آیه ۱۵۵ - سوره نساء

آیه فَبِما نَقْضِهِمْ ميثاقَهُمْ وَ كُفْرِهِمْ بِآياتِ اللهِ‌ وَ قَتْلِهِمُ الْأَنْبِياءَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَ قَوْلِهِمْ قُلُوبُنا غُلْفٌ بَلْ طَبَعَ اللهُ‌ عَلَيْها بِكُفْرِهِمْ فَلا يُؤْمِنُونَ إِلاَّ قَليلاً [155]

[ولى] به خاطر پيمان‌شكنى آن‌ها، و انكار آيات خدا، و كشتن پيامبران به ناحق، و اينكه [از روى استهزا] مى‌گفتند: «دل‌هاى ما، در غلاف است [و سخنان پيامبر را درك نمى‌كنيم. رانده‌ی درگاه خدا شدند]. آرى، خداوند به سبب كفرشان، بر دل‌هاى آن‌ها مهر زده؛ كه جز عدّه‌ی كمى [كه راه حق مى‌پويند] ايمان نمى‌آورند.

۱
(نساء/ ۱۵۵)

الرّضا (علیه السلام)- عَنْ إِبْرَاهِیمَ‌بْنِ‌أَبِی‌مَحْمُودٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاالْحَسَنِ الرِّضَا (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ خَتَمَ اللهُ عَلی قُلُوبِهِمْ وَ عَلی سَمْعِهِمْ قَالَ الْخَتْمُ هُوَ الطَّبْعُ عَلَی قُلُوبِ الْکُفَّارِ عُقُوبَهًًْ عَلَی کُفْرِهِمْ کَمَا قَالَ تَعَالَی بَلْ طَبَعَ اللهُ عَلَیْها بِکُفْرِهِمْ فَلا یُؤْمِنُونَ إِلَّا قَلِیلا.

امام رضا (علیه السلام)- ابراهیم‌بن‌ابی‌محمود گوید: از امام رضا (علیه السلام) درباره‌ی این کلام حق تعالی: خدا بر دل‌هایشان و بر گوششان مهر نهاده. (بقره/۷) پرسیدم. فرمود: «خَتَمَ همان سرپوش‌نهادن بر قلب‌های کافران است که به‌عنوان مجازات کفر ورزیدن ایشان است؛ همچنانکه خداوند می‌فرماید: بَلْ طَبَع اللهُ علَیْهَا بِکُفْرِهِمْ فَلاَ یُؤْمِنُونَ إِلاَّ قَلِیلاً».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۵۰۰
بحارالأنوار، ج۵، ص۱۱/ الاحتجاج، ج۲، ص۴۱۳/ عیون أخبارالرضا (ج۱، ص۱۲۳/ البرهان/ نورالثقلین
۲
(نساء/ ۱۵۵)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ قَوْلُهُ: فَبِما نَقْضِهِمْ مِیثاقَهُمْ یَعْنِی فَبِنَقْضِهِمْ مِیثاقَهُمْ وَ کُفْرِهِمْ بِآیَاتِ اللهِ وَ قَتْلِهِمُ الْأَنْبِیاءَ بِغَیْرِ حَقٍّ قَالَ: هَؤُلَاءِ لَمْ یَقْتُلُوا الْأَنْبِیَاءَ وَ إِنَّمَا قَتَلَهُمْ أَجْدَادُهُمْ وَ أَجْدَادُ أَجْدَادِهِمْ فَرَضُوا هَؤُلَاءِ بِذَلِکَ فَأَلْزَمَهُمُ اللَّهُ الْقَتْلَ بِفِعْلِ أَجْدَادِهِمْ، فَکَذَلِکَ مَنْ رَضِیَ بِفِعْلٍ فَقَدْ لَزِمَهُ وَ إِنْ لَمْ یَفْعَلْهُ، وَ الدَّلِیلُ عَلَی ذَلِکَ أَیْضاً قَوْلُهُ فِی سُوَرهًِْ الْبَقَرَهًِْ: فَلِمَ تَقْتُلُونَ أَنْبِیَاءَ اللهَ مِنْ قَبْلُ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ فَهَؤُلَاءِ لَمْ یَقْتُلُوهُمْ وَ لَکِنَّهُمْ رَضُوا بِقَتْلِ آبَائِهِمْ فَأَلْزَمَهُمُ فِعْلَهُمْ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- فَبِنَقْضِهِمْ مِیثاقَهُمْ یعنی به خاطر پیمان شکنیشان. وَ کُفْرِهِمْ بِآیاتِ اللهِ وَ قَتْلِهِمُ الْأَنْبِیاءَ بِغَیْرِ حَقٍّ اینان پیامبران را نکشتند، بلکه نیاکانشان و نیاکان نیاکانشان پیامبران را کشته بودند، و اینان نیز بدان تصمیم راضی شدند و خداوند با این کار نیاکانشان، قتل را به پای ایشان نیز نوشت و بر این منوال، هرکه به کاری رضایت داشته باشد، آن امر پاگیر وی نیز هست، هرچند که فاعل آن نباشد. دلیل بر این حکم، همچنین کلام الهی در سوره‌ی بقره است که می‌فرماید: فَلِمَ تَقْتُلُونَ انبیاء اللهِ مِن قَبْلُ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ با اینکه اینان خود، پیامبران را نکشته بودند، بلکه به کردار پدرانشان در حقّ پیامبران خشنود بودند و خداوند، قتل ایشان را به پای اینان نیز نوشت».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۳، ص۵۰۰
القمی، ج۱، ص۱۵۷/ البرهان
بیشتر