آیه وَ لَوْ لا إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَكَ قُلْتَ ما شاءَ اللهُ لا قُوَّةَ إِلاَّ بِاللهِ إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالاً وَ وَلَداً [39]
چرا هنگامىكه وارد باغت شدى، نگفتى اين نعمتى است كه خدا خواسته است؟! قوّت [و نيرويى] جز از ناحيهی خدا نيست. و اگر مىبينى من از نظر مال و فرزند از تو كمترم!
علیبنابراهیم ( ثُمَّ قَالَ الْفَقِیرُ لِلْغَنِیِّ فَهَلَّا إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَکَ قُلْتَ ما شاءَ اللهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْکَ مالًا وَ وَلَدا.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- سپس فقیر به غنی گفت: وَ لَوْ لا إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَکَ قُلْتَ ما شاءَ اللهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْکَ مالًا وَ وَلَداً.
الصّادق ( عَنْ أَبِیعَبْدِاللَّهِ (... ثُمَّ دَلَّهُ عَلَی مَا کَانَ أَوْلَی لَوْ قَالَهُ فَقَالَ وَ لَوْ لا إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَکَ قُلْتَ ما شاءَ اللهُ کَانَ فِی جَمِیعِ أُمُورِی وَ لَا قُوَّهًَْ لِی عَلَیْهَا إِلَّا بِاللَّهِ ثُمَّ إِنَّهُ (أَرْجَعَ الْقَوْلَ إِلَی نَفْسِهِ فَقَالَ لَهُ إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْکَ مالًا وَ وَلَداً أَیْ فَقِیراً مُحْتَاجاً إِلَی اللَّهِ تَعَالَی.
امام صادق (علیه السلام)- از امام صادق (علیه السلام) روایت است: ... سپس او را راهنمایی کرد بر چیزی که اگر آن را میگفت سزاوار بود؛ پس فرمود: «در همهی کارهایم [هرچه خدا خواسته همان] بوده و من قدرتی جز بهوسیلهی خدا بر آن ندارم». سپس علی (علیه السلام) سخن را به خودش برگرداند و به او فرمود: «إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْکَ مالًا وَ وَلَداً یعنی فقیر و نیازمند به خدای تعالی هستم».
الصّادق ( عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَی أَرْبَع وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْیَا وَ زِینَتَهَا کَیْفَ لَا یَفْزَعُ إِلَی قَوْلِهِ تَعَالَی ما شاءَ اللهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ فَإِنِّی سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ بِعَقِبِهَا إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْکَ مالًا وَ وَلَداً فَعَسی رَبِّی أَنْ یُؤْتِیَنِ خَیْراً مِنْ جَنَّتِکَ الْآیَهًَْ وَ عَسَی مُوجِبَهًٌْ.
امام صادق (علیه السلام)- از کسی که از چهار چیز میترسد و چگونه به چهار چیز دیگر پناه نمیبرد، تعجّب میکنم! و در عجبم از کسی که طالب زینتهای دنیا است چرا به این آیهی شریفه توجّه ندارد: ما شاءَ اللهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ و در دنبالهی آن آیه فرمود: و اگر میبینی من از نظر مال و فرزند از تو کمترم [مطلب مهمّی نیست]! شاید پروردگارم بهتر از باغ تو به من بدهد ... (کهف/۴۰۳۹)
الباقر ( عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ مَعْنَی لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّهًَْ إِلَّا بِاللَّهِ فَقَالَ مَعْنَاهُ لَا حَوْلَ لَنَا عَنْ مَعْصِیَهًِْ اللَّهِ إِلَّا بِعَوْنِ اللَّهِ وَ لَا قُوَّهًَْ لَنَا عَلَی طَاعَهًِْ اللَّهِ إِلَّا بِتَوْفِیقِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل.
امام باقر (علیه السلام)- جابر جعفی گوید: از امام باقر (علیه السلام) در مورد معنی آیه: لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ سؤال نمودم، حضرت فرمود: «معنایش این است که روگردانیدن و دورینمودن از نافرمانی خداوند برای ما جز به سبب یاری خدا میسّر نباشد، و قوّت و نیرویی بر طاعت و فرنبرداری خداوند برای ما جز به سبب توفیقی که خداوند با عزّت و جلال عطا فرماید، نیست».
الرّضا ( عَنْ عَلِیِّبْنِأَسْبَاط عَنْ أَبِیالْحَسَنِ الرِّضَا (قَالَ قَالَ لِی إِذَا خَرَجْتَ مِنْ مَنْزِلِکَ فِی سَفَرٍ أَوْ حَضَرٍ فَقُلْ بِسْمِ اللهِ آمَنْتُ بِاللهِ تَوَکَّلْتُ عَلَی اللهِ مَا شَاءَ اللهُ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ فَیَلْقَاکَ الشَّیْطَانُ فَتَضْرِبُ الْمَلَائِکَهًُْ وُجُوهَهَا وَ تَقُولُ مَا سَبِیلُکُمْ عَلَیْهِ وَ قَدْ سَمَّی اللَّهَ وَ آمَنَ بِهِ وَ تَوَکَّلَ عَلَی اللَّهِ وَ قَالَ ما شاءَ اللهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ.
امام رضا (علیه السلام)- علیبناسباط گوید: امام رضا (علیه السلام) به من فرمود: چون از منزلت درآیی برای سفر یا در حضر بگو: بِسْمِ اللهِ آمَنْتُ بِاللهِ تَوَکَّلْتُ عَلَی اللهِ مَا شَاءَ اللهُ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ و شیطان به تو بر خورد و فرشتهها به روی او زنند و گویند: چه راهی به او دارید با اینکه نام خدا برده و به او ایمان آورده و بر خدا توکّل کرده و گفته: ما شاءَ اللهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ.
الصّادق ( مَا مِنْ رَجُلٍ دَعَا فَخَتَمَ دُعَاءَهُ بِقَوْلِ ما شاءَ اللهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ إِلَّا أُجِیبَ صَاحِبُهُ.
امام صادق (علیه السلام)- امام صادق (علیه السلام) فرمود: «هرکه دعای خود را با جمله ما شاءَ اللهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ پایان دهد دعایش مستجاب گردد».
الصّادق ( عَنْ أَبِیعَبْدِاللَّهِ (أَنَّهُ قَالَ الْعَیْنُ حَقٌّ وَ لَیْسَ تَأْمَنُهَا مِنْکَ عَلَی نَفْسِکَ وَ لَا مِنْکَ عَلَی غَیْرِکَ فَإِذَا خِفْتَ شَیْئاً مِنْ ذَلِکَ فَقُلْ ما شاءَ اللهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ ثَلَاثا.
امام صادق (علیه السلام)- از امام صادق (علیه السلام) روایت است که چشم زخم واقعیّت دارد، از چشم دیگری بر خود ایمن مباش و هم از چشم خود بر دیگری و اگر از چشم زخم ترسیدی سهبار بگو: ما شاءَ اللهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ.
الرّسول ( مَنْ حَلِیَ فِی عَیْنِهِ شَیْءٌ مِنَ الْأَهْلِ وَ الْمَالِ وَ الْوَلَدِ فَقَالَ مَا شَاءَ اللهُ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ مُنِعَ أَ لَا تَرَی إِلَی قَوْلِهِ تَعَالَی وَ لَوْ لا إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَکَ قُلْتَ ما شاءَ اللهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکس در چشمش چیزی از اهل و مال و فرزند آراسته شود و بگوید: مَا شَاءَ اللهُ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ، دفاع و حمایت شود؛ آیا سخن خدای تعالی را نمیبینی؛ وَ لَوْ لا إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَکَ قُلْتَ ما شاءَ اللهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ.