آیه يا بَني آدَمَ خُذُوا زينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَ كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفينَ [31]
اى فرزندان آدم! زينت خود را در هنگام رفتن به هر مسجدى، با خود برداريد؛ و [از نعمتهاى الهى] بخوريد و بياشاميد، ولى اسراف نكنيد كه خداوند مسرفان را دوست نمىدارد.
الکاظم (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِ اللهِبْنِالْمُغَیْرَهًِْ عَنْ أبِیالْحَسَنِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ قَالَ مِنْ ذَلِکَ التَّمَشُّطُ عِنْدَ کُلِّ صَلَاهًٍْ.
امام کاظم ( عبداللهبنمغیره گوید امام کاظم (در مورد آیه: خُذُواْ زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ، فرمود: «از جمله آن، شانهزدن در هر نماز است».
الصّادق (علیه السلام)- هُوَ التَّمَشُّطُ عِنْدَ کُلِّ صَلَاهًٍْ فَرِیضَهًٍْ وَ نَافِلَهًٍْ.
امام صادق ( منظور شانهزدن در هنگام هر نماز است، چه نماز واجب و چه نماز مستحب.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَبْدَِ الرَّحْمَنِبْنِحَجَّاجٍ عَنْ أبِیعَبْدِاللهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ: خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ قَالَ الْمَشْطُ فَإِنَّ الْمَشْطَ یَجْلِبُ الرِّزْقَ وَ یُحَسِّنُ الشَّعْرَ وَ یُنْجِزُ الْحَاجَهًَْ وَ یَزِیدُ فِی مَاءِ الصُّلْبِ وَ یَقْطَعُ الْبَلْغَمَ وَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) یُسَرِّحُ تَحْتَ لِحْیَتِهِ أَرْبَعِینَ مَرَّهًًْ وَ مِنْ فَوْقِهَا سَبْعَ مَرَّاتٍ وَ یَقُولُ إِنَّهُ یَزِیدُ فِی الذِّهْنِ وَ یَقْطَعُ الْبَلْغَمَ.
امام صادق ( عبدالرّحمنبنحجاج گوید: امام صادق (در مورد آیه: خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ فرمود: «شانهزدن روزی میآورد و مو را زیبا میکند و حاجت را بر آورده میسازد و آب پشت را زیاد میکند و بلغم را از میان میبرد». رسول خدا (قسمت زیر ریش را چهلبار و بالای آن را هفتبار شانه میزد و میفرمود: «شانهزدن هوش را افزایش میدهد و بلغم را از بین میبرد».
الکاظم (علیه السلام)- الْمَشْطُ یَذْهَبُ بِالْوَبَاء.
امام کاظم ( شانهزدن موجب از بین رفتن وبا است.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ إبْنِسِنَانٍ، عَنْ أبِیعَبْدِاللهِ (علیه السلام)، فِی قَوْلِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ: خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ قَالَ فِی الْعِیدَیْنِ وَ الْجُمُعَهًْ.
امام صادق ( ابنسنان گوید: امام صادق (در مورد آیه: خُذُواْ زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ فرمود: «لباسها در دو عید و جمعهها».
الباقر (علیه السلام)- فِی مَجْمَعِ الْبَیَانِ عَنْ أبِیجَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ تَعَالَی خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِد قَالَ أَیْ خُذُوا ثِیَابَکُمُ الَّتِی تَتَزَیَّنُونَ بِهَا لِلصَّلَاهًِْ فِی الْجُمُعَاتِ وَ الْأَعْیَادِ.
امام باقر ( در کتاب مجمعالبیان از امام باقر (روایت است که در مورد آیه: خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ فرمود: «برای نماز در روزهای جمعه و عید، خود را با همان آرایشی که نزد شما معمول است، آرایش دهید».
الصّادق (علیه السلام)- دَعَائِمُ الْإسْلَامِ: یَنْبَغِی لِمَنْ خَرَجَ إِلَی الْعِیدِ أَنْ یَلْبَسَ أَحْسَنَ ثِیَابِهِ وَ یَتَطَیَّبَ بِأَحْسَنِ طِیبَهًٍْ وَ قَالَ فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ یا بَنِی آدَمَ (علیه السلام) خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ قَالَ ذَلِکَ فِی الْعِیدَیْنِ وَ الْجُمُعَهًِْ قَالَ وَ یَنْبَغِی لِلْإِمَامِ أَنْ یَلْبَسَ یَوْمَ الْعِیدِ بُرْداً وَ أَنْ یَعْتَمَّ شَاتِیاً کَانَ أَوْ صَائِفاً.
امام صادق ( در کتاب دعائمالإسلام آمده است: برای کسی که بهسوی عید خارج شود، شایسته است بهترین لباسش را بپوشد و با بهترین عطرش معطر شود و [دربارهی این سخن خداوند] عزّوجلّ: یَا بَنِی آدَمَ خُذُواْ زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ و کُلُواْ وَ اشْرَبُواْ وَ لاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ المُسْرِفِینَ. فرمود: «آن در مورد عیدین و جمعه است». و فرمود: «برای امام شایسته است که روز عید بُردی بر تن کند و زمستان باشد یا گرمای تابستان، عمامه ببندد».
الحسن (علیه السلام)- عَنْ خَیْثَمَهًَْبْنِأبِیخَیْثَمَهًَْ قَالَ: کَانَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ (علیه السلام) إِذَا قَامَ إِلَی الصَّلَاهًِْ لَبِسَ أَجْوَدَ ثِیَابِهِ فَقِیلَ لَهُ یَا ابْنَرَسُولِ اللَّهِ (علیه السلام) لِمَ تَلْبَسُ أَجْوَدَ ثِیَابِکَ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی جَمِیلٌ یُحِبُّ الْجَمَالَ فَأَتَجَمَّلُ لِرَبِّی وَ هُوَ یَقُولُ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ فَأُحِبُّ أَنْ أَلْبَسَ أَجْوَدَ ثِیَابِی.
امام حسن ( خیثمهًْبنابوخیثمه گوید: حسنبنعلی (هرگاه برای نماز آماده میشد، بهترین لباسهایش را میپوشید. به وی میگفتند: «ای پسر رسول خدا (! چرا بهترین لباسهایت را بر تن میکنی»؟ میفرمود: «همانا خدا زیبا است و زیبایی را دوست دارد، خود را برای خدا زیبا میکنم و میفرماید: خُذُواْ زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ، پس دوست دارم بهترین لباسهایم را بپوشم».
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ سَیَابَهًَْ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ قَالَ الْغُسْلُ عِنْدَ لِقَاءِ کُلِّ إِمَامٍ.
امام صادق ( علاءبنسیابه گوید: امام صادق (در مورد آیه: خُذُواْ زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ، فرمود: «یعنی غسلکردن به هنگام دیدار با هر امام».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِی لَیْلَی عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) أَنَّهُ قَالَ: ... خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ الْتَمِسُوا الْبُیُوتَ الَّتِی أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ.
امام صادق ( محمّدبنعبدالرّحمنبنابیلیلی از پدرش نقل میکند که امام صادق (فرمود: ... خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ، دنبال خانههایی بروید که خداوند آنها را بلند گردانیده و نامش در آن خانه همواره ورد زبانها میباشد.
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْحُسَیْنِبْنِمِهْرَانَ عَنْ أبِیعَبْدِ اللهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللهِ: خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ قَالَ یَعْنِی الْأَئِمَّهًَْ (علیهم السلام).
امام صادق ( حسینبنمهران گوید: امام صادق (در مورد آیه: خُذُواْ زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ، فرمود: «منظور، ائمّه (هستند».
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- عَنْ أبِیعَبْدِاللهِ (علیه السلام) قَالَ: بَعَثَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) عَبْدَ اللَّهِبْنَالْعَبَّاسِ إِلَی ابْنِالْکَوَّاءِ وَ أَصْحَابِهِ وَ عَلَیْهِ قَمِیصٌ رَقِیقٌ وَ حُلَّهًٌْ فَلَمَّا نَظَرُوا إِلَیْهِ قَالُوا یَا ابْنَعَبَّاسٍ (رحمة الله علیه) أَنْتَ خَیْرُنَا فِی أَنْفُسِنَا وَ أَنْتَ تَلْبَسُ هَذَا اللِّبَاسَ فَقَالَ وَ هَذَا أَوَّلُ مَا أُخَاصِمُکُمْ فِیهِ قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَهًَْ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ وَ قَالَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ.
ابنعبّاس ( امام صادق (فرمود: امیرمؤمنان (عبداللهبنعبّاس را بهسوی ابنکواء و یاران او فرستاد، درحالیکه پیراهنی نازک و حلهای بر او بود. وقتی به او نگاه کردند، گفتند: «ای ابنعبّاس (! تو در میان ما بهترینمان هستی، تو این لباس را بر تن میکنی»؟ گفت: «این اوّلین چیزی است که بر سر آن علیه شما اقامه دعوی میکنم. قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِیَ أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَ الْطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ و خداوند عزّوجلّ فرمود: یَا بَنِی آدَمَ خُذُواْ زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ زُرَارَهًَْ عَنْ أبِیجَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ قَالَ (علیه السلام) عَشِیَّهًَْ عَرَفَهًَْ.
امام باقر ( زراره گوید: از امام باقر (دربارهی این سخن خدای عزّوجلّ: خُذُواْ زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ پرسیدم. و ایشان فرمود: «در شامگاه عرفه».
الرّضا (علیه السلام)- هِیَ الثِّیَابُ.
امام رضا ( منظور لباس است.
علیبنإبراهیم (رحمة الله علیه)- فِی الْعِیدَیْنِ وَ الْجُمُعَهًِْ یَغْتَسِلُ وَ یَلْبَسُ ثِیَاباً بِیضاً.
علیّبنابراهیم ( یعنی در عید فطر و قربان و در روز جمعه غسل کند و لباس سفید بپوشد.
الصّادق (علیه السلام)- الْأَرْدِیَهًَْ فِی الْعِیدَیْنِ وَ الْجُمُعَهًِْ.
امام صادق ( لباسها در دو عید و جمعهها.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- فِی مَکَارِمِ الْأخْلَاقِ: عَنِ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) فِی قَوْلِهِ تَعَالَی خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ قَالَ تَعَاهَدُوا نِعَالَکُمْ عِنْدَ أَبْوَابِ الْمَسْجِدِ.
پیامبر ( خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ؛ مراد آن است که به کفشهای خودتان نزد درهای مسجد توجّه و نگاه کنید [که مبادا آلوده به نجاست و کثیف باشد].
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ النَّعْلَ وَ الْخَاتَمَ.
پیامبر ( خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ مراد از زینت کفش و انگشتری است.
علیبنابرهیم (رحمة الله علیه)- أَمَّا قَوْلُهُ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ فَإِنَّ أُنَاساً کَانُوا یَطُوفُونَ عُرَاهًًْ بِالْبَیْتِ، الرِّجَالُ بِالنَّهَارِ وَ النِّسَاءُ بِاللَّیْلِ، فَأَمَرَهُمُ اللَّهُ بِلُبْسِ الثِّیَابِ.
علیّبنابراهیم ( خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ مردمی وجود داشتند که برهنه دور خانهی خدا به طواف میپرداختند، مردان در روز و زنان در شب. خدا به آنان دستور داده است که لباس بپوشند.
الصّادق (علیه السلام)- أَ تَرَی اللَّهَ أَعْطَی مَنْ أَعْطَی مِنْ کَرَامَتِهِ عَلَیْهِ وَ مَنَعَ مَنْ مَنَعَ مِنْ هَوَانٍ بِهِ عَلَیْهِ کَلَّا وَ لَکِنَّ الْمَالَ مَالُ اللَّهِ یَضَعُهُ عِنْدَ الرَّجُلِ وَدَائِعَ وَ جَوَّزَ لَهُمْ أَنْ یَأْکُلُوا قَصْداً وَ یَشْرَبُوا قَصْداً وَ یَلْبَسُوا قَصْداً وَ یَنْکِحُوا قَصْداً یَرْکَبُوا قَصْداً وَ یَعُودُوا بِمَا سِوَی ذَلِکَ عَلَی فُقَرَاءِ الْمُؤْمِنِینَ وَ یَرْمُوا بِهِ شَعَثَهُمْ فَمَنْ فَعَلَ ذَلِکَ کَانَ مَا یَأْکُلُ حَلَالًا وَ یَشْرَبُ حَلَالًا وَ یَرْکَبُ حَلَالًا وَ یَنْکِحُ حَلَالًا وَ مَنْ عَدَا ذَلِکَ کَانَ عَلَیْهِ حَرَاماً ثُمَّ قَالَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ أَ تَرَی اللَّهَ ائْتَمَنَ رَجُلًا عَلَی مَالٍ یَقُولُ لَهُ أَنْ یَشْتَرِیَ فَرَساً بِعَشَرَهًِْ آلَافِ دِرْهَمٍ وَ تُجْزِیهِ فَرَسٌ بِعِشْرِینَ دِرْهَماً وَ یَشْتَرِیَ جَارِیَهًًْ بِأَلْفٍ وَ تُجْزِیهِ جَارِیَهًٌْ بِعِشْرِینَ دِینَاراً ثُمَّ قَالَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ.
امام صادق ( آیا فکر میکنی خداوند به کسانی که نزد او کرامت دارند، روزی میدهد و روزی را از کسانی که نزد وی خوار و ذلیل هستند، باز میدارد؟ مال مال خدا است و آن را نزد انسان بهصورت ودیعه و امانت میگذارد و به آنان اجازه داده است که در خوردن و نوشیدن و پوشیدن و ازدواج و سوارشدن میانهروی کنند و بقیّه را به فقرای مؤمنان ببخشند تا به آنان سر و سامان دهند. پس هرکه این کار را انجام دهد، هرچه میخورد و مینوشد و بر آن سوار میشود و با آن ازدواج کند، حلال است و بقیّه بر او حرام است سپس فرمود: «وَ لاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ المُسْرِفِینَ آیا مردی را دیدهای که خدا مالی را نزد او به امانت گذاشته است تا با آن اسبی به قیمت دههزار درهم بخرد، درحالیکه اسبی به قیمت بیست درهم برای او کافی است؟! و کنیزکی را میخرد با هزاردینار، درحالیکه کنیزکی به قیمت بیست دینار برای وی کافی است»؟ و فرمود: وَ لاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ المُسْرِفِینَ.