آیه إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلاً كَريماً [31]
اگر از گناهان بزرگى كه از آن نهى مى‌شويد پرهيز كنيد، گناهان كوچك شما را مى‌پوشانيم [و مى‌بخشيم]؛ و شما را در جايگاه با ارزشى وارد مى‌كنيم.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- وَ أَمَّا تَرْغِیبُ الْعِبَادِ فِی‌کِتَابِ اللَّهِ تَعَالَی ... وَ قَوْلِهِ إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ نُدْخِلْکُمْ مُدْخَلًا کَرِیماً وَ أَمْثَالُ ذَلِکَ کَثِیرٌ فِی کِتَابِ اللَّهِ تَعَالَی.
امام علی (علیه السلام)- از تشویق‌های قرآن کریم برای بندگان [و آیات امیدبخش] آیه: تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ نُدْخِلْکُمْ مُدْخَلًا کَرِیماً است که امثال این آیات در قرآن زیاد است.
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ نُدْخِلْکُمْ مُدْخَلًا کَرِیماً قَالَ الْکَبَائِرُ الَّتِی أَوْجَبَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ عَلَیْهَا النَّارَ.
امام صادق (علیه السلام)- حلبی گوید: امام صادق (علیه السلام) در مورد آیه: إِن تَجْتَنِبُواْ کَبَآئِرَ مَا تُنْهَوْنَ عنْهُ نُکَفِّرْ عنکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ وَنُدْخِلْکُم مُّدْخَلاً کَرِیمًا. فرمود: «منظور از کَبَآئِرَ، اعمالی است که خداوند آتش جهنّم را بر آن‌ها واجب گردانیده است».
الباقر (علیه السلام)- عَنْ عَبَّادِ‌بْنِ‌کَثِیرٍ النَّوَّاءِ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (علیه السلام) عَنِ الْکَبَائِرِ قَالَ کُلُ شَیْءٍ وَعَدَ اللَّهُ عَلَیْهِ النَّار.
امام باقر (علیه السلام)- عبّادبن‌کثیر نوّاء گوید: از امام باقر (علیه السلام) در مورد کَبائِرَ سؤال کردم، فرمود: «هر عملی که خداوند به خاطر انجامش وعده‌ی آتش داده است».
الصّادق (علیه السلام)- مَنِ اجْتَنَبَ مَا أَوْعَدَ اللَّهُ عَلَیْهِ النَّارَ إِذَا کَانَ مُؤْمِناً کَفَّرَ عَنْهُ سَیِّئَاتِهِ.
امام صادق (علیه السلام)- کسی که از اموری که خداوند انجام‌دادن آن‌ها را مستحق آتش دوزخ دانسته است، پرهیز کند، اگر مؤمن باشد، خداوند بدی هایش را خواهد بخشید.
الرّضا (علیه السلام)- إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ عِبَادَهًَْ الْأَوْثَانِ وَ شُرْبَ الْخَمْرِ وَ قَتْلَ النَّفْسِ وَ عُقُوقَ الْوَالِدَیْنِ وَ قَذْفَ الْمُحْصَنَاتِ وَ الْفِرَارَ مِنَ الزَّحْفِ وَ أَکْلَ مَالِ الْیَتِیمِ.
امام رضا (علیه السلام)- إِنْ تَجْتَنِبُوا کبائرَ ماتنُهونُ عنهُ نکفِّر عنکم سیئّاتِکم؛ بت‌پرستی، میگساری، آدم‌کشی، عاق‌والدین، تهمت زنازدن به زن شوهردار، فرار از نبرد و خوردن مال یتیم از گناهان کبیره هستند.
علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ قَالَ هِیَ سَبْعَهًٌْ الْکُفْرُ وَ قَتْلُ النَّفْسِ وَ عُقُوقُ الْوَالِدَیْنِ وَأَکْلُ مَالِ الْیَتِیمِ وَ أَکْلُ الرِّبَا وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ وَ التَّعَرُّبُ بَعْدَ الْهِجْرَهًِْ وَ کُلُّ مَا وَعَدَ اللَّهُ فِی الْقُرْآنِ عَلَیْهِ النَّارَ مِنَ الْکَبَائِرِ.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ؛ گناهان کبیره هفت عدد هستند، کفر، قتل انسان، عاق‌والدین، خوردن مال یتیم، خوردن ربا، فرار از جنگ، ارتداد (کافرشدن پس از ایمان آوردن) و هر گناه کبیره‌ای که خداوند در قرآن بر آن وعده‌ی آتش جهنّم را داده است.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ (علیه السلام) عَنْ أَبِیهِ (علیه السلام) عَنْ عَلِیٍّ (علیه السلام) قَالَ: السُّکْرُ مِنَ الْکَبَائِرِ وَ الْحَیْفُ فِی الْوَصِیَّهًِْ مِنَ الْکَبَائِرِ.
امام علی (علیه السلام)- میگساری و ستم روا داشتن در وصیّت‌کردن از گناهان کبیره است.
الصّادق (علیه السلام)- الْکَذِبُ عَلَی اللَّهِ وَ عَلَی رَسُولِهِ (صلی الله علیه و آله) وَ عَلَی الْأَوْصِیَاءِ (مِنَ الْکَبَائِر.
امام صادق (علیه السلام)- دروغ بستن به خدا، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و اوصیاء (از گناهان کبیره است.
الصّادق (علیه السلام)- وَ إِنْکَارُ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ أَنْکَرُوا حَقَّنَا وَ جَحَدُونَا وَ هَذَا لَا یَتَعَاجَمُ فِیهِ أحدا {أَحَدٌ}. و قَالَ اَبُوعَبدِ‌اللهِ (علیه السلام) فِی آخِرِ مَا فَسَّرَ فَاتَّقُوااللهَ. وَلَاتَجتَرِئُوا.
امام صادق (علیه السلام)- [گناه کبیره] انکار هرآنچه را که خداوند نازل کرده می‌باشد؛ [این منکران] منکر حقّ ما شدند و این چیزی است که کسی آن را انکار نمی‌کند. و امام صادق (علیه السلام) در آخر این تفسیر خود، فرمود: «تقوای خدا را پیشه کنید و جسارت و گردنکشی نکنید».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- الْکَبَائِرُ تِسْعٌ أَعْظَمُهُنَ الْإِشْرَاکُ بِاللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الْمُؤْمِنَهًِْ وَ أَکْلُ الرِّبَا وَ أَکْلُ مَالِ الْیَتِیمِ وَ قَذْفُ الْمُحْصَنَهًِْ وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ وَ عُقُوقُ الْوَالِدَیْنِ وَ اسْتِحْلَالُ الْبَیْتِ الْحَرَامِ وَ السِّحْرُ فَمَنْ لَقِیَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُوَ بَرِیءٌ مِنْهُنَّ کَانَ مَعِی فِی جَنَّهًٍْ مَصَارِیعُهَا مِنْ ذَهَب.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- گناهان گبیره هفت نوع‌اند که بزرگترین آن‌ها، شرک به خدا، قتل شخص مؤمن، خوردن ربا، خوردن مال یتیم و تهمت زنازدن به زن شوهردار، عاق‌والدین و فرار از جنگ است و هرکس که خدا را در قیامت ملاقات کند درحالی‌که از این گناهان بری باشد، همراه من در وسط بهشتی خواهد بود که درب‌های آن از طلا است.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عُبَیْدِ‌بْنِ‌زُرَارَهًَْ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) عَنِ الْکَبَائِرِ فَقَالَ هُنَّ فِی کِتَابِ عَلِیٍّ (علیه السلام) سَبْعٌ الْکُفْرُ بِاللَّهِ وَ قَتْلُ النَّفْسِ وَ عُقُوقُ الْوَالِدَیْنِ وَ أَکْلُ الرِّبَا بَعْدَ الْبَیِّنَهًِْ وَ أَکْلُ مَالِ الْیَتِیمِ ظُلْماً وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ وَ التَّعَرُّبُ بَعْدَ الْهِجْرَهًِْ قَالَ فَقُلْتُ فَهَذَا أَکْبَرُ الْمَعَاصِی قَالَ نَعَمْ قُلْتُ فَأَکْلُ دِرْهَمٍ مِنْ مَالِ الْیَتِیمِ ظُلْماً أَکْبَرُ أَمْ تَرْکُ الصَّلَاهًِْ قَالَ تَرْکُ الصَّلَاهًِْ قُلْتُ فَمَا عَدَدْتَ تَرْکَ الصَّلَاهًِْ فِی الْکَبَائِرِ فَقَالَ أَیُّ شَیْءٍ أَوَّلُ مَا قُلْتُ لَکَ قَالَ قُلْتُ الْکُفْرُ قَالَ فَإِنَ تَارِکَ الصَّلَاهًِْ کَافِرٌ یَعْنِی مِنْ غَیْرِ عِلَّهًْ.
امام صادق (علیه السلام)- زراره گوید: «از ایشان درباره‌ی گناهان کبیره پرسیدم». فرمود: «آن‌ها در کتاب علی (علیه السلام) هفت مورد است: کفر به خدا، آدم‌کشی، نافرمانی پدر و مادر، خوردن ربا بعد از دانستن (ربا بودن مال)، خوردن مال یتیم به ناحق، فرار از جهاد. مرتدشدن پس از ایمان‌آوردن». عرض کردم: «این‌ها بزرگترین گناهانند»؟ فرمود: «آری»، عرض کردم: «گناه به ناحق خوردن یک‌درهم از مال یتیم بزرگتر است یا ترک نماز»؟ فرمود: «ترک نماز». عرض کردم: «شما که ترک نماز را از کبائر نشمردی»؟ فرمود: «نخستین چیزی که به تو گفتم چه بود»؟ عرض کردم: «کفر». فرمود: «تارک نماز کافر است، یعنی ترک‌کننده‌ی نماز بدون علّت و عذر».
الرّضا (علیه السلام)- عَنْ سُلَیْمَانَ الْجَعْفَرِیِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا (علیه السلام) مَا تَقُولُ فِی أَعْمَالِ السُّلْطَانِ؟ فَقَالَ یَا سُلَیْمَانُ الدُّخُولُ فِی أَعْمَالِهِمْ وَ الْعَوْنُ لَهُمْ وَ السَّعْیُ فِی حَوَائِجِهِمْ عَدِیلُ الْکُفْرِ وَ النَّظَرُ إِلَیْهِمْ عَلَی الْعَمْدِ مِنَ الْکَبَائِرِ الَّذِی یُسْتَحَقُّ بِهِ النَّار.
امام رضا (علیه السلام)- سلیمان جعفری گوید: به امام رضا (علیه السلام) عرض کردم: در مورد امور دیوان [مشارکت در کار اداری خلفا] چه می‌فرمایی؟ فرمود: «ای سلیمان! دخالت در کارهای آن‌ها و کمک به آن‌ها و تلاش برای رفع نیازهایشان برابر کفر است و نظر به آنان از روی قصد، از گناهان کبیره‌ای است که فرد با آن سزاوار آتش جهنّم می‌شود».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَحْمَدَ‌بْنِ‌عُمَرَ الْحَلَبِیِّ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ قَالَ مَنِ اجْتَنَبَ مَا أَوْعَدَ اللَّهُ عَلَیْهِ النَّارَ إِذَا کَانَ مُؤْمِناً کَفَّرَ عَنْهُ سَیِّئَاتِهِ وَ الْکَبَائِرُ السَّبْعُ الْمُوجِبَاتُ النَّارِ قَتْلُ النَّفْسِ الْحَرَامِ وَ عُقُوقُ الْوَالِدَیْنِ وَ أَکْلُ الرِّبَا وَ التَّعَرُّبُ بَعْدَ الْهِجْرَهًِْ وَ قَذْفُ الْمُحْصَنَهًِْ وَ أَکْلُ مَالِ الْیَتِیمِ وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ.
امام صادق (علیه السلام)- احمدبن‌عمر حلبی گوید: از امام صادق (علیه السلام) در مورد آیه: إِن تَجْتَنِبُواْ کَبَآئِرَ مَا تُنْهَوْنَ عنْهُ نُکَفِّرْ عنکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ وَنُدْخِلْکُم مُّدْخَلاً کَرِیمًا پرسیدم. فرمود: «کسی که از اموری که خداوند انجام‌دادن آن‌ها را مستحق آتش دوزخ دانسته است، پرهیز کند، اگر مؤمن باشد، خداوند بدی هایش را خواهد بخشید. گناهان کبیره هفت‌گانه که موجب آتش می‌شود عبارتند از: آدم‌کشی، عاق‌والدین، خوردن ربا، ارتداد پس از ایمان‌آوردن، خوردن مال یتیم به ناحق، اتّهام زنازدن به زن شوهردار و فرار از نبرد».
الباقر (علیه السلام)- عَنْ مُیَسِّرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ: کُنْتُ أَنَا وَ عَلْقَمَهًُْ الْحَضْرَمِیُ وَ أَبُو حَسَّانَ الْعِجْلِیُ وَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَجْلَانَ نَنْتَظِرُ أَبَا جَعْفَرٍ (علیه السلام) فَخَرَجَ عَلَیْنَا فَقَالَ: ... . فَقَالَ عَلْقَمَهًُْ فَمَنْ کَانَ عَلَی دِینِ اللَّهِ تَشْهَدُ أَنَّهُ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّهًِْ قَالَ فَمَکَثَ هُنَیْئَهًًْ ثُم قَالَ نَوِّرُوا أَنْفُسَکُمْ فَإِنْ لَمْ تَکُونُوا قَرَفْتُمُ الْکَبَائِرَ فَأَنَا أَشْهَدُ. قُلْنَا وَ مَا الْکَبَائِرُ؟ قَالَ (علیه السلام) هِیَ فِی کِتَابِ اللَّهِ عَلَی سَبْعٍ. قُلْنَا فَعُدَّهَا عَلَیْنَا جُعِلْنَا فِدَاکَ. قَالَ الشِّرْکُ بِاللَّهِ الْعَظِیمِ وَ أَکْلُ مَالِ الْیَتِیمِ وَ أَکْلُ الرِّبَا بَعْدَ الْبَیِّنَهًِْ وَ عُقُوقُ الْوَالِدَیْنِ وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ وَ قَتْلُ الْمُؤْمِنِ وَ قَذْفُ الْمُحْصَنَهًِْ قُلْنَا مَا مِنَّا أَحَدٌ أَصَابَ مِنْ هَذِهِ شَیْئاً قَالَ فَأَنْتُمْ إِذًا.
امام باقر (علیه السلام)- میسّر نقل می‌کند: من و علقمه و ابوحسّان و عبدالله‌بن‌عجلان منتظر امام باقر (علیه السلام) بودیم حضرت خارج شد ... علقمه گفت: «پس شهادت می دهی کسی که بر دین خداست، از اهل بهشت است؟ میسر گوید: امام لحظه ای درنگ کرد سپس فرمود: «خودتان را بررسی کنید که اگر مرتکب گناهان کبیره نشده باشید، من شهادت می دهم». سؤال کردیم: «گناهان کبیره کدام است»؟ فرمود: «کبیره در کتاب خدا بر هفت قسم است». عرض کردیم: «فدایت گردیم، آن را بر ما بشمار». فرمود: «شرک به خدای بزرگ، خوردن مال یتیم، رباخواری بعد از آشکار شدن حرمتش، نافرمانی از والدین، فرار از میدان جنگ، قتل مؤمن، بدنام کردن زن شوهردار». عرض کردیم: «هیچ یک از ما چیزی از این کبیره ها را مرتکب نشدیم.» فرمود: «بنابراین شما از اهل بهشت هستید».
الکاظم (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌أَبِی‌عُمَیْرٍ قَالَ سَمِعْتُ مُوسَی‌بن‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) یَقُولُ لَا یُخَلِّدُ اللَّهُ فِی النَّارِ إِلَّا أَهْلَ الْکُفْرِ وَ الْجُحُودِ وَ أَهْلَ الضَّلَالِ وَ الشِّرْکِ وَ مَنِ اجْتَنَبَ الْکَبَائِرَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ لَمْ یُسْأَلْ عَنِ الصَّغَائِرِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ نُدْخِلْکُمْ مُدْخَلًا کَرِیماً قَالَ فَقُلْتُ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ (علیه السلام) فَالشَّفَاعَهًُْ لِمَنْ تَجِبُ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ فَقَالَ حَدَّثَنِی أَبِی‌عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِیٍّ (علیه السلام) قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) یَقُولُ إِنَّمَا شَفَاعَتِی لِأَهْلِ الْکَبَائِرِ مِنْ أُمَّتِی فَأَمَّا الْمُحْسِنُونَ مِنْهُمْ فَمَا عَلَیْهِمْ مِنْ سَبِیلٍ قَالَ ابْنُ أَبِی‌عُمَیْرٍ فَقُلْتُ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ (علیه السلام) فَکَیْفَ تَکُونُ الشَّفَاعَهًُْ لِأَهْلِ الْکَبَائِرِ وَ اللَّهُ تَعَالَی یَقُولُ وَ لایَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضی وَ هُمْ مِنْ خَشْیَتِهِ مُشْفِقُونَ وَ مَنْ یَرْکَبُ الْکَبَائِرَ لَا یَکُونُ مُرْتَضًی فَقَالَ یَا أَبَا أَحْمَدَ مَا مِنْ مُؤْمِنٍ یَرْتَکِبُ ذَنْباً إِلَّا سَاءَهُ ذَلِکَ وَ نَدِمَ عَلَیْهِ وَ قَدْ قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) کَفَی بِالنَّدَمِ تَوْبَهًًْ وَ قَالَ مَنْ سَرَّتْهُ حَسَنَهًٌْ وَ سَاءَتْهُ سَیِّئَهًٌْ فَهُوَ مُؤْمِنٌ فَمَنْ لَمْ یَنْدَمْ عَلَی ذَنْبٍ یَرْتَکِبُهُ فَلَیْسَ بِمُؤْمِنٍ وَ لَمْ تَجِبْ لَهُ الشَّفَاعَهًُْ وَ کَانَ ظَالِماً وَ اللَّهُ تَعَالَی یَقُولُ ما لِلظَّالِمِینَ مِنْ حَمِیمٍ وَ لا شَفِیعٍ یُطاعُ فَقُلْتُ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ (علیه السلام) وَ کَیْفَ لَا یَکُونُ مُؤْمِناً مَنْ لَمْ یَنْدَمْ عَلَی ذَنْبٍ یَرْتَکِبُهُ فَقَالَ یَا أَبَا أَحْمَدَ مَا مِنْ أَحَدٍ یَرْتَکِبُ کَبِیرَهًًْ مِنَ الْمَعَاصِی وَ هُوَ یَعْلَمُ أَنَّهُ سَیُعَاقَبُ عَلَیْهَا إِلَّا نَدِمَ عَلَی مَا ارْتَکَبَ وَ مَتَی نَدِمَ کَانَ تَائِباً مُسْتَحِقّاً لِلشَّفَاعَهًِْ وَ مَتَی لَمْ یَنْدَمْ عَلَیْهَا کَانَ مُصِرّاً وَ الْمُصِرُّ لَا یُغْفَرُ لَهُ لِأَنَّهُ غَیْرُ مُؤْمِنٍ بِعُقُوبَهًِْ مَا ارْتَکَبَ وَ لَوْ کَانَ مُؤْمِناً بِالْعُقُوبَهًِْ لَنَدِمَ وَ قَدْ قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) لَا کَبِیرَهًَْ مَعَ الِاسْتِغْفَارِ وَ لَاصَغِیرَهًَْ مَعَ الْإِصْرَارِ وَ أَمَّا قَوْلُ اللَّهِ وَ لایَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضی فَإِنَّهُمْ لَا یَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنْ ارْتَضَی اللهُ دِینَهُ وَ الدِّینُ الْإِقْرَارُ بِالْجَزَاءِ عَلَی الْحَسَنَاتِ وَ السَّیِّئَاتِ وَ مَنِ ارْتَضَی اللَّهُ دِینَهُ نَدِمَ عَلَی مَا یَرْتَکِبُهُ مِنَ الذُّنُوبِ لِمَعْرِفَتِهِ بِعَاقِبَتِهِ فِی الْقِیَامَهًِْ.
امام کاظم (علیه السلام)- محمّدبن‌ابی‌عمیر گوید: شنیدم امام کاظم (علیه السلام) می‌فرمود: «خداوند کسی را تا ابد در جهنّم نگه نمی‌دارد مگر اهل کفر و ناسپاسی و اهل گمراهی و شرک را و مؤمنی را که از گناهان کبیره اجتناب کرده در مورد گناهان صغیره‌اش سؤال نمی‌پرسند، که خداوند فرموده: إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ نُدْخِلْکُمْ مُدْخَلًا کَرِیماً». از امام (علیه السلام) پرسیدم: «ای پسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، شفاعت برای چه کسانی از مؤمنین واجب و لازم می‌شود»؟ فرمود: «پدرم از پدرانش از امام علی (علیه السلام) نقل کرده‌اند که فرمود از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شنیدم که فرمود: افرادی از امّت من که گناه کبیره مرتکب شده‌اند نیازمند شفاعت من می‌شوند و نیکوکاران آنان را چاره‌ای نیست [که از آتش رهایی یابند]». به امام (علیه السلام) عرض کردم: «ای پسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) چگونه شفاعت شما شامل حال اهل گناهان کبیره می‌شود درحالی‌که خداوند می‌فرماید: و آنان جز کسانی را که خدا از آن‌ها خشنود است شفاعت نمی‌کنند و از بیم او لرزانند. (انبیاء/۲۸). و مسلّماً کسی که گناه کبیره می‌کند مورد رضایت خدا نیست». امام (علیه السلام) فرمود: «ای ابااحمد هیچ مؤمنی نیست که گناهی بکند مگر آنکه آن را زشت بداند و از آن پشیمان شود. و پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرموده است: «برای آنکه توبه‌کرده باشی همین‌قدر کافی است که پشیمان شده باشی». و فرمود: «هرکس که به خاطر انجام کارهای نیک خوشحال و به خاطر انجام کارهای زشت، ناراحت می‌شود مؤمن است و هرکس که برگناهی که کرده پشیمان نشود مؤمن نیست و شفاعت ما به او نمی‌رسد و ظالم محسوب می‌شود و خداوند فرمود: ستمکاران را در آن روز نه خویشاوندی باشد و نه شفیعی که سخنش را بشنوند. (غافر/۱۸)». گفتم: «ای پسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، چرا فردی که بر گناه خود پشیمان نشده مؤمن نیست»؟ امام (علیه السلام) فرمود: «ای ابا احمد هیچ‌کس نیست که گناه کبیره‌ای بکند و بداند که به خاطر انجام آن، مجازات می‌شود مگر آنکه از کرده‌ی خود پشیمان شود و هروقت که پشیمان شد مثل آن است که توبه کرده و مستحق شفاعت است ولی اگر پشیمان نشد یعنی که به انجام آن مصر است و فردی که به کبیره اصرار کند، بخشیده نمی‌شود چون به مجازات کاری که کرده ایمان ندارد. که اگر به مجازات کار خود ایمان داشت حتماً پشیمان می‌شد». پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرموده است: «هیچ گناهی کبیره حساب نمی‌شود وقتی استغفار می‌شود و هیچ گناهی صغیره نیست وقتی‌که به انجامش اصرار می‌شود و کلام خدا که فرمود: و آنان جز کسانی را که خدا از آن‌ها خشنود است شفاعت نمی‌کنند. (انبیاء/۲۸). منظور این است که شفاعت کسانی پذیرفته می‌شود که خداوند از دین آن‌ها راضی باشد و منظور از «دین»، همان ایمان و اقرار به این است که خوبی‌ها و بدی‌ها جزا و عقاب دارد و هرکس که خدا از دین و عقیده‌ی او راضی باشد، از گناهی که کرده پشیمان می‌شود چون عاقبت و جزای عمل خود در آخرت را می‌داند و می‌شناسد».
الصّادق (علیه السلام)- المناقب لابن شهرآشوب: دَخَلَ عَمْرُوبْنُ‌عُبَیْدٍ عَلَی الصَّادِقِ (علیه السلام) وَ قَرَأَ إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ قَالَ أُحِبُّ أَنْ أَعْرِفَ الْکَبَائِرَ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ فَقَالَ نَعَمْ یَا عَمْرُو ثُمَّ فَصَّلَهُ بِأَنَّ الْکَبَائِرَ الشِّرْکُ بِاللَّهِ إِنَّ اللهَ لایَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَ الْیَأْسُ وَ لاتَیْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللهِ وَ عُقُوقُ الْوَالِدَیْنِ لِأَنَّ الْعَاقَّ جَبَّارٌ شَقِیٌّ وَ بَرًّا بِوالِدَتِی وَ لَمْ یَجْعَلْنِی جَبَّاراً شَقِیًّا وَ قَتْلُ النَّفْسِ وَ مَنْ یَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً وَ قَذْفُ الْمُحْصَنَاتِ وَ أَکْلُ مَالِ الْیَتِیمِ إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوالَ الْیَتامی ظُلْماً وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ وَ مَنْ یُوَلِّهِمْ یَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ وَ أَکْلُ الرِّبَا الَّذِینَ یَأْکُلُونَ الرِّبا وَ السِّحْرُ وَ لَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَراهُ وَ الزِّنَا وَ لا یَزْنُونَ وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِکَ یَلْقَ أَثاماً وَ الْیَمِینُ الْغَمُوسُ إِنَّ الَّذِینَ یَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللهِ وَ أَیْمانِهِمْ ثَمَناً وَ الْغُلُولُ وَ مَنْ یَغْلُلْ یَأْتِ بِما غَلَّ وَ مَنْعُ الزَّکَاهًِْ یَوْمَ یُحْمی عَلَیْها فِی نارِ جَهَنَّمَ وَ شَهَادَهًُْ الزُّورِ وَ کِتْمَانُ الشَّهَادَهًِْ وَ مَنْ یَکْتُمْها فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ وَ شُرْبُ الْخَمْرِ لِقَوْلِهِ (علیه السلام) شَارِبُ الْخَمْرِ کَعَابِدِ وَثَنٍ وَ تَرْکُ الصَّلَاهًِْ لِقَوْلِهِ مَنْ تَرَکَ الصَّلَاهًَْ مُتَعَمِّداً فَقَدْ بَرِئَ مِنْ ذِمَّهًِْ اللَّهِ وَ ذِمَّهًِْ رَسُولِهِ (صلی الله علیه و آله) وَ نَقْضُ الْعَهْدِ وَ قَطِیعَهًُْ الرَّحِمِ الَّذِینَ یَنْقُضُونَ عَهْدَ اللهِ وَ قَوْلُ الزُّورِ وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ وَ الْجُرْأَهًُْ عَلَی اللَّهِ أَ فَأَمِنُوا مَکْرَ اللهِ وَ کُفْرَانُ النِّعْمَهًِْ وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِی لَشَدِیدٌ وَ بَخْسُ الْکَیْلِ وَ الْوَزْنِ وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفِینَ وَ اللِّوَاطُ الَّذِینَ یَجْتَنِبُونَ کَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْبِدْعَهًُْ قَوْلُهُ مَنْ تَبَسَّمَ فِی وَجْهِ مُبْتَدِعٍ فَقَدْ أَعَانَ عَلَی هَدْمِ دِینِهِ قَالَ فَخَرَجَ عَمْرٌو وَ لَهُ صُرَاخٌ مِنْ بُکَائِهِ وَ هُوَ یَقُولُ هَلَکَ مَنْ سَلَبَ تُرَاثَکُمْ وَ نَازَعَکُمْ فِی الْفَضْلِ وَ الْعِلْم.
امام صادق (علیه السلام)- عمروبن‌عبید بر امام صادق (علیه السلام) وارد شد و إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ را قرائت کرد و گفت: «مایلم گناهان کبیره را از روی قرآن بشناسم». امام (علیه السلام) فرمود: «باشد ای عمرو»! و سپس شروع به تفصیل نموده. فرمود: شرک به خدا؛ به دلیل این آیه: هرآینه خدا گناه کسانی را که به او شرک آورند نمی‌آمرزد. (نساء/۴۸). یأس و ناامیدی از رحمت خدا؛ به دلیل این آیه: از رحمت خدا مأیوس مشوید. (یوسف/۸۷). نافرمانی پدر و مادر؛ زیرا نافرمان پدر و مادر شقّی است به دلیل این آیه: و نیز نیکی‌کردن به مادرم. و مرا جبّار و شقّی نساخته است. (مریم/۳۲). آدم‌کشی به دلیل این آیه: و هرکس مؤمنی را به عمد بکشد. (نساء/۹۳). نسبت عمل زشت به زنان پاک‌دادن و خوردن مال یتیم؛ به دلیل این آیه: آنان‌که اموال یتیمان را به ستم می‌خورند. (نساء/۱۰). فرار از جنگ؛ به دلیل این آیه: جز آن‌ها که برای ساز و برگ نبرد باز می‌گردند. (انفال/۱۶). رباخواری؛ از این آیه استفاده می‌شود: آنان‌که ربا می‌خورند. (بقره/۲۷۵). سحر و جادوگری؛ به دلیل این آیه: و خود می‌دانستند که خریداران. (بقره/۱۰۲). زنا؛ به دلیل آیه: و هرکه این کارها کند، عقوبت گناه خود را می‌بیند. (فرقان/۶۸). قسم دروغ؛ به دلیل این آیه: کسانی که عهد خدا و سوگندهای خود را به بهایی اندک می‌فروشند. (آل عمران/۷۷). خیانت‌کردن؛ هرکه به چیزی خیانت کند، آن را در روز قیامت با خود آورد. (آل عمران/۱۶۱). ندادن زکات؛ به دلیل آیه: روزی که در آتش جهنّم گداخته شود. (توبه/۳۵). شهادت دروغ و کتمان شهادت؛ به دلیل این آیه: هرکس که شهادت را کتمان کند، به دل گناهکار است. (بقره/۲۸۳). شراب‌خواری؛ به دلیل فرمایش پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) شراب‌خوار مانند بت‌پرست است. ترک نماز؛ به دلیل این فرمایش هرکس نماز را عمداً ترک کند دیگر با خدا و پیامبرش (صلی الله علیه و آله) کاری نخواهد داشت. پیمان‌شکنی و قطع پیوند خویشاوندی؛ به دلیل آیه: الَّذِینَ یَنْقُضُونَ عَهْدَ اللهِ. دروغگویی و گزاف‌سرایی؛ به دلیل آیه: دروغ اجتناب ورزید. (حج/۳۰). جرأت پیداکردن بر [معصیت] خدا؛ به دلیل این آیه: آیا پنداشتند که از مکر خدا در امانند؟. (اعراف/۹۹). کفران نعمت؛ به دلیل این آیه: اگر کفران کنید، بدانید که عذاب من سخت است. (ابراهیم/۷). کم‌فروشی؛ به دلیل این آیه: وای بر کم‌فروشان. (مطّفقین/۱). لواط؛ به دلیل آیه: و آن کسان که از گناهان بزرگ اجتناب می‌کنند. (شوری/۳۷). دین‌سازی و بدعت؛ به دلیل سخن پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله): هرکس تبسّم کند درصورت بدعت ساز مثل این است که کمک به نابودی دین خود کرده است». عمروبن‌عبید از خدمت امام خارج شد بلند بلند گریه می‌کرد. می‌گفت: «هلاک شد کسی که میراث شما را صاحب گردید و در علم و مقام با شما مبارزه کرد».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ مُعَاذِ‌بْنِ‌کَثِیرٍ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: یَا مُعَاذُ الْکَبَائِرُ سَبْعٌ فِینَا أُنْزِلَتْ وَ مِنَّا اسْتُحِقَّتْ وَ أَکْبَرُ الْکَبَائِرِ الشِّرْکُ بِاللَّهِ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الَّتِی حَرَّمَ اللَّهُ وَ عُقُوقُ الْوَالِدَیْنِ وَ قَذْفُ الْمُحْصَنَاتِ وَ أَکْلُ مَالِ الْیَتِیمِ وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ وَ إِنْکَارُ حَقِّنَا أَهْلَ الْبَیْتِ. فَأَمَّا الشِّرْکُ بِاللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ قَالَ فِینَا مَا قَالَ وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مَا قَالَ فَکَذَّبُوا اللَّهَ وَ کَذَّبُوا رَسُولَهُ (صلی الله علیه و آله) وَ أَمَّا قَتْلُ النَّفْسِ الَّتِی حَرَّمَ اللَّهُ فَقَدْ قَتَلُوا الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ أَصْحَابَهُ. وَ أَمَّا عُقُوقُ الْوَالِدَیْنِ فَإِنَّ اللَّهَ قَالَ فِی کِتَابِهِ النَّبِیُّ أَوْلی بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ أَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ وَ هُوَ أَبٌ لِکَرِیمَتِهِمْ فَقَدْ عَقُّوا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فِی دِینِهِ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ. وَ أَمَّا قَذْفُ الْمُحْصَنَاتِ فَقَدْ قَذَفُوا فَاطِمَهًَْ (سلام الله علیها) عَلَی مَنَابِرِهِمْ. وَ أَمَّا أَکْلُ مَالِ الْیَتِیمِ فَقَدْ ذَهَبُوا بِفَیْئِنَا فِی کِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ. وَ أَمَّا الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ فَقَدْ أَعْطَوْا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) بَیْعَتَهُمْ غَیْرَ کَارِهِینَ ثُمَّ فَرُّوا عَنْهُ وَ خَذَلُوهُ. وَ أَمَّا إِنْکَارُ حَقِّنَا فَهَذَا مِمَّا لَا یَتَعَاجَمُونَ فِیهِ..
امام صادق (علیه السلام)- معاذبن‌کثیر نقل می‌کند: امام صادق (علیه السلام) فرمود: «ای معاذ! گناهان بزرگ هفت گناه است که درباره‌ی ما از جانب خداوند رسید و همه‌ی آن گناهان را نسبت به ما روا داشتند. اوّلش برای خدای بزرگ شریک قراردادن است و دیگر کشتن کسی که خداوند کشتنش را حرام فرموده و خوردن مال یتیم و عاق والدین شدن و به زنان پاک دامن نسبت ناروا دادن و از جبهه جنگ گریختن و حق ما را انکار نمودن. امّا شرک به خدا، خداوند درباره‌ی ما آنچه لازم بود آیاتی نازل فرمود و رسول خدا (صلی الله علیه و آله) درباره‌ی ما تذکّرات لازم را داد ولی این مردم خدا را تکذیب کردند و فرمایشات پیغمبر را دروغ پنداشتند و مشرک شدند، و امّا آدم کشی که خداوند حرام فرموده بود اینان حسین‌بن‌علی (علیه السلام) را با یارانش کشتند و امّا خوردن مال یتیم انفال را که خداوند برای ما قرار داده بود از ما گرفتند و امّا رنجاندن پدر و مادر؛ خداوند در قرآن خود فرمود: پیامبر به مؤمنان از خودشان سزاتر است و زنانش مادران مؤمنان هستند. (احزاب/۶) با این وصف نسبت به دین رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و اهل بیتش مردم عاق پیغمبر شدند و امّا تهمت به زنان پاکدامن؛ همانا فاطمه (سلام الله علیها) را بر فراز منبرهای خود ناسزا گفتند. و امّا فرار از جبهه جنگ، اینان با کمال میل و بدون اینکه اجباری بر آنان شده باشد با امیر المؤمنین (علیه السلام) دست بیعت دادند سپس از گرد او پراکنده شدند و او را خوار شمردند. و امّا حق ما را انکار کردند که خودشان نیز معترفند و اختلافی در این ندارند که انکار حق ما نمودند.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- کُلُّ مَا نَهَاهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ عَنْهُ فَهُوَ‌کَبِیرَهًٌْ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- هرچه که خدا از آن نهی‌کرده، کبیره است.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- إِنْ تَجْتَنِبُوا الذُّنُوبَ الَّتِی أَوْجَبَ اللَّهُ فِیهَا الْحَدَّ وَ سَمَّی فِیهَا النَّارَ یُکَفِّرْ عَنْکُمْ مَا سِوَی ذَلِکَ مِنَ الصَّلَاهًِْ إِلَی الصَّلَاهًِْ وَ مِنَ الْجُمُعَهًِْ إِلَی الْجُمُعَهًِْ وَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ إِلَی شَهْرِ رَمَضَانَ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- اگر از گناهی که خداوند برای آن‌ها حد تعیین‌کرده و وعده‌ی آتش جهنّم برای آن داده دوری کنید، گناهان دیگر را در فاصله‌ی بین نمازی تا نماز دیگر و از جمعه‌ای تا جمعه‌ی دیگر و از ماه رمضانی تا ماه رمضان دیگر می‌بخشد.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- قَالَ لِابْنِ‌عَبَّاسٍ (رحمة الله علیه) کَمِ الْکَبَائِرُ أَ سَبْعٌ هِیَ؟ قَالَ: إِلَی سَبْعِمِائَهًٍْ أَقْرَبُ مِنْهَا إِلَی سَبْعٍ غَیْرَ أَنَّهُ لَا کَبِیرِهًَْ مَعَ الِاسْتِغْفَارِ وَ لَا صَغِیرَهًَْ مَعَ الْإِصْرَارِ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- از ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه) پرسیدند: «گناهان گبیره چندتا هستند؟ آیا هفت تا هستند»؟ گفت: «به هفتصد گناه می‌رسد امّا مهمترین آن‌ها به هفت گناه می‌رسد و [بدان‌که] هیچ گناهی کبیره نیست وقتی استغفار می‌شود و هیچ گناهی صغیره نیست وقتی بر آن اصرار می‌شود».