آیه أَ فَأَمِنُوا مَكْرَ اللهِ فَلا يَأْمَنُ مَكْرَ اللهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ [99]
آيا آن‌ها خود را از عذاب ناگهانى خدا در امان مى‌دانند؟! در‌حالى‌كه جز زيانكاران، خود را از مجازات خدا ايمن نمى‌دانند.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ مُوسَی‌بْنِ‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ: دَخَلَ عَمْرُوبْنُ‌عُبَیْدٍ عَلَی أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) ... فَقَالَ أُحِبُّ أَنْ أَعْرِفَ الْکَبَائِرَ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فَقَالَ نَعَمْ یَا عَمْرُو أَکْبَرُ الْکَبَائِرِ الْإِشْرَاکُ بِاللَّهِ یَقُولُ اللَّهُ وَ مَنْ یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَیْهِ الْجَنَّهًَْ وَ بَعْدَهُ الْإِیَاسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ إِنَّهُ لا یَیْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْکافِرُونَ ثُمَّ الْأَمْنُ لِمَکْرِ اللَّهِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ فَلا یَأْمَنُ مَکْرَ اللهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ.
امام صادق ( امام کاظم (فرمود: عمروبن‌عبید بر پدرم حضرت صادق (وارد شد چون بر آن حضرت سلام کرد و نشست این آیه را خواند: همان کسانی که از گناهان بزرگ و اعمال زشت اجتناب می‌ورزند. (شوری/۳۷) بعد ساکت شد. حضرت فرمود: «چرا ساکت شدی»؟ عرض کرد: «دوست دارم گناهان کبیره را از کتاب خدای عزّوجلّ بشناسم». حضرت فرمود: «بلی ای عمرو بزرگترین گناهان شرک به خدای عزّوجلّ است؛ و هرکس شرک به خدا آورد مسلّم بهشت بر او حرامست. (مائده/۷۲) و بعد از شرک بزرگترین گناهان ناامیدی از رحمت خداست؛ چنانکه خدای متعال می‌فرماید: و از رحمت خدا ناامید مشوید همانا جز کافران کسی از رحمت خدا ناامید نمی‌شود. (یوسف/۸۷) بعد از آن ایمن‌بودن از نیرنگ خداست چنانکه می‌فرماید: فَلا یَأْمَنُ مَکْرَ اللهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ.
الصّادق (علیه السلام)- دَخَلَ عَمْرُوبْنُ‌عُبَیْدٍ عَلَی الصَّادِق (علیه السلام) وَ قَرَأَ إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ وَ قَالَ أُحِبُّ أَنْ أَعْرِفَ الْکَبَائِرَ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ فَقَالَ نَعَمْ یَا عَمْرُو ثُمَّ فَصَّلَهُ بِأَنَّ الْکَبَائِرَ الشِّرْکُ بِاللَّهِ إِنَّ اللهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ و ... وَ الْجُرْأَهًُْ عَلَی اللَّهِ أَ فَأَمِنُوا مَکْرَ اللهِ.
امام صادق ( عمروبن‌عبید خدمت امام صادق (رسید و این آیه را خواند: اگر از گناهان بزرگی که از آن نهی می‌شوید پرهیز کنید. (نساء/۳۱) گفت: «آقا مایلم گناهان کبیره را از روی قرآن بشناسم». امام (شروع به تفصیل نموده فرمود: «شرک به خدا به دلیل آیه: خداوند [هرگز] شرک را نمی‌بخشد!. (نساء/۴۸) ... جرأت پیداکردن بر خدا به دلیل این آیه: أَ فَأَمِنُوا مَکْرَ اللهِ».
الجواد (علیه السلام)- تَأْخِیرُ التَّوْبَهًِْ اغْتِرَارٌ وَ طُولُ التَّسْوِیفِ حَیْرَهًٌْ وَ الِاعْتِلَالُ عَلَی اللَّهِ هَلَکَهًٌْ وَ الْإِصْرَارُ عَلَی الذَّنْبِ أَمْنٌ لِمَکْرِ اللَّهِ وَ لا یَأْمَنُ مَکْرَ اللهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ.
امام جواد ( تأخیر در توبه، خود را فریب دادن است و امروز و فردا کردن زیاد، باعث سرگردانی است و پیامد عذرتراشی برای خدا، هلاکت است و پافشاری بر گناه در اثر آسوده خاطر بودن از مکر خداست؛ فَلا یَأْمَنُ مَکْرَ اللهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخاسِرُون.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- لَا تَأْمَنَنَّ عَلَی خَیْرِ هَذِهِ الْأُمَّهًِْ عَذَابَ اللَّهِ لِقَوْلِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَی فَلا یَأْمَنُ مَکْرَ اللهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ وَ لَا تَیْأَسْ لِشَرِّ هَذِهِ الْأُمَّهًِْ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ لِقَوْلِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَی إِنَّهُ لا یَیْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْکافِرُون.
امام علی ( بر نیکان این امّت هم از عذاب خدا احساس امان نکنید که خداوند سبحان فرموده است: فَلا یَأْمَنُ مَکْرَ اللهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخاسِرُون و برای بدان این امّت هم از بخشش و رحمت خداوند، نومید نباشید که خداوند سبحان فرموده است: همانا جز کافران کسی از رحمت خدا ناامید نمی‌شود. (یوسف/۸۷).
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ صَفْوَانِ الجَمّالِ قَالَ: صَلَّیْتُ خَلْفَ أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) فَأَطْرَقَ ثُمَّ قَالَ اللَّهُمَّ لَا تُؤْمِنِّی مَکْرَکَ ثُمَّ جَهَمَ فَقَالَ فَلا یَأْمَنُ مَکْرَ اللهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ.
امام صادق ( صفوان‌جمال گوید: پشت‌سر امام صادق (نماز گزاردم، ایشان به زمین چشم دوخت و سپس فرمود: «خدایا، مرا از مکر خودت در امان نگذار». سپس با صدای آشکار فرمود: درحالی‌که جز زیانکاران، خود را از مجازات خدا ایمن نمی‌دانند.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ صَفْوَانِ الجَمّالِ قَالَ: شَهِدْتُ أَبَاعَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) وَ اسْتَقْبَلَ الْقِبْلَهًَْ قَبْلَ التَّکْبِیرِ وَ قَالَ اللَّهُمَّ لَا تُؤْیِسْنِی مِنْ رَوْحِکَ وَ لَا تُقَنِّطْنِی مِنْ رَحْمَتِکَ وَ لَا تُؤْمِنِّی مَکْرَکَ فَإِنَّهُ لَا یَأْمَنُ مَکْرَ اللهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ.
امام صادق ( صفوان‌جمال گوید: من حضور امام صادق (بودم که پیش از تکبیرهًْ الاحرام رو به قبله ایستاد و گفت: «بار خدایا مرا از رحمت و نوازشِ خود محروم نساز و از مهر خود نومید نکن و از مکر و مجازاتِ خود ایمن ندار؛ درحالی‌که جز زیانکاران، خود را از مجازات خدا ایمن نمی‌دانند».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- الْفَقِیهُ کُلُّ الْفَقِیهِ مَنْ لَمْ یُقَنِّطِ النَّاسَ مِنْ رَحْمَهًِْ اللَّهِ وَ لَمْ یُؤْیِسْهُمْ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ وَ لَمْ یُؤْمِنْهُمْ مِنْ مَکْرِ اللَّهِ.
امام علی ( فقیه کامل کسی است که مردم را از آمرزش خدا مأیوس نسازد، و از مهربانی او ناامیدشان نکند و از عذاب ناگهانی وی، آن‌ها را ایمن ندارد.
الباقر (علیه السلام)- وَ قَوْلُهُ أَ فَأَمِنُوا مَکْرَ اللهِ قَالَ: الْمَکْرُ مِنَ اللَّهِ الْعَذَابُ.
امام باقر ( أَفَأَمِنُواْ مَکْرَ الله، مکر از جانب خدا، عذاب و شکنجه است.
الکاظم (علیه السلام)- یَعْنِی یُجَازِیهِمْ بِمَکْرِهِمْ لَهُ.
امام کاظم ( یعنی به‌واسطه‌ی نیرنگشان به‌خدا مجازات می‌شوند.