آیه ۹۶ - سوره اعراف

آیه وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ وَ لكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ [96]

و اگر اهل شهرها و آبادي‌ها، ايمان مى‌آوردند و تقوا پيشه مى‌كردند، به‌يقين بركات آسمان و زمين را بر آن‌ها مى‌گشوديم؛ ولى [آن‌ها حق را] تكذيب كردند؛ ما هم آنان را به كيفر اعمالشان مجازات كرديم.

۱
(اعراف/ ۹۶)

الحسین (علیه السلام)- عَنْ أبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ: قَالَ الْحُسَیْنُ (علیه السلام) لِأَصْحَابِهِ قَبْلَ أَنْ یُقْتَلَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) قَالَ لِی یَا بُنَیَّ إِنَّکَ سَتُسَاقُ إِلَی الْعِرَاقِ وَ هِیَ أَرْضٌ قَدِ الْتَقَی بِهَا النَّبِیُّونَ وَ أَوْصِیَاءُ النَّبِیِّینَ (علیهم السلام) وَ هِیَ أَرْضٌ تُدْعَی عَمُورَا وَ إِنَّکَ تُسْتَشْهَدُ بِهَا وَ یُسْتَشْهَدُ مَعَکَ جَمَاعَهًٌْ مِنْ أَصْحَابِکَ لَا یَجِدُونَ أَلَمَ مَسِّ الْحَدِیدِ وَ تَلَا قُلْنا یا نارُ کُونِی بَرْداً وَ سَلاماً عَلی إِبْراهِیمَ یَکُونُ الْحَرْبُ بَرْداً وَ سَلَاماً عَلَیْکَ وَ عَلَیْهِمْ فَأَبْشِرُوا فَوَ اللَّهِ لَئِنْ قَتَلُونَا فَإِنَّا نَرِدُ عَلَی نَبِیِّنَا قَالَ ثُمَّ أَمْکُثُ مَا شَاءَ اللَّهُ فَأَکُونُ أَوَّلَ مَنْ یَنْشَقُّ الْأَرْضُ عَنْهُ فَأَخْرُجُ خَرْجَهًًْ یُوَافِقُ ذَلِکَ خَرْجَهًَْ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ وَ قِیَامَ قَائِمِنَا وَ حَیَاهًَْ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) ثُمَّ لَیَنْزِلَنَّ عَلَیَّ وَفْدٌ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ لَمْ یَنْزِلُوا إِلَی الْأَرْضِ قَطُّ وَ لَیَنْزِلَنَّ إِلَیَّ جَبْرَئِیلُ (علیه السلام) وَ مِیکَائِیلُ (علیه السلام) وَ إِسْرَافِیلُ (علیه السلام) وَ جُنُودٌ مِنَ الْمَلَائِکَهًِْ (علیهم السلام) وَ لَیَنْزِلَنَّ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) وَ عَلِیٌّ (علیه السلام) وَ أَنَا وَ أَخِی وَ جَمِیعُ مَنْ مَنَّ اللَّهُ عَلَیْهِ فِی حَمُولَاتٍ مِنْ حَمُولَاتِ الرَّبِّ جِمَالٍ مِنْ نُورٍ لَمْ یَرْکَبْهَا مَخْلُوقٌ ثُمَّ لَیَهُزَّنَّ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) لِوَاءَهُ وَ لَیَدْفَعُهُ إِلَی قَائِمِنَا مَعَ سَیْفِهِ ثُمَّ إِنَّا نَمْکُثُ مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ مَا شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ إِنَّ اللَّهَ یُخْرِجُ مِنْ مَسْجِدِ الْکُوفَهًِْ عَیْناً مِنْ دُهْنٍ وَ عَیْناً مِنْ مَاءٍ وَ عَیْناً مِنْ لَبَنٍ ثُمَّ إِنَّ أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) یَدْفَعُ إِلَیَّ سَیْفَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ یَبْعَثُنِی إِلَی الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ فَلَا آتِی عَلَی عَدُوٍّ لِلَّهِ إِلَّا أَهْرَقْتُ دَمَهُ وَ لَا أَدَعُ صَنَماً إِلَّا أَحْرَقْتُهُ حَتَّی أَقَعَ إِلَی الْهِنْدِ فَأَفْتَحَهَا وَ إِنَّ دَانِیَالَ (علیه السلام) وَ یُوشَعَ (علیه السلام) یَخْرُجَانِ إِلَی أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) یَقُولَانِ صَدَقَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ یَبْعَثُ مَعَهُمَا إِلَی الْبَصْرَهًِْ سَبْعِینَ رَجُلًا فَیَقْتُلُونَ مُقَاتِلِیهِمْ وَ یَبْعَثُ بَعْثاً إِلَی الرُّومِ فَیَفْتَحُ اللَّهُ لَهُمْ ثُمَّ لَأَقْتُلَنَّ کُلَّ دَابَّهًٍْ حَرَّمَ اللَّهُ لَحْمَهَا حَتَّی لَا یَکُونَ عَلَی وَجْهِ الْأَرْضِ إِلَّا الطَّیِّبُ وَ أَعْرِضُ عَلَی الْیَهُودِ وَ النَّصَارَی وَ سَائِرِ الْمِلَلِ وَ لَأُخَیِّرَنَّهُمْ بَیْنَ الْإِسْلَامِ وَ السَّیْفِ فَمَنْ أَسْلَمَ مَنَنْتُ عَلَیْهِ وَ مَنْ کَرِهَ الْإِسْلَامَ أَهْرَقَ اللَّهُ دَمَهُ وَ لَا یَبْقَی رَجُلٌ مِنْ شِیعَتِنَا إِلَّا أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَیْهِ مَلَکاً یَمْسَحُ عَنْ وَجْهِهِ التُّرَابَ وَ یُعَرِّفُهُ أَزْوَاجَهُ وَ مَنْزِلَتَهُ فِی الْجَنَّهًِْ وَ لَا یَبْقَی عَلَی وَجْهِ الْأَرْضِ أَعْمَی وَلَا مُقْعَدٌ وَ لَا مُبْتَلًی إِلَّا کَشَفَ اللَّهُ عَنْهُ بَلَاءَهُ بِنَا أَهْلَ الْبَیْتِ وَ لَیُنْزِلَنَّ الْبَرَکَهًَْ مِنَ السَّمَاءِ إِلَی الْأَرْضِ حَتَّی‌إِنَّ الشَّجَرَهًَْ لَتُقْصَفُ بِمَا یَزِیدُ اللَّهُ فِیهَا مِنَ الثَّمَرَهًِْ وَ لَتَأْکُلُنَّ ثَمَرَهًَْ الشِّتَاءِ فِی الصَّیْفِ وَ ثَمَرَهًَْ الصَّیْفِ فِی الشِّتَاءِ وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُری آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ وَ لکِنْ کَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما کانُوا یَکْسِبُونَ ثُمَّ إِنَّ اللَّهَ لَیَهَبُ لِشِیعَتِنَا کَرَامَهًًْ لَا یَخْفَی عَلَیْهِمْ شَیْءٌ فِی الْأَرْضِ وَ مَا کَانَ فِیهَا حَتَّی إِنَّ الرَّجُلَ مِنْهُمْ یُرِیدُ أَنْ یَعْلَمَ عِلْمَ أَهْلِ بَیْتِهِ فَیُخْبِرَهُمْ بِعِلْمِ مَا یَعْمَلُونَ.

امام حسین ( امام باقر (فرمود: امام حسین (قبل از اینکه کشته شود به اصحاب خود می‌فرمود: «پیغمبر خدا (به من فرمود: «ای پسر عزیزم! تو به‌زودی به‌سوی عراق رانده خواهی شد. زمین عراق همان زمینی است که پیامبران و اوصیای آنان در آن با یکدیگر ملاقات کردند. آن زمین را عمور می‌خوانند. تو در آن زمین شهید خواهی شد و گروهی هم با تو شهید می‌شوند که درد نیزه و شمشیر را احساس نمی‌کنند. سپس این آیه را تلاوت کرد: [سرانجام او را به آتش افکندند ولی ما] گفتیم: «ای آتش! بر ابراهیم سرد و سالم باش»!. (انبیاء/۶۹) جنگ برای تو و یارانت سرد و سلامت خواهد شد. سپس امام حسین (به اصحاب خود فرمود: مژده باد شما را، گرچه دشمنان ما را می‌کشند ولی ما بر پیامبر خود وارد خواهیم شد. سپس من به‌قدری که خدا بخواهد مکث خواهم نمود! بعدا اوّل کسی که زمین برایش شکافته و او خارج می‌شود من خواهم بود. من با حضرت امیر (و قیام حضرت قائم و زنده‌بودن پیامبر خدا (خارج خواهم شد. سپس افرادی از آسمان از طرف خدا نزد من می‌آیند که هرگز در زمین نازل نشده‌اند. جبرئیل، میکائیل، اسرافیل، گروهی از ملائکه بر من نازل خواهند شد؛ حضرت محمّد (و علی (و من و برادرم (و جمیع آن افرادی که خدا بر آنان منّت نهاده به‌وسیله‌ی شترانی از نور که احدی از مخلوقین بر آن‌ها سوار نشده فرود می‌آییم. پس از این جریان حضرت محمّد (پرچم خود را به اهتزاز می‌آورد و آن را با شمشیر خود به قائم ما می‌دهد. سپس ما آنچه را که خدا بخواهد مکث می‌نماییم. بعدا خدای توانا چشمه‌ای از روغن و چشمه‌ای از آب و چشمه‌ای از شیر در مسجد کوفه خارج می‌کند. پس از این جریان امیرالمؤمنین (شمشیر پیغمبر خدا (را به من می‌دهد و مرا به‌سوی مشرق و مغرب زمین می‌فرستد، من به هیچ‌یک بر نمی‌خورم مگر اینکه خون او را می‌ریزم هیچ بتی را نمی‌بینم مگر اینکه آن را می‌سوزانم، تا اینکه به هند می‌رسم و آن را فتح می‌نمایم! دانیال و یوشع خارج می‌شوند و به حضرت امیر (می‌گویند: «خدا و رسول راست گفته‌اند». سپس ایشان با تعداد هفتاد مرد به‌سوی بصره می‌روند و دشمنان خود را می‌کشند. گروهی به‌جانب روم اعزام می‌شوند و خدای توانا پیروزی را نصیب آنان می‌نماید. بعدا من هر حیوانی را که خدا گوشت آن را حرام‌کرده می‌کشم تا اینکه در روی زمین غیر از گوشت طیب و طاهر چیزی نباشد. من بر یهود و نصارا و سائر ملل اسلام شمشیر را عرضه می‌کنم و آنان را بین اسلام و شمشیر مخیّر می‌نمایم هرکسی از آنان اسلام بیاورد بر او منّت می‌گذارم و هرکسی که از اسلام بیزار باشد خدا خون او را خواهد ریخت. هیچ مردی از شیعیان ما روی زمین نیست مگر اینکه خدا ملکی می‌فرستد تا خاک را از روی او پاک نماید. زنان و مقام و منزلت او را در بهشت به وی معرفی نماید؛ در روی زمین شخص کور و زمین‌گیر و مبتلایی نخواهد بود مگر اینکه خدا به‌وسیله‌ی ما اهل بیت بلا را از او برطرف می‌کند. به قدری برکت از آسمان به زمین نازل می‌شود که شاخه‌ی درخت از زیادی میوه می‌شکند! میوه‌ی زمستانی در تابستان و میوه‌ی تابستانی در زمستان خورده می‌شود. همین است معنای کلام خداوند سبحان که می‌فرماید: وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُری آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ وَ لکِنْ کَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما کانُوا یَکْسِبُونَ سپس خدای رؤف کرامتی به شیعیان ما عطا می‌کند که چیزی در زمین بر آنان پنهان نخواهد بود. حتّی اینکه مردی از ایشان تصمیم می‌گیرد که علم اهل بیت خود را بداند آنان را از آنچه را می‌دانند آگاه می‌نماید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۱۴
بحار الأنوار، ج۴۵، ص۸۰/ بحار الأنوار، ج۵۳، ص۶۱/ الخرایج و الجرایح، ج۲، ص۸۴۸/ نور الثقلین
۲
(اعراف/ ۹۶)

الزهرا (سلام الله علیها)- قَالَ سُوَیْدِ‌بْنِ‌غَفَلَهًَْ: ... قَالَت فَاطِمَهًُْ (سلام الله علیها): وَ مَا الَّذِی نَقَمُوا مِنْ أَبِی‌الْحَسَنِ (علیه السلام) نَقَمُوا مِنْهُ وَ اللَّهِ نَکِیرَ سَیْفِهِ وَ قِلَّهًَْ مُبَالَاتِهِ بِحَتْفِهِ وَ شِدَّهًَْ وَطْأَتِهِ وَ نَکَالَ وَقْعَتِهِ وَ تَنَمُّرَهُ فِی ذَاتِ اللَّهِ وَ تَاللَّهِ لَوْ مَالُوا عَنِ الْمَحَجَّهًِْ اللَّائِحَهًِْ وَ زَالُوا عَنْ قَبُولِ الْحُجَّهًِْ الْوَاضِحَهًِْ لَرَدَّهُمْ إِلَیْهَا وَ حَمَلَهُمْ عَلَیْهَا وَ لَسَارَ بِهِمْ سَیْراً سُجُحاً لَا یَکْلُمُ خِشَاشُهُ وَ لَا یَکِلُّ سَائِرُهُ وَ لَا یُمَلُّ رَاکِبُهُ وَ لَأَوْرَدَهُمْ مَنْهَلًا نَمِیراً صَافِیاً رَوِیّاً تَطْفَحُ ضَفَّتَاهُ وَ لَا یَتَرَنَّقُ جَانِبَاهُ وَ لَأَصْدَرَهُمْ بِطَاناً وَ نَصَحَ لَهُمْ سِرّاً وَ إِعْلَاناً وَ لَمْ یَکُنْ یُحَلَّی مِنَ الْغِنَی بِطَائِلٍ وَ لَا یَحْظَی مِنَ الدُّنْیَا بِنَائِلٍ غَیْرَ رَیِّ النَّاهِلِ وَ شُبْعَهًِْ الْکَلِّ وَ لَبَانَ لَهُمُ الزَّاهِدُ مِنَ الرَّاغِبِ وَ الصَّادِقُ مِنَ الْکَاذِبِ وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُری آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ وَ لکِنْ کَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما کانُوا یَکْسِبُونَ. وَ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْ هؤُلاءِ سَیُصِیبُهُمْ سَیِّئاتُ ما کَسَبُوا وَ ما هُمْ بِمُعْجِزِین.

حضرت زهراء ( سویدبن‌غفلهًْ گوید: ... حضرت فاطمه (فرمود: چه چیزی سبب گردید تا از علی (عیبجویی کنند؟ عیب او گفتند؛ زیرا شمشیرش، خویش و بیگانه، شجاع و ترسو نمی‌شناخت. دریافتند که او به مرگ توجّهی ندارد. دیدند که او چگونه بر آن‌ها می‌تازد و آنان را به وادی فنا می‌افکند. و برخی را برای عقوبت و سرمشق دیگران باقی می‌گذارد. به کتاب خدا مسلّط و دانا، و خشم او در راه خشنودی خداوند بود. به خداوند سوگند! اگر از طریق آشکار و نمایان حق منحرف شده از قبول دلایل و حجّت‌های روشن و مبیّن، امتناع می‌نمودند، آنان را به راه مستقیم، هادی و رهنمون می‌شد و از انحراف و اعوجاج آنان جلوگیری می‌نمود. به خداوند سوگند، اگر مردانتان در خارج‌نشدن زمام امور، از دستان علی (پای می‌فشردند و تدبیر کار را آنچنان که پیامبر به او سپرده بود، تحویل او می‌دادند؛ علی (آن را به سهولت راه می‌برد و این شتر را به سلامت به مقصد می‌رساند، آن‌گونه که حرکت این شتر رنج‌آور نمی‌شد. علی (آنان را به آبشخوری صاف و مملو و وسیع هدایت می‌کرد که آب از اطرافش سرازیر می‌شد و هرگز رنگ کدورت به خود نمی‌گرفت. او آنان را از این آبشخور سیراب به در می‌آورد. علی (خیرونیکی را در نهان‌وآشکار برای آنان خوش می‌دارد. او اگر بر مسند می‌نشست هرگز بهره‌ای فراوان از بیت‌المال را به خود اختصاص نمی‌داد و از فزونی و ثروت دنیا جز به مقدار نیاز برداشت نمی‌کرد، به مقدار آبی که تشنگی را فرو نشاند و خوراکی که گرسنگی را برطرف نماید. [در آن‌هنگام] مرد پارسا، از تشنه حطام دنیا باز شناخته می‌شد و راستگو از دروغگو متمایز می‌گشت، لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُری آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ وَ لکِنْ کَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما کانُوا یَکْسِبُونَ. و الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْ هؤُلاءِ سَیُصِیبُهُمْ سَیِّئاتُ ما کَسَبُوا وَ ما هُمْ بِمُعْجِزِین (زمر/۵۱)

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۱۸
بحار الأنوار، ج۴۳، ص۱۵۹
بیشتر