آیه ۱۵۶ - سوره اعراف

آیه وَ اكْتُبْ لَنا في هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنا إِلَيْكَ قالَ عَذابي أُصيبُ بِهِ مَنْ أَشاءُ وَ رَحْمَتي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ الَّذينَ هُمْ بِآياتِنا يُؤْمِنُونَ [156]

و براى ما، در اين دنيا و سراى ديگر، نيكى مقرّر فرما؛ چه اينكه ما به‌سوى تو بازگشت كرده‌ايم». [خداوند در برابر اين تقاضا، به موسى] گفت: «مجازاتم را به هركس بخواهم [و سزاوار ببينم] مى‌رسانم؛ و رحمتم همه چيز را فرا گرفته؛ و آن را براى كسانى كه تقوا پيشه كنند، و زكات بپردازند، و كسانى كه به آيات ما ايمان مى‌آورند، مقرّر خواهم داشت».

چه اینکه ما به‌سوی تو بازگشت کرده‌ایم

۱ -۱
(اعراف/ ۱۵۶)

الصّادق (علیه السلام)- قَالَ الْمُفَضَّلُ: یَا مَوْلَایَ وَ سَیِّدِی لِمَ سُمِّیَ قَوْمُ مُوسَی (علیه السلام) الْیَهُودَ قَالَ (علیه السلام) لِقَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ إِنَّا هُدْنا إِلَیْکَ أَیِ اهْتَدَیْنَا إِلَیْک.

امام صادق ( مفضّل گوید: از آقایم امام صادق (پرسیدم: «آقا! چرا قوم موسی (را یهود می‌گویند»؟ فرمود: «برای اینکه خداوند از زبان آن‌ها نقل کرده که گفتند: «إِنَّا هُدْنا إِلَیْکَ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۴۲
بحار الأنوار، ج۵، ص۵۳

[خداوند در برابر این تقاضا، به موسی] گفت: «مجازاتم را به هرکس بخواهم [و سزاوار ببینم] می‌رسانم؛ و رحمتم همه چیز را فرا گرفته»

۲ -۱
(اعراف/ ۱۵۶)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- یَسُرُّنِی مِنَ الْقُرْآنِ کَلِمَهًٌْ أَرْجُوهَا لِمَنْ أَسْرَفَ عَلَی نَفْسِهِ قَالَ عَذَابِی أُصِیبُ بِهِ مَنْ أَشاءُ وَ رَحْمَتِی وَسِعَتْ کُلَّ شَیْءٍ فَجَعَلَ الرَّحْمَهًَْ عُمُوماً وَ الْعَذَابَ خُصُوصاً.

امام علی ( جمله‌ای در قرآن است که مرا شادمان می‌سازد و برای هرکس که بر نفس خویش تجاوز نموده امیدوارکننده است و آن جمله این است: قَالَ عَذابِی أُصِیبُ بِهِ مَنْ أَشاءُ وَ رَحْمَتِی وَسِعَتْ کُلَّ شَیْءٍ، خداوند رحمتش را عام و عذابش را خاص قرار داده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۴۲
شرح نهج البلاغهًْ، ج۲۰، ص۳۴۴
۲ -۲
(اعراف/ ۱۵۶)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- إِنَّ النَّبِیَّ (صلی الله علیه و آله) قَامَ فِی الصَّلَاهًِْ فَقَالَ أَعْرَابِیٌّ وَ هُوَ فِی الصَّلَاهًِْ: اللَّهُمَّ ارْحَمْنِی وَ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) وَ لَا تَرْحَمْ مَعَنَا أَحَداً. فَلَمَّا سَلَّمَ (صلی الله علیه و آله) قَالَ لِلْأَعْرَابِیِّ: «لَقَدْ تَحَجَّرْتَ وَاسِعاً». یُرِیدُ رَحْمَهًَْ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ.

پیامبر ( پیامبر (برای نماز به پا خاست، شخصی اعرابی (بیابانگرد) درحالی‌که در نماز بود گفت: «خدایا من و محمّد (را مورد رحمت خویش قرار ده و کسی را همراه ما مورد رحمت قرار مده». هنگامی‌که پیامبر (سلام نماز را گفت، به اعرابی رو کرد و گفت: «دایره‌ی عظیم و پهناوری را تنگ نمودی». و مراد حضرت، رحمت [بیکران] خداوند عزّوجلّ بود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۴۲
نور الثقلین
۲ -۳
(اعراف/ ۱۵۶)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- أَوْحَی اللَّهُ إِلَی دَاوُدَ (علیه السلام) یَا دَاوُدُ (علیه السلام) کَمَا لَا تَضِیقُ الشَّمْسُ عَلَی مَنْ جَلَسَ فِیهَا کَذَلِکَ لَا تَضِیقُ رَحْمَتِی عَلَی مَنْ دَخَلَ فِیهَا.

پیامبر ( خداوند متعال به داوود (وحی فرمود: «ای داوود (آنگونه که خورشید بر آنان که در نور آن نشستهاند تنگ نمیگردد رحمت من نیز بر آنان‌که در آن داخل شوند تنگ نمیگردد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۴۲
نور الثقلین
۲ -۴
(اعراف/ ۱۵۶)

الصادق (علیه السلام)- فَلَوْ لَا أِنَّ رَحْمَهًَْ رَبِّکُمْ وَسِعَتْ کُلَّ شَیْءٍ وَ أَنَا تِلْکَ الرَّحْمَهًُْ.

امام صادق ( رحمت پروردگار همه‌ی اشیاء را گرفته و مظهر رحمتش نیز من می‌باشم.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۴۲
بحار الأنوار، ج۵۳، ص۱۱

و آن را برای کسانی که تقوا پیشه کنند، و زکات بپردازند، و کسانی که به آیات ما ایمان می‌آورند، مقرّر خواهم داشت

۳ -۱
(اعراف/ ۱۵۶)

الباقر (علیه السلام)- قَالَ فَسَأَکْتُبُها لِلَّذِینَ یَتَّقُونَ یَعْنِی وَلَایَهًَْ غَیْرِ الْإِمَامِ وَ طَاعَتَه.

امام باقر ( فَسَأَکْتُبُها لِلَّذِینَ یَتَّقُونَ یعنی به‌زودی می‌نویسم برای کسانی که خودداری کردند از فرمانبرداری و پیروی پیشوایان جور و ستم که از جانب خدا تعیین نشده‌اند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۴۲
الکافی، ج۱، ص۴۲۹/ بحار الأنوار، ج۲۴، ص۳۵۳/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۷، ص۶۷/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۱۸۵/ نور الثقلین
۳ -۲
(اعراف/ ۱۵۶)

الباقر (علیه السلام)- فَسَأَکْتُبُهَا أَیِ الرَّحْمَهًَْ لِلَّذِینَ یَتَّقُونَ یَعْنِی وَلَایَهًَْ غَیْرِ الْإِمَامِ وَ طَاعَتَهُ.

امام باقر ( فَسَأَکْتُبُها یعنی رحمت را، یعنی پرهیز از فرمانبرداری و پیروی از غیر امام.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۴۲
بحار الأنوار، ج۲۴، ص۳۵۳
۳ -۳
(اعراف/ ۱۵۶)

الکاظم (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌الْفُضَیْلُ، عَنْ أبِی الْحَسَنِ الْمَاضِیِّ (علیه السلام) قُلْتُ إنَّ الْمُتَّقِینَ قَالَ نَحْنُ و الله وَ شِیعَتُنَا لَیْسَ عَلَی مِلَّهًِْ إِبْرَاهِیمَ غَیْرُنَا وَ سَائِرُ النَّاسِ مِنْهَا بُرَآء.

امام کاظم ( محمّدبن‌فضیل گوید: از امام علی (پرسیدم آیه: إِنَّ المُتَّقِینَ (حجر/۴۵) درباره‌ی چه کسانی است»؟ فرمود: «درباره‌ی ما و شیعیان ما. به خدا قسم، هیچ‌کس جز ما بر دین و آیین ابراهیم (نیست و باقی مردم از آن به دور هستند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۴۲
تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۷۳۲
بیشتر