان دگرگون خواهد شد»؟ امام باقر (فرمود: «به یک تکه‌نان سفید که از آن خواهند خورد تا اینکه خدا از محاسبه‌ی آفریدگان فارغ شود». نافع گفت: «آیا آنان از خوردن دست خواهند کشید»؟ امام باقر (فرمود: «آیا در آن روز مشغولتر خواهند بود یا هنگامی‌که در آتش باشند»؟ نافع گفت: «هنگامی‌که در آتش باشند». فرمود: «خدا فرموده است: وَ نَادَی أَصْحَابُ النَّارِ أَصْحَابَ الجَنَّةِ أَنْ أَفِیضُواْ عَلَیْنَا مِنَ المَاء أَوْ مِمَّا رَزَقَکُمُ اللهُ آنان از فکر خوردن و نوشیدن بیرون نخواهند شد زیرا که آنان غذا طلب خواهند کرد و طعام زقّوم به آنان داده خواهد شد و طلب نوشیدنی خواهند کرد و شراب حمیم به آنان داده خواهد شد». پس گفت: «ای پسر رسول خدا (! راست گفتی».
الباقر (علیه السلام)- إِنَّ أَهْلَ النَّارِ یَمُوتُونَ عِطَاشاً وَ یَدْخُلُونَ قُبُورَهُمْ عِطَاشاً وَ یَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ عِطَاشاً فَیُرْفَعُ لَهُمْ قَرَابَاتُهُمْ مِنَ الْجَنَّهًِْ فَیَقُولُونَ أَفِیضُوا عَلَیْنا مِنَ الْماءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَکُمُ الله.
امام باقر ( همانا اهل آتش، تشنه می‌میرند و تشنه وارد قبرهایشان می‌شوند و تشنه محشور می‌شوند و تشنه وارد جهنّم می‌شوند. پس خویشاوندانشان را در بهشت به آنان نشان می‌دهند؛ و به آنان می‌گویند: أَفِیضُوا عَلَیْنا مِنَ الْماءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَکُمُ اللهُ.
الصّادق (علیه السلام)- یَوْمَ التَّنادِ یَوْمَ یُنَادِی أَهْلُ النَّارِ أَهْلَ الْجَنَّهًِْ أَنْ أَفِیضُوا عَلَیْنا مِنَ الْماءِِ أَوْ مِمَّا رَزَقَکُمُ اللهَُ.
امام صادق ( روز «تناد» یعنی روزی که اهل آتش، بهشتیان را صدا می‌زنند که مقداری از آب یا روزی را که خدا به شما داده است، به ما دهید.
السّجّاد (علیه السلام)- قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ جَلَالُهُ فِی کِتَابِهِ الْعَزِیزِ وَ نادی أَصْحابُ النَّارِ أَصْحابَ الْجَنَّةِ أَنْ أَفِیضُوا عَلَیْنا مِنَ الْماءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَکُمُ اللهَُ قَالَ فَیُحْبَسُ عَنْهُمُ الْجَوَابُ أَرْبَعِینَ سَنَهًًْ ثُمَّ یُجِیبُونَهُمْ بِلِسَانِ الِاحْتِقَارِ وَ التَّهْوِینِ إِنَّ اللهَ حَرَّمَهُما عَلَی الْکافِرِینَ.
امام سجّاد ( چنان که خدای عزّوجلّ در کتاب گرامی خویش می‌فرماید: وَ نَادَی أَصْحَابُ النَّارِ أَصْحَابَ الجَنَّةِ أَنْ أَفِیضُواْ عَلَیْنَا مِنَ المَاء أَوْ مِمَّا رَزَقَکُمُ اللهُ. به‌مدّت چهل‌سال به آنان پاسخ داده نمی‌شود و سپس با زبان تحقیرآمیز و با توهین به آنان پاسخ می‌دهند: إِنَّ اللهَ حَرَّمَهُمَا عَلَی الْکَافِرِینَ.