آیه ۶۸ - سوره کهف

آیه وَ كَيْفَ تَصْبِرُ عَلى‌ ما لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْرا [68]

و چگونه مى‌توانى در برابر چيزى كه از رموزش آگاه نيستى شكيبا باشى؟!

۱
(کهف/ ۶۸)

الباقر ( عَنْ أَبِی إِسْحَاقَ اللَّیْثِیِّ قَالَ: عَنْ ابی‌جعفر (مُحَمَّدِبْنِ‌عَلِیٍّ الْبَاقِرِ (قَال قُلْتُ یَا ابْنَ‌رسول الله (وَ مَا حُکْمُ الْمَلَکُوتِ قَالَ حُکْمُ اللَّهِ وَ حُکْمُ أَنبیائِهِ وَ قِصَّهًُْ الخِضْر (وَ مُوسَی (حِینَ اسْتَصْحَبَهُ فَقَالَ إِنَّکَ لَنْ تَسْتَطِیعَ مَعِیَ صَبْراً وَ کَیْفَ تَصْبِرُ عَلی ما لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْراً افْهَمْ یَا إِبْرَاهِیمُ وَ اعْقِلْ أَنْکَرَ مُوسَی (عَلَی الخِضْر (وَ اسْتَفْظَعَ أَفْعَالَهُ حَتَّی قَالَ لَهُ الخِضْر (یَا مُوسَی (مَا فَعَلْتُهُ عَنْ أَمْرِی إِنَّمَا فَعَلْتُهُ عَنْ أَمْرِ اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ مَنْ هَذَا.

امام باقر (علیه السلام)- ابواسحاق لیثی گوید: خدمت امام باقر (علیه السلام) عرض کردم: «ای فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، حکم ملکوت چیست»؟ فرمود: «حکم خدا و حکم پیامبرانش و قصّه‌ی خضر و موسی (علیها السلام)، زمانی‌که موسی (علیه السلام) با او همراه شد و او گفت: «تو هرگز نمی‌توانی با من شکیبایی کنی! و چگونه می‌توانی در برابر چیزی که از رموزش آگاه نیستی شکیبا باشی؟! (کهف/۶۸۶۷)». ای ابراهیم! دریاب و اندیشه کن که چگونه موسی (علیه السلام) از خضر (علیه السلام) نپذیرفت و کارهای او را شنیع شمرد، تا اینکه خضر (علیه السلام) به او گفت: «ای موسی! من اینها را سر خود انجام ندادم، بلکه فقط به جهت امر خداوند عزّ‌وجلّ انجامشان دادم».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۸، ص۵۵۸
بحارالأنوار، ج۵، ص۲۳۱/ علل الشرایع، ج۲، ص۶۰۹
۲
(کهف/ ۶۸)

الصّادقین ( قالَ لَهُ الخِضْر (إِنَّکَ لَنْ تَسْتَطِیعَ مَعِیَ صَبْراً لِأَنِّی وُکِّلْتُ بِعِلْمٍ لَا تُطِیقُهُ وَ وُکِّلْتَ أَنْتَ بِعِلْمٍ لَا أُطِیقُهُ قَالَ مُوسَی (بَلْ أَسْتَطِیعُ مَعَکَ صَبْراً فَقَالَ لَهُ الخِضْر (إِنَّ الْقِیَاسَ لَا مَجَالَ لَهُ فِی عِلْمِ اللَّهِ وَ أَمْرِه.

امام باقر (علیه السلام) و امام صادق (علیه السلام)- خضر (علیه السلام) گفت: «إِنَّکَ لَنْ تَسْتَطِیعَ مَعِیَ صَبْراً وَ کَیْفَ تَصْبِرُ عَلی ما لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْراً؛ زیرا من دارای علمی هستم که تو طاقت تحمّل آن را نداری و تو دارای علمی هستی که من طاقت آن را ندارم». موسی (علیه السلام) فرمود: «چنین نیست [که نتوانم صبر کنم] بلکه طاقت دارم صبر نمایم [و اعتراضی بر کارهای تو نکنم اگرچه به صورت ظاهر نامناسب باشد]». خضر (علیه السلام) گفت: «قیاس در علم و اوامر خداوند راه ندارد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۸، ص۵۵۸
بحارالأنوار، ج۱۳، ص۲۸۶
۳
(کهف/ ۶۸)

الصّادق ( عَلِمَ الْعَالِمُ أَنَّ مُوسَی لَا یَسْتَطِیعُ صُحْبَتَهُ وَ لَا یَحْتَمِلُ عِلْمَهُ وَ لَا یَصْبِرُ مَعَهُ فَعِنْدَ ذَلِکَ قَالَ الْعَالِم إِنَّکَ لَنْ تَسْتَطِیعَ مَعِیَ صَبْراً.

امام صادق (علیه السلام)- آن عالم که می‌دانست موسی (علیه السلام) ظرفیّت تحمّل اعمال او را ندارد به او گفت: إِنَّکَ لَنْ تَسْتَطِیعَ مَعِیَ صَبْراً.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۸، ص۵۵۸
بحارالأنوار، ج۲، ص۲۰۸/ الاختصاص، ص۲۵۸
بیشتر