آیه وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازينُهُ فَأُولئِكَ الَّذينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ بِما كانُوا بِآياتِنا يَظْلِمُونَ [9]
و كسانى كه كفّههاى [عملِ] آنها سبك است، افرادى هستند كه سرمايهی وجود خود را، به سبب ظلم و ستمى كه نسبت به آيات ما روا مىداشتند، از دست دادهاند.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ أَبِیمَعْمَرٍالسَّعْدَانِیِّ: أَنَّ رَجُلًا أَتَی أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) فَقَالَ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) إِنِّی قَدْ شَکَکْتُ فِی کِتَابِ اللَّهِ الْمَنْزَلِ قَالَ لَهُ عَلِیٌّ (علیه السلام) ثَکِلَتْکَ أُمُّکَ فَهَاتِ مَا شَکَکْتَ فِیهِ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ قَالَ لَهُ الرَّجُلُ إِنِّی وَجَدْتُ اللَّهَ یَقُول وَ الْوَزْنُ یَوْمَئِذٍ الْحَقُّ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ. وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ بِما کانُوا بِآیاتِنا یَظْلِمُون قَالَ أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) وَ أَمَّا قَوْلُهُ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ فَإِنَّمَا یَعْنِی الْحِسَابَ بِوَزْنِ الْحَسَنَاتِ وَ السَّیِّئَاتِ وَ الْحَسَنَاتُ ثِقْلُ الْمِیزَانِ وَ السَّیِّئَاتُ خِفَّهًُْ الْمِیزَان.
امام علی ( از ابومَعمَر سَعدانی روایت شده است که؛ مردی خدمت امام علی (رسید و عرض کرد: «ای امیرمؤمنان (! من در کتاب نازل شده خداوند شک کردهام». حضرت (به او فرمود: مادرت سوگوارت باد! حال بگو آنچه را که در کتاب خداوند عزّوجلّ بدان شک کردهای». آن مرد عرض کرد: «من یافتهام که خداوند میفرماید: وَ الْوَزْنُ یَوْمَئِذٍ الحَقُّ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ هُمُ المُفْلِحُونَ. وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ بِما کانُوا بِآیاتِنا یَظْلِمُون امیرالمومنین (فرمود: «تفسیر سخن خداوند: فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ و مَنْ خَفَّتْ مَوازینُهُ تنها بهمعنی حساب است. کارهای نیک و کارهای ناپسند وزن میشوند و کارهای نیک سنگینی میزان است و کارهای ناپسند سبکی میزان».
الصّادق (علیه السلام)- أَنَّهُ سَأَلَ الزِّنْدِیقُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) فَقَالَ أَ وَ لَیْسَ تُوزَنُ الْأَعْمَالُ قَال َ لَا إِنَّ الْأَعْمَالَ لَیْسَتْ بِأَجْسَامٍ وَ إِنَّمَا هِیَ صِفَهًُْ مَا عَمِلُوا وَ إِنَّمَا یَحْتَاجُ إِلَی وَزْنِ الشَّیْءِ مَنْ جَهِلَ عَدَدَ الْأَشْیَاءِ وَ لَا یَعْرِفُ ثِقْلَهَا وَ خِفَّتَهَا وَ إِنَّ اللهَ لَا یَخْفَی عَلَیْهِ شَیْءٌ ... قَالَ فَمَا مَعْنَی الْمِیزَانِ قَالَ الْعَدْلُ قَالَ فَمَا مَعْنَاهُ فِی کِتَابِهِ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ قَالَ فَمَنْ رَجَحَ عَمَلُه.
امام صادق ( زندیقی از امام صادق (پرسید: «مگر اعمال وزن نمیشود»؟ فرمود: «نه! اعمال مانند اجسام نیست و تنها صفتی از اعمالشان میباشد. و تنها کسی نیاز به وزن شیء دارد که عدد و وزن و سبکی آنها را نداند، و بیشکّ هیچ چیزی بر خداوند مخفی و نهان نیست». پرسید: «پس معنی میزان چیست»؟ فرمود: «عدل است». پرسید: «پس معنی آیه: فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ چیست»؟ فرمود: «یعنی هرکه کردار و اعمالش سنگین باشد».