آیه ۸ - سوره اعراف

آیه وَ الْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازينُهُ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ [8]

وزن‌كردن [اعمال، و سنجش ارزش آن‌ها] در آن روز، حق است. كسانى كه كفّه‌هاى [عملِ] آن‌ها سنگين است، تنها آنان رستگارند.

۱
(اعراف/ ۸)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ أَبِی الْحَسَنِ مُوسَی (علیه السلام) عَنْ أَبِیهِ (علیه السلام) قَالَ سَأَلْتُ أَبِی أَبَاجَعْفَرٍ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ قَالَ نَزَلَتْ فِینَا.

امام باقر ( امام کاظم (از پدرش امام صادق (روایت می‌کند که فرمود: از پدرم امام باقر (در مورد کلام خداوند متعال: فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازینُهُ فَأُولئِکَ هُمُ المُفْلِحُونَ. سؤال نمودم. فرمود: «در مورد ما نازل شده است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۲
بحار الأنوار، ج۲۴، ص۲۵۸
۲
(اعراف/ ۸)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ أبِی‌عَبدِاللهِ (علیه السلام) أنَّ النَّبِیَّ (صلی الله علیه و آله) قَالَ لِعَلِیٍّ (علیه السلام) یَا عَلِیُّ أَنْتَ دَیَّانُ هَذِهِ الْأُمَّهًِْ وَ الْمُتَوَلِّی حِسَابَهُمْ وَ أَنْتَ رُکْنُ اللَّهِ الْأَعْظَمُ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ أَلَا وَ إِنَّ الْمَآبَ إِلَیْکَ وَ الْحِسَابَ عَلَیْکَ وَ الصِّرَاطَ صِرَاطُکَ وَ الْمِیزَانَ مِیزَانُکَ وَ الْمَوْقِفَ مَوْقِفُکَ.

پیامبر ( پیامبر اکرم (به امیرالمؤمنین (فرمود: «یا علی (! تو دادخواه این امّتی و عهده‌دار حساب آن‌ها و تو در روز قیامت رکن اعظم خدایی. بازگشت به‌سوی تو است و حساب با توست و راه، راه توست و میزان و سنجش، سنجش توست و موقف، موقف توست».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۲
بحار الأنوار، ج۲۴، ص۲۷۲
۳
(اعراف/ ۸)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فِی بَعْضِ زِیَارَاتِ مَوْلَانَا عَلِیٍّ (علیه السلام): السَّلَامُ عَلَی مِیزَانِ الْأَعْمَالِ. وَ فِی آخَرَ: السَّلَامُ عَلَی الْمِیزَانِ الرَّاجِحِ.

امام علی ( در بعضی از زیارت‌های مولایمان علی (چنین آمده [و حضرت را چنین خطاب کرده]: سلام بر تو، ای میزان سنجش اعمال. و در زیارتی دیگر آمده: سلام [برتو، ای] میزان برتر و بهترین ملاک سنجش.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۲
بحار الأنوار، ج۹۷، ص۲۸۷
۴
(اعراف/ ۸)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- وَ أَمَّا قَوْلُهُ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ وَ خَفَّتْ مَوازِینُهُ فَإِنَّمَا یَعْنِی الْحِسَابَ تُوزَنُ الْحَسَنَاتُ وَ السَّیِّئَاتُ فَالْحَسَنَاتُ ثِقْلُ الْمِیزَانِ وَ السَّیِّئَاتُ خِفَّهًُْ الْمِیزَانِ.

امام علی ( فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ؛ جز این نیست که حساب را قصد دارد و خوبیها و بدیها سنجیده می‌شود و خوبیها گرانی ترازو و بدیها سبکی ترازو است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۲
بحار الأنوار، ج۷، ص۲۵۰ / التوحید، ص۲۶۷
۵
(اعراف/ ۸)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- قَالَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) الصِّدْقُ سَیْفُ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ وَ سَمَائِهِ أَیْنَمَا هَوَی بِهِ یَقُدُّ فَإِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَعْلَمَ أَ صَادِقٌ أَنْتَ أَمْ کَاذِبٌ فَانْظُرْ فِی قَصْدِ مَعْنَاکَ وَ غَوْرِ دَعْوَاکَ وَ عَیِّرْهَا بِقِسْطَاسٍ مِنَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فِی الْقِیَامَهًِْ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ وَ الْوَزْنُ یَوْمَئِذٍ الْحَقُّ فَإِذَا اعْتَدَلَ مَعْنَاکَ بِدَعْوَاکَ ثَبَتَ لَکَ الصِّدْق.

امام علی ( علی (فرمود: «راستگویی شمشیر خداوند در روی زمین و آسمان می‌باشد که بر هرجا فرود آید آن را دو نیم می‌سازد. اکنون اگر می‌خواهی بدانی راستگو هستی و یا دروغگو می‌باشی به دل خودت نگاه کن و به دعایت توجّه نما و آن را با میزان خداوند هماهنگ ساز، که خداوند می‌فرماید: وَ الْوَزْنُ یَوْمَئِذٍ الحَقُّ، در روز قیامت از روی حق اعمال را وزن می‌کنند و به آن‌ها رسیدگی می‌کنند. هرگاه باطنت با ادّعایت یکی شد صداقت تو ثابت می‌گردد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۲
بحار الأنوار، ج۶۸، ص۱۰/ مصباح الشریعهًْ، ص۳۴/ نور الثقلین
۶
(اعراف/ ۸)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- قَالَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) امَّا مَعْنَی قَوْلِهِ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ فَهُوَ قِلَّهًُْ الْحِسَابِ وَ کَثْرَتُهُ وَ النَّاسُ یَوْمَئِذٍ عَلَی طَبَقَاتٍ وَ مَنَازِلَ فَمِنْهُمْ مَنْ یُحاسَبُ حِساباً یَسِیراً وَ یَنْقَلِبُ إِلی أَهْلِهِ مَسْرُوراً وَ مِنْهُمُ الَّذِینَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّهًَْ بِغَیْرِ حِسَابٍ لِأَنَّهُمْ لَمْ یَتَلَبَّسُوا مِنْ أَمْرِ الدُّنْیَا بِشَیْءٍ وَ إِنَّمَا الْحِسَابُ هُنَاکَ عَلَی مَنْ تَلَبَّسَ بِهَا هَاهُنَا وَ مِنْهُمْ مَنْ یُحَاسَبُ عَلَی النَّقِیرِ وَ الْقِطْمِیرِ وَ یَصِیرُ إِلَی عَذَابِ السَّعِیرِ وَ مِنْهُمْ أَئِمَّهًُْ الْکُفْرِ وَ قَادَهًُْ الضَّلَالَهًِْ فَأُولَئِکَ لَا یُقِیمُ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَزْناً وَ لَا یَعْبَأُ بِهِمْ لِأَنَّهُمْ لَمْ یَعْبَئُوا بِأَمْرِهِ وَ نَهْیِهِ وَ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ هُمْ فِی جَهَنَّمَ خالِدُونَ، تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النَّارُ وَ هُمْ فِیها کالِحُون.

امام علی ( حضرت علی (فرمود: مراد از آیه: فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ هُمُ الْمفْلِحُونَ وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ قلّت و کثرت حساب است، و مردم در آن روز در طبقات و منازل مختلفی هستند، برخی از ایشان حساب آسانی برای او می‌شود* و خوشحال به اهل و خانواده‌اش بازمی‌گردد (انشقاق/۹۸)، و برخی از ایشان بدون حساب و کتاب به بهشت می‌روند، زیرا آن‌ها کار دنیا را مختلط نساختند، و حساب در آنجا برای کسی است که کار دنیا را مختلط نماید، و برخی دیگر از ایشان به حساب قلیل و کثیر و صغیر دچار گشته پس از آن داخل شعله‌ی آتش می‌گردند، و برخی از ایشان سران کفر و حکّام ضلالت و ارباب ظلم و شقاوتند، از این رو روز قیامت، میزانی برای آنها برپا نخواهد شد (کهف/۱۰۵) این گروه در روز قیامت نزد پروردگار عاری از وزن اعتبار و اعتنا هستند، زیرا در دنیا هیچ اعتنایی به امرونهی حضرت حقّ تا روز قیامت نداشتند، و ایشان در جهنم جاودانه خواهند ماند!* شعله‌های سوزان آتش همچون شمشیر به صورتهایشان نواخته می‌شود و در دوزخ چهره‌ای عبوس دارند. (مؤمنون/۱۰۴۱۰۳)».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۲
بحار الأنوار، ج۹۰، ص۹۸/ الاحتجاج، ج۱، ص۲۴۴
۷
(اعراف/ ۸)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- قُولُهُ وَ الْوَزْنُ یَوْمَئِذٍ الْحَقُّ قَالَ المُجَازَاتُ بِالْأَعْمَالِ إنْ خَیْراً فَخَیْرٌ وَ إِنْ شَرّاً فَشَرُّ وَ هُوَ قُولُهُ: فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ بِما کانُوا بِآیاتِنا یَظْلِمُونَ قَالَ بِالأَئِمَّهًِْ یَجْحَدُونَ.

علی‌بن‌ابراهیم ( وَ الْوَزْنُ یَوْمَئِذٍ الحَقُّ؛ جزاء متناسب با اعمال است، اگر عمل خیر است جزای خیر می‌بینید و اگر عمل شر است جزای شر به وی داده می‌شود، و این [تفسیر] سخن خداوند است: فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ هُمُ المُفْلِحُونَ. و وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ بِما کانُوا بِآیاتِنا یَظْلِمُونَ؛ [منظور از اینکه به آیات الهی ظلم کرده‌اند این است که] ائمّه (را انکار می‌نمایند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۴
القمی، ج۱، ص۲۲۳/ نور الثقلین
۸
(اعراف/ ۸)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَاجَعْفَرٍ (علیه السلام) یَقُولُ إِنَّ الْخَیْرَ ثَقُلَ عَلَی أَهْلِ الدُّنْیَا عَلَی قَدْرِ ثِقَلِهِ فِی مَوَازِینِهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ وَ إِنَّ الشَّرَّ خَفَّ عَلَی أَهْلِ الدُّنْیَا عَلَی قَدْرِ خِفَّتِهِ فِی مَوَازِینِهِمْ.

امام باقر ( محمّد گوید: از امام صادق (شنیدم که فرمود: کار خیر به همان اندازه که در میزان روز قیامت سنگین است بر مردم دنیاپرست نیز سنگین می‌آید و کار بد را دنیاپرستان به مقدار سبکی‌اش در میزان روز قیامت سبک می‌شمارند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۴
بحار الأنوار، ج۶۸، ص۲۱۵/ نور الثقلین
۹
(اعراف/ ۸)

الرسول (صلی الله علیه و آله)- ِ عَنْ أَبِی‌سَالِمٍ رَاعِی رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ‌اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) یَقُولُ خَمْسٌ مَا أَثْقَلَهُنَّ فِی الْمِیزَانِ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ الْوَلَدُ الصَّالِحُ یُتَوَفَّی لِمُسْلِمٍ فَیَصْبِرُ وَ یَحْتَسِبُ.

پیامبر ( ابوسالم گوید: از پیامبر (شنیدم که می‌فرمود: «پنج چیز که در میزان عمل بسیار سنگین هستند عبارتند از؛ گفتن تسبیحات اربعه: سبحان اللهِ و الحمد للهِ و لا اله الا اللهُ و اللهُ اکبر و فرزند صالح مسلمانی که بمیرد و او در مرگ آن فرزند صابر باشد و به حساب خداوند منظور دارد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۴
بحار الأنوار، ج۷۹، ص۱۱۵/ نور الثقلین
۱۰
(اعراف/ ۸)

ابن‌عباس (رحمة الله علیه)- تَظْهَرُ لِلْحَسَنَاتِ صُورَهًٌْ حَسَنَهًٌْ وَ لِلسَّیِّئَاتِ صُورَهًٌْ سَیِّئَهًٌْ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ (رحمة الله علیه).

ابن‌عبّاس ( برای حسنات صورتی نیکو و برای سیّئات صورتی بد آشکار می‌شود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۴
بحار الأنوار، ج۷، ص۲۴۴
۱۱
(اعراف/ ۸)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- فِی تَفْسِیرِ الْإمَامِ (علیه السلام) عَن النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) قَالَ: إِنَّ اللَّهَ یَبْعَثُ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ أَقْوَاماً یَمْتَلِئُ مِنْ جِهَهًِْ السَّیِّئَاتِ مَوَازِینُهُمْ فَیُقَالُ لَهُمْ هَذِهِ السَّیِّئَاتُ فَأَیْنَ الْحَسَنَاتُ وَ إِلَّا فَقَدْ عَصَیْتُمْ فَیَقُولُونَ یَا رَبَّنَا مَا نَعْرِفُ لَنَا حَسَنَاتٍ فَإِذَا النِّدَاءُ مِنْ قِبَلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ لَئِنْ لَمْ تَعْرِفُوا لِأَنْفُسِکُمْ عِبَادِی حَسَنَاتٍ فَإِنِّی أَعْرِفُهَا لَکُمْ وَ أُوَفِّرُهَا عَلَیْکُمْ ثُمَّ یَأْتِی بِصَحِیفَهًٍْ صَغِیرَهًٍْ یَطْرَحُهَا فِی کِفَّهًِْ حَسَنَاتِهِمْ فَتُرَجَّحُ بِسَیِّئَاتِهِمْ بِأَکْثَرَ مِمَّا بَیْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ فَیُقَالُ لِأَحَدِهِمْ خُذْ بِیَدِ أَبِیکَ وَ أُمِّکَ وَ إِخْوَانِکَ وَ أَخَوَاتِکَ وَ خَاصَّتِکَ وَ قَرَابَاتِکَ وَ أَخْدَامِکَ وَ مَعَارِفِکَ فَأَدْخِلْهُمُ الْجَنَّهًَْ فَیَقُولُ أَهْلُ الْمَحْشَرِ یَا رَبِّ أَمَّا الذُّنُوبُ فَقَدْ عَرَفْنَاهَا فَمَا ذَا کَانَتْ حَسَنَاتُهُمْ فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ یَا عِبَادِی مَشَی أَحَدُهُمْ بِبَقِیَّهًِْ دَیْنٍ لِأَخِیهِ إِلَی أَخِیهِ فَقَالَ خُذْهَا فَإِنِّی أُحِبُّکَ بِحُبِّکَ عَلِیَّ‌بْنَ‌أَبِی‎طَالِبٍ (علیه السلام) فَقَالَ لَهُ الْآخَرُ قَدْ تَرَکْتُهَا لَکَ بِحُبِّکَ عَلِیّاً (علیه السلام) وَ لَکَ مِنْ مَالِی مَا شِئْتَ فَشَکَرَ اللَّهُ تَعَالَی ذَلِکَ لَهُمَا فَحَطَّ بِهِ خَطَایَاهُمَا وَ جَعَلَ ذَلِکَ فِی حَشْوِ صَحِیفَتِهِمَا وَ مَوَازِینِهِمَا وَ أَوْجَبَ لَهُمَا وَ لِوَالِدَیْهِمَا الْجَنَّهًَْ ثُمَّ قَالَ یَا بُرَیْدَهًُْ یَدْخُلُ النَّارَ بِبُغْضِ عَلِیٍّ أَکْثَرُ مِنْ حَصَی الْخَذْفِ الَّذِی یُرْمَی عِنْدَ الْجَمَرَاتِ فَإِیَّاکَ أَنْ تَکُونَ مِنْهُمْ.

پیامبر ( در تفسیر امام عسکری (از پیامبر (نقل شده است که فرمود: «خداوند در روز قیامت اقوامی را برمی‌انگیزد که ترازوی عملشان از حیث سیّئات پر است؛ پس به آنان گفته می‌شود: «این‌ها سیّئات شماست؟ پس حسناتتان کجاست که اگر نباشد عصیان کارید»! می‌گویند: «بار پرودگارا! ما حسناتی برای خود نمی‌شناسیم»؛ ناگهان ندا از جانب خدای عزّوجلّ می‌رسد که؛ «ای بندگان من! اگر برای خود حسناتی نیابید، من آن را به شما می‌نمایانم و حسناتتان را برایتان زیاد می‌گردانم». سپس خداوند نامه‌ی کوچکی می‌آورد و در کفه حسناتشان می‌افکند که به‌اندازه‌ی بیش از آنچه بین آسمان و زمین است بر سیّئاتشان می‌چربد؛ پس به یکی از آنان گفته می‌شود: «دست پدر و مادر و برادران و خواهران و دوستان و خویشان و خادمان و رفقایت را بگیر و داخل بهشتشان نما»! اهل محشر می‌گویند: «پروردگارا! گناهانشان را دیدیم امّا حسنات اینان کجا بود»؟ خدای عزّوجلّ می‌فرماید: «ای بندگان من! یکی از اینان باقی وامی از برادرش را برای برادرش برد و به او گفت: بگیر که من تو را دوست دارم به خاطر محبّتی که به علیّ‌بن‌ابی‌طالب (داری»! پس آن رفیقش به او گفت: «این وام را به خاطر محبّتت به علی (به تو دادم و هرچقدر از مال من می‌خواهی برای توست»؛ و خدا این عمل را از آن دو مورد سپاس قرار داد و به سبب آن گناهان هر دو را ریخت و آن را در درون نامه‌ی عمل و ترازوهای آن دو قرار داد و بهشت را برای آن دو و والدینشان واجب ساخت؛ سپس فرمود: «ای بریده! به خاطر بغض علی (تعدادی بیشتر از ریگ‌هایی که بر جمرات انداخته می‌شود از مردم داخل آتش می‌شوند؛ پس برحذر باش که تو از آنان باشی».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۴
بحار الأنوار، ج۷، ص۲۴۸
۱۲
(اعراف/ ۸)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- وَ سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) عَمَّا یُوزَنُ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ فَقَالَ الصُّحُفُ.

پیامبر ( از رسول خدا (درباره‌ی چیزی که روز قیامت وزن می‌شود پرسیده شد، فرمود: «صحیفه‌ها وزن می‌شود».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۶
بحار الأنوار، ج۷، ص۲۴۴
۱۳
(اعراف/ ۸)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- وَ أَمَّا قَوْلُهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی وَ نَضَعُ الْمَوازِینَ الْقِسْطَ لِیَوْمِ الْقِیامَةِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَیْئاً فَهُوَ مِیزَانُ الْعَدْلِ یُؤْخَذُ بِهِ الْخَلَائِقُ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ یَدِینُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی الْخَلْقَ بَعْضَهُمْ مِنْ بَعْضٍ بِالْمَوَازِینِ وَ فِی غَیْرِ هَذَا الْحَدِیثِ الْمَوَازِینُ هُمُ الْأَنْبِیَاءُ وَ الْأَوْصِیَاءُ (علیهم السلام).

امام علی ( امّا قول آن جناب: ما ترازوهای عدل را در روز قیامت برپا می‌کنیم پس به هیچ‌کس کمترین ستمی نمی‌شود. (انبیاء/۴۷) پس آن ترازوی عدالت است که خلایق در روز قیامت به‌وسیله‌ی آن گرفته می‌شوند و خدای تبارک‌وتعالی به خلق که بعضی از آن‌ها را از بعضی نسبت به ترازوها جزا می‌دهد؛ و در غیر این حدیث منظور از ترازوها، پیغمبران و اوصیای ایشانند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۶
بحار الأنوار، ج۷، ص۲۵۰
۱۴
(اعراف/ ۸)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) حُبِّی وَ حُبُّ أَهْلِ بَیْتِی نَافِعٌ فِی سَبْعَهًِْ مَوَاطِنَ أَهْوَالُهُنَّ عَظِیمَهًٌْ عِنْدَ الْوَفَاهًِْ وَ فِی الْقَبْرِ وَ عِنْدَ النُّشُورِ وَ عِنْدَ الْکِتَابِ وَ عِنْدَ الْحِسَابِ وَ عِنْدَ الْمِیزَانِ وَ عِنْدَ الصِّرَاط.

پیامبر ( دوستی من و دوستی خاندانم در هفت موطن سودمند است که هراسی عظیم دارند؛ هنگام مرگ و در گور، وقت برآمدن از قبر و دریافت نامه‌ی اعمال و نزد حساب و پای میزان و بر صراط.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۶
بحار الأنوار، ج۷، ص۲۴۸
۱۵
(اعراف/ ۸)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَا یُوضَعُ فِی مِیزَانِ امْرِئٍ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ أَفْضَلُ مِنْ حُسْنِ الْخُلُقِ.

پیامبر ( روز قیامت، عملی بهتر از خوش خلقی در میزان کسی نمی‌نهند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۶
اصول کافی، ج۲، ص۹۹
۱۶
(اعراف/ ۸)

ابن‌عباس (رحمة الله علیه)- أَمَّا الْمُؤْمِنُ فَیُؤْتَی بِعَمَلِهِ فِی أَحْسَنِ صُورَهًٍْ فَیُوضَعُ فِی کِفَّهًِْ الْمِیزَانِ فَتَثْقُلُ حَسَنَاتُهُ عَلَی سَیِّئَاتِهِ فَذَلِکَ قَوْلُهُ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ فَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ النَّاجُونَ.

ابن‌عبّاس ( امّا مؤمن عملش در بهترین صورت آورده می‌شود و در کفّه‌ی ترازو قرار داده می‌شود و حسناتش بر سیّئاتش سنگینی می‌کند و این است معنای آیه: فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ هُمُ المُفْلِحُونَ آنان [همان] نجات یافتگاند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۶
بحار الأنوار، ج۷، ص۲۴۴
۱۷
(اعراف/ ۸)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- یُؤْتَی بِرَجُلٍ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ إِلَی الْمِیزَانِ وَ یُؤْتَی لَهُ تِسْعَهًٌْ وَ تِسْعُونَ سِجِلًّا کُلُّ سِجِلٍّ مِنْهَا مَدَّ الْبَصَرِ فِیهَا خَطَایَاهُ وَ ذُنُوبُهُ فَتُوضَعُ فِی کِفَّهًِْ الْمِیزَانِ ثُمَّ یَخْرُجُ لَهُ قِرْطَاسٌ کَالْأَنْمُلَهًِْ فِیهَا شَهَادَهًُْ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ فَیُوضَعُ فِی الْآخَرِ فَیُرَجَّحُ.

پیامبر ( عبدالله‌بن‌عمر گوید: رسول خدا (فرمود: «روز قیامت مردی را به سوی میزان می‌آورند و برای او نودونه صفحه است و هر صفحه‌ای از اوست. خطایا و گناهانش، دیدگانش را به‌سوی آن‌ها می‌کشاند؛ پس صفحه‌ها در کفه‌ی ترازو قرار داده می‌شود؛ سپس کاغذی به قدر انگشت برای او بیرون آورده می‌شود که در آن شهادت به لا اله الا الله و محمّد (عبد و رسول خداست نوشته شده و این کاغذ در کفه‌ی دیگر گذاشته می‌شود و ترجیح با این تکه کاغذ است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۶
بحار الأنوار، ج۷، ص۲۴۵
۱۸
(اعراف/ ۸)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَال أَنَّ دَاوُدَ (علیه السلام) سَأَلَ رَبَّهُ أَنْ یُرِیَهُ الْمِیزَانَ فَلَمَّا رَأَی غُشِیَ عَلَیْهِ ثُمَّ أَفَاقَ فَقَالَ یَا إِلَهِی مَنِ الَّذِینَ یَقْدِرُ أَنْ یَزِنَ بِمِلْءِ کِفَّتِهِ حَسَنَاتٍ فَقَالَ یَا دَاوُدُ (علیه السلام) إِنِّی إِذَا رَضِیتُ عَنْ عَبْدٍ مَلَأْتُهَا بِتَمْرَهًٍْ.

امام باقر ( داود (از پروردگارش خواست که میزان را به او نشان دهد، وقتی آن را دید از هوش رفت؛ سپس به هوش آمد و عرض کرد: «بار معبودا! چه کسی می‌تواند کفه ترازویش را پر از حسنات کند»؟ فرمود: «ای داود! من اگر از بنده‌ای راضی شوم، کفه ترازویش را با یک دانه خرما پر می‌کنم».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۶
بحار الأنوار، ج۷، ص۲۴۷
۱۹
(اعراف/ ۸)

السّجّاد (علیه السلام)- اعْلَمُوا عِبَادَ اللَّهِ أَنَّ أَهْلَ الشِّرْکِ لَا تُنْصَبُ لَهُمُ الْمَوَازِینُ وَ لَا تُنْشَرُ لَهُمُ الدَّوَاوِینُ وَ إِنَّمَا تُنْشَرُ الدَّوَاوِینُ لِأَهْلِ الْإِسْلَام.

امام سجّاد ( ای بندگان خدا! بدانید که برای مشرکان میزانی نصب نمی‌شود و دیوانی نیز منتشر نمی‌گردد. نامه‌ی اعمال فقط برای مسلمانان منتشر می‌شود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۸
مستدرک الوسایل، ج۱۱، ص۳۳۰
۲۰
(اعراف/ ۸)

الصّادق (علیه السلام)- إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهًِْ وُقِفَ عَبْدَانِ مُؤْمِنَانِ لِلْحِسَابِ کِلَاهُمَا مِنْ أَهْلِ الْجَنَّهًِْ فَقِیرٌ فِی الدُّنْیَا وَ غَنِیٌّ فِی الدُّنْیَا فَیَقُولُ الْفَقِیرُ یَا رَبِّ عَلَی مَا أُوقَفُ فَوَ عِزَّتِکَ إِنَّکَ لَتَعْلَمُ أَنَّکَ لَمْ تُوَلِّنِی وِلَایَهًًْ فَأَعْدِلَ فِیهَا أَوْ أَجُورَ وَ لَمْ تَرْزُقْنِی مَالًا فَأُؤَدِّیَ مِنْهُ حَقّاً أَوْ أَمْنَعَ وَ لَا کَانَ رِزْقِی یَأْتِینِی مِنْهَا إِلَّا کَفَافاً عَلَی مَا عَلِمْتَ وَ قَدَّرْتَ لِی فَیَقُولُ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ صَدَقَ عَبْدِی خَلُّوا عَنْهُ یَدْخُلِ الْجَنَّهًَْ وَ یُبْقَی الْآخَرُ حَتَّی یَسِیلَ مِنْهُ مِنَ الْعَرَقِ مَا لَوْ شَرِبَهُ أَرْبَعُونَ بَعِیراً لَکَفَاهَا ثُمَّ یَدْخُلُ الْجَنَّهًَْ فَیَقُولُ لَهُ الْفَقِیرُ مَا حَبَسَکَ فَیَقُولُ طُولُ الْحِسَابِ مَا زَالَ الشَّیْءُ یَجِیئُنِی بَعْدَ الشَّیْءِ یُغْفَرُ لِی ثُمَّ أُسْأَلُ عَنْ شَیْءٍ آخَرَ حَتَّی تَغَمَّدَنِیَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ مِنْهُ بِرَحْمَهًٍْ وَ أَلْحَقَنِی بِالتَّائِبِینَ فَمَنْ أَنْتَ فَیَقُولُ أَنَا الْفَقِیرُ الَّذِی کُنْتُ مَعَکَ آنِفاً فَیَقُولُ لَقَدْ غَیَّرَکَ النَّعِیمُ بَعْدِی.

امام صادق ( وقتی روز قیامت برسد دو بنده مؤمن بهشتی برای حساب می‌ایستند یکی از آن دو در دنیا فقیر بوده و دیگری در دنیا ثروتمند. فقیر می‌گوید: «پروردگارا چرا مرا نگه داشتی؟ قسم به عزّت تو! مرا در دنیا نه سلطنتی دادی که در آن عدالت و یا ستم نمایم، به من مالی ندادی که حق آن را داده و یا نداده باشم و در دنیا جز روزی کفاف به من ندادی آیا به خاطر همین که می‌دانی و برایم مقدّر کردی مرا نگه داشتی»؟ حق تعالی می‌فرماید: «بنده‌ام راست می‌گوید رهایش کنید تا وارد بهشت گردد». و آن دیگری می‌ماند و عرق همانند سیل از او جاری است که اگر چهل شتر از آن عرق بنوشند، سیراب می‌شوند. و بر می‌گردند پس وارد بهشت می‌شود، فقیر می‌گوید: «چه چیزی باعث توقف تو در حساب شده است»؟ می‌گوید: «طولانی شدن حساب، پیوسته چیزی مطرح می‌شد و خدای تعالی مرا در بر گرفت و مرا به توبه‌کاران ملحق کرد». سپس می‌پرسد: «تو که هستی»؟ فقیر می‌گوید: «من همان فقیری هستم که اکنون با هم وارد حساب شدیم». می‌گوید: «نعمت‌ها تو را دگرگون کرده است که تو را نشناختم».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۸
بحار الأنوار، ج۷، ص۲۵۹
بیشتر