آیه ۱۲۸ - سوره بقره

آیه رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَكَ وَ أَرِنا مَناسِكَنا وَ تُبْ عَلَيْنا إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحيمُ [128]

پروردگارا! ما را تسليم [فرمان] خود قرار ده؛ ‌و از دودمان ما امّتى كه تسليم [فرمان] تو باشند، به وجود آور؛ ‌و شيوه‌ی عبادتمان را به ما نشان ده و توبه‌ی ما را بپذير، كه تويى توبه‌پذير مهربان.

پروردگارا! ما را تسلیم [فرمان] خود قرار ده؛ و از دودمان ما امّتی که تسلیم [فرمان] تو باشند، به وجود آور

۱ -۱
(بقره/ ۱۲۸)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌عَمْرٍو الزُّبَیْرِیِّ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: قُلْتُ لَهُ أَخْبِرْنِی عَنْ أُمَّهًِْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) مَنْ هُمْ؟ قَالَ: أُمَّهًُْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) بَنُو هَاشِمٍ خَاصَّهًًْ. قُلْتُ: فَمَا الْحُجَّهًُْ فِی أُمَّهًِْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) أَنَّهُمْ أَهْلُ بَیْتِهِ الَّذِینَ ذَکَرْتَ دُونَ غَیْرِهِمْ؟ قَالَ: قَوْلُ اللَّهِ وَ إِذْ یَرْفَعُ إِبْراهِیمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَیْتِ وَ إِسْماعِیلُ رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَکَ وَ أَرِنا مَناسِکَنا وَ تُبْ عَلَیْنا إِنَّکَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ فَلَمَّا أَجَابَ اللَّهُ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) وَ إِسْمَاعِیلَ (علیه السلام) وَ جَعَلَ مِنْ ذُرِّیَّتِهِمَا أُمَّةً مُسْلِمَةً وَ بَعَثَ فِیهَا رَسُولًا مِنْهَا یَعْنِی مِنْ تِلْکَ الْأُمَّهًِْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ رَدِفَ إِبْرَاهِیمُ دَعْوَتَهُ الْأُولَی بِدَعْوَتِهِ الْأُخْرَی فَسَأَلَ لَهُمْ تَطْهِیرَهُمْ مِنَ الشِّرْکِ وَ مِنْ عِبَادَهًِْ الْأَصْنَامِ لِیَصِحَّ أَمْرُهُ فِیهِمْ وَ لَا یَتَّبِعُوا غَیْرَهُمْ فَقَالَ وَ اجْنُبْنِی وَ بَنِیَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنامَ رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضْلَلْنَ کَثِیراً مِنَ النَّاسِ فَمَنْ تَبِعَنِی فَإِنَّهُ مِنِّی وَ مَنْ عَصانِی فَإِنَّکَ غَفُورٌ رَحِیمٌ فَهَذِهِ دَلَالَهًُْ أَنَّهُ لَا تَکُونُ الْأَئِمَّهًُْ وَ الْأُمَّهًُْ الْمُسْلِمَهًُْ الَّتِی بَعَثَ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) إِلَّا مِنْ ذُرِّیَّهًِْ إِبْرَاهِیمَ لِقَوْلِهِ وَ اجْنُبْنِی وَ بَنِیَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنام.

امام صادق (علیه السلام) أبوعمرو زبیری گوید: «به امام صادق (علیه السلام)عرض کردم: «امّت محمّد (را به من معرفی فرما»»! فرمود: «امّت محمّد (فقط بنی‌هاشم هستند». گفتم: «به چه دلیل فقط خویشاوندان پیامبر (که می‌گویی، امّت محمّد (هستند و دیگران نیستند»؟ فرمود: «به دلیل این آیه‌ی وَ إِذْ یَرْفَعُ إِبْراهِیمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَیْتِ وَ إِسْماعِیلُ رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَکَ وَ أَرِنا مَناسِکَنا وَ تُبْ عَلَیْنا إِنَّکَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ وقتی خداوند دعای ابراهیم (علیه السلام) و اسماعیل (علیه السلام) را اجابت نمود و از نژاد آن دو، امّتی مسلمان قرار داد و در میان ایشان پیامبری از خودشان خود امّت زمان پیامبر ( بر انگیزاند که کتاب خدا را بر ایشان بخواند و آنها را پاک نماید و کتاب و حکمت به آنها بیاموزد، دعای اوّل ابراهیم (علیه السلام)، به دعای دیگرش پیوست که از خداوند خواست آن‌ها را از شرک و بت‌پرستی پاک دارد تا امر خدا [جانشینی و امامت] در میان آن‌ها جاری شود و نصیب دیگری نباشند. [او] فرمود: و من و فرزندانم را از پرستش بت‌ها دور نگاه دار! پروردگارا! آنها (بت‌ها) بسیاری از مردم را گمراه ساختند! هرکس از من پیروی کند از من است و هرکس نافرمانی من کند، تو بخشنده و مهربانی. (ابراهیم/۳۶۳۵) این آیه دلیل واضحی است بر آنکه ائمّه (علیهم السلام) و امّت مسلمانی که خداوند، پیامبر (را به سوی آن‌ها برانگیخت جز از اولاد ابراهیم (علیه السلام) نیستند؛ به دلیل این آیه‌ی: رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَکَ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۶۷۲
بحارالأنوار، ج۲۴، ص۱۵۴/ العیاشی، ج۱، ص۶۰/ دعایم الإسلام، ج۱، ص۳۳؛ فیه «الذین دعوتک ... عبادهًْ الاصنام» زیادهًْ/ نورالثقلین/ البرهان
۱ -۲
(بقره/ ۱۲۸)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَنَّ عَلِیّاً (علیه السلام) کَتَبَ إِلَی مُعَاوِیَهًَْ: مِنْ عَبْدِ اللَّهِ أَمِیرالْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) إِلَی مُعَاوِیَهًَْ وَ بَعْد ... نَحْنُ أَهْلُ الْبَیْتِ الَّذِینَ أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَهُمْ تَطْهِیراً وَ لِکُلِّ نَبِیٍّ دَعْوَهًٌْ فِی خَاصَّهًِْ نَفْسِهِ وَ ذُرِّیَّتِهِ وَ أَهْلِهِ وَ لِکُلِّ نَبِیٍّ وَصِیَّهًٌْ فِی آلِهِ أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ إِبْرَاهِیمَ أَوْصَی بِابْنِهِ یَعْقُوبَ وَ یَعْقُوبَ أَوْصَی بَنِیهِ إِذْ حَضَرَهُ الْمَوْتُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) أَوْصَی إِلَی آلِهِ سُنَّهًَْ إِبْرَاهِیمَ وَ النَّبِیِّینَ اقْتِدَاءً بِهِمْ کَمَا أَمَرَهُ اللَّهُ لَیْسَ لَکَ مِنْهُمْ وَ لَا مِنْهُ سُنَّهًٌْ فِی النَّبِیِّینَ وَ فِی هَذِهِ الذُّرِّیَّهًِْ الَّتِی بَعْضُهَا مِنْ بَعْضٍ قَالَ اللَّهُ لِإِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) وَ إِسْمَاعِیلَ (علیه السلام) وَ هُمَا یَرْفَعَانِ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَیْتِ رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَکَ فَنَحْنُ الْأُمَّهًُْ الْمُسْلِمَهًُْ وَ قَالَا: رَبَّنا وَ ابْعَثْ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِکَ فَنَحْنُ أَهْلُ هَذِهِ الدَّعْوَهًِْ وَ رَسُولُ اللَّهِ مِنَّا وَ نَحْنُ مِنْهُ بَعْضُنَا مِنْ بَعْضٍ وَ بَعْضُنَا أَوْلَی بِبَعْضِ فِی الْوَلَایَهًِْ وَ الْمِیرَاثِ ذُرِّیَّهًًْ بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ وَ اللهُ سَمِیعٌ عَلِیم.

امام علی (علیه السلام) علی (علیه السلام) به معاویه نامه‌ای از این قرار نوشت: از بنده‌ی خدا، امیرالمؤمنین علیّ‌بن‌ابیطالب (علیه السلام) به معاویه و بعد ... ما اهل‌بیت (علیهم السلام) هستیم؛ همان کسانی‌که خداوند هرگونه پلیدی را از ایشان دورکرده و پاکشان گردانده است. هر پیامبری دعوتی خاص برای خودش، فرزندان و اهل‌بیتش (علیهم السلام) دارد و نیز جانشینی در مورد خاندانش دارد. آیا نمی‌دانی که ابراهیم (علیه السلام) فرزندش یعقوب (علیه السلام) را و او نیز فرزندش را هنگام مرگ وصیّ خویش قرار داد؟! و محمّد (طبق سنّت ابراهیم (علیه السلام) و پیامبران به خاندانش سفارش کرد و از ایشان پیروی نمود؛ همان‌طور که خداوند او را امر کرده‌بود. و این شامل تو [ای معاویه]! نمی‌شود؛ چرا که تو نه از پیامبرانی و نه با محمّد (نسبتی داری! خداوند می‌فرماید: این سنّت، سنّت پیامبران است و سنّتی در این خاندان است که بعضی به بعضی دیگر منسوب‌اند. ابراهیم (علیه السلام) و اسماعیل (علیه السلام) در حالی‌که ستون‌های خانه را بالا می‌بردند گفتند: پروردگارا ما و ذریّه‌ی ما را از تسلیم‌شدگان خودت قرار بده و ما (اهل‌بیت (علیهم السلام)) همان امّت تسلیم‌شده و مسلمان هستیم و گفتند: پروردگارا در میان ایشان رسولی برانگیز که آیات تو را بر ایشان بخواند و ما اهل این دعوتیم و رسول‌خدا (از ماست و ما از اوییم؛ بعضی از ما از دیگری است و برخی از ما در ولایت و میراث، بر دیگری سزاوارتریم و ما نسلی هستیم که برخی از آن از بعضی دیگراست [منسوب به هم هستیم] و خداوند شنوا و داناست.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۶۷۴
بحارالأنوار، ج۳۳، ص۱۳۶/ الغارات، ج۱، ص۱۱۹؛ فیه: «و قال ربنا و ابعث فیهم ... سمیع العلیم» محذوفٌ
۱ -۳
(بقره/ ۱۲۸)

الصّادق (علیه السلام)- قَالَ الْمُفَضَّلُ: قُلْت: یَا سَیِّدِی وَ مَوْلَایَ! وَ الدِّینُ الَّذِی فِی آبَائِهِ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) وَ نُوحٍ (علیه السلام) وَ مُوسَی (علیه السلام) وَ عِیسَی (علیه السلام) وَ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) هُوَ الْإِسْلَامُ؟ قَالَ: نَعَمْ یَا مُفَضَّلُ! هُوَ الْإِسْلَامُ لَا غَیْرُ. قُلْتُ: یَا مَوْلَایَ! أَ تَجِدُهُ فِی کِتَابِ اللَّهِ؟ قَالَ: نَعَمْ! مِنْ أَوَّلِهِ إِلَی آخِرِهِ وَ مِنْهُ ... قَوْلُهُ تَعَالَی فِی قِصَّهًِْ إِبْرَاهِیمَ وَ إِسْمَاعِیلَ وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَک.

امام صادق (علیه السلام) مفضّل گوید: «از امام صادق (علیه السلام) پرسیدم: «ای آقا و سرور من! آیا دینی که پدران او ابراهیم، نوح، موسی، عیسی و محمّد (علیهم السلام) داشتند، همان دین اسلام بود»»؟ فرمود: «آری! همین دین اسلام بود؛ نه غیر آن» عرض کردم: «دلیلی از قرآن بر این مطلب دارید»؟ فرمود: «آری! از اوّل تا آخر قرآن پر از دلیل است» ... و [دلیل] دیگر آیه‌ای است که خداوند در داستان ابراهیم (علیه السلام) و اسماعیل (علیه السلام) از زبان آن‌ها نقل می‌کند که گفتند: وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَکَ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۶۷۴
بحارالأنوار، ج۵۳، ص۱

و توبه‌ی ما را بپذیر، که تویی توبه‌پذیر مهربان

۲ -۱
(بقره/ ۱۲۸)

العسکری (علیه السلام)- لَمَّا زَلَّتِ الْخَطِیئَهًُْ مِنْ آدَمَ (علیه السلام) أُخْرِجَ مِنَ الْجَنَّهًِْ فَوَفَّقَهُ اللَّهُ لِلتَّوْبَهًِْ قَالَ: یَا رَبِّ! لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَکَ وَ بِحَمْدِکَ عَمِلْتُ سُوءاً وَ ظَلَمْتُ نَفْسِی فَتُبْ عَلَیَّ إِنَّکَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ آلِهِ الطَّیِّبِینَ (علیهم السلام) وَ خِیَارِ أَصْحَابِهِ الْمُنْتَجَبِینَ. فَقَالَ اللَّهُ تَعَالَی: لَقَدْ قَبِلْتُ تَوْبَتَکَ.

امام عسکری (علیه السلام) زمانی‌که از آدم (علیه السلام) خطایی سرزد و از بهشت اخراج شد، خداوند به او توفیق توبه عنایت کرد. [آدم (علیه السلام)] گفت: «ای پرورگار! غیر از تو خدایی نیست. منزّهی و من حمد تو را می‌گویم. کار بدی کردم و به خودم ظلم نمودم پس به حقّ محمّد (و خاندان پاک او و برترین یاران برگزیده‌اش و توبه ما را بپذیر، که تو توبه‌پذیر و مهربانی! پس خداوند فرمود: «توبه‌ی تو را پذیرفتم».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۶۷۶
بحارالأنوار، ج۹۴، ص۱۰۹
بیشتر
بقره
همه
مقدمه
۱
۲
۳
۴
۵
۶
۷
۸
۹
۱۰
۱۱
۱۲
۱۳
۱۴
۱۵
۱۶
۱۷
۱۸
۱۹
۲۰
۲۱
۲۲
۲۳
۲۴
۲۵
۲۶
۲۷
۲۸
۲۹
۳۰
۳۱
۳۲
۳۳
۳۴
۳۵
۳۶
۳۷
۳۸
۳۹
۴۰
۴۱
۴۲
۴۳
۴۴
۴۵
۴۶
۴۷
۴۸
۴۹
۵۰
۵۱
۵۲
۵۳
۵۴
۵۵
۵۶
۵۷
۵۸
۵۹
۶۰
۶۱
۶۲
۶۳
۶۴
۶۵
۶۶
۶۷
۶۸
۶۹
۷۰
۷۱
۷۲
۷۳
۷۴
۷۵
۷۶
۷۷
۷۸
۷۹
۸۰
۸۱
۸۲
۸۳
۸۴
۸۵
۸۶
۸۷
۸۸
۸۹
۹۰
۹۱
۹۲
۹۳
۹۴
۹۵
۹۶
۹۷
۹۸
۹۹
۱۰۰
۱۰۱
۱۰۲
۱۰۳
۱۰۴
۱۰۵
۱۰۶
۱۰۷
۱۰۸
۱۰۹
۱۱۰
۱۱۱
۱۱۲
۱۱۳
۱۱۴
۱۱۵
۱۱۶
۱۱۷
۱۱۸
۱۱۹
۱۲۰
۱۲۱
۱۲۲
۱۲۳
۱۲۴
۱۲۵
۱۲۶
۱۲۷
۱۲۸
۱۲۹
۱۳۰
۱۳۱
۱۳۲
۱۳۳
۱۳۴
۱۳۵
۱۳۶
۱۳۷
۱۳۸
۱۳۹
۱۴۰
۱۴۱
۱۴۲
۱۴۳
۱۴۴
۱۴۵
۱۴۶
۱۴۷
۱۴۸
۱۴۹
۱۵۰
۱۵۱
۱۵۲
۱۵۳
۱۵۴
۱۵۵
۱۵۶
۱۵۷
۱۵۸
۱۵۹
۱۶۰
۱۶۱
۱۶۲
۱۶۳
۱۶۴
۱۶۵
۱۶۶
۱۶۷
۱۶۸
۱۶۹
۱۷۰
۱۷۱
۱۷۲
۱۷۳
۱۷۴
۱۷۵
۱۷۶
۱۷۷
۱۷۸
۱۷۹
۱۸۰
۱۸۱
۱۸۲
۱۸۳
۱۸۴
۱۸۵
۱۸۶
۱۸۷
۱۸۸
۱۸۹
۱۹۰
۱۹۱
۱۹۲
۱۹۳
۱۹۴
۱۹۵
۱۹۶
۱۹۷
۱۹۸
۱۹۹
۲۰۰
۲۰۱
۲۰۲
۲۰۳
۲۰۴
۲۰۵
۲۰۶
۲۰۷
۲۰۸
۲۰۹
۲۱۰
۲۱۱
۲۱۲
۲۱۳
۲۱۴
۲۱۵
۲۱۶
۲۱۷
۲۱۸
۲۱۹
۲۲۰
۲۲۱
۲۲۲
۲۲۳
۲۲۴
۲۲۵
۲۲۶
۲۲۷
۲۲۸
۲۲۹
۲۳۰
۲۳۱
۲۳۲
۲۳۳
۲۳۴
۲۳۵
۲۳۶
۲۳۷
۲۳۸
۲۳۹
۲۴۰
۲۴۱
۲۴۲
۲۴۳
۲۴۴
۲۴۵
۲۴۶
۲۴۷
۲۴۸
۲۴۹
۲۵۰
۲۵۱
۲۵۲
۲۵۳
۲۵۴
۲۵۵
۲۵۶
۲۵۷
۲۵۸
۲۵۹
۲۶۰
۲۶۱
۲۶۲
۲۶۳
۲۶۴
۲۶۵
۲۶۶
۲۶۷
۲۶۸
۲۶۹
۲۷۰
۲۷۱
۲۷۲
۲۷۳
۲۷۴
۲۷۵
۲۷۶
۲۷۷
۲۷۸
۲۷۹
۲۸۰
۲۸۱
۲۸۲
۲۸۳
۲۸۴
۲۸۵
۲۸۶