آیه أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ وَ لكِنْ لا يَعْلَمُونَ [13]
و هنگامى كه به آنان گفته شود: «ايمان آوريد، همانگونه كه [ساير] مردم ايمان آوردهاند!» مىگويند: «آيا همچون ابلهان ايمان بياوريم؟!» آگاه باشيد اينها همان ابلهانند ولى نمىدانند!
الکاظم (علیه السلام)- وَ إِذَا قِیلَ لِهَؤُلَاءِ النَّاکِثِینَ الْبَیْعَهًَْ قَالَ لَهُمْ خِیَارُ الْمُؤْمِنِینَ کَسَلْمَانَ وَ الْمِقْدَادِ وَ عَمَّارٍ وَ أَبِی ذَرٍّ (.
امام کاظم (علیه السلام) [منظور از کسانی که به آنها گفتهمی شود در عبارت، لَهُمْ] کسانی هستند که بیعت شکستند. [و منظور از افرادی که این گروه را مخاطب قرار میدهند] مؤمنین برگزیده و نیکویی همچون سلمان، مقداد، ابوذر و عمّار (هستند.
الکاظم (علیه السلام)- آمَنُوا بِرَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ بِعَلِیٍّ (علیه السلام) الَّذِی وَقَّفَهُ مَوْقِفَهُ وَ أَقَامَهُ مُقَامَهُ وَ أَنَاطَ مَصَالِحَ الدِّینِ وَ الدُّنْیَا کُلَّهَا.
امام کاظم (علیه السلام) به رسولخدا (و به علی (علیه السلام) ایمان آورید؛ همان کسیکه [پیامبر (] او را در جایگاه بایسته نشاند و به مقام شایسته منصوب کرد، کسیکه تمام مصالح دین و دنیا به او وابسته است.
الکاظم (علیه السلام)- کَمَا آمَنَ النَّاسُ الْمُؤْمِنُونَ کَسَلْمَانَ وَ الْمِقْدَادِ وَ أَبِی ذَرٍّ وَ عَمَّار (.ٍ
امام کاظم (علیه السلام) همانگونه که مردم با ایمانی مانند سلمان، مقداد، ابوذر و عمّار (ایمان آوردند.
ابنعباس (رحمة الله علیه)- کَمَا آمَنَ عَلِیُّبنُأَبِیطَالِبٍ (علیه السلام) وَ جَعْفَر الطَّیَّار، وَ حَمْزَهًُْ وَ سَلْمَانُ وَ أَبُوذَرُ، وَ عَمَّارُ، وَ مِقْدَادُ، وَ حُذَیْفَهًُْبْنُالیَمَانِ وَ غَیْرُهُمْ.
ابنعباس (رحمة الله علیه) همانطور که علیّبنأبیطالب (علیه السلام)، جعفرطیّار، حمزه، سلمان، أبوذر، عمّار، مقداد، و حذیفهًْبنالیمان (و دیگران ایمان آوردند.
الکاظم (علیه السلام)- قَالُوا فِی الْجَوَابِ لِمَنْ یُفْضُونَ إِلَیْهِ لَا لِهَؤُلَاءِ الْمُؤْمِنِینَ لِأَنَّهُمْ لَا یَجْسُرُونَ عَلَی مُکَاشَفَتِهِمْ بِهَذَا الْجَوَابِ وَ لَکِنَّهُمْ یَذْکُرُونَ لِمَنْ یُفْضُونَ إِلَیْهِمْ مِنْ أَهْلِیهِمْ الَّذِینَ یَثِقُونَ بِهِمْ مِنَ الْمُنَافِقِینَ وَ مِنَ الْمُسْتَضْعَفِینَ أَوْ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ هُمْ بِالسَّتْرِ عَلَیْهِمْ وَاثِقُونَ بِهِمْ یَقُولُونَ لَهُمْ أَ نُؤْمِنُ کَما آمَنَ السُّفَهاءُ یَعْنُونَ سَلْمَانَ وَ أَصْحَابَهُ لِمَا أَعْطَوْا عَلِیّاً (علیه السلام) خَالِصَ وُدِّهِمْ وَ مَحْضَ طَاعَتِهِمْ وَ کَشَفُوا رُءُوسَهُمْ بِمُوَالَاهًِْ أَوْلِیَائِهِ وَ مُعَادَاهًِْ أَعْدَائِهِ حَتَّی إِنِ اضْمَحَلَّ أَمْرُ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) طَحْطَحَهُمْ أَعْدَاؤُهُ وَ أَهْلَکَهُمْ سَائِرُ الْمُلُوکِ وَ الْمُخَالِفِینَ لِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) أَیْ فَهُمْ بِهَذَا التَّعَرُّضِ لِأَعْدَاءِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) جَاهِلُونَ سُفَهَاءُ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ: أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ الْأَخِفَّاءُ الْعُقُولِ وَ الْآرَاءِ الَّذِینَ لَمْ یَنْظُرُوا فِی أَمْرِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) حَقَّ النَّظَرِ فَیَعْرِفُوا نُبُوَّتَهُ وَ یَعْرِفُوا بِهِ صِحَّهًَْ مَا نَاطَهُ بِعَلِیٍّ (علیه السلام) مِنْ أَمْرِ الدِّینِ وَ الدُّنْیَا حَتَّی بَقُوا لِتَرْکِهِمْ تَأَمُّلَ حُجَجِ اللَّهِ جَاهِلِینَ وَ صَارُوا خَائِفِینَ مِنْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله).
امام کاظم (علیه السلام) منافقان نزد هرکس البته غیر از مؤمنین، چرا که جرأت نمیکردند جواب خود را در مقابل مؤمنین آشکار سازند به منافقان خاندان خود که به آنان اعتماد داشتند و یا بیچارگان و مؤمنینی که به آنها در پنهانداشتن کلامشان اعتماد داشتند، میرسیدند این چنین جواب میدادند که آیا مانند نادانان ایمان بیاوریم و منظورشان سلمان (رحمة الله علیه) و یاران او بود؛ چرا که ایشان (سلمان (رحمة الله علیه) و یارانش) خالصانه دل به علی (علیه السلام) بسته و گوش به فرمان او سپردهبودند و آشکارا دوستداران او را دوستداشته و با بدخواهانش دشمنی میکردند؛ تا آنجا که وقتی امر [نبوّت و دوران زندگی] محمّد (به سر رسید دشمنان او خون ایشان را ریختند و دیگر فرمانروایان و مخالفان محمّد (آنها را هلاک کردند. از این رو، منظور منافقان این بود که چون سلمان (رحمة الله علیه) و یارانش به مخالفت با دشمنان محمّد (پرداختند، نادان و کم خردند. خداوند عزّوجلّ [در جواب آنان] فرمود: آنها سبکمغزان و سستاندیشهگانی هستند که در کار محمّد (به دقّت و شایستگی نمینگرند تا پیامبری او را درک کنند و دریابند که او به راستی و برحق، خیر دین و دنیا را در گرو [اطاعت] علی (علیه السلام) نهاده است. امّا منافقان چون در نشانههای آشکار خداوند نمیاندیشند، نادان ماندند و از محمّد (هراسان شدند.
الکاظم (علیه السلام)- قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ: أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ الْأَخِفَّاءُ الْعُقُولِ وَ الْآرَاءِ الَّذِینَ لَمْ یَنْظُرُوا فِی أَمْرِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) حَقَّ النَّظَرِ فَیَعْرِفُوا نُبُوَّتَهُ وَ یَعْرِفُوا بِهِ صِحَّهًَْ مَا نَاطَهُ بِعَلِیٍّ (علیه السلام) مِنْ أَمْرِ الدِّینِ وَ الدُّنْیَا حَتَّی بَقُوا لِتَرْکِهِمْ تَأَمُّلَ حُجَجِ اللَّهِ جَاهِلِینَ وَ صَارُوا خَائِفِینَ مِنْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله).
امام کاظم (علیه السلام) نادانان در آیهی أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ افراد کمعقل و سبکرأیهایی هستند که به دقّت به امر رسولخدا (توجّه نکردند تا نبوّتش را شناخته و به کمک آن درستی این مطلب که همه چیز از امور دینی و دنیوی برای بقا به علی (علیه السلام) وابسته است را درک کنند تا آنجا که به خاطر تامّلنکردن و دقیق ننگریستن در حجّتهای خدا جاهل مانده و از محمّد (ترسان شدند.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- یَا کُمَیْلُ! إِیَّاکَ وَ الْمِرَاءَ فَإِنَّکَ تُغْرِی بِنَفْسِکَ السُّفَهَاءَ إِذَا فَعَلْتَ وَ تُفْسِدُ الْإِخَاءَ. یَا کُمَیْلُ! إِذَا جَادَلْتَ فِی اللَّهِ تَعَالَی فَلَا تُخَاطِبْ إِلَّا مَنْ یُشْبِهُ الْعُقَلَاءَ وَ هَذَا قَوْلُ ضَرُورَهًٍْ، یَا کُمَیْلُ! هُمْ عَلَی کُلِّ حَالٍ سُفَهَاءُ کَمَا قَالَ اللَّهُ تَعَالَی: أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ وَ لکِنْ لا یَعْلَمُون.
امام علی (علیه السلام) ای کمیل! از جدال بپرهیز زیرا [با این کار] نادانان را به این کار تشویق میکنی و برادری را تباه میکنی. ای کمیل! هرگاه دربارهی خدا بحث میکنی فقط و فقط خردمندان را مورد خطاب قرار بده و با آنان مباحثهکن و [رعایت] این سخن، ضروری است. ای کمیل! در هر حال ایشان نادانند چنانکه خدای تعالی فرموده است: أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ وَ لکِنْ لایَعْلَمُونَ
الکاظم (علیه السلام)- فَهُمُ السُّفَهَاءُ حَیْثُ لَا یَسْلَمُ لَهُمْ بِنِفَاقِهِمْ هَذَا لَا مَحَبَّهًُْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ الْمُؤْمِنِینَ وَ لَا مَحَبَّهًُْ الْیَهُودِ وَ سَائِرِ الْکَافِرِینَ لِأَنَّهُمْ بِهِ وَ بِهِمْ یُظْهِرُونَ لِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) مِنْ مُوَالَاتِهِ وَ مُوَالَاهًِْ أَخِیهِ عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ مُعَادَاهًِْ أَعْدَائِهِمُ الْیَهُودِ وَ النَّصَارَی وَ النَّوَاصِبِ کَمَا یُظْهِرُونَ لَهُمْ مِنْ مُعَادَاهًِْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ مُعَادَاهًِْ أَعْدَائِهِمْ وَ بِهَذَا یُقَدِّرُونَ أَنَّ نِفَاقَهُمْ مَعَهُمْ کَنِفَاقِهِمْ مَعَ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ عَلِیٍّ (علیه السلام).
امام کاظم (علیه السلام) آنها نادانند زیرا بهخاطر نفاقشان نه توانستند محبّت محمّد (و مؤمنین و نه حتّی محبّت یهودیان و دیگر کافران را جلب کنند. زیرا آنها هم به مؤمنین و هم به کافران پشت کردهبودند؛ از طرفی به پذیرش ولایت محمّد (و ولایت برادرش علی (علیه السلام) پشت کردند و از طرفی دشمنی [ظاهری] با یهود، نصاری و ناصبیها مثل دشمنی [باطنی] با پیامبر (و علی (علیه السلام) موجب شد که کفّار گمان کنند که منافقان همانطور که با نفاق با علی (علیه السلام) و محمّد (برخورد کردند با آنها هم نفاق به خرج دهند.
الکاظم (علیه السلام)- وَ لَکِنْ لَا یَعْلَمُونَ أَنَّ الْأَمْرَ لَیْسَ کَذَلِکَ فَإِنَّ اللَّهَ یُطْلِعُ نَبِیَّهُ عَلَی أَسْرَارِهِمْ فَیَخْسَأُهُمْ وَ یَلْعَنُهُمْ وَ یُسْقِطُهُمْ.
امام کاظم (علیه السلام) منافقین نمیفهمند که امر، چنانچه آنان میپندارند نیست زیرا خداوند پیامبرش را بر اسرار ایشان آگاه میکند و سپس آنها را طرد، لعن و نابود میکند.