آیه ۳۲ - سوره اعراف

آیه قُلْ مَنْ حَرَّمَ زينَةَ اللهِ الَّتي أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّيِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِيَ لِلَّذينَ آمَنُوا فِي الْحَياةِ الدُّنْيا خالِصَةً يَوْمَ الْقِيامَةِ كَذلِكَ نُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ [32]

بگو: «چه كسى زينت‌هاى الهى را كه براى بندگان خود آفريده، و روزي‌هاى پاكيزه را حرام كرده است»؟! بگو: «اين‌ها در زندگى دنيا، براى كسانى است كه ايمان آورده‌اند؛ [اگرچه ديگران نيز با آن‌ها مشاركت دارند؛ ولى] در قيامت، فقط براى مؤمنان خواهد بود». اين‌گونه آيات [خود] را براى كسانى كه آگاهند، شرح مى‌دهيم.

۱
(اعراف/ ۳۲)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌عَلِیٍّ، رَفَعَهُ، قَالَ: مَرَّ سُفْیَانُ الثَّوْرِیُّ فِی الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ فَرَأَی أَبَاعَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) وَ عَلَیْهِ ثِیَابٌ کَثِیرَهًُْ الْقِیمَهًِْ حِسَانٌ فَقَالَ وَ اللَّهِ لآَتِیَنَّهُ وَ لَأُوَبِّخَنَّهُ فَدَنَا مِنْهُ فَقَالَ یَا ابْنَ‎رَسُولِ اللَّهِ (علیه السلام) مَا لَبِسَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مِثْلَ هَذَا اللِّبَاسِ وَ لَا عَلِیٌّ (علیه السلام) وَ لَا أَحَدٌ مِنْ آبَائِکَ فَقَالَ لَهُ أَبُوعَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) کَانَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فِی زَمَانِ قَتْرٍ مُقْتِرٍ وَ کَانَ یَأْخُذُ لِقَتْرِهِ وَ اقْتِدَارِهِ وَ إِنَّ الدُّنْیَا بَعْدَ ذَلِکَ أَرْخَتْ عَزَالِیَهَا فَأَحَقُّ أَهْلِهَا بِهَا أَبْرَارُهَا ثُمَّ تَلَا قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَهًَْ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ وَ نَحْنُ أَحَقُّ مَنْ أَخَذَ مِنْهَا مَا أَعْطَاهُ اللَّهُ غَیْرَ أَنِّی یَا ثَوْرِیُّ مَا تَرَی عَلَیَّ مِنْ ثَوْبٍ إِنَّمَا أَلْبَسُهُ لِلنَّاسِ ثُمَّ اجْتَذَبَ یَدَ سُفْیَانَ فَجَرَّهَا إِلَیْهِ ثُمَّ رَفَعَ الثَّوْبَ الْأَعْلَی وَ أَخْرَجَ ثَوْباً تَحْتَ ذَلِکَ عَلَی جِلْدِهِ غَلِیظاً فَقَالَ هَذَا أَلْبَسُهُ لِنَفْسِی وَ مَا رَأَیْتَهُ لِلنَّاسِ ثُمَّ جَذَبَ ثَوْباً عَلَی سُفْیَانَ أَعْلَاهُ غَلِیظٌ خَشِنٌ وَ دَاخِلُ ذَلِکَ ثَوْبٌ لَیِّنٌ فَقَالَ لَبِسْتَ هَذَا الْأَعْلَی لِلنَّاسِ وَ لَبِسْتَ هَذَا لِنَفْسِکَ تَسُرُّهَا.

امام صادق ( محمّدبن علی در حدیث مرفوعی آورده است: روزی سفیان ثوری در مسجدالحرام گذر میکرد و امام صادق (را دید درحالی‌که بر تن او لباس‌هایی گرانقیمت و زیبا بود. گفت: «به خدا قسم، نزد او می‌روم و او را سرزنش می‌کنم. به او نزدیک شد». و گفت: «ای پسر رسول خدا (! به خدا قسم رسول خدا (مانند این لباس را نپوشیده بود و همچنین علی (و نه هیچ‌کدام از پدرانت». امام صادق (به او فرمود: «رسول خدا (در زمان فقروقحطی به سر می‌برد. وی برحسب شرایط اقتصادی آن زمان و توانایی خویش، امرار معاش می‌کرد. ولی نعمتهای دنیا پس از آن روزگار، فراوان شد. شایسته‌ترین مردم برای استفاده از این نعمتها، نیکان آن مردم هستند؛ سپس این آیه را تلاوت کرد: قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِیَ أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَ الْطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ ما شایسته‌ترین کسی هستیم که از آنچه خدای عزّوجلّ به وی عطا فرموده است بردارد. ولی من ای ثوری لباسی را که اکنون بر تن می‌بینی، برای مردم می‌پوشم سپس دست سفیان را به‌طرف خود کشید و لباس زبرین را بالا زد و لباس زیرین را نشان داد که خشن بود». ایشان فرمود: «این را برای خود می‌پوشم و آنچه را دیده‌ای برای مردم. سپس لباس سفیان را کنار زد و معلوم شد که ظاهر آن خشن و درون آن نرم است». آنگاه فرمود: «این لباس خشن را برای مردم پوشیدی و لباس نرم را برای خودت پوشیده‌ای تا راحت و آسوده باشی».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۹۴
الکافی، ج۶، ص۴۴۲/ وسایل الشیعهًْ، ج۵، ص۲۰/ بحار الأنوار، ج۴۷، ص۳۶۰/ البرهان/ نور الثقلین
۲
(اعراف/ ۳۲)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ یُوسُفَ‌بْنِ‌إبْرَاهِیمَ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَی أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) وَ عَلَیَّ جُبَّهًُْ خَزٍّ وَ طَیْلَسَانُ خَزٍّ فَنَظَرَ إِلَیَّ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ عَلَیَّ جُبَّهًُْ خَزٍّ وَ طَیْلَسَانُ خَزٍّ فَمَا تَقُولُ فِیهِ فَقَالَ وَ مَا بَأْسٌ بِالْخَزِّ قُلْتُ وَ سَدَاهُ إِبْرِیسَمٌ قَالَ وَ مَا بَأْسٌ بِإِبْرِیسَمٍ فَقَدْ أُصِیبَ الْحُسَیْنُ (علیه السلام) وَ عَلَیْهِ جُبَّهًُْ خَزٍّ ثُمَّ قَالَ إِنَّ عَبْدَ اللَّهِ‌بْنَ‌عَبَّاسٍ لَمَّا بَعَثَهُ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) إِلَی الْخَوَارِجِ فَوَاقَفَهُمْ لَبِسَ أَفْضَلَ ثِیَابِهِ وَ تَطَیَّبَ بِأَفْضَلِ طِیبِهِ وَ رَکِبَ أَفْضَلَ مَرَاکِبِهِ فَخَرَجَ فَوَاقَفَهُمْ فَقَالُوا یَا ابْنَ‌عَبَّاسٍ (رحمة الله علیه) بَیْنَا أَنْتَ أَفْضَلُ النَّاسِ إِذَا أَتَیْتَنَا فِی لِبَاسِ الْجَبَابِرَهًِْ وَ مَرَاکِبِهِمْ فَتَلَا عَلَیْهِمْ هَذِهِ الْآیَهًَْ قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ فَالْبَسْ وَ تَجَمَّلْ فَإِنَّ اللَّهَ جَمِیلٌ یُحِبُّ الْجَمَالَ وَ لْیَکُنْ مِنْ حَلَال.ٍ

امام صادق ( یوسف‌بن ابراهیم گوید: نزد امام صادق (آمدم درحالی‌که ردایی از خز و طیلسان بر تن داشتم، پس به من نگاه کرد. گفتم: «قربانت گردم، ردایی از خز و طیلسان بر تن دارم، نظرتان چیست»؟ فرمود: «خز اشکال ندارد». عرض کردم: «قسمت زیرین آن خز است». فرمود: «در خز اشکالی نیست، زیرا که امام حسین (درحالی زخمی شدند که بر تن او ردایی از خز بود». سپس فرمود: «عبدالله ابن‌عبّاس هنگامی‌که امیرمؤمنان (او را به نمایندگی از خود به خوارج فرستاد تا برای مذاکره در برابر آنان قرار گیرد، بهترین لباس‌هایش را پوشید و خود را با بهترین عطرش معطّر ساخت و بهترین مرکب‌هایش را سوار شد. پس خارج شد و برای مذاکره در برابر آنان قرار گرفت». آنان گفتند: «ای ابن‌عبّاس (! درحالی‌که تو بهترین ما هستی با لباس جبّاران و گردنکشان و مرکوب‌هایشان، به سراغ ما آمده‌ای»؟! پس ابن‌عبّاس (این آیه را برای آنان خواند: «قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِیَ أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَ الْطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ. من می‌پوشم و خود را زینت می‌دهم، زیرا که خدا زیبا است و زیبایی را دوست دارد، به‌شرطی‌که حلال باشد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۹۴
الکافی، ج۶، ص۴۴۲/ بحار الأنوار، ج۶۲، ص۱۲۵/ مستدرک الوسایل، ج۳، ص۲۴۱/ وسایل الشیعهًْ، ج۵، ص۱۶/ مکارم الأخلاق، ص۹۶/ دعایم الإسلام، ج۲، ص۱۵۳/ العیاشی، ج۲، ص۱۵/ البرهان
۳
(اعراف/ ۳۲)

الباقر (علیه السلام)- عَنِ الْحَکَمِ‌بْنِ‌عُیَیْنَهًَْ قَالَ: رَأَیْتُ أَبَاجَعْفَرٍ (علیه السلام) وَ عَلَیْهِ إِزَارٌ أَحْمَرُ فَأَحْدَدْتُ النَّظَرَ إِلَیْهِ فَقَالَ یَا أَبَامُحَمَّدٍ إِنَّ هَذَا لَیْسَ بِهِ بَأْسٌ ثُمَّ تَلَا قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْق.ِ

امام باقر ( حکم‌بن‌عیینه گوید: روزی امام باقر (را دیدم درحالی‌که ردایی سرخ بر تن وی بود. به او خیره شدم. ایشان فرمود: «ای ابومحمّد! اشکالی در این کار نیست، سپس این آیه را خواند: قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِیَ أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَ الْطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْق».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۹۶
بحار الأنوار، ج۷۶، ص۳۰۵/ العیاشی، ج۲، ص۱۴/ مکارم الأخلاق، ص۱۰۵/ نور الثقلین/ البرهان
۴
(اعراف/ ۳۲)

الکاظم (علیه السلام)- عَنِ الْعَبّاسِ‌بْنِ‌هِلَالٍ الشَّامِیِّ مَولَی أبِی‌الْحَسَنِ (علیه السلام) عَنْهُ (علیه السلام) قَالَ: قُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ مَا أَعْجَبَ إِلَی النَّاسِ مَنْ یَأْکُلُ الْجَشِبَ وَ یَلْبَسُ الْخَشِنَ وَ یَتَخَشَّعُ فَقَالَ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ یُوسُفَ (علیه السلام) نَبِیٌّ‎ابْنُ‎نَبِیٍّ (علیها السلام) کَانَ یَلْبَسُ أَقْبِیَهًَْ الدِّیبَاجِ مَزْرُورَهًًْ بِالذَّهَبِ وَ یَجْلِسُ فِی مَجَالِسِ آلِ فِرْعَوْنَ یَحْکُمُ فَلَمْ یَحْتَجِ النَّاسُ إِلَی لِبَاسِهِ وَ إِنَّمَا احْتَاجُوا إِلَی قِسْطِهِ وَ إِنَّمَا یُحْتَاجُ مِنَ الْإِمَامِ فِی أَنَّ إِذَا قَالَ صَدَقَ وَ إِذَا وَعَدَ أَنْجَزَ وَ إِذَا حَکَمَ عَدَلَ إِنَّ اللَّهَ لَا یُحَرِّمُ طَعَاماً وَ لَا شَرَاباً مِنْ حَلَالٍ وَ إِنَّمَا حَرَّمَ الْحَرَامَ قَلَّ أَوْ کَثُرَ وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَهًَْ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ.

امام کاظم ( عباس‌بن‌هلال شامی غلام امام کاظم (گوید: به ایشان عرض کردم: «فدایت شوم، چقدر مردم از کسی که غذایی با کیفیّت بد میخورد و لباسی با کیفیّت بد میپوشد و اظهار خواری می‌کند، خوششان می‌آید»! فرمود: «مگر نمی‌دانی یوسف (پیامبر بود و فرزند پیامبر بود، امّا با وجود این، قباهای ابریشمی دارای دکمه‌های زرین بر تن می‌کرد و در مجالس آل فرعون برای داوری و قضاوت می‌نشست؟ مردم به لباس‌هایش احتیاج نداشتند، بلکه به عدلش نیازمند بودند. درحقیقت چیزی که در امام مورد نیاز است، این است که راستگو باشد و هرگاه وعده دهد، این وعده را عملی کند و هرگاه قضاوت کند، در این قضاوت عادل و دادگر باشد و خدا هیچ‌گاه غذا و نوشیدنی حلال را تحریم نمی‌کند، بلکه حرام را چه کم و چه زیاد، حرام دانسته است». و خداوند می‌فرماید: قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِیَ أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَ الْطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۹۶
الکافی، ج۶، ص۴۵۳/ وسایل الشیعهًْ، ج۵، ص۱۸/ مستدرک الوسایل، ج۳، ص۲۳۹/ البرهان/ نور الثقلین
۵
(اعراف/ ۳۲)

الرّضا (علیه السلام)- قَالَ لَهُ الصُّوفِیَّهًُْ إِنَّ الْمَأْمُونَ قَدْ رَدَّ هَذَا الْأَمْرَ إِلَیْکَ وَ أَنْتَ أَحَقُّ النَّاسِ بِهِ إِلَّا أَنَّهُ تَحْتَاجُ أَنْ یَتَقَدَّمَ مِنْکَ تَقَدُّمَکَ إِلَی لُبْسِ الصُّوفِ وَ مَا یُحْسِنُ لُبْسَهُ فَقَالَ وَیْحَکُمْ إِنَّمَا یُرَادُ مِنَ الْإِمَامِ قِسْطُهُ وَ عَدْلُهُ إِذَا قَالَ صَدَقَ وَ إِذَا حَکَمَ عَدَلَ وَ إِذْ وَعَدَ أَنْجَزَ قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ إِنَّ یُوسُفَ (علیه السلام) لَبِسَ الدِّیبَاجَ الْمَنْسُوجَ بِالذَّهَبِ وَ جَلَسَ عَلَی مُتَّکَآتِ آلِ فِرْعَوْنَ.

امام رضا ( صوفیّه خدمت امام رضا (رسیدند و گفتند: «مأمون خلافت را به شما برگرداند و شما هم از همه‌ی مردم به آن سزاوارترید، ولی او می‌خواهد شما لباس‌های نرم در بر کنید درصورتی‌که این لباس‌ها مناسب شما نمی‌باشد». امام (فرمود: «وای بر شما امام باید عادل باشد و راست بگوید و به وعده‌ها وفاء کند». خداوند فرمود: مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ، یوسف (پارچه‌های بافته‌شده با طلا را بر تن می‌کرد، و بر پشتی‌های آل فرعون تکیه می‌نمود».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۹۶
بحار الأنوار، ج۶۷، ص۱۱۸/ بحار الأنوار، ج۱۰، ص۳۵۱/ العدد القویهًْ، ص۲۹۷
۶
(اعراف/ ۳۲)

الرّضا (علیه السلام)- أَنَّ قَوْماً مِنَ الْمُتَصَوِّفَهًِْ دَخَلُوا بِخُرَاسَانَ عَلَی عَلِیِّ‌بْنِ‌مُوسَی (علیه السلام) فَقَالُوا لَهُ إِنَّ أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) فَکَّرَ فِیمَا وَلَّاهُ اللَّهُ مِنَ الْأُمُورِ فَرَآکُمْ أَهْلَ بَیْتٍ أَوْلَی النَّاسِ أَنْ تَؤُمُّوا النَّاسَ وَ نَظَرَ فِیکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ فَرَآکَ أَوْلَی النَّاسِ بِالنَّاسِ فَرَأَی أَنْ یُرَدَّ هَذَا الْأَمْرَ إِلَیْکَ وَ الْإِمَامَهًُْ تَحْتَاجُ إِلَی مَنْ یَأْکُلُ الْجَشِبَ وَ یَلْبَسُ الْخَشِنَ وَ یَرْکَبُ الْحِمَارَ وَ یَعُودُ الْمَرِیضَ فَقَالَ لَهُمْ إِنَّ یُوسُفَ (علیه السلام) کَانَ نَبِیّاً یَلْبَسُ أَقْبِیَهًَْ الدِّیبَاجِ الْمُزَرَّدَهًَْ بِالذَّهَبِ وَ یَجْلِسُ عَلَی مُتَّکَآتِ آلِ فِرْعَوْنَ وَ یَحْکُمُ إِنَّمَا یُرَادُ مِنَ الْإِمَامِ قِسْطُهُ وَ عَدْلُهُ إِذَا قَالَ صَدَقَ وَ إِذَا حَکَمَ عَدَلَ وَ إِذَا وَعَدَ أَنْجَزَ إِنَّ اللَّهَ لَمْ یُحَرِّمْ لَبُوساً وَ لَا مَطْعَماً ثُمَّ قَرَأَ قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ الْآیَهًَْ.

امام رضا ( گروهی از صوفیّه در خراسان خدمت علیّ‌بن‌موسی (رسیدند و گفتند: «امیرالمؤمنین (مأمون فکر کرد چه کسی برای ولایت امور شایسته است و خداوند از ولایت آن رضایت دارد. در این‌هنگام متوجّه شد شما خانواده سزاوار هستید که بر مردم امامت کنید، و از مردم به این مقام شایسته‌تر هستید، از این‌رو خلافت را به شما برگردانید، امامت به کسی نیاز دارد که غذاهای سفت و محکم بخورد و لباس‌های خشن در بر کند و سوار الاغ شود و از بیماران عیادت نماید». امام رضا (فرمود: «یوسف پیامبر بود قباهای دیبا که با طلا بافته شده بود در بر می‌کرد و در بساط آل فرعون قرار می‌گرفت و حکم می‌نمود، آنچه از امام خواسته می‌شود عدالت و دادخواهی او می‌باشد. امام هرگاه سخن می‌گوید باید صداقت داشته باشد، و هرگاه بین متخاصمین داوری کرد باید عدالت داشته باشد، هرگاه وعده‌ای داد باید عمل کند، خداوند لباس و طعامی را حرام نکرده است». و بعد این آیه‌ی شریفه را قرائت کرد: قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۹۶
بحار الأنوار، ج۶۷، ص۱۲۰/ بحار الأنوار، ج۷۵، ص۳۵۳
۷
(اعراف/ ۳۲)

الرّضا (علیه السلام)- عَنْ أحْمَدِ‌بْنِ‌مُحَمَّدِ‌بْنِ‌أبِی‌نَصْرٍ الْبَزَنْطِیِّ: عَنِ الرِّضَا (علیه السلام) قَالَ قَالَ لِی مَا تَقُولُ فِی اللِّبَاسِ الْخَشِنِ فَقُلْتُ بَلَغَنِی أَنَّ الْحَسَنَ (علیه السلام) کَانَ یَلْبَسُ وَ أَنَّ جَعْفَرَبْنَ‌مُحَمَّدٍ (علیه السلام) کَانَ یَأْخُذُ الثَّوْبَ الْجَدِیدَ فَیَأْمُرُ بِهِ فَیُغْمَسُ فِی الْمَاءِ فَقَالَ لِی الْبَسْ وَ تَجَمَّلْ فَإِنَّ عَلِیَّ‌بْنَ‌الْحُسَیْنِ (علیه السلام) کَانَ یَلْبَسُ الْجُبَّهًَْ الْخَزَّ بِخَمْسِمِائَهًِْ دِرْهَمٍ وَ الْمِطْرَفَ الْخَزَّ بِخَمْسِینَ دِینَاراً فَیَشْتُو فِیهِ فَإِذَا خَرَجَ الشِّتَاءُ بَاعَهُ وَ تَصَدَّقَ بِثَمَنِهِ وَ تَلَا هَذِهِ الْآیَهًَْ قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَهًَْ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ.

امام رضا ( احمدبن‌محمدبن‌ابونصر بزنطی گوید: امام رضا (فرمود: «درباره‌ی لباس خشن چه می‌گویی»؟ عرض کردم: «به من خبر رسیده است که حسن (لباس خوب می‌پوشید و امام صادق (لباس جدید را می‌گرفت و دستور میداد تا آن را در آب قرار دهند». به من فرمود: «بپوش و خود را آراسته کن، زیرا که علیّ‌بن‌حسین (جبّه‌ی خز به قیمت پانصددرهم و جامه‌ی خز به قیمت پنجاه‌دینار می‌پوشید. آن را در زمستان بر تن می‌کرد و پس از پایان زمستان، آن را می‌فروخت و بهای آن را صدقه می‌داد و این آیه را خواند: قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِیَ أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالْطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْق».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۹۸
الکافی، ج۶، ص۴۵۱/ وسایل الشیعهًْ، ج۴، ص۳۶۴/ العیاشی، ج۲، ص۱۴/ بحار الأنوار، ج۴۶، ص۱۰۶/ مستدرک الوسایل، ج۳، ص۲۰۲/ بحار الأنوار، ج۷۶، ص۳۰۶/ البرهان/ نور الثقلین
۸
(اعراف/ ۳۲)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- وَ اعْلَمُوا عِبَادَ اللَّهِ أَنَّ الْمُؤْمِنِینَ الْمُتَّقِینَ قَدْ ذَهَبُوا بِعَاجِلِ الْخَیْرِ وَ آجِلِهِ شَرِکُوا أَهْلَ الدُّنْیَا فِی دُنْیَاهُمْ وَ لَمْ یُشَارِکْهُمْ أَهْلُ الدُّنْیَا فِی آخِرَتِهِمْ یَقُولُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِیَ لِلَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا خالِصَةً یَوْمَ الْقِیامَةِ کَذلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ سَکَنُوا الدُّنْیَا بِأَفْضَلِ مَا سُکِنَتْ وَ أَکَلُوهَا بِأَفْضَلِ مَا أُکِلَتْ شَارَکُوا أَهْلَ الدُّنْیَا فِی دُنْیَاهُمْ فَأَکَلُوا مِنْ أَفْضَلِ مَا یَأْکُلُونَ وَ شَرِبُوا مِنْ أَفْضَلِ مَا یَشْرَبُونَ وَ لَبِسُوا مِنْ أَفْضَلِ مَا یَلْبَسُونَ وَ سَکَنُوا بِأَفْضَلِ مَا یَسْکُنُونَ وَ تَزَوَّجُوا بِأَفْضَلِ مَا یَتَزَوَّجُونَ وَ رَکِبُوا مِنْ أَفْضَلِ مَا یَرْکَبُونَ أَصَابُوا لَذَّهًَْ الدُّنْیَا مَعَ أَهْلِ الدُّنْیَا وَ تَیَقَّنُوا أَنَّهُمْ غَداً مِنْ جِیرَانِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ یَتَمَنَّوْنَ عَلَیْهِ مَا یُرَدُّ لَهُمْ دَعْوَهًٌْ وَ لَا یُنْقَصُ لَهُمْ لَذَّهًٌْ أَمَا فِی هَذَا مَا یَشْتَاقُ إِلَیْهِ مَنْ کَانَ لَهُ عَقْلٌ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّهًَْ إِلَّا بِاللَّه.

امام علی ( بدانید ای بندگان خدا که پرهیزکاران به تمام نیکیهای دنیوی و آخروی دست یافتهاند، آنان با اهل دنیا در دنیایشان شریکند، ولی اهل دنیا با آنان در آخرتشان شرکت ندارند. خداوند فرموده است: قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللّهِ الَّتِیَ أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالْطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِی لِلَّذِینَ آمَنُواْ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا خَالِصَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ کَذَلِکَ نُفَصِّلُ الآیَاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ آنان به بهترین وجهی در دنیا سکونت جسته، و به نیکوترین صورت از آن بهره‌مند شدهاند، با اهل دنیا در دنیاشان شریکند، در کنار آنان از پاکیزه‌ترین خوراک‌ها میخورند و از تمیزترین نوشیدنی‌ها، می‌نوشند، و از بهترین لباس‌ها میپوشند، و در برترین منزل‌ها سکونت میکنند، و بهترین همسران را اختیار میکنند، و برترین سواریها را سوار میشوند، با اهل دنیا و مثل آنان از لذّت دنیا بهره میبرند، و فردا روز همجوار خدا هستند، از خدا آرزو و درخواست میکنند و خداوند آرزوهایشان برآورده می‌سازد، و دعا و درخواستی از آنان را ردّ نمی‌کند، و هیچ بهرهای از لذّت را از آنان دریغ نمی‌نمایند. پس ای بندگان خدا به چنین چیزها هر صاحب خردی مشتاق است، و برای دستیابی به آن به پروای الهی عمل می‌کند، و هیچ حول و قوّه‌ای جز از جانب خدا نیست. (کهف/۳۹).

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۹۸
بحار الأنوار، ج۳۳، ص۵۴۳/ الغارات، ج۱، ص۱۴۸/ شرح نهج البلاغهًْ، ج۶، ص۶۷/ بشارهًْ المصطفی، ص۴۳/ الأمالی للمفید، ص۲۶۳/ الأمالی للطوسی، ص۲۴/ نور الثقلین/ البرهان
۹
(اعراف/ ۳۲)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ إبْنِ القَدَّاحِ قَالَ: کَانَ أَبُوعَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) مُتَّکِئاً عَلَیَّ أَوْ قَالَ عَلَی أَبِی فَلَقِیَهُ عَبَّادُ‌بْنُ‌کَثِیرٍ وَ عَلَیْهِ ثِیَابٌ مَرْوِیَّهًٌْ حِسَانٌ فَقَالَ یَا أَبَاعَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) إِنَّکَ مِنْ أَهْلِ بَیْتِ نُبُوَّهًٍْ (علیهم السلام) وَ کَانَ أَبُوکَ (علیه السلام) وَ کَانَ فَمَا لِهَذِهِ الثِّیَابِ الْمُزَیَّنَهًِْ عَلَیْکَ فَلَوْ لَبِسْتَ دُونَ هَذِهِ الثِّیَابِ فَقَالَ لَهُ أَبُوعَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) وَیْلَکَ یَا عَبَّادُ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ إِذَا أَنْعَمَ عَلَی عَبْدٍ نِعْمَهًًْ أَحَبَّ أَنْ یَرَاهَا عَلَیْهِ لَیْسَ بِهِ بَأْسٌ وَیْلَکَ یَا عَبَّادُ إِنَّمَا أَنَا بَضْعَهًٌْ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَلَا تُؤْذِنِی وَ کَانَ عَبَّادٌ یَلْبَسُ ثَوْبَیْنِ قِطْرِیَّیْنِ.

امام صادق ( ابن قداح نقل کرده که گفت: امام صادق (به من یا پدرم تکیه داده بود عبادبن‌کثیر امام را که لباس مروی خوبی بر تن داشت دید، گفت: «یا ابا عبد الله شما از اهل بیت پیامبر هستی پدرت هم از اهل بیت پیامبر (بود؛ پس چطور این لباس زیبا و فاخر را پوشیده‌ای؟ ای کاش لباسی غیر از این می پوشیدی». امام صادق (فرمود: «وای بر تو عباد! مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ؛ خداوند عزّوجلّ وقتی به بنده‌ای نعمتی عطا می‌کند دوست دارد که بنده از آن نعمت بهره‌مند شود هیچ اشکالی ندارد. وای بر تو عباد من پاره تن رسول خدا (هستم مرا آزار مده، خود عباد دو لباس قطوی بر تن داشت».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۹۸
وسایل الشیعهًْ، ج۵، ص۱۶/ بحار الأنوار، ج۴۷، ص۳۶۱/ نور الثقلین/ البرهان
۱۰
(اعراف/ ۳۲)

الصّادق (علیه السلام)- بَعَثَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) عَبْدَ اللَّهِ‌بْنَ‌الْعَبَّاسِ إِلَی ابْنِ‌الْکَوَّاءِ وَ أَصْحَابِهِ وَ عَلَیْهِ قَمِیصٌ رَقِیقٌ وَ حُلَّهًٌْ فَلَمَّا نَظَرُوا إِلَیْهِ قَالُوا یَا ابْنَ‌عَبَّاسٍ أَنْتَ خَیْرُنَا فِی أَنْفُسِنَا وَ أَنْتَ تَلْبَسُ هَذَا اللِّبَاسَ فَقَالَ هَذَا أَوَّلُ مَا أُخَاصِمُکُمْ فِیهِ قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَهًَْ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ وَ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ.

امام صادق ( امیرمؤمنان (عبدالله‌بن‌عبّاس را به‌سوی ابن‌کواء و اصحابش فرستاد درحالی پیراهنی نازک و حلّه بر تن داشت. هنگامی او را دیدند گفتند: «ای ابن‌عبّاس (! تو نزد ما بهترین ما هستی، چرا این لباس را بر تن داری»؟! گفت: «این آیه اوّلین چیزی است که با شما به‌وسیله‌ی آن محاجّه می‌کنم؛ قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِیَ أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَ الْطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ و [همچنین] خدای عزّوجلّ فرمود: خُذُواْ زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۰۰
بحار الأنوار، ج۳۳، ص۴۰۱/ وسایل الشیعهًْ، ج۵، ص۱۷/ نور الثقلین/ البرهان
۱۱
(اعراف/ ۳۲)

الباقر (علیه السلام)- عَنِ الْحَکَمِ‌بْنِ‌عُتَیْبَهًَْ، قَالَ: دَخَلْتُ عَلَی أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) وَ هُوَ فِی بَیْتٍ مُنَجَّدٍ وَ عَلَیْهِ قَمِیصٌ رَطْبٌ وَ مِلْحَفَهًٌْ مَصْبُوغَهًٌْ قَدْ أَثَّرَ الصِّبْغُ عَلَی عَاتِقِهِ فَجَعَلْتُ أَنْظُرُ إِلَی الْبَیْتِ وَ أَنْظُرُ فِی هَیْئَتِهِ فَقَالَ لِی یَا حَکَمُ مَا تَقُولُ فِی هَذَا فَقُلْتُ مَا عَسَیْتَ أَنْ أَقُولَ وَ أَنَا أَرَاهُ عَلَیْکَ فَأَمَّا عِنْدَنَا فَإِنَّمَا یَفْعَلُهُ الشَّابُّ الْمُرَهَّقُ فَقَالَ یَا حَکَمُ مَنْ حَرَّمَ زِینَهًَْ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ فَأَمَّا هَذَا الْبَیْتُ الَّذِی تَرَی فَهُوَ بَیْتُ الْمَرْأَهًِْ وَ أَنَا قَرِیبُ الْعَهْدِ بِالْعُرْسِ وَ بَیْتِیَ الْبَیْتُ الَّذِی تَعْرِفُ.

امام باقر ( حکم‌بن‌عتیبه گوید: نزد امام باقر (آمدم درحالی‌که در خانه‌ای مجهّز بود و بر تن او پیراهنی خیس و روپوشی رنگ‌آمیزی شده بود و این رنگ‌آمیزی بر شانه‌ی او اثر گذاشته بود، به نگاه‌کردن به خانه و قیافه‌ی وی مشغول شدم. فرمود: «ای حکم! در مورد آنچه می‌بینی، چه می‌گویی»؟ عرض کردم: «چه می‌توانم بگویم درحالی‌که شما را با این قیافه می‌بینم؟ این کار را در میان ما فقط نوجوانان انجام می‌دهند». فرمود: «ای حکم! مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِیَ أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَ الْطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْق؟! این از جمله نعمت‌هایی است که خدا برای بندگان خود اختصاص داده است. و امّا این خانه‌ای را که می‌بینی، خانه‌ی زن است و من تازه ازدواج کرده‌ام و خانه‌ی عروس باید این چنین باشد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۰۰
وسایل الشیعهًْ، ج۵، ص۳۱/ البرهان
۱۲
(اعراف/ ۳۲)

الباقر (علیه السلام)- عَنِ الْحَکَمِ بْنِ عُیَیْنَهًَْ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَی أَبِی جَعْفَرٍ (علیه السلام) وَ عَلَیْهِ مِلْحَفَهًٌْ مَصْبُوغَهًٌْ بِعُصْفُرٍ قَدْ نَفَضَ صَبْغُهَا عَلَی عَاتِقِهِ، قَالَ: فَنَظَرْتُ إِلَیْهَا فَقَالَ: یَا .حَکَمُ مَا تَقُولُ فِی هَذَا؟ قُلْتُ: إِنَّا لَنَعِیبُ الشَّابَّ الْمُرَاهِقَ عِنْدَنَا مِثْلَ هَذَا فَأَیَّ شَیْءٍ أَقُولُ وَ هِیَ عَلَیْکَ؟ فَقَالَ: یَا حَکَمُ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ، یَا حَکَمُ إِنِّی حَدِیثُ عَهْدٍ بِعُرْسٍ.

امام باقر ( حکم‌بن‌عتیبه گوید: بر امام باقر (وارد شدم که روپوشی با گل زرد رنگ‌شده به تن داشت که اثر رنگ آن به گردنش مانده بود. حضرت فرمود: «ای حکم درباره‌ی این لباس چه می‌گویی»؟ عرض کردم: «ما این‌گونه جامه‌ها را برای تازه جوان‌ها می‌پسندیم اکنون چه می‌توانم گفت که شما پوشیده‌اید». فرمود: «ای حکم! مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ؛ ای حکم من تازه عروسی کرده‌ام».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۰۰
مکارم الأخلاق، ص۱۰۵
۱۳
(اعراف/ ۳۲)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ سْعِیدِ‌بْنِ‌زِیْدِ‌بْنِ‌عَمْرِوبْنِ‌نُفَیْلٍ قَالَ سَمِعْتُ النَّبِیَّ (صلی الله علیه و آله) یَقُولُ وَ أقْبَلَ عَلَی أُسَامَهًَْ‌بْنِ‌زِیْدٍ فَقَالَ: یَا أُسَامَهًُْ عَلَیْکَ بِطَرِیقِ الْحَقِّ وَ إِیَّاکَ أَنْ تَخْتَلِجَ دُونَهُ بِزَهْرَهًِْ رَغَبَاتِ الدُّنْیَا وَ غَضَارَهًِْ نَعِیمِهَا وَ بَائِدِ سُرُورِهَا وَ زَائِلِ عَیْشِهَا إِلَی أَنْ قَالَ (علیه السلام) أَلَا وَ لَا تَقُومُ السَّاعَهًُْ حَتَّی یُبْغِضَ النَّاسُ مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ وَ یُحِبُّونَ مَنْ عَصَی اللَّهَ فَقَالَ عُمَرُ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ النَّاسُ یَوْمَئِذٍ عَلَی الْإِسْلَامِ قَالَ وَ أَیْنَ الْإِسْلَامُ یَوْمَئِذٍ یَا عُمَرُ الْمُسْلِمُ یَوْمَئِذٍ کَالْغَرِیبِ الشَّرِیدِ ذَاکَ الزَّمَانَ یَذْهَبُ فِیهِ الْإِسْلَامُ وَ لَا یَبْقَی إِلَّا اسْمُهُ وَ یَنْدَرِسُ فِیهِ الْقُرْآنُ وَ لَا یَبْقَی إِلَّا رَسْمُهُ فَقَالَ عُمَرُ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ فِیمَا یُکَذِّبُونَ مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ وَ یَطْرُدُونَهُمْ وَ یُعَذِّبُونَهُمْ فَقَالَ یَا عُمَرُ تَرَکُوا الْقَوْمُ الطَّرِیقَ وَ رَکِنُوا إِلَی الدُّنْیَا وَ رَفَضُوا الْآخِرَهًَْ وَ أَکَلُوا الطَّیِّبَاتِ وَ لَبِسُوا الثِّیَابَ الْمُزَیَّنَاتِ وَ خَدَمَهُمْ أَبْنَاءُ فَارِسَ وَ الرُّومِ فَهُمْ یَغْتَدُونَ فِی طَیِّبِ الطَّعَامِ وَ لَذِیذِ الشَّرَابِ وَ ذَکِیِّ الرِّیحِ وَ مَشِیدِ الْبُنْیَانِ وَ مُزَخْرَفِ الْبُیُوتِ وَ مِنْجَدَهًِْ الْمَجَالِسِ وَ یَتَبَرَّجُ الرَّجُلُ مِنْهُمْ کَمَا تَبَرَّجُ المَرْأَهًُْ لِزَوْجِهَا وَ تَتَبَرَّجُ النِّسَاءُ بِالْحُلِیِّ وَ الْحُلَلِ الْمُزَیَّنَهًِْ زِیُّهُمْ یَوْمَئِذٍ زِیُّ الْمُلُوکِ الْجَبَابِرَهًِْ یَتَبَاهَوْنَ بِالْجَاهِ وَ اللِّبَاسِ وَ أَوْلِیَاءُ اللَّهِ عَلَیْهِمُ الْعَبَاءُ شَاحِبَهًًْ أَلْوَانُهُمْ مِنَ السَّهَرِ وَ مُنْحَنِیَهًًْ أَصْلَابُهُمْ مِنَ الْقِیَامِ قَدْ لَصِقَتْ بُطُونُهُمْ} بِظُهُورِهِمْ مِنْ طُولِ الصِّیَامِ إِلَی أَنْ قَالَ فَإِذَا تَکَلَّمَ مِنْهُمْ مُتَکَلِّمٌ بِحَقٍّ أَوْ تَفَوَّهَ بِصِدْقٍ قِیلَ لَهُ اسْکُتْ فَأَنْتَ قَرِینُ الشَّیْطَانِ وَ رَأْسُ الضَّلَالَهًِْ یَتَأَوَّلُونَ کِتَابَ اللَّهِ عَلَی غَیْرِ تَأْوِیلِهِ وَ یَقُولُونَ مَنْ حَرَّمَ زِینَهًَْ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ الْخَبَرَ.

پیامبر ( سعیدبن‌زیدبن‌عمروبن‌نفیل گوید: شنیدم پیامبر (فرمود: ای اسامه! همواره بر راه حق باش و دوری کن از اینکه رغبت‌های دنیا و نعمت‌ها و خوشی‌ها و لذّت‌های زودگذرش را بر آن برتری داده و جایگزین سازی، ... آن زمانی که مردم، فردی را که اطاعت خدا را می‌کند، مورد غضب قرار دهند و کسی را که معصیت خدا می‌کند، دوست می‌دارند و احترام می‌گذارند، قیامت برپا می‌شود [و این از علائم آخرالزمان است] عمربن‌نفیل گفت: «ای رسول خدا (! آیا مردم در آن هنگام مسلمان هستند»؟ حضرت (فرمود: «ای عمر! در آن هنگام اسلام کجا خواهد بود؟ مسلمان در آن زمان همچون غریبه‌ی فراری است و از اسلام جز اسمی باقی نخواهد ماند، قرآن در آن زمان کهنه و مندرس خواهد شد، و از آن جز حروفش چیزی نمی‌ماند». عمر گفت: «ای رسول خدا (چگونه بندگان مطیع خدا را تکذیب می‌نمایند، و آن‌ها را طرد و آزار می‌دهند»؟ حضرت (فرمود: «ای عمر، مردم در آن زمان راه [حق] را ترک گفته و به دنیا متمایل گشته و آخرت را رها می‌سازند، از روزی پاک خداوند می‌خورند و لباس‌های زینتی و فاخر می‌پوشند و مردمان فارس و روم خدمت آنان را می‌کنند و آن‌ها در لذتّ‌های طعام و شراب و عطرهای خوشبو و کاخ‌های بلند و خانه‌ها و منازل آراسته، و مجالس فاخر غوطه‌ورند، مردان آنان همانند زنی که برای همسرش زینت می‌کند خود را می‌آرایند و زنان با زر و زیور خویش را آراسته می‌سازند، پوشش آن‌ها در آن زمان همانند پوشش پادشاهان جبّار است، با مقام و لباس به همدیگر فخر می‌نمایند و مباهات می‌ورزند، در آن زمان اولیاء الهی کسانی هستند که از شب‌زنده‌داری [طولانی]، عباهایشان رنگ پریده و قامتشان از شدّت عبادت خمیده گشته و شکم‌هایشان از زیادی روزه به پشتشان چسبیده است ... اگر یکی از آن‌ها سخن حق و یا کلام درستی بر زبان براند به وی می‌گویند: «ساکت باش که تو همنشین شیطان و سرکرده گمراهی و انحراف هستی، کتاب خدا را تاویل نادرست می‌کنند و می‌گویند: چه کسی زینت‌ها و روزی‌های پاک خدا را بر بندگانش تحریم کرده است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۰۰
مستدرک الوسایل، ج۱۲، ص۵۶
۱۴
(اعراف/ ۳۲)

الرسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَنَّهُ أَتَی قُبَا یَوْمَ خَمِیسٍ وَ هُوَ صَائِمٌ فَلَمَّا أَمْسَی قَالَ هَلْ مِنْ شَرَابٍ وَ ذَکَرَ نَحْوَهُ إِلَی قَوْلِهِ وَ مَنْ أَکْثَرَ ذِکْرَ اللَّهِ رَزَقَهُ اللَّهُ ثُمَّ قَالَ فَهَذَا (وَ اللَّهُ أَعْلَمُ) مِنْ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) تَوَاضُعٌ کَمَا قَالَ لَا عَلَی أَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ حَرَّمَ شَیْئاً مِنْ طَیِّبَاتِ الرِّزْقِ قَالَ جَلَّ ذِکْرُهُ قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَهًَْ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِیَ لِلَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیاهًِْ الدُّنْیا خالِصَهًًْ یَوْمَ الْقِیامَهًِْ.

پیامبر ( رسول خدا (شب پنجشنبه در مسجد قبا افطار کرد و فرمود ... هرکه فراوان ذکر خدا گوید خداوند او را روزی می‌دهد. سپس گفته: این تواضع از رسول خدا (دانسته شده چنانکه خودش فرموده نه اینکه خدای عزّوجلّ چیزی از روزی‌های پاکیزه را حرام کرده باشد، خداون متعال فرموده است: «[ای پیامبر] بگو: زیورهایی را که خدا برای بندگانش پدید آورده، و [نیز] روزی‌های پاکیزه را چه کسی حرام گردانیده؟ بگو: این [نعمت‌ها] در زندگی دنیا برای کسانی است که ایمان آورده‌اند و روز قیامت [نیز] خاصّ آنان می‌باشد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۰۲
بحار الأنوار، ج۶۳، ص۳۲۵
۱۵
(اعراف/ ۳۲)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- الدَّعَائِمُ، عَنْ عَلِیٍّ (علیه السلام) أَنَّهُ أُتِیَ بِطَبَقِ فَالُوذَجٍ فَوُضِعَ بَیْنَ یَدَیْهِ فَنَظَرَ إِلَیْهِ وَ رَأَی صَفَاءَهُ وَ حُسْنَهُ فَوَجَأَ بِإِصْبَعِهِ فِیهِ ثُمَّ اسْتَلَّهَا فَلَمْ یَنْتَزِعْ مِنْهُ شَیْئاً فَتَلَمَّظَ إِصْبَعَهُ ثُمَّ قَالَ إِنَّ هَذَا لَحُلْوٌ طَیِّبٌ وَ لَکِنْ نَکْرَهُ أَنْ نُعَوِّدَ أَنْفُسَنَا مَا لَمْ تُعَوَّدْ ارْفَعُوهُ فَرَفَعُوهُ.

امام علی ( در کتاب دعائم آمده است: برای امیرالمؤمنین (سفره‌ای از فالوده آوردند و و در مقابلش گذاشتند، به صفا و زیبایی آن نگریست و انگشت به آن فرو برد تا به تهش رسید و آن را در آورد و چیزی از آن نخورد و انگشت را لیسید و فرمود: «راستی حلال و پاکیزه است و حرام نیست ولی من خوش ندارم خود را به چیزی که عادت ندارم، عادت دهم. آن را از مقابل من بردارید». و آن را برداشتند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۰۲
بحار الأنوار، ج۶۳، ص۳۲۵
۱۶
(اعراف/ ۳۲)

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- قَوْلُهُ قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَ هِیَ الثِّیَابُ وَ الطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ وَ هِیَ الْحَلَالُ قُلْ هِیَ لِلَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیا اشْتَرَکَ فِیهَا الْبَرُّ وَ الْفَاجِرُ خالِصَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ لِلَّذِینَ آمَنُوا کَذَلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ وَ قَوْلُهُ یَا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ قَالَ: فِی الْعِیدَیْنِ وَ الْجُمُعَهًِْ یَغْتَسِلُ وَ یَلْبَسُ ثِیَاباً بِیضاً، وَ رُوِیَ أَیْضاً الْمُشْطُ عِنْدَ کُلِّ صَلَاهًٍْ، وَ قَوْلُهُ قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ وَ هِیَ حِکَایَهًٌْ، مَعْنَاهَا: قَالُوا مَنْ حَرَّمَ زِینَهًَْ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ. فَقَالَ اللَّهُ قُلْ لَهُمْ هِیَ لِلَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا خَالِصَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ، قُلْ مَنْ آمَنَ فِی الدُّنْیَا فَهَذِهِ الطَّیِّباتُ لَهُمْ خَالِصَهًًْ عِنْدَ اللَّهِ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ.

علیّ‌بن‌ابراهیم ( قُل مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ؛ منظور از زینت خداوند که برای بندگانش آفریده، همان لباسهای آنان است و منظور از وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ همان روزی‌های پاک و حلال است. بگو: «قُلْ هِیَ لِلَّذِینَ آمَنُوا فِی الحَیاةِ الدُّنْیا. [و در استفاده از این روزی‌ها] نیکوکار و فاسق [شریک‌اند و یکسان] استفاده می‌بردند، خالصةً یَوْمَ الْقِیامَةِ یعنی نعمت‌های خالص الهی، در روز قیامت مخصوص مؤمنان است. کَذلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ. یا بَنی آدَم خُذُواْ زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ؛ یعنی در دو روز عید فطر و عید قربان و روز جمعه غسل نماید و لباس سفید بپوشد. و نیز روایت شده که هنگام هر نماز شانه‌زده شود. قُل مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ و در حقیقت در مقام بیان گفته‌ی آنان است که چنین سؤالی پرسیدند و خداوند فرمود: «به آنان بگو: هِیَ لِلَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا خَالِصَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ، به آنان بگو: این نعمت‌ها برای کسانی است که در این دنیا ایمان آوردند و این نعمت‌های پاکیزه در روز قیامت، فقط مخصوص آنان خواهد بود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۰۲
القمی، ج۱، ص۲۲۷
۱۷
(اعراف/ ۳۲)

الرّضا (علیه السلام)- دَخَلَ إِنْسَانٌ عَلَی عَلِیِّ بْنِ مُوسَی‌الرِّضَا (علیه السلام) وَ عَلَیْهِ ثِیَابٌ مُرْتَفِعَهًُْ الْقِیمَهًِْ، فَقَالَ: یَا ابْنَ رَسُولِ اللهِ (علیه السلام) أَ تَلْبَسُ مِثْلَ هَذَا؟ فَقَالَ لَهُ: مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ.

امام رضا ( انسان بر علیّ‌بن‌موسی‌الرضا (وارد شد درحالی‌که [حضرت] لباس گرانقیمتی پوشیده بود. عرض کرد: «ای فرزند رسول خدا (آیا لباس‌هایی اینگونه [فاخر] می‌پوشی»؟! فرمود: مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۰۴
شرح نهج البلاغهًْ، ج۷، ص۲۵۹
۱۸
(اعراف/ ۳۲)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ یُوسُفَ‌بْنِ‌إبْرَاهِیمَ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَی أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) وَ عَلَیَّ جُبَّهًُْ خَزٍّ وَ طَیْلَسَانُ خَزٍّ فَنَظَرَ إِلَیَّ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ عَلَیَّ جُبَّهًُْ خَزٍّ وَ طَیْلَسَانُ خَزٍّ مَا تَقُولُ فِیهِ فَقَالَ وَ مَا بَأْسٌ بِالْخَزِّ فَقُلْتُ وَ سَدَاهُ إِبْرِیسَمٌ فَقَالَ لَا بَأْسَ بِهِ فَقَدْ أُصِیبَ الْحُسَیْنُ‌بْنُ‌عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ عَلَیْهِ جُبَّهًُْ خَزٍّ.

امام صادق ( از یوسف‌بن‌ابراهیم نقل شده است که: نزد امام صادق (آمد درحالی‌که جبّه‌ی خز و طیلسان خز بر تن او بود. ایشان به من نگاه کردند. گفتم: «فدایت شوم، درباره‌ی جبّه و جامه‌ی خز و طیلسان خز که تن من هست، چه می‌گویی»؟ فرمود: «اشکالی نیست». گفتم: «تارهای آن از ابریشم است». فرمود: «اشکالی نیست، حسین‌بن‌علی (هنگامی‌که به شهادت رسید، جبّه‌ی خز بر تنش بود».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۰۴
نور الثقلین
۱۹
(اعراف/ ۳۲)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فِی احْتِجَاجِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) عَلَی عَاصِمِ‌بْنِ‌زِیَادٍ حِینَ لَبِسَ الْعَبَاءَ وَ تَرَکَ الْمُلَاءَ وَ شَکَاهُ أَخُوهُ الرَّبِیعُ‌بْنُ‌زِیَادٍ إِلَی أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) أَنَّهُ قَدْ غَمَّ أَهْلَهُ وَ أَحْزَنَ وُلْدَهُ بِذَلِکَ فَقَالَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) عَلَیَّ بِعَاصِمِ‌بْنِ‌زِیَادٍ فَجِیءَ بِهِ فَلَمَّا رَآهُ عَبَسَ فِی وَجْهِهِ فَقَالَ لَهُ أَ مَا اسْتَحْیَیْتَ مِنْ أَهْلِکَ أَ مَا رَحِمْتَ وُلْدَکَ أَ تَرَی اللَّهَ أَحَلَّ لَکَ الطَّیِّبَاتِ وَ هُوَ یَکْرَهُ أَخْذَکَ مِنْهَا أَنْتَ أَهْوَنُ عَلَی اللَّهِ مِنْ ذَلِکَ أَ وَ لَیْسَ اللَّهُ یَقُولُ وَ الْأَرْضَ وَضَعَها لِلْأَنامِ. فِیها فاکِهَةٌ وَ النَّخْلُ ذاتُ الْأَکْمامِ أَ وَ لَیْسَ اللَّهُ یَقُولُ مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقِیانِ. بَیْنَهُما بَرْزَخٌ لا یَبْغِیانِ إِلَی قَوْلِهِ یَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجانُ فَبِاللَّهِ لَابْتِذَالُ نِعَمِ اللَّهِ بِالْفَعَالِ أَحَبُّ إِلَیْهِ مِنِ ابْتِذَالِهَا بِالْمَقَالِ وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ وَ أَمَّا بِنِعْمَهًِْ رَبِّکَ فَحَدِّثْ فَقَالَ عَاصِمٌ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) فَعَلَی مَا اقْتَصَرْتَ فِی مَطْعَمِکَ عَلَی الْجُشُوبَهًِْ وَ فِی مَلْبَسِکَ عَلَی الْخُشُونَهًِْ فَقَالَ وَیْحَکَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ فَرَضَ عَلَی أَئِمَّهًِْ الْعَدْلِ أَنْ یُقَدِّرُوا أَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَهًِْ النَّاسِ کَیْلَا یَتَبَیَّغَ بِالْفَقِیرِ فَقْرُهُ فَأَلْقَی عَاصِمُ‌بْنُ‌زِیَادٍ الْعَبَاءَ وَ لَبِسَ الْمُلَاءَ.

امام علی ( از احمدبن‌محمّد و با اسناد مختلف در مورد اقامه دعوای امیرالمؤمنین (بر عاصم‌بن‌زیاد وقتی که عباء بر تن کرد و لباسی که پاها را میپوشاند رها کرد. برادرش ربیع‌بن‌زیاد از او به امیرالمؤمنین (شکایت کرد که خانواده و فرزندش را با این کار اندوهگین ساخته است. امیرالمؤمنین (فرمود: «عاصم‌بن‌زیاد را نزد من بیاورید». او را آوردند، وقتی او را دید چهره درهم کشید و به او گفت: «از خانوادهات خجالت نمیکشی آیا به فرزندت رحم نمیکنی؟ خدا را نمی‌بینی طیّبات را برای تو حلال کرده و اکراه دارد که تو خود را از آن محروم کنی؟ تو در مورد این مسأله پایین‌تر از خدایی. آیا خدا نمیفرماید: زمین را برای خلایق آفرید، که در آن میوه‌ها و نخل‌های پرشکوفه است. (الرحمن/۱۱۱۰) آیا نمیفرماید: دو دریای مختلف [شوروشیرین، گرم‌وسرد] را در کنار هم قرار داد، درحالی‌که با هم تماس دارند. در میان آن‌دو برزخی است که یکی بردیگری غلبه نمی‌کند [و به هم نمی‌آمیزند]!. (الرحمن/۲۰۱۹) تا اینکه می‌فرماید: از آن‌دو، لؤلؤ و مرجان خارج می‌شود. (الرحمن/۲۲) به خدا که تحقیرکردن نعمت‌های خدا در عمل نزد خدا بهتر از تحقیر آن در سخن است، خدای عزّوجلّ میفرماید: و نعمت‌های پروردگارت را بازگو کن!. (الضحی/۱۱)، عاصم گفت: «ای امیرالمؤمنین (پس برای چه در غذایت به غذای سخت و ناخوش و در لباست به لباس زمخت اکتفا کردهای»؟ فرمود: «وای بر تو خدای تعالی بر ائمّه‌ی عدل واجب کرده است که خود را با ضعیفترین مردم همانند کنند تا فقر فقیر بر او سخت نیاید، عاصم‌بن‌زیاد، عباء را کنار گذاشت و و لباس بلندی که پاها را میپوشاند بر تن کرد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۰۴
نور الثقلین
۲۰
(اعراف/ ۳۲)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- قُلْ هِیَ لِلَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا خَالِصَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ (رحمة الله علیه) یَعْنِی أَنَّ الْمُؤْمِنِینَ شَارَکُوا الْمُشْرِکِینَ فِی الطَّیِّبَاتِ فِی الدُّنْیَا، فَأَکَلُوا مِنْ طَیِّبَاتِ الطَّعَامِ وَ لَبِسُوا مِنْ جِیَادِ الثِّیَابِ وَ نَکَحُوا مِنْ صَالِحِ النِّسَاءِ، ثُمَّ یَخُصُّ اللَّهُ الطَّیِّبَاتِ فِی الْآخِرَهًِْ لِلَّذِینَ آمَنُوا، وَ لَیْسَ لِلْمُشْرِکِینَ فِیهَا شَیْءٌ.

ابن‌عبّاس ( قُلْ هِیَ لِلَّذینَ آمَنُوا فِی الحَیاةِ الدُّنْیا خالِصَةً یَوْمَ الْقِیامَةِ کَذلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ؛ یعنی اینکه مؤمنین در دنیا، در طیّبات با مشرکین شریک هستند و مشرکان از غذاهای پاکیزه‌ی آن‌ها می‌خورند و از جامه‌های خوب آن‌ها می‌پوشند و با زنان شایسته‌ی آن‌ها ازدواج می‌کنند، سپس در آخرت، خداوند متعال، طیّبات را ویژه‌ی مؤمنان قرار می‌دهد و برای مشرکین، در آن‌ها بهره‌ای نمی‌باشد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۰۴
مجمع البحرین، ج۶، ص۳۳
بیشتر