آیه وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ كَثيراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا يَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْيُنٌ لا يُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا يَسْمَعُونَ بِها أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِكَ هُمُ الْغافِلُونَ [179]
به‌‌يقين، گروه بسيارى از جنّ و انس را براى دوزخ آفريديم؛ آن‌ها دل‌ها (عقل‌ها) يى دارند كه با آن [انديشه نمى‌كنند، و] نمى‌فهمند؛ و چشمانى كه با آن نمى‌بينند؛ و گوش‌هايى كه با آن نمى‌شنوند؛ آن‌ها همچون چهارپايانند؛ بلكه گمراه‌تر! اينان همان غافلانند [چون امكان هدايت دارند و بهره نمى‌گيرد].
علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ لَقَدْ ذَرَأْنَا الآیَهًَْ قَالَ أَیْ خَلَقْنَا.
علیّ‌بن‌ابراهیم ( وَ لَقَدْ ذَرَأْنَا ... یعنی آفریده‌ایم.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- الْجِنُّ ثَلَاثَهًُْ أَصْنَافٍ صِنْفٌ حَیَّاتٌ وَ عَقَارِبُ وَ خَشَاشُ الْأَرْضِ وَ صِنْفٌ کَالرِّیحِ فِی الْهَوَاءِ وَ صِنْفٌ عَلَیْهِمُ الْحِسَابُ وَ الْعِقَابُ وَ خَلَقَ اللَّهُ الْإِنْسَ ثَلَاثَهًَْ أَصْنَافٍ صِنْفٌ کَالْبَهَائِمِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا یَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا یَسْمَعُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْیُنٌ لا یُبْصِرُونَ بِها وَ صِنْفٌ أَجْسَادُهُمْ أَجْسَادُ بَنِی آدَمَ (علیه السلام) وَ أَرْوَاحُهُمْ أَرْوَاحُ الشَّیَاطِینِ وَ صِنْفٌ کَالْمَلَائِکَهًِْ (علیهم السلام) فِی ظِلِّ اللَّهِ یَوْمَ لَا ظِلَّ إِلَّا ظِلُّهُ.
پیامبر ( پریان سه دسته‌اند: یکی ماران و دیگر عقرب‌ها و خزنده‌های زمین و سوّم چون باد در هوا هستند و دسته‌ای از آن‌ها حساب و کیفر دارند، و خدا آدمی را سه دسته آفریده دسته‌ای چون بهایم دلی نفهم دارند و گوشی ناشنوا و چشمی که بینایی ندارد، دسته‌ای جسم آن‌ها همچون آدمی زاد است و روح آن‌ها شیطانی است و دسته‌ای چون فرشته‌هایند و در سایه‌ی خدا قرار دارند در روزی که سایه‌ای جز سایه‌ی او نیست.
الباقر (علیه السلام)- فِی رِوَایَهًِْ أبِی‌الْجَارُودِ: عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا یَفْقَهُونَ بِها یَقُولُ طَبَعَ اللَّهُ عَلَیْهَا فَلَا تَعْقِلُ وَ لَهُمْ أَعْیُنٌ عَلَیْهَا غِطَاءٌ عَنِ الْهُدَی لا یُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا یَسْمَعُونَ بِها جَعَلَ فِی آذَانِهِمْ وَقْراً فَلَمْ یَسْمَعُوا الْهُدَی.
امام باقر ( در روایت ابوجارود آمده است: امام باقر (درباره‌ی این کلام خدای عزّوجلّ: لَهُمْ قُلُوبٌ لاَّ یَفْقَهُونَ بِهَا فرمود: «خدا بر دل هایشان مهر زد. پس تعقّل نمی‌کنند و نمی‌فهمند. وَ لَهُمْ أَعْیُنٌ یعنی بر آن‌ها پوششی در برابر هدایت است، لاَّ یُبْصِرُونَ بِهَا وَ لَهُمْ آذَانٌ لاَّ یَسْمَعُونَ بِهَا یعنی بر گوش‌هایشان مهر زده و هیچ‌گاه هدایت را نمی‌شنوند.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- إِنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّیَّاتِ وَ لِکُلِّ امْرِئٍ مَا نَوَی وَ لَا بُدَّ لِلْعَبْدِ مِنْ خَالِصِ النِّیَّهًِْ فِی کُلِّ حَرَکَهًٍْ وَ سُکُونٍ لِأَنَّهُ إِذَا لَمْ یَکُنْ هَذَا الْمَعْنَی یَکُونُ غَافِلًا وَ الْغَافِلُونَ قَدْ وَصَفَهُمُ اللَّهُ تَعَالَی فَقَالَ أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِیلًا وَ قَالَ أُولئِکَ هُمُ الْغافِلُون.
پیامبر ( کارها به نیّت‌ها ارتباط پیدا می‌کنند و هرکس با نیّت خود محشور می‌گردد و لازم است بندگان در هر حرکت و یا سکونی نیّت خالص داشته باشند، زیرا اگر نیّت خالص نباشد از غافلان به حساب می‌آید، و غافلان را هم خداوند اینگونه وصف کرده است: أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ، بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِیلًا و فرمود: أُولئِکَ هُمُ الْغافِلُونَ.
الهادی (علیه السلام)- مَا رَضِیَ اللَّهُ أَنْ شَبَّهَهُمْ بِالْأَنْعَامِ حَتَّی قَالَ بَلْ هُمْ أَضَلُّ.
امام هادی ( خداوند به اینکه آن‌ها را تشبیه به چهار پایان و حیوانات نموده اکتفاء نکرده بلکه فرمود: بلکه گمراهترند!. (فرقان/۴۴)
الحسن (علیه السلام)- قَامَ رَجُلٌ إِلَی عَلِیٍّ (علیه السلام) فَقَالَ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) أَخْبِرْنَا عَنِ النَّاسِ وَ أَشْبَاهِ النَّاسِ وَ النَّسْنَاسِ قَالَ (علیه السلام) لِیٌّ یَا حَسَنُ (علیه السلام) أَجِبْهُ قَالَ فَقَالَ لَهُ الْحَسَنُ (علیه السلام) سَأَلْتَ عَنِ النَّاسِ فَرَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) النَّاسُ لِأَنَّ اللَّهَ یَقُولُ ثُمَّ أَفِیضُوا مِنْ حَیْثُ أَفاضَ النَّاسُ وَ نَحْنُ مِنْهُ وَ سَأَلْتَ عَنْ أَشْبَاهِ النَّاسِ فَهُمْ شِیعَتُنَا وَ هُمْ مِنَّا وَ هُمْ أَشْبَاهُنَا وَ سَأَلْتَ عَنِ النَّسْنَاسِ وَ هُمْ هَذَا السَّوَادُ الْأَعْظَمُ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ تَعَالَی أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِیلًا.
امام حسن ( مردی به پا خاست و از علی (درخواست نمود که ناس و اشباه ناس و نسناس را تفسیر کند. حضرت علی (رو به امام حسن (نموده فرمود: «جواب او را بده». امام حسن (فرمود: «سؤال از ناس کردی، رسول خدا (ناس است به دلیل اینکه خداوند در این آیه می‌فرماید: سپس از همان‌جا که مردم کوچ می‌کنند، [به‌سوی سرزمین منی] کوچ کنید!. (بقره/۱۹۹) منظور پیامبر اکرم (است و ما از او هستیم. از اشباه ناس پرسیدی آن‌ها شیعیان ما هستند و ایشان از ما محسوب می‌شوند. امّا سؤال از نسناس کردی آن‌ها این جمعیّت انبوهند که افراد این آیه به شمار می‌روند: أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَل».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِ‌اللَّهِ‌بْنِ‌سِنَانٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِ‌اللَّهِ جَعْفَرَ‌بْنَ‌مُحَمَّدٍ‌الصَّادِقَ (علیه السلام) فَقُلْتُ الْمَلَائِکَهًُْ أَفْضَلُ أَمْ بَنُو آدَمَ فَقَالَ قَالَ أَمِیرُ‌الْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) إِنَّ اللَّهَ رَکَّبَ فِی الْمَلَائِکَهًِْ عَقْلًا بِلَا شَهْوَهًٍْ وَ رَکَّبَ فِی الْبَهَائِمِ شَهْوَهًًْ بِلَا عَقْل وَ رَکَّبَ فِی بَنِی آدَمَ کِلْتَیْهِمَا فَمَنْ غَلَبَ عَقْلُهُ شَهْوَتَهُ فَهُوَ خَیْرٌ مِنَ الْمَلَائِکَهًْ وَ مَنْ غَلَبَ شَهْوَتُهُ عَقْلَهُ فَهُوَ شَرٌّ مِنَ الْبَهَائِمِ.
امام صادق ( عبدالله‌بن‌سنان گوید: از امام صادق (پرسیدم: «فرشته‌ها برترند و یا آدمی‌زادگان (»؟ فرمود: «امیرالمؤمنین علی (فرمود: که خدای عزّوجلّ به فرشته‌ها عقل بی‌شهوت داده و به بهائم شهوت بی‌عقل و به آدمی هر دو را داده و هرکه عقلش را بر شهوتش چیره سازد، بهتر از فرشته‌ها است و هرکه شهوتش را بر عقلش چیره سازد، بدتر از بهائم است».