آیه ۷۸ - سوره اعراف

آیه فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا في دارِهِمْ جاثِمينَ [78]

سرانجام زمين‌لرزه آن‌ها را فرا گرفت؛ و صبحگاهان، در خانه‌هايشان به رو افتاده و مرده بودند.

۱
(اعراف/ ۷۸)

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- کَانَ فِی‌قَوْم ثَمُودَ تِسْعَهًٌْ مِنْ رُؤَسَائِهِمْ کَمَا ذَکَرَ اللَّهُ فِی سُورَهًِْ النَّمْلِ وَ کانَ فِی الْمَدِینَهًِْ تِسْعَهًُْ رَهْطٍ یُفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ وَ لا یُصْلِحُونَ فَعَقَرُوا النَّاقَهًَْ وَ رَمَوْهَا حَتَّی قَتَلُوهَا وَ قَتَلُوا الْفَصِیلَ فَلَمَّا عَقَرُوا النَّاقَهًَْ قَالُوا لِصَالِحٍ (علیه السلام) ائْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ کُنْتَ مِنَ الصَّادِقِینَ قَالَ صَالِحٌ (علیه السلام) تَمَتَّعُوا فِی دارِکُمْ ثَلاثَةَ أَیَّامٍ ذلِکَ وَعْدٌ غَیْرُ مَکْذُوبٍ ثُمَّ قَالَ لَهُمْ وَ عَلَامَهًُْ هَلَاکِکُمْ أَنَّهُ تَبْیَضُّ وُجُوهُکُمْ غَداً وَ تَحْمَرُّ بَعْدَ غَدٍ وَ تَسْوَدُّ یَوْمَ الثَّالِثِ فَلَمَّا کَانَ مِنَ الْغَدِ نَظَرُوا إِلَی وُجُوهِهِمْ قَدِ ابْیَضَّتْ مِثْلَ الْقُطْنِ فَلَمَّا کَانَ یَوْمُ الثَّانِی احْمَرَّتْ مِثْلَ الدَّمِ فَلَمَّا کَانَ یَوْمُ الثَّالِثِ اسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ فَبَعَثَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ صَیْحَهًًْ وَ زَلْزَلَهًًْ فَهَلَکُوا وَ هُوَ قَوْلُهُ تَعَالَی فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِی دارِهِمْ جاثِمِینَ فَمَا تَخَلَّصَ مِنْهُمْ غَیْرُ صَالِحٍ وَ قَوْمٌ مُسْتَضْعَفِینَ مُؤْمِنِینَ.

علیّ‌بن‌ابراهیم ( در میان آنان نه نفر از رؤسایشان بودند همان‌طورکه خداوند می‌فرماید: و در آن شهر، نه گروهک بودند که در زمین فساد می‌کردند و اصلاح نمی‌کردند. (نمل/۴۸) پس ماده شتر را پی کردند و او را راندند تا او و بچّه [شتر] را کشتند، وقتی شتر را پی کردند، به صالح (گفتند: «اگر راست می‌گویی، آنچه را به ما وعده می‌دهی برای ما بیاور» صالح گفت: [مهلت شما تمام شد!] سه روز در خانه‌هایتان بهره‌مند گردید؛ [و بعد از آن، عذاب الهی فرا خواهد رسید؛] این وعده‌ای است که دروغ نخواهد بود! (هود/۶۵) سپس به آنان گفت: «و نشانه‌ی هلاکتان آن است که فردا چهره‌هایتان سفید می‌شود، و پس فردا قرمز می‌شود و روز سوّم سیاه می‌شود». وقتی فردا شد به چهره‌های خود نگاه کردند که مانند پنبه سفید شده بود، وقتی روز دوّم شد، مثل خون، قرمز شد و وقتی روز سوّم بود، چهره‌هایشان سیاه شد، خداوند بر آنان فریادی و زمین‌لرزه‌ای فرستاد و هلاک شدند. و این همان سخن خداست که می‌فرماید: فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِی دارِهِمْ جاثِمِینَ و از میان آنان تنها صالح (و گروهی مستضعف مؤمن رهایی یافتند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۰۶
بحار الأنوار، ج۱۱، ص۳۸۳
۲
(اعراف/ ۷۸)

السّجّاد (علیه السلام)- إِنَّ أَوَّلَ مَنْ عَمِلَ الْمِکْیَالَ وَ الْمِیزَانَ شُعَیْبٌ النَّبِیُّ (علیه السلام) عَمِلَهُ بِیَدِهِ فَکَانُوا یَکِیلُونَ وَ یُوفُونَ ثُمَّ إِنَّهُمْ بَعْدُ طَفَّفُوا فِی الْمِکْیَالِ وَ بَخِسُوا فِی الْمِیزَانِ فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَعُذِّبُوا بِهَا فَأَصْبَحُوا فِی دارِهِمْ جاثِمِینَ.

امام سجّاد ( نخستین کسی که پیمانه و ترازو ساخت شعیب پیامبر بود. او آن را با دست خود ساخت و آنان پیمانه می‌کردند و کامل می‌دادند. سپس از پیمانه و ترازو کاستند و کم‌فروشی کردند. سرانجام زمین‌لرزه آن‌ها را فرا گرفت؛ و به‌وسیله‌ی آن عذاب شدند و صبحگاهان، در خانه‌هایشان به رو افتاده و مرده بودند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۰۶
قصص الأنبیاء للراوندی، ص۱۴۲
۳
(اعراف/ ۷۸)

الصّادق (علیه السلام)- فَلَمَّا کَانَ نِصْفُ اللَّیْلِ أَتَاهُمْ جَبْرَئِیلُ (علیه السلام) فَصَرَخَ بِهِمْ صَرْخَهًًْ خَرَقَتْ تِلْکَ الصَّرْخَهًُْ أَسْمَاعَهُمْ وَ فَلَقَتْ قُلُوبَهُمْ وَ صَدَعَتْ أَکْبَادَهُمْ وَ قَدْ کَانُوا فِی تِلْکَ الثَّلَاثَهًِْ الْأَیَّامِ قَدْ تَحَنَّطُوا وَ تَکَفَّنُوا وَ عَلِمُوا أَنَّ الْعَذَابَ نَازِلٌ بِهِمْ فَمَاتُوا أَجْمَعُونَ فِی طَرْفَهًِْ عَیْنٍ صَغِیرُهُمْ وَ کَبِیرُهُمْ فَلَمْ یَبْقَ لَهُمْ نَاعِقَهًٌْ وَ لَا رَاغِیَهًٌْ وَ لَا شَیْءٌ إِلَّا أَهْلَکَهُ اللَّهُ فَأَصْبَحُوا فِی دِیَارِهِمْ وَ مَضَاجِعِهِمْ مَوْتَی أَجْمَعِینَ ثُمَّ أَرْسَلَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مَعَ الصَّیْحَهًِْ النَّارَ مِنَ السَّمَاءِ فَأَحْرَقَتْهُمْ أَجْمَعِینَ وَ کَانَتْ هَذِهِ قِصَّتَهُمْ.

امام صادق ( وقتی نیمه شب شد، جبرئیل (نزد آنان آمد و بر سرشان فریادی زد که گوش‌هایشان را پاره کرد و قلب‌هایشان را شکافت و جگرهایشان را به دو پاره کرد. و آنان در این سه روز، حنوط کردند و کفن پوشیدند و دانستند که عذاب بر آنها نازل خواهد شد، پس همه آنان از کوچک و بزرگ در چشم به همزدنی مردند به گونه‌ای که نه شتری برایشان ماند و نه گوسفندی و نه چیزی جز اینکه خداوند آن را هلاک کرد. پس در خانه‌ها و خوابگاه‌هایشان همگی مردند. سپس خداوند همراه با فریاد، از آسمان بر آنان آتش نازل کرد پس (آتش) همه آنان را سوزاند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۰۶
بحار الأنوار، ج۸، ص۱۸۹/ نور الثقلین
بیشتر