آیه وَ آتُوا الْيَتامى أَمْوالَهُمْ وَ لا تَتَبَدَّلُوا الْخَبيثَ بِالطَّيِّبِ وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَهُمْ إِلى أَمْوالِكُمْ إِنَّهُ كانَ حُوباً كَبيراً [2]
و اموال يتيمان را [هنگامى‌كه به حدّ رشد رسيدند] به آنها بدهيد؛ و اموال بد [خود] را، با اموال خوب [آنها] عوض نكنيد؛ و اموال آنان را همراه اموال خودتان [با مخلوط‌كردن يا تبديل‌نمودن] نخوريد، زيرا اين گناه بزرگى است.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ سَمَاعَهًَْ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ أَکَلَ مَالَ الْیَتِیمِ هَلْ لَهُ تَوْبَهًٌْ فَقَالَ یُؤَدِّی إِلَی أَهْلِهِ لِأَنَّ اللَّهَ یَقُولُ إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوالَ الْیَتامی ظُلْماً إِنَّما یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَیَصْلَوْنَ سَعِیراً وَ قَالَ إِنَّهُ کانَ حُوباً کَبِیراً.
امام صادق (علیه السلام)- سماعه گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی مردی که مال یتیم خورده بود، پرسیدم که آیا امکان توبه برایش وجود دارد؟ امام (علیه السلام) فرمود: «آن را به صاحبش برگرداند؛ چرا که خداوند تعالی می‌فرماید: إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوالَ الْیَتامی ظُلْماً إِنَّما یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَیَصْلَوْنَ سَعِیراً؛ و فرمود: إِنَّهُ کَانَ حُوبًا کَبِیرًا».
علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- لَا تَأْکُلُوا مَالَ الْیَتِیمِ ظُلْماً فَتُسْرِفُوا وَ تَتَبَدَّلُوا الْخَبِیثَ بِالطَّیِّبِ وَ الطَّیِّبُ مَا قَالَ اللَّهُ: وَ مَنْ کانَ فَقِیراً فَلْیَأْکُلْ بِالْمَعْرُوفِ، وَ لا تَأْکُلُوا أَمْوالَهُمْ إِلی أَمْوالِکُمْ یَعْنِی مَالَ الْیَتِیمِ.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- مال یتیم را ظالمانه نخورید که [با این کار] اسراف می‌کنید و مال حرام را به مال حلال تبدیل نکنید. مال پاک و حلال در کلام خدا این است که می‌فرماید: وَ مَن کَانَ فَقِیرًا فَلْیَأْکُلْ بِالْمَعرُوف. وَلاَ تَأْکُلُواْ أَمْوَالَهُمْ إِلَی أَمْوَالِکُمْ؛ یعنی مال یتیم.
الباقر (علیه السلام)- إِنَّهُ لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهًُْ کَرِهُوا مُخَالَطَهًَْ الْیَتَامَی فَشَقَّ ذَلِکَ عَلَیْهِمْ فَشَکَوْا ذَلِکَ إِلَی رَسُولِ الله (صلی الله علیه و آله) فَأَنْزَلَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ: وَ یَسْأَلُونَکَ عَنِ الْیَتَامَی قُلْ إِصْلَاحٌ لَهُمْ خَیْرٌ وَ إِنْ تُخالِطُوهُمْ فَإِخْوَانُکُمْ.
امام باقر (علیه السلام)- وقتی این آیه نازل شد [مردم] از معاشرت با ایتام کناره‌گیری می‌کردند و این امر بر ایتام دشوار آمد و نزد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شکایت بردند. خداوند، این آیه را نازل فرمود: و از تو درباره‌ی یتیمان سؤال می‌کنند، بگو: «اصلاح کار آنان بهتر است. و اگر زندگی خود را با زندگی آنان بیامیزید، [مانعی ندارد] آنها برادر [دینی] شما هستند. (بقره/۲۲۰).
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- وَ لا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِیثَ بِالطَّیِّبِ ... لا تَتَبَدَّلُوا الْحَلَالَ مِنْ أَمْوَالِکُمْ بِالْحَرَامِ مِنْ أَمْوَالِهِمْ لِأَجْلِ الْجُودَهًِْ وَ الزِّیَادَهًِْ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- وَ لاَ تَتَبَدَّلُواْ الْخَبِیثَ بِالطَّیِّبِ ... یعنی اموال حلالتان را به خاطر کیفیّت و فزونی در آن به اموال آنان، تبدیل نکنید.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ سَمَاعَهًَْ‌بْنِ‌مِهْرَانَ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) أَوْ أَبِی‌الْحَسَنِ (علیه السلام) إِنَّهُ کانَ حُوباً کَبِیراً قَالَ (علیه السلام) هُوَ مِمَّا یَخْرُجُ مِنَ الْأَرْضِ مِنْ أَثْقَالِهَا.
امام صادق (علیه السلام)- إِنَّهُ کانَ حُوباً کَبِیراً در این آیه حُوباً به‌معنای چیز سنگینی است که از زمین استخراج می‌شود.
علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- إِنَّهُ کانَ حُوباً کَبِیراً أَُی إثماً عَظِیماً.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- إِنَّهُ کَانَ حُوبًا کَبِیرًا یعنی گناه بزرگی است.