آیه أُولئِكَ الَّذينَ كَفَرُوا بِآياتِ رَبِّهِمْ وَ لِقائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فَلا نُقيمُ لَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَزْناً [105]
آنها كسانى هستند كه به آيات پروردگارشان و لقاى او كافر شدند؛ به‌همين‌جهت، اعمالشان حبط و نابود شد؛ از‌اين‌رو روز قيامت، ميزانى براى [سنجش اعمال] آنها برپا نخواهيم كرد.
أمیرالمؤمنین ( وَ أَمَّا قَوْلُهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی وَ نَضَعُ الْمَوازِینَ الْقِسْطَ لِیَوْمِ الْقِیامَةِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَیْئاً فَهُوَ مِیزَانُ الْعَدْلِ یُؤْخَذُ بِهِ الْخَلَائِقُ یَوْمَ‌الْقِیَامَهًِْ یَدِینُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَتَعَالَی الْخَلْقَ بَعْضَهُمْ مِنْ بَعْضٍ بِالْمَوَازِینِ وَ فِی غَیْرِ هَذَا الْحَدِیثِ الْمَوَازِینُ هُمُ الْأَنبیا (ءُ وَ الْأَوْصِیَاء (وَ قَوْلُهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ فَلا نُقِیمُ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَزْناً فَإِنَّ ذَلِکَ خَاصَّهًْ.
امام علی (علیه السلام)- امّا قول آن جناب؛ ما ترازوهای عدل را در روز قیامت برپا می‌کنیم پس به هیچ‌کس کمترین ستمی نمی‌شود. (انبیاء/۴۷) منظور، میزان عدل است که آفریدگان در روز قیامت با آن بازخواست می شوند و اینگونه خداوند تبارک و تعالی برخی از آفریدگان را بر برخی دیگر برتری می بخشد در غیر از این سخن، میزان ها همان پیامبران و اوصیا (هستند و امّا کلام حق تعالی: فَلا نُقِیمُ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَزْناً این سخن کاملاً خاص و ویژه است [مخصوص کسانی است که خداوند آنان را برگزید].
امیرالمؤمنین ( وَ مِنْهُمْ أَئِمَّهًُْ الْکُفْرِ وَ قَادَهًُْ الضَّلَالَهًِْ فَأُولَئِکَ لَا یُقِیمُ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَزْناً وَ لَا یَعْبَأُ بِهِمْ لِأَنَّهُمْ لَمْ یَعْبَئُوا بِأَمْرِهِ وَ نَهْیِهِ.
امام علی (علیه السلام)- بعضی دیگر پیشوایان کفر و فرماندهان گمراهی اند. خداوند متعال برای اینان هیچ میزانی بر پا نمی دارد و به اینان هیچ اعتنایی نمی کند؛ چرا که اینان به امر و نهی او اعتنایی نکرده اند.
الرّسول ( یَا ابْنَ‌مَسْعُودٍ إِذَا عَمِلْتَ عَمَلًا مِنَ الْبِرِّ وَ أَنْتَ تُرِیدُ بِذَلِکَ غَیْرَ اللَّهِ فَلَا تَرْجُ بِذَلِکَ مِنْهُ ثَوَاباً فَإِنَّهُ یَقُولُ فَلا نُقِیمُ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَزْناً.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ای پسر مسعود! هرگاه کردار نیکی انجام دهی و نظرت غیر خدا باشد از آن کردار انتظار پاداشی نداشته باش زیرا که خدای عزّوجلّ می‌فرماید: فَلا نُقِیمُ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَزْناً.
علی‌بن‌ابراهیم ( و قال علی‌بن‌إبراهیم (أُولئِکَ الَّذِینَ کَفَرُوا بِآیاتِ رَبِّهِمْ وَ لِقائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فَلا نُقِیمُ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَزْناً قَالَ أَی حَسَنَهًًْ.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- أُولئِکَ الَّذینَ کَفَرُوا بِآیاتِ رَبِّهِمْ وَ لِقائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فَلا نُقیمُ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَزْناً؛ مقصود از وزن در اینجا کار نیک است.
الرّسول ( إنَّ النَّبِیّ (قَالَ أنَّهُ لَیَأتِی الرَّجُلُ السَّمِینُ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ لَا یَزِنُ جَنَاحَ بَعُوضَهًٍْ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- مرد چاق در روز قیامت می‌آید درحالی‌که به‌اندازه‌ی بال پشه‌ای وزن ندارد.
الرّسول ( عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ فِی خَبَرٍ طَوِیلٍ أَنَّهُ أَصَابَ النَّاسَ عَطَشٌ شَدِیدٌ فِی الْحُدَیْبِیَهًْ ... أَمَّا الرُّءُوسُ الَّتِی رَأَیْتُمْ لَهَا ضَجَّهًٌْ وَ لِأَلْسِنَتِهَا لَجْلَجَهًٌْ فَذَلِکَ مَثَلُ قَوْمٍ مَعِی یَقُولُونَ بِأَفْوَاهِهِمْ مَا لَیْسَ فِی قُلُوبِهِمْ وَ لَا یَقْبَلُ اللهُ مِنْهُمْ صَرْفاً وَ عَدْلًا وَ لَا یُقِیمُ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَزْناً وَ أَمَّا النِّیرَانُ بِغَیْرِ حَطَبٍ فَفِتْنَهًٌْ تَکُونُ فِی أُمَّتِی بَعْدِی القائم فِیهَا وَ الْقَاعِدُ سَوَاءٌ لَا یَقْبَلُ اللهُ لَهُمْ عَمَلًا وَ لَا یُقِیمُ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَزْناً.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- [در حدیبیّه مردم دچار تشنگی شدیدی شدند تا اینکه پیامبر (صلی الله علیه و آله) در تاریکی شب علی (علیه السلام) را به همراه گروهی برای آب فرستاد و در مسیر آوردن آب چیزهای عجیبی مشاهده کردند که پیامبر (صلی الله علیه و آله) در تقسیر آن فرمود:] «سرهایی که دیدید ضجه می زدند و با گرفتگی زبان صحبت می کردند آن مَثل امّت من است که با زبانشان چیزی را می گویند که در دل هایشان نیست. و خداوند از آن ها هیچ خلوص و راستی ای را نمیپذیرد. ازاین‌رو روز قیامت، میزانی برای [سنجش اعمال] آنها برپا نخواهد کرد. و امّا آتش بدون هیزم [که شما دیدید] فتنه‌ای است که بعد از من در امّتم خواهد بود؛ که در آن ایستاده و نشسته مساوی هستند. خدا عملی را از آن ها نمی پذیرد و در قیامت ارزشی برای آن ها قائل نیست».
امیرالمؤمنین ( وَ مَنْ عَدَلَ عَنْکُمْ لَنْ یَقْبَلَ اللهُ لَهُ عَمَلًا وَ لَمْ یَقُمْ لَهُ یَوْمَ الْقِیامَهًِْ وَزْناً وَ هُوَ مِنْ أَصْحَابِ الْجَحِیم.
امام علی (علیه السلام)- هرکس از شما روی گرداند، خداوند هیچ عملی را از او قبول نمیکند و در روز قیامت ترازویی [برای اعمالش] قرار نمی‌دهد و او از اصحاب دوزخیان است.