آیه فَمَا اسْطاعُوا أَنْ يَظْهَرُوهُ وَ مَا اسْتَطاعُوا لَهُ نَقْباً [97]
[سرانجام چنان سدّى ساخت] كه آنها (طايفه يأجوج و مأجوج) قادر نبودند از آن بالا روند؛ و نمىتوانستند سوراخى در آن ايجاد كنند.
الصّادق ( ٍعَنِ الْمُفَضَّلِ قَالَ: سَأَلْتُ الصَّادِقَ (عَنْ قَوْلِهِ أَجْعَلْ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ رَدْماً قَالَ التَّقِیَّهًَْ فَمَا اسْطاعُوا أَنْ یَظْهَرُوهُ وَ مَا اسْتَطاعُوا لَهُ نَقْباً قَالَ مَا اسْتَطَاعُوا لَهُ نَقْباً إِذَا عُمِلَ بِالتَّقِیَّهًِْ لَمْ یَقْدِرُوا فِی ذَلِکَ عَلَی حِیلَهًٍْ وَ هُوَ الْحِصْنُ الْحَصِینُ وَ صَارَ بَیْنَکَ وَ بَیْنَ أَعْدَاءِ اللَّهِ سَدّاً لَا یَسْتَطِیعُونَ لَهُ نَقْباً قَالَ وَ سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِهِ فَإِذا جاءَ وَعْدُ رَبِّی جَعَلَهُ دَکَّاءَ قَالَ رَفَعَ التَّقِیَّهًَْ عِنْدَ قِیَامِ القائم (فَیَنْتَقِمُ مِنْ أَعْدَاءِ اللَّهِ.
امام صادق (علیه السلام)- مفضّل گوید: از امام صادق (علیه السلام) معنای این آیه: أَجْعَلْ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ رَدْماً را پرسیدم. فرمود: «منظور، تقیّه است». دربارهی این آیه: فَمَا اسْطاعُوا أَنْ یَظْهَرُوهُ وَ مَا اسْتَطاعُوا لَهُ نَقْباً پرسیدم. فرمود: «وَ مَا اسْتَطاعُوا لَهُ نَقْباً؛ یعنی اگر به تقیّه عمل شود، دیگر کسی قادر نخواهد بود بر آنها سیطره پیدا کند. تقیّه، دژی محکم است که بین تو و دشمنان خدا سدّی میسازد که توانایی عبور از آن را ندارند». معنای این آیه: فَإِذا جاءَ وَعْدُ رَبِّی جَعَلَهُ دَکَّاءَ را از امام (علیه السلام) پرسیدم. امام (علیه السلام) فرمود: «برداشتن تقیّه در هنگام ظاهرشدن امر خداوند است که آن زمان، خدا از دشمنان خویش انتقام میگیرد».
الصّادق ( عَنْ جَابِرٍ (عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (قَالَ: اجْعَلْ بَیْنَنَا وَ بَیْنَهُمْ سَدّاً فَمَا اسْطاعُوا أَنْیَظْهَرُوهُ وَمَا اسْتَطاعُوا لَهُنَقْباً قَالَ هُوَالسَّدُّ التَّقِیَّهًُْ.
امام صادق (علیه السلام)- جابر گوید: امام صادق (علیه السلام) در مورد: أَجْعَلْ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ رَدْماً فرمود: «مقصود، سدّ تقیّه است. فَمَا اسْتطاعُوا أَنْ یَظْهَرُوهُ وَ مَا اسْتَطاعُوا لَهُ نَقْباً؛ منظور تقیّه است».
أمیرالمؤمنین ( فَمَا اسْطاعُوا أَنْ یَظْهَرُوهُ وَ مَا اسْتَطاعُوا لَهُ نَقْباً یَعْنِی یَأْجُوجَ وَ مَأْجُوج.
امام علی (علیه السلام)- مَا اسْتطَاعُواْ أَن یَظْهَرُوهُ وَ مَا اسْتَطَاعُواْ لَهُ نَقْبًا یعنی یأجوج و مأجوج.