آیه وَ إِذْ قالَتْ أُمَّةٌ مِنْهُمْ لِمَ تَعِظُونَ قَوْماً اللهَُ مُهْلِكُهُمْ أَوْ مُعَذِّبُهُمْ عَذاباً شَديداً قالُوا مَعْذِرَةً إِلى رَبِّكُمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ [164]
و [به ياد آر] هنگامى را كه گروهى از آن‌ها گفتند: «چرا گروهى [گنهكار] را كه خداوند هلاكشان خواهد كرد، يا به عذاب شديدى گرفتار خواهد ساخت، اندرز مى‌دهيد»؟! گفتند: «اين اندرزها، براى اعتذار [و انجام وظيفه] در پيشگاه پروردگار شماست؛ [به‌علاوه] شايد آن‌ها [بپذيرند، و] تقوا پيشه كنند».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی عُبَیْدَهًَْ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ تَعَالَی جَلَّ ذِکْرُهُ لُعِنَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ بَنِی إِسْرائِیلَ عَلی لِسانِ داوُدَ وَ عِیسَی ابْنِ مَرْیَمَ فَقَالَ: الْخَنَازِیرُ عَلَی لِسَانَ دَاوُدَ (علیه السلام) وَ الْقِرَدَهًُْ عَلَی لِسَانَ عِیسَی (علیه السلام). وَ قَالَ: إِنَّ الْیَهُودَ أُمِرُوا بِالْإِمْسَاکِ یَوْمَ الْجُمُعَهًِْ فَتَرَکُوا یَوْمَ الْجُمُعَهًِْ وَ أَمْسَکُوا یَوْمَ السَّبْتِ فَحُرِّمَ عَلَیْهِمُ الصَّیْدُ یَوْمَ السَّبْتِ. فَعَمَدَ رِجَالٌ مِنْ سُفَهَاءِ الْقَرْیَهًِْ فَأَخَذُوا مِنَ الْحِیتَانِ لَیْلَهًَْ السَّبْتِ وَ بَاعُوا وَ لَمْ تَنْزِلْ بِهِمْ عُقُوبَهًٌْ فَاسْتَبْشَرُوا وَ فَعَلُوا ذَلِکَ سِنِینَ فَوَعَظَهُمْ طَوَائِفُ فَلَمْ یَسْمَعُوا وَ قَالُوا لِمَ تَعِظُونَ قَوْماً اللهُ مُهْلِکُهُمْ فَأَصْبَحُوا قِرَدَةً خَاسِئِینَ.
امام صادق ( ابوعبیده گوید: امام صادق (در تفسیر سخن خداوند متعال: کافران بنی‌اسرائیل، بر زبان داوود و عیسی‌بن‌مریم، لعن [و نفرین] شدند! این به خاطر آن بود که گناه کردند، و تجاوز می‌نمودند. (مائده/۷۸) فرمود: «لعنت داود ([بر قومش باعث تبدیل آنان به] خوک و لعنت عیسی ([بر قومش باعث تبدیل آنان به] میمون بود». و فرمود: «به قوم یهود فرمان داده شد که در روز جمعه از خوردن غذا [جهت روزه] دست کشند امّا نافرمانی نمودند و در روز شنبه دست از غذا کشیدند خداوند نیز در روز شنبه صید [ماهی] را بر آنان حرام نمود، امّا مردانی از سفیهان آن دیار در شب شنبه ماهیگیری نموده و به فروش رساندند، عقوبتی بر آنان فرود نیامد و از این امر شادمان گشتند، و این کار را تا سال‌های متمادی انجام نمودند، خداوند آن طوایف را مورد نصیحت و اندرز قرار داد، امّا فرمان خداوند را اطاعت ننمودند، و گفتند: لِمَ تَعِظُونَ قَوْماً اللهُ مُهْلِکُهُمْ، أَوْ مُعَذِّبُهُمْ عَذاباً شَدِیداً؟
الباقر (علیه السلام)- أَوْحَی إِلَی طَائِفَهًٍْ مِنْهُمْ إنَّمَا نُهِیتُمْ عَنْ أَکْلِهَا یَوْمَ السَّبْتِ فَلَمْ تُنْهَوْا عَنْ صَیْدِهَا، فَاصْطَادُوا یَوْمَ السَّبْتِ وَ کُلُوهَا فِیمَا سِوَی ذَلِکَ مِنَ الْأَیَّامِ، فَقَالَتْ طَائِفَهًٌْ مِنْهُمْ الْآنَ نَصْطَادُهَا، فَعَتَتْ، وَ انْحَازَتْ طَائِفَهًٌْ أُخْرَی مِنْهُمْ ذَاتَ الْیَمِینِ فَقَالُوا نَنْهَاکُمْ عَنْ عُقُوبَهًِْ اللَّهِ أَنْ تَتَعَرَّضُوا لِخِلَافِ أَمْرِهِ وَ اعْتَزَلَتْ طَائِفَهًٌْ مِنْهُمْ ذَاتَ الْیَسَارِ فَسَکَتَتْ فَلَمْ تَعِظْهُمْ، فَقَالَتْ لِلطَّائِفَهًِْ الَّتِی وَعَظَتْهُم لِمَ تَعِظُونَ قَوْماً اللهُ مُهْلِکُهُمْ أَوْ مُعَذِّبُهُمْ عَذاباً شَدِیداً، فَقَالَتِ الطَّائِفَهًُْ الَّتِی وَعَظَتْهُمْ مَعْذِرَةً إِلی رَبِّکُمْ وَ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ ...، فَقَالَتِ الطَّائِفَهًُْ الَّتِی وَعَظَتْهُمْ لَا وَ اللَّهِ لَا نُجَامِعُکُمْ وَ لَا نُبَایِتُکُمُ اللَّیْلَهًَْ فِی مَدِینَتِکُمْ هَذِهِ الَّتِی عَصَیْتُمُ اللَّهَ فِیهَا مَخَافَهًَْ أَنْ یَنْزِلَ بِکُمُ الْبَلَاءُ فَیَعُمَّنَا مَعَکُمْ، قَالَ فَخَرَجُوا عَنْهُمْ مِنَ الْمَدِینَهًِْ مَخَافَهًَْ أَنْ یُصِیبَهُمُ الْبَلَاءُ فَنَزَلُوا قَرِیباً مِنَ الْمَدِینَهًِْ فَبَاتُوا تَحْتَ السَّمَاءِ فَلَمَّا أَصْبَحَ أَوْلِیَاءُ اللَّهِ الْمُطِیعُونَ لِأَمْرِ اللَّهِ غَدَوْا لِیَنْظُرُوا مَا حَالُ أَهْلِ الْمَعْصِیَهًِْ، فَأَتَوْا بَابَ الْمَدِینَهًِْ فَإِذَا هُوَ مُصْمَتٌ، فَدَقُّوهُ فَلَمْ یُجَابُوا وَ لَمْ یَسْمَعُوا مِنْهَا خَبَرَ وَاحِدٍ (بَلْ سَمِعُوا أصْوَاتاً کَالْعُوَاءِ لَا تُشْبِهُ أصْوَاتَ النَّاسِ) فَوَضَعُوا سُلَّماً عَلَی سُورِ الْمَدِینَهًِْ ثُمَّ أَصْعَدُوا رَجُلًا مِنْهُمْ فَأَشْرَفَ عَلَی الْمَدِینَهًِْ فَنَظَرَ فَإِذَا هُوَ بِالْقَوْمِ قِرَدَهًًْ یَتَعَاوَوْنَ، فَقَالَ الرَّجُلُ لِأَصْحَابِهِ یَا قَوْمِ أَرَی وَ اللَّهِ عَجَباً، قَالُوا وَ مَا تَرَی قَالَ أَرَی الْقَوْمَ قَدْ صَارُوا قِرَدَهًًْ یَتَعَاوَوْنَ وَ لَهَا أَذْنَابٌ، فَکَسَرُوا الْبَابَ قَالَ فَعَرَفَتِ الْقِرَدَهًُْ أَنْسَابَهَا مِنَ الْإِنْسِ وَ لَمْ تَعْرِفِ الْإِنْسُ أَنْسَابَهَا مِنَ الْقِرَدَهًِْ.
امام باقر ( خداوند بر طائفه‌ای از ایشان وحی نمود: «من شما را از خوردن ماهی در روز شنبه نهی کرده‌ام نه از صید آن، پس در روز شنبه به صید پرداختند، ولی آن را در روزهای بعد خوردند». طائفه‌ی دیگری از آن‌ها گفتند: «چرا در روز شنبه صید کردید و نافرمانی نمودید و آن‌ها را از عقوبت نافرمانی نهی کردند و آن‌ها را موعظه نمودند، امّا آن‌ها گفتند: لِمَ تَعِظُونَ قَوْماً اللهُ مُهْلِکُهُمْ أَوْ مُعَذِّبُهُمْ عَذاباً شَدِیداً و قوم پنددهنده قالُوا مَعْذِرَةً إِلی رَبِّکُمْ وَ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ و نیز گفتند: «نه به خدا، ما با شما همراه نمی‌شویم و در این شب که قرار است به‌واسطه‌ی نافرمانی شما بلا نازل شود از شهر بیرون می‌رویم». آن‌ها آن شب بیرون از شهر در زیر آسمان اطراق کردند، وقتی صبح شد، طائفه‌ی مطیع خدا به درون شهر رفتند تا احوال اهل معصیت را مشاهده کنند، به دروازه شهر رسیدند و آن را بسته دیدند، در زدند، امّا پاسخی نیامد، فقط صداهایی شنیده می‌شد که شباهتی به صدای انسان‌ها نداشت، آنگاه نردبانی بر دیوار شهر نهادند و گروهی بالا رفتند و از آنجا بر شهر نظاره کردند، ناگهان میمون‌هایی را دیدند که دم‌هایی دراز داشتند و به جست و خیز مشغول بودند، پس دروازه را شکستند و میمون‌ها که اقوام خود را می‌شناختند به نزد آن‌ها آمدند، لیکن آن قوم میمون‌ها را نمی‌شناختند.