آیه ۱۷۱ - سوره اعراف

آیه وَ إِذْ نَتَقْنَا الْجَبَلَ فَوْقَهُمْ كَأَنَّهُ ظُلَّةٌ وَ ظَنُّوا أَنَّهُ واقِعٌ بِهِمْ خُذُوا ما آتَيْناكُمْ بِقُوَّةٍ وَ اذْكُرُوا ما فيهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ [171]

و [نيز به خاطر بياور] هنگامى‌كه كوه را همچون سايبانى بر فراز آن‌ها بلند كرديم، آنچنان‌كه گمان كردند برآنان فرود مى‌آيد؛ [و گفتيم]: آنچه را به شما داده‌ايم، با قوّت و جدّيت بگيريد! و آنچه در آن است، به ياد داشته باشيد، [و عمل كنيد]، تا پرهيزگار شويد.

و [نیز به خاطر بیاور] هنگامی‌که کوه را همچون سایبانی بر فراز آن‌ها بلند کردیم، آنچنان‌که گمان کردند برآنان فرود می‌آید

۱ -۱
(اعراف/ ۱۷۱)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ أبِی‌بَصِیرٍ قَالَ: قَالَ {طَاوُسُ الْیَمَانِیِّ} لِأَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) أَخْبِرْنِی عَنْ طَیْرٍ طَارَ مَرَّهًًْ وَ لَمْ یَطِرْ قَبْلَهَا وَ لَا بَعْدَهَا ذَکَرَهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ فِی الْقُرْآنِ مَا هُوَ فَقَالَ طُورُ سَیْنَاءَ أَطَارَهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ عَلَی بَنِی إِسْرَائِیلَ حِینَ‌أَظَلَّهُمْ بِجَنَاحٍ مِنْهُ فِیهِ أَلْوَانُ الْعَذَابِ حَتَّی قُبِلَ التَّوْرَاهًُْ وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ وَ إِذْ نَتَقْنَا الْجَبَلَ فَوْقَهُمْ کَأَنَّهُ ظُلَّةٌ وَ ظَنُّوا أَنَّهُ واقِعٌ بِهِمْ الْآیَهًْ.

امام باقر ( ابوبصیر گوید: طاوس یمانی نقل می‌کند: به امام باقر (عرض کردم: «به من بگو کدام پرنده بود که یک‌بار به پرواز درآمد و قبل یا بعد از آن به پرواز در نیامده بود و خدا آن را در قرآن ذکر کرده است»؟ فرمود: «طور سینا، خدای عزّوجلّ آن را برای بنی‌اسرائیل پرواز داد و آنان را زیر بال و در سایه‌ی خود گرفت و در آن انواع عذاب بود تا اینکه تورات را پذیرفتند و این همان کلام خدای عزّوجلّ است: وَ إِذ نَتَقْنَا الجَبَلَ فَوْقَهُمْ کَأَنَّهُ ظُلَّةٌ وَ ظَنُّواْ أَنَّهُ وَاقِعٌ بِهِمْ...».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۸۶
بحار الأنوار، ج۴۶، ص۳۵۱/ الاحتجاج، ج۲، ص۳۲۸/ بحار الأنوار، ج۱۳، ص۲۱۳/ البرهان/ قصص الأنبیاء للجزایری، ص۲۷۰/ نور الثقلین
۱ -۲
(اعراف/ ۱۷۱)

الصّادق (علیه السلام)- لَمَّا أَنْزَلَ اللَّهُ التَّوْرَاهًَْ عَلَی بَنِی إِسْرَائِیلَ لَمْ یَقْبَلُوهُ فَرَفَعَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ جَبَلَ طُورِ سَیْنَاءَ فَقَالَ لَهُمْ مُوسَی (علیه السلام)إِنْ لَمْ تَقْبَلُوا وَقَعَ عَلَیْکُمُ الْجَبَلُ فَقَبِلُوهُ وَ طَأْطَئُوا رُءُوسَهُمْ.

امام صادق ( هنگامی‌که خدا تورات را بر بنی‌اسرائیل نازل کرد، آن را نپذیرفتند. پس خدا کوه طور سینا را بالای سرشان برد. موسی (به آنان گفت: «اگر آن را نپذیرید، کوه بر شما می‌افتد». پس آن را پذیرفتند و سرهایشان را پایین آوردند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۸۶
بحار الأنوار، ج۱۳، ص۲۴۴/ القمی، ج۱، ص۲۴۶/ نور الثقلین/ البرهان
۱ -۳
(اعراف/ ۱۷۱)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- سَجَدَتِ الْیَهُودُ عَلَی حَرْفِ وُجُوهِهِمْ لِقَوْلِهِ وَ إِذْ نَتَقْنَا الْجَبَلَ فَوْقَهُمْ کَأَنَّهُ ظُلَّةٌ فَسَجَدُوا وَ جَعَلُوا یَنْظُرُونَ إِلَی الْجَبَلِ فَوْقَهُمْ بِحَرْفِ وُجُوهِهِمْ مَخَافَهًَْ أَنْ یَقَعَ عَلَیْهِمْ فَاتَّخَذُوهَا سُنَّهًًْ.

ابن‌عبّاس ( یهود با یک طرف صورت‌های خویش سجده نمودند [و این امر از سخن خداوند فهمیده می‌شود که فرمود]: وَ إِذْ نَتَقْنَا الجَبَلَ فَوْقَهُمْ کَأَنَّهُ ظُلَّةٌ؛ و آنان درحالی‌که با یک طرف صورت به سجده رفته بودند، به کوهی که بالای سرشان بود نگاه می‌کردند و این امر به‌جهت ترس از آن بود که کوه بر آنان فرود نیاید، [و این نوع سجده را] به‌عنوان سنّتی [در دین خویش] برگرفتند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۸۶
فقه القرآن، ج۱، ص۱۴۶
۱ -۴
(اعراف/ ۱۷۱)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- أَمَرَ اللَّهُ جَبَلًا مِنْ جِبَالِ فِلِسْطِینَ فَانْقَلَعَ مِنْ أَصْلِهِ حَتَّی قَامَ عَلَی رُءُوسِهِمْ مِثْلُ الظُّلَّهًِْ فَذَلِکَ قَوْلُهُ سُبْحَانَهُ وَ إِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَکُمْ وَ رَفَعْنَا فَوْقَکُمُ الطُّورَ الْآیَهًَْ وَ قَوْلُهُ وَ إِذْ نَتَقْنَا الْجَبَلَ فَوْقَهُمْ کَأَنَّهُ ظُلَّةٌ.

ابن‌عبّاس ( خداوند به کوهی از کوه‌های فلسطین امر نمود و کوه از ریشه کنده شد و بر بالای سر آنان همچون سایه قرار گرفت، و این همان تفسیر سخن خداوند سبحان است که فرمود: و [به یاد آورید] زمانی را که از شما پیمان گرفتیم و کوه طور را بالای سر شما قرار دادیم ... (بقره/۶۳) و وَ إِذْ نَتَقْنَا الجَبَلَ فَوْقَهُمْ کَأَنَّهُ ظُلَّةٌ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۸۸
بحار الأنوار، ج۱۳، ص۲۴۸
۱ -۵
(اعراف/ ۱۷۱)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- رَفَعَ اللَّهُ تَعَالَی فَوْقَ رُءُوسِهِمُ الطُّورَ وَ بَعَثَ نَاراً مِنْ قِبَلِ وُجُوهِهِمْ وَ أَتَاهُمُ الْبَحْرُ الْمِلْحُ مِنْ خَلْفِهِمْ وَ قِیلَ لَهُمْ: خُذُوا مَا آتَیْناکُمْ بِقُوَّةٍ وَ اسْمَعُوا فَإِنْ قَبِلْتُمُوهُ وَ فَعَلْتُمْ مَا أُمِرْتُمْ بِهِ وَ إِلَّا رَضَخْتُکُمْ بِهَذَا الْجَبَلِ وَ غَرَّقْتُکُمْ فِی هَذَا الْبَحْرِ وَ أَحْرَقْتُکُمْ بِهَذِهِ النَّارِ فَلَمَّا رَأَوْا أَنْ لَا مَهْرَبَ لَهُمْ مِنْهَا قَبِلُوا ذَلِکَ وَ سَجَدُوا عَلَی شِقِّ وُجُوهِهِمْ وَ جَعَلُوا یُلَاحِظُونَ الْجَبَلَ وَ هُمْ سُجُودٌ فَصَارَتْ سُنَّهًٌْ فِی الْیَهُودِ لَا یَسْجُدُونَ إِلَّا عَلَی أَنْصَافِ وُجُوهِهِمْ فَلَمَّا زَالَ الْجَبَلُ قَالُوا سَمِعْنَا وَ أَطَعْنَا وَ لَوْ لَا الْجَبَلُ مَا أَطَعْنَاکَ.

ابن‌عبّاس ( خداوند متعال کوه طور را بر بالای سرآنان فرستاد، و آتشی (مهیب) در برابر صورت‌هایشان بر افروخت و دریای شور را در پشت‌سر آنان نهاد و به آنان گفته شد: این دستوراتی را که به شما داده‌ایم محکم بگیرید، و درست بشنوید!. (بقره/۹۳) اگر پذیرفتید، آنچه را که من فرمان می‌دهم را انجام دهید و درصورت عدم پذیرش، به‌واسطه‌ی این کوه شما را درهم کوبید و در این دریا غرق نموده و با این آتش می‌سوزانم، [قوم یهود] هنگامی‌که دیدند راه فراری برای آنان نیست، [امر خدا را] پذیرفتند و بر قسمتی از صورت‌هایشان سجده نمودند و درحال سجده کوه را می‌نگریستند [و این نوع سجده به‌صورت] یک سنّت در میان آنان باقی ماند، و سجده نمی‌کنند مگر بر یک نیمه صورتشان، هنگامی‌که کوه [از بالای سرشان] کنار رفت. گفتند: «فرمان تو را گوش فرا می‌نهیم و اطاعت می‌کنیم و اگر این کوه نبود اطاعتت نمی‌نمودیم».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۸۸
بحار الأنوار، ج۱۳، ص۲۴۸
۱ -۶
(اعراف/ ۱۷۱)

العسکری (علیه السلام)- أَنَّ مُوسَی (علیه السلام) کَانَ وَعَدَ بَنِی إِسْرَائِیلَ أَنَّهُ یَأْتِیهِمْ بِکِتَابٍ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ یَشْتَمِلُ عَلَی أَوَامِرِهِ وَ نَوَاهِیهِ وَ حُدُودِهِ وَ فَرَائِضِهِ بَعْدَ أَنْ یُنَجِّیهِمُ اللَّهُ مِنْ فِرْعَوْنَ وَ قَوْمِهِ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ وَ صَارُوا بِقُرْبِ الشَّامِ جَاءَهُمْ بِالْکِتَابِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ کَمَا وَعَدَهُمْ وَ کَانَ فِیهِ إِنِّی لَا أَتَقَبَّلُ عَمَلًا مِمَّنْ لَا یُعَظِّمُ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) وَ عَلِیّاً (علیه السلام) وَ آلَهُمَا الطَّیِّبِینَ (علیهم السلام) وَ لَمْ یُکْرِمْ أَصْحَابَهُمَا وَ مُحِبِّیهِمَا حَقَّ تَکْرِیمِهِمْ یَا عُبَیْدَ اللَّهِ أَلَا فَاشْهَدُوا أَنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) خَیْرُ خَلِیقَتِی وَ أَفْضَلُ بَرِیَّتِی وَ أَنَّ عَلِیّاً (علیه السلام) أَخُوهُ وَ وَصِیُّهُ وَ وَارِثُ عِلْمِهِ وَ خَلِیفَتُهُ فِی أُمَّتِهِ وَ خَیْرُ مَنْ یُخْلِفُهُ بَعْدَهُ وَ أَنَّ آلَ مُحَمَّدٍ (علیهم السلام) أَفْضَلُ آلِ النَّبِیِّینَ وَ أَصْحَابَ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) أَفْضَلُ صَحَابَهًِْ الْمُرْسَلِینَ وَ أُمَّهًَْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) خَیْرُ الْأُمَمِ أَجْمَعِینَ فَقَالَ بَنُو إِسْرَائِیلَ لَا نَقْبَلُ هَذَا یَامُوسَی (علیه السلام)هَذَا عَظِیمٌ یَثْقُلُ عَلَیْنَا بَلْ نَقْبَلُ مِنْ هَذِهِ الشَّرَائِعِ مَا یَخِفُّ عَلَیْنَا وَ إِذَا قَبِلْنَاهَا قُلْنَا إِنَّ نَبِیَّنَا أَفْضَلُ نَبِیٍّ وَ آلَهُ أَفْضَلُ آلٍ وَ صَحَابَتَهُ أَفْضَلُ صَحَابَهًٍْ وَ نَحْنُ أُمَّتُهُ أَفْضَلُ مِنْ أُمَّهًِْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ لَسْنَا نَعْتَرِفُ بِالْفَضْلِ لِقَوْمٍ لَا نَرَاهُمْ وَ لَا نَعْرِفُهُمْ فَأَمَرَ اللَّهُ جَبْرَئِیلَ (علیه السلام) فَقَطَعَ بِجَنَاحٍ مِنْ أَجْنِحَتِهِ مِنْ جَبَلٍ مِنْ جِبَالِ فِلَسْطِینَ عَلَی قَدْرِ مُعَسْکَرِمُوسَی (علیه السلام) وَ کَانَ طُولُهُ فِی عَرْضِهِ فَرْسَخاً فِی فَرْسَخٍ ثُمَّ جَاءَ بِهِ فَوَقَّفَهُ عَلَی رُءُوسِهِمْ وَ قَالَ إِمَّا أَنْ تَقْبَلُوا مَا أَتَاکُمْ بِهِ مُوسَی (علیه السلام)وَ إِمَّا وَضَعْتُ عَلَیْکُمُ الْجَبْلَ فَطَحْطَحْتُکُمْ تَحْتَهُ فَلَحِقَهُمْ مِنَ الْجَزَعِ وَ الْهَلَعِ مَا یَلْحَقُ أَمْثَالَهُمْ مِمَّنْ قُوبِلَ بِهَذِهِ الْمُقَابَلَهًِْ فَقَالُوا یَامُوسَی (علیه السلام)کَیْفَ نَصْنَعُ قَالَ مُوسَی (علیه السلام)اسْجُدُوا لِلَّهِ عَلَی جِبَاهِکُمْ ثُمَّ عَفِّرُوا خُدُودَکُمُ الْیُمْنَی ثُمَّ الْیُسْرَی فِی التُّرَابِ وَ قُولُوا یَا رَبَّنَا سَمِعْنَا وَ أَطَعْنَا وَ قَبِلْنَا وَ اعْتَرَفْنَا وَ سَلَّمْنَا وَ رَضِینَا قَالَ فَفَعَلُوا هَذَا الَّذِی قَالَ لَهُمْ مُوسَی (علیه السلام)قَوْلًا وَ فِعْلًا غَیْرَ أَنَّ کَثِیراً مِنْهُمْ خَالَفَ قَلْبُهُ ظَاهِرَ أَفْعَالِهِ وَ قَالَ بِقَلْبِهِ سَمِعْنَا وَ عَصَیْنَا مُخَالِفاً لِمَا قَالَ بِلِسَانِهِ وَ عَفَّرُوا خُدُودَهُمُ الْیُمْنَی وَ لَیْسَ قَصْدُهُمُ التَّذَلُّلَ لِلَّهِ تَعَالَی وَ النَّدَمَ عَلَی مَا کَانَ مِنْهُمْ مِنَ الْخِلَافِ وَ لَکِنَّهُمْ فَعَلُوا ذَلِکَ یَنْظُرُونَ هَلْ یَقَعُ عَلَیْهِمُ الْجَبَلُ أَمْ لَا ثُمَّ عَفَّرُوا خُدُودَهُمُ الْیُسْرَی یَنْظُرُونَ کَذَلِکَ وَ لَمْ یَفْعَلُوا ذَلِکَ کَمَا أُمِرُوا فَقَالَ جَبْرَئِیلُ (علیه السلام) لِمُوسَی (علیه السلام) لَیْهِ السَّلَامُ أَمَا إِنَّ أَکْثَرَهُمْ لِلَّهِ تَعَالَی عَاصُونَ وَ لَکِنَّ اللَّهَ تَعَالَی أَمَرَنِی أَنْ أُزِیلَ عَنْهُمْ هَذَا الْجَبَلَ عِنْدَ ظَاهِرِ اعْتِرَافِهِمْ فِی الدُّنْیَا فَإِنَّ اللَّهَ إِنَّمَا یُطَالِبُهُمْ فِی الدُّنْیَا بِظَوَاهِرِهِمْ لِحَقْنِ دِمَائِهِمْ وَ إِبْقَاءِ الذِّمَّهًِْ لَهُمْ وَ إِنَّمَا أَمْرُهُمْ إِلَی اللَّهِ فِی الْآخِرَهًِْ یُعَذِّبُهُمْ عَلَی عُقُودِهِمْ وَ ضَمَائِرِهِمْ فَنَظَرَ الْقَوْمُ إِلَی الْجَبَلِ وَ قَدْ صَارَ قِطْعَتَیْنِ قِطْعَهًٌْ مِنْهُ صَارَتْ لُؤْلُؤَهًًْ بَیْضَاءَ فَجَعَلَتْ تَصْعَدُ وَ تَرْقَی حَتَّی خَرَقَتِ السَّمَاوَاتِ وَ هُمْ یَنْظُرُونَ إِلَیْهَا إِلَی أَنْ صَارَتْ إِلَی حَیْثُ لَا یَلْحَقُهَا أَبْصَارُهُمْ وَ قِطْعَهًٌْ صَارَتْ نَاراً وَ وَقَعَتْ عَلَی الْأَرْضِ بِحَضْرَتِهِمْ فَخَرَقَتْهَا وَ دَخَلَتْهَا وَ غَابَتْ عَنْ عُیُونِهِمْ فَقَالُوا مَا هَذَانِ الْمُفْتَرِقَانِ مِنَ الْجَبَلِ فِرْقٌ صَعِدَ لُؤْلُؤاً وَ فِرْقٌ انْحَطَّ نَاراً قَالَ لَهُمْ مُوسَی (علیه السلام) أَمَّا الْقِطْعَهًُْ الَّتِی صَعِدَتْ فِی الْهَوَاءِ فَإِنَّهَا وَصَلَتْ إِلَی السَّمَاءِ فَخَرَقَتْهَا إِلَی أَنْ لَحِقَتْ بِالْجَنَّهًِْ فَأُضْعِفَتْ أَضْعَافاً کَثِیرَهًًْ لَا یَعْلَمُ عَدَدَهَا إِلَّا اللَّهُ وَ أَمَرَ اللَّهُ أَنْ یُبْنَی مِنْهَا لِلْمُؤْمِنِینَ بِمَا فِی هَذَا الْکِتَابِ قُصُورٌ وَ دُورٌ وَ مَنَازِلُ وَ مَسَاکِنُ مُشْتَمِلَهًٌْ عَلَی أَنْوَاعِ النِّعْمَهًِْ الَّتِی وَعَدَهَا الْمُتَّقِینَ مِنْ عِبَادِهِ مِنَ الْأَشْجَارِ وَ الْبَسَاتِینِ وَ الثِّمَارِ وَ الْحُورِ الْحِسَانِ وَ الْمُخَلَّدِینَ مِنَ الْوِلْدَانِ کَاللَّئَالِی الْمَنْثُورَهًِْ وَ سَائِرِ نَعِیمِ الْجَنَّهًِْ وَ خَیْرَاتِهَا وَ أَمَّا الْقِطْعَهًُْ الَّتِی انْحَطَّتْ إِلَی الْأَرْضِ فَخَرَقَتْهَا ثُمَّ الَّتِی تَلِیهَا إِلَی أَنْ لَحِقَتْ بِجَهَنَّمَ فَأُضْعِفَتْ أَضْعَافاً کَثِیرَهًًْ وَ أَمَرَ اللَّهُ تَعَالَی أَنْ یُبْنَی مِنْهَا لِلْکَافِرِینَ بِمَا فِی هَذَا الْکِتَابِ قُصُورٌ وَ دُورٌ وَ مَسَاکِنُ وَ مَنَازِلُ مُشْتَمِلَهًٌْ عَلَی أَنْوَاعِ الْعَذَابِ الَّتِی وَعَدَهَا الْکَافِرِینَ مِنْ عِبَادِهِ مِنْ بِحَارِ نِیرَانِهَا وَ حِیَاضِ غِسْلِینِهَا وَ غَسَّاقِهَا وَ أَوْدِیَهًِْ قَیْحِهَا وَ دِمَائِهَا وَ صَدِیدِهَا وَ زَبَانِیَتِهَا بِمِرْزَبَاتِهَا وَ أَشْجَارِ زَقُّومِهَا وَ ضَرِیعِهَا وَ حَیَّاتِهَا وَ عَقَارِبِهَا وَ أَفَاعِیهَا وَ قُیُودِهَا وَ أَغْلَالِهَا وَ سَلَاسِلِهَا وَ أَنْکَالِهَا وَ سَائِرِ أَنْوَاعِ الْبَلَایَا وَ الْعَذَابِ الْمُعَدِّ فِیهَا ثُمَّ قَالَ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) لِبَنِی إِسْرَائِیلَ أَ فَلَا تَخَافُونَ عِقَابَ رَبِّکُمْ فِی جَحْدِکُمْ لِهَذِهِ الْفَضَائِلِ الَّتِی اخْتَصَّ بِهَا مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) وَ عَلِیّاً (علیه السلام) وَ آلَهُمَا الطَّیِّبِینَ.

امام عسکری ( موسی (به بنی‌اسرائیل وعده داده بود که بعد از اینکه خداوند آن‌ها را از فرعون و قومش نجات دهد، کتابی از سوی خداوند برای آنان می‌آورد که شامل اوامر، نواهی، حدود، و فرائض است، هنگامی‌که [قوم بنی‌اسرائیل] نجات یافتند و به نزدیک شام رسیدند [موسی (] چنانکه به آن وعده داده بود کتابی از سوی خداوند برای آنان آورد، و در آن کتاب [این عبارت بود] هیچ عملی از کسی که محمّد (علی (و آل پاک و طاهرش، را تعظیم و بزرگ نشمارد و یاران و دوستدارانشان را اکرام ننماید قبول نمی‌کنم، ای بندگان خدا، شهادت دهید که محمّد (بهترین و برترین بندگان من است. و علی (برادر، وصی، وارث علم و خلیفه‌ی وی بر امّتش و بهترین جانشین او پس از وی است، و آل محمّد (برترین آل پیامبران و اصحاب محمّد (برترین اصحاب رُسُل و امّت محمّد (بهترین امّت از میان تمامی امّت‌هاست. بنی‌اسرائیل گفتند: «ای موسی (! ما این را نمی‌پذیریم، قبول این امر برای ما سنگین و بزرگ است و ما از این شریعت‌ها آن شریعتی را قبول می‌کنیم که برای ما آسان باشد و اگر شریعت [یهود] را پذیرفتیم، گفتیم: «پیامبر ما برترین پیامبران و اهل بیتش برترین اهل بیت و صحابه‌ی وی از برترین صحابه هستند و ما امّتش از امّت محمّد (برتر و والاتر می‌باشیم. و هیچ‌گاه اعتراف به برتری و افضلیت برای قومی که ندیده و نشناخته‌ایم، نمی‌کنیم، خداوند به جبرئیل فرمان داد. و با بالی از بال‌هایش کوهی از کوه‌های فلسطین را به‌اندازه‌ی لشکر موسی (از جا برکند که طول و عرض آن یک فرسخ در یک فرسخ بود، سپس با آن کوه آمد و آن را بر بالای سرهایشان نهاد». و فرمود: «یا اینکه قبول کنید آنچه موسی (برایتان آورده و یا اینکه این کوه را بر شما می‌افکنم و شما را در زیر آن به نیستی می‌کشانم، بی‌تابی و جزع و فزع قوم بنی‌اسرائیل را فرا گرفت، لکن کسانی که این امر را پذیرفتند چنین بی‌تابی و جزعی بر آنان راه نیافت». گفتند: «ای موسی (چه کنیم»؟ موسی (گفت: «برای خداوند سجده نموده». و بگویید: «پروردگارا، گوش داده، اطاعت نموده، می‌پذیرییم، اعتراف می‌کنیم، تسلیم می‌شویم و راضی هستیم». حضرت فرمود: «به آنچه موسی (به آنان گفته بود، عمل نمودند، با قول و فعلشان، به‌جز اینکه بسیاری از آنان در باطن خلاف آنچه را که در ظاهر انجام دادند را عقیده داشتند». در درون خویش می‌گفتند: «گوش می‌دهیم و سرپیچی می‌نماییم. و برخلاف آنچه را که بر زبان جاری ساختند عمل نمودند و طرف راست صورتشان را به خاک مالیدند امّا قصد آنان ابراز خضوع و تذلّل در نزد خداوند متعال و پشیمانی از اعمالشان نبود، این کار را انجام دادند تا ببینند آیا کوه بر آنان فرود می‌آید یا نه؟ آنگاه طرف چپ صورتشان را به خاک مالیدند و کماکان به کوه نظاره می‌کردند، و طبق آنچه که به آن فرمان داده شده بودند عمل ننمودند». جبرئیل به موسی (گفت: «گرچه بیشتر آنان نسبت به پروردگار عصیان‌گر می‌باشند امّا خداوند متعال به من فرمان داد تا این کوه را از آنان بردارم [گرچه] ظاهرا در این دنیا اعتراف نمودند و خداوند به این ظواهر دنیویشان [همچون] نجات آنان و باقی‌بودن ذمّه در گردنشان مورد بازخواست قرار می‌دهد و در آخرت بر این پیمان‌ها و درون [عاصیشان] مورد عذاب قرار می‌دهد. [دراین‌حال] قوم بنی‌اسرائیل به کوه‌نظر نمودند، کوه دو قطعه شد، قطعه‌ای همچون مروارید سفید که به‌سوی بالا می‌رفت تا جایی که آسمان‌ها را در هم شکافت، و آنان همچنان آن را نظاره می‌نمودند، قعطه دوّم نیز، آتشی شد و در برابر آنان به زمین افتاد و زمین را شکافت و وارد زمین شد و از چشمان آنان نهان گشت». گفتند: «این دو قطعه کوه چیست، که یکی از آنان تبدیل به مروارید شد و آن دیگری تبدیل به آتش»؟ موسی (به آنان گفت: «تعداد آن را کسی جز خداوند نمی‌داند و خداوند فرمان داده که از آن‌ها برای ایمان آورندگان به آنچه که در این کتاب است قصرها و خانه‌ها و مسکن‌هایی بنا شود که تمام نعمت‌های الهی در آن باشند، نعمت‌هایی که خداوند به اهل تقوا از بندگانش وعده داده است، نعمت‌هایی همچون، درختان، باغ‌ها، میوه‌ها، حوریه‌هایی زیبارو، و نوجوانانی همچون مرواریدهای پراکنده و جاودان در [شکوه و طراوت] سایر نعمت‌های بهشت و خیرات آن هستند. امّا آن قطعه‌ای که بر روی زمین بود و زمین را شکافت تا جایی که به جهنّم ملحق گشت و به قطعه‌های بیشماری تبدیل گشت خداوند متعال فرمان داد که از آن‌ها برای کافران و عصیان‌گران نسبت به این کتاب، قصرها، و خانه‌هایی آکنده از انواع عذاب‌ها بسازند، عذاب‌هایی که خداوند بندگان کفر پیشه خویش را به آن‌ها وعده داده است، از دریاهای آتشین، و حوض‌هایی از چرک و خون و قطرات زخم‌های پوست دوزخیان، و خونابه‌های چرکین، خون‌ها و تشنگی مفرط، و زبانه‌های آتشین، و درختان زقّوم، و خارهای خشک تلخ و بدبو، مارها، عقرب‌ها وافعی‌ها و بندها و غل و زنجیرها و عقوبت‌ها و مجازات‌ها و انواع بلاها و عذاب‌های بی‌شمار دیگر، آنگاه به بنی‌اسرائیل فرمود: «محمّد (رسول خدا است آیا به خاطر انکار این فضائل که خداوند به محمّد (علی (و اهل بیت پاکش (عطا نموده، از عذاب پروردگارتان بیم نمی‌نمایید».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۸۸
بحار الأنوار، ج۲۴، ص۱۳

آنچه را [از احکام و دستورها] به شما داده‌ایم، با قوّت [و جدّیت] بگیرید! و آنچه در آن است، به یاد داشته باشید، [و عمل کنید]، تا پرهیزگار شوید

۲ -۱
(اعراف/ ۱۷۱)

الصّادق (علیه السلام)- فِی رِوَایَهًِْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْهُ فِی قَوْلِ اللَّهِ خُذُوا مَا آتَیْنَاکُمْ بِقُوَّةٍ أَ قُوَّهًٌْ فِی الْأَبْدَانِ أَمْ قُوَّهًٌْ فِی الْقُلُوبِ؟ قَالَ: فِیهِمَا جَمِیعاً.

امام صادق ( و در روایت اسحاق‌بن‌عمّار آمده است: «از امام صادق (درباره‌ی این سخن خدای تبارک‌وتعالی: خُذُواْ مَا آتَیْنَاکُم بِقُوَّةٍ، پرسیدم: «آیا منظور قوّت بدنها یا قوت دلها است»؟ فرمود: «هر دو».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۹۲
العیاشی، ج۲، ص۳۷/ نور الثقلین/ البرهان
۲ -۲
(اعراف/ ۱۷۱)

الصّادق (علیه السلام)- خُذُوا مَا آتَیْناکُمْ بِقُوَّةٍ قَالَ: السُّجُودَ وَ وَضْعَ الْیَدَیْنِ عَلَی الرُّکْبَتَیْنِ فِی الصَّلَاهًِْ.

امام صادق ( خُذُواْ مَا آتَیْنَاکُم بِقُوَّةٍ؛ یعنی سجده و قراردادن دستان بر روی زانوها در هنگام نماز.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۹۲
العیاشی، ج۲، ص۳۷/ نور الثقلین
۲ -۳
(اعراف/ ۱۷۱)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَمْزَهًَْ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ أَبِی عَبْدِاللهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ خُذُوا مَا آتَیْنَاکُمْ بِقُوَّةٍ قَالَ: السُّجُودَ وَ وَضْعَ الْیَدَیْنِ عَلَی الرُّکْبَتَیْنِ فِی الصَّلَاهًِْ وَ أَنْتَ رَاکِعٌ.

امام صادق ( خُذُواْ مَا آتَیْنَاکُم بِقُوَّةٍ؛ سجود و قراردادن دستها بر زانوها در نماز درحال رکوع.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۹۲
البرهان
۲ -۴
(اعراف/ ۱۷۱)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: قُلْتُ: أَ یَضَعُ الرَّجُلُ یَدَهُ عَلَی ذِرَاعِهِ فِی الصَّلَاهًِْ؟ قَالَ: لَا بَأْسَ، إِنَّ بَنِی إِسْرَائِیلَ کَانُوا إِذَا دَخَلُوا فِی الصَّلَاهًِْ دَخَلُوا مُتَمَاوِتِینَ کَأَنَّهُمْ مَوْتَی فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَلَی نَبِیِّهِ (صلی الله علیه و آله) خُذْ مَا آتَیْتُکَ بِقُوَّهًٍْ فَإِذَا دَخَلْتَ الصَّلَاهًَْ فَادْخُلْ فِیهَا بِجَلَدٍ وَ قُوَّهًٍْ ثُمَّ ذَکَرَهَا فِی طَلَبِ الرِّزْقِ فَإِذَا طَلَبْتَ الرِّزْقَ فَاطْلُبْهُ بِقُوَّهًٍْ.

امام صادق ( اسحاق‌بن‌عمار از امام صادق (روایت کرده است که گفت: به وی عرض کردم: «آیا نمازگزار می‌تواند در نماز، دستش را بر بازویش بگذارد»؟ فرمود: «اشکالی نیست؛ همانا بنی‌اسرائیل هنگامی‌که وقت نماز فرا می‌رسید نماز را مانند مردگان به‌جا می‌آوردند. خداوند این آیه را بر پیامبرش (نازل کرد: آنچه را به تو دادم، محکم انجام ده و هرگاه وقت نماز فرا رسد، آن را با تحمّل و قوّت ادا کن». سپس آن را در طلب روزی ذکر کرده است: «هرگاه به‌دنبال روزی رفتی، آن را قوی و محکم طلب کن».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۹۲
البرهان
بیشتر