آیه إِنَّ الَّذينَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ تَذَكَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ [201]
پرهيزگاران هنگامى‌كه گرفتار وسوسه‌هاى شيطان شوند، به ياد [خدا و پاداش و كيفر او] مى‌‌‌‌‌افتند؛ و [در پرتو ياد او، راه حق را مى‌بينند و] در اين هنگام بينا مى‌‌شوند.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أبِی‌بَصِیرٍ عَنْ أبِی‌عَبْدِاللهِ (علیه السلام) قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ قَالَ هُوَ الْعَبْدُ یَهُمُّ بِالذَّنْبِ ثُمَّ یَتَذَکَّرُ فَیُمْسِکُ فَذَلِکَ قَوْلُهُ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ.
امام صادق ( ابوبصیر گوید: از امام صادق (درباره‌ی کلام خدای عزّوجلّ: إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ پرسیدم. فرمود: «او بنده‌ای است که آهنگ گناه می‌کند؛ سپس از طرف خدا یاد آور می‌شود و خودداری می‌کند، پس این است که گفتارش [که می‌فرماید]: تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ».
الصّادق (علیه السلام)- هُوَ الذَّنْبُ یَهُمُّ بِهِ الْعَبْدُ فَیَتَذَکَّرُ فَیَدَعُهُ.
امام صادق ( آن گناه است که هرگاه متذکّر آن شود آن را ترک می‌گوید.
الصّادق (علیه السلام)- یَهُمُ بِالذَّنْبِ ثُمَ یَتَذَکَّرُ فَیَمْتَنِع.
امام صادق ( منظور بنده‌ای است که اهتمام به گناه می‌کند و سپس متذکّر می‌شود و دست از گناه می‌کشد.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَلِیِّ‌بْنِ‌أبِی‌حَمْزَهًَْ عَنْ أبِی‌عَبْدِاللهِ (علیه السلام) قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا مَا ذَلِکَ الطَّائِفُ قَالَ هُوَ السَّیِّئُ یَهُمُّ الْعَبْدُ بِهِ ثُمَّ یَذْکُرُ اللَّهَ فَیُبْصِرُ وَ یُقْصِرُ.
امام صادق ( علی‌بن‌حمزه گوید: از امام صادق (سؤال کردم: «منظور از طائف در این آیه: إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا چیست»؟ فرمود: «آن کار زشتی است که بنده‌ای می‌خواهد انجام دهد، ولی قبل از عمل متذکّر می‌گردد و بصیرت پیدا می‌کند و دست از آن باز می‌دارد».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أبِی‌بَصِیرٍ عَنْ أبِی‌عَبْدِاللهِ (علیه السلام) قَالَ: مِنْ أَشَدِّ مَا عَمِلَ الْعِبَادُ إِنْصَافُ الْمَرْءِ مِنْ نَفْسِهِ وَ مُوَاسَاهًُْ الْمَرْءِ أَخَاهُ وَ ذِکْرُ اللَّهِ عَلَی کُلِّ حَالٍ قَالَ قُلْتُ أَصْلَحَکَ اللَّهُ وَ مَا وَجْهُ ذِکْرِ اللَّهِ عَلَی کُلِّ حَالٍ قَالَ یَذْکُرُ اللَّهَ عِنْدَ الْمَعْصِیَهًِْ یَهُمُّ بِهَا فَیَحُولُ ذِکْرُ اللَّهِ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ تِلْکَ الْمَعْصِیَهًِْ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ.
امام صادق ( ابوبصیر گوید: امام صادق (فرمود: «از دشوارترین مواردی که بندگان باید عمل کنند: انصاف‌داشتن شخص، و همدردی مرد با برادر [مؤمن] خود، و درهمه‌حال به یاد خدا بودن است». عرض کردم: «خدا تو را خیر بدهد؛ واقعیّت ذکر خدا در هرحال چیست»؟ فرمود: «هنگام ارتکاب معصیت به یاد خدا می‌افتد و اگر نزدیک است به آن آلوده شود، ذکر خدا میان او و معصیت حائل می‌گردد، و این است کلام خداوند متعال: إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُون».
الباقر (علیه السلام)- إِنَّ الْمُؤْمِنَ مَعْنِیٌّ بِمُجَاهَدَهًِْ نَفْسِهِ لِیَغْلِبَهَا عَلَی هَوَاهَا فَمَرَّهًًْ یُقِیمُ أَوَدَهَا وَ یُخَالِفُ هَوَاهَا فِی مَحَبَّهًِْ اللَّهِ وَ مَرَّهًًْ تَصْرَعُهُ نَفْسُهُ فَیَتَّبِعُ هَوَاهَا فَیَنْعَشُهُ اللَّهُ فَیَنْتَعِشُ وَ یُقِیلُ اللَّهُ عَثْرَتَهُ فَیَتَذَکَّرُ وَ یَفْزَعُ إِلَی التَّوْبَهًِْ وَ الْمَخَافَهًِْ فَیَزْدَادُ بَصِیرَهًًْ وَ مَعْرِفَهًًْ لِمَا زِیدَ فِیهِ مِنَ الْخَوْفِ وَ ذَلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ یَقُولُ إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُون.
امام باقر ( از مؤمن خواسته‌اند که با نفس خود به مبارزه برخیزد. تا بر او پیروز شود گاهی دراثر مبارزه انحراف نفس را جلوگیری می‌کند و مخالفت با هوای نفس خود در راه خدا می‌کند. و گاهی نفسش او را بر زمین می‌زند و پیرو هوای نفس می‌شود. خداوند دستش را می‌گیرد و بلندش می‌کند و او از جای برمی‌خیزد. از خطایش خدا می‌گذرد و او نیز متذکّر می‌شود و رو به توبه و بیم و ترس می‌آورد. که این مطلب موجب افزایش بصیرت و بینش او می‌گردد چون ترسش افزون شده است. زیرا خداوند می‌فرماید: إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُون.
علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِنَ الشَّیْطَانِ تَذَکَّرُوا فَإِذَا هُمْ مُبْصِرُونَ قَالَ: وَ إِذَا ذَکَّرَهُمُ الشَّیْطَانُ الْمَعَاصِیَ وَ حَمَلَهُمْ عَلَیْهَا یَذْکُرُونَ اللَّهَ فَإِذَا هُمْ مُبْصِرُونَ.
علیّ‌بن‌ابراهیم ( إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُون؛ یعنی هنگامی‌که شیطان آن‌ها را به یاد گناه می‌اندازد و به آن وادار می‌کند، یاد خدا کنند و نامش را ببرند و بینا گردند.
السّجّاد (علیه السلام)- فَاحْذَرُوا أَیُّهَا النَّاسُ مِنَ الذُّنُوبِ وَ الْمَعَاصِی مَا قَدْ نَهَاکُمُ اللَّهُ عَنْهَا وَ حَذَّرَکُمُوهَا فِی کِتَابِهِ الصَّادِقِ وَ الْبَیَانِ النَّاطِقِ وَ لَا تَأْمَنُوا مَکْرَ اللَّهِ وَ تَحْذِیرَهُ وَ تَهْدِیدَهُ عِنْدَ مَا یَدْعُوکُمُ الشَّیْطَانُ اللَّعِینُ إِلَیْهِ مِنْ عَاجِلِ الشَّهَوَاتِ وَ اللَّذَّاتِ فِی هَذِهِ الدُّنْیَا فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ وَ أَشْعِرُوا قُلُوبَکُمْ خَوْفَ اللَّهِ وَ تَذَکَّرُوا مَا قَدْ وَعَدَکُمُ اللَّهُ فِی مَرْجِعُکُمْ إِلَیْهِ مِنْ حُسْنِ ثَوَابِهِ کَمَا قَدْ خَوَّفَکُمْ مِنْ شَدِیدِ الْعِقَابِ فَإِنَّهُ مَنْ خَافَ شَیْئاً حَذِرَهُ وَ مَنْ حَذِرَ شَیْئاً تَرَکَهُ.
امام سجّاد ( پس ای مردم! از گناهانی که خدا منعتان کرده، و در کتاب صادق و بیان ناطقش بر حذرتان داشته بپرهیزید، و آنجا که شیطان لعنتی شما را به شهوات نقد و کامرانی‌های این دنیا دعوت کند از مکر و عذاب خدا ایمن نباشید، خداوند فرموده است: إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُون. ترس خدا را در دل جای دهید، پاداش‌های نیکی را که خدا برای هنگام بازگشت به او نوید داده، و عذاب‌های سختی را که از آن‌ها بیمتان داده، به یاد آرید. هرکه از چیزی ترسد از آن بپرهیزد، هرکه از چیزی آن را وانهد.