آیه رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَكَ وَ أَرِنا مَناسِكَنا وَ تُبْ عَلَيْنا إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحيمُ [128]
پروردگارا! ما را تسليم [فرمان] خود قرار ده؛ و از دودمان ما امّتى كه تسليم [فرمان] تو باشند، به وجود آور؛ و شيوهی عبادتمان را به ما نشان ده و توبهی ما را بپذير، كه تويى توبهپذير مهربان.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِیعَمْرٍو الزُّبَیْرِیِّ عَنْ أَبِیعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: قُلْتُ لَهُ أَخْبِرْنِی عَنْ أُمَّهًِْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) مَنْ هُمْ؟ قَالَ: أُمَّهًُْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) بَنُو هَاشِمٍ خَاصَّهًًْ. قُلْتُ: فَمَا الْحُجَّهًُْ فِی أُمَّهًِْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) أَنَّهُمْ أَهْلُ بَیْتِهِ الَّذِینَ ذَکَرْتَ دُونَ غَیْرِهِمْ؟ قَالَ: قَوْلُ اللَّهِ وَ إِذْ یَرْفَعُ إِبْراهِیمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَیْتِ وَ إِسْماعِیلُ رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَکَ وَ أَرِنا مَناسِکَنا وَ تُبْ عَلَیْنا إِنَّکَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ فَلَمَّا أَجَابَ اللَّهُ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) وَ إِسْمَاعِیلَ (علیه السلام) وَ جَعَلَ مِنْ ذُرِّیَّتِهِمَا أُمَّةً مُسْلِمَةً وَ بَعَثَ فِیهَا رَسُولًا مِنْهَا یَعْنِی مِنْ تِلْکَ الْأُمَّهًِْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ رَدِفَ إِبْرَاهِیمُ دَعْوَتَهُ الْأُولَی بِدَعْوَتِهِ الْأُخْرَی فَسَأَلَ لَهُمْ تَطْهِیرَهُمْ مِنَ الشِّرْکِ وَ مِنْ عِبَادَهًِْ الْأَصْنَامِ لِیَصِحَّ أَمْرُهُ فِیهِمْ وَ لَا یَتَّبِعُوا غَیْرَهُمْ فَقَالَ وَ اجْنُبْنِی وَ بَنِیَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنامَ رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضْلَلْنَ کَثِیراً مِنَ النَّاسِ فَمَنْ تَبِعَنِی فَإِنَّهُ مِنِّی وَ مَنْ عَصانِی فَإِنَّکَ غَفُورٌ رَحِیمٌ فَهَذِهِ دَلَالَهًُْ أَنَّهُ لَا تَکُونُ الْأَئِمَّهًُْ وَ الْأُمَّهًُْ الْمُسْلِمَهًُْ الَّتِی بَعَثَ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) إِلَّا مِنْ ذُرِّیَّهًِْ إِبْرَاهِیمَ لِقَوْلِهِ وَ اجْنُبْنِی وَ بَنِیَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنام.
امام صادق (علیه السلام) أبوعمرو زبیری گوید: «به امام صادق (علیه السلام)عرض کردم: «امّت محمّد (را به من معرفی فرما»»! فرمود: «امّت محمّد (فقط بنیهاشم هستند». گفتم: «به چه دلیل فقط خویشاوندان پیامبر (که میگویی، امّت محمّد (هستند و دیگران نیستند»؟ فرمود: «به دلیل این آیهی وَ إِذْ یَرْفَعُ إِبْراهِیمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَیْتِ وَ إِسْماعِیلُ رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَکَ وَ أَرِنا مَناسِکَنا وَ تُبْ عَلَیْنا إِنَّکَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ وقتی خداوند دعای ابراهیم (علیه السلام) و اسماعیل (علیه السلام) را اجابت نمود و از نژاد آن دو، امّتی مسلمان قرار داد و در میان ایشان پیامبری از خودشان خود امّت زمان پیامبر ( بر انگیزاند که کتاب خدا را بر ایشان بخواند و آنها را پاک نماید و کتاب و حکمت به آنها بیاموزد، دعای اوّل ابراهیم (علیه السلام)، به دعای دیگرش پیوست که از خداوند خواست آنها را از شرک و بتپرستی پاک دارد تا امر خدا [جانشینی و امامت] در میان آنها جاری شود و نصیب دیگری نباشند. [او] فرمود: و من و فرزندانم را از پرستش بتها دور نگاه دار! پروردگارا! آنها (بتها) بسیاری از مردم را گمراه ساختند! هرکس از من پیروی کند از من است و هرکس نافرمانی من کند، تو بخشنده و مهربانی. (ابراهیم/۳۶۳۵) این آیه دلیل واضحی است بر آنکه ائمّه (علیهم السلام) و امّت مسلمانی که خداوند، پیامبر (را به سوی آنها برانگیخت جز از اولاد ابراهیم (علیه السلام) نیستند؛ به دلیل این آیهی: رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَکَ».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَنَّ عَلِیّاً (علیه السلام) کَتَبَ إِلَی مُعَاوِیَهًَْ: مِنْ عَبْدِ اللَّهِ أَمِیرالْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّبْنِأَبِیطَالِبٍ (علیه السلام) إِلَی مُعَاوِیَهًَْ وَ بَعْد ... نَحْنُ أَهْلُ الْبَیْتِ الَّذِینَ أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَهُمْ تَطْهِیراً وَ لِکُلِّ نَبِیٍّ دَعْوَهًٌْ فِی خَاصَّهًِْ نَفْسِهِ وَ ذُرِّیَّتِهِ وَ أَهْلِهِ وَ لِکُلِّ نَبِیٍّ وَصِیَّهًٌْ فِی آلِهِ أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ إِبْرَاهِیمَ أَوْصَی بِابْنِهِ یَعْقُوبَ وَ یَعْقُوبَ أَوْصَی بَنِیهِ إِذْ حَضَرَهُ الْمَوْتُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) أَوْصَی إِلَی آلِهِ سُنَّهًَْ إِبْرَاهِیمَ وَ النَّبِیِّینَ اقْتِدَاءً بِهِمْ کَمَا أَمَرَهُ اللَّهُ لَیْسَ لَکَ مِنْهُمْ وَ لَا مِنْهُ سُنَّهًٌْ فِی النَّبِیِّینَ وَ فِی هَذِهِ الذُّرِّیَّهًِْ الَّتِی بَعْضُهَا مِنْ بَعْضٍ قَالَ اللَّهُ لِإِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) وَ إِسْمَاعِیلَ (علیه السلام) وَ هُمَا یَرْفَعَانِ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَیْتِ رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَکَ فَنَحْنُ الْأُمَّهًُْ الْمُسْلِمَهًُْ وَ قَالَا: رَبَّنا وَ ابْعَثْ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِکَ فَنَحْنُ أَهْلُ هَذِهِ الدَّعْوَهًِْ وَ رَسُولُ اللَّهِ مِنَّا وَ نَحْنُ مِنْهُ بَعْضُنَا مِنْ بَعْضٍ وَ بَعْضُنَا أَوْلَی بِبَعْضِ فِی الْوَلَایَهًِْ وَ الْمِیرَاثِ ذُرِّیَّهًًْ بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ وَ اللهُ سَمِیعٌ عَلِیم.
امام علی (علیه السلام) علی (علیه السلام) به معاویه نامهای از این قرار نوشت: از بندهی خدا، امیرالمؤمنین علیّبنابیطالب (علیه السلام) به معاویه و بعد ... ما اهلبیت (علیهم السلام) هستیم؛ همان کسانیکه خداوند هرگونه پلیدی را از ایشان دورکرده و پاکشان گردانده است. هر پیامبری دعوتی خاص برای خودش، فرزندان و اهلبیتش (علیهم السلام) دارد و نیز جانشینی در مورد خاندانش دارد. آیا نمیدانی که ابراهیم (علیه السلام) فرزندش یعقوب (علیه السلام) را و او نیز فرزندش را هنگام مرگ وصیّ خویش قرار داد؟! و محمّد (طبق سنّت ابراهیم (علیه السلام) و پیامبران به خاندانش سفارش کرد و از ایشان پیروی نمود؛ همانطور که خداوند او را امر کردهبود. و این شامل تو [ای معاویه]! نمیشود؛ چرا که تو نه از پیامبرانی و نه با محمّد (نسبتی داری! خداوند میفرماید: این سنّت، سنّت پیامبران است و سنّتی در این خاندان است که بعضی به بعضی دیگر منسوباند. ابراهیم (علیه السلام) و اسماعیل (علیه السلام) در حالیکه ستونهای خانه را بالا میبردند گفتند: پروردگارا ما و ذریّهی ما را از تسلیمشدگان خودت قرار بده و ما (اهلبیت (علیهم السلام)) همان امّت تسلیمشده و مسلمان هستیم و گفتند: پروردگارا در میان ایشان رسولی برانگیز که آیات تو را بر ایشان بخواند و ما اهل این دعوتیم و رسولخدا (از ماست و ما از اوییم؛ بعضی از ما از دیگری است و برخی از ما در ولایت و میراث، بر دیگری سزاوارتریم و ما نسلی هستیم که برخی از آن از بعضی دیگراست [منسوب به هم هستیم] و خداوند شنوا و داناست.
الصّادق (علیه السلام)- قَالَ الْمُفَضَّلُ: قُلْت: یَا سَیِّدِی وَ مَوْلَایَ! وَ الدِّینُ الَّذِی فِی آبَائِهِ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) وَ نُوحٍ (علیه السلام) وَ مُوسَی (علیه السلام) وَ عِیسَی (علیه السلام) وَ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) هُوَ الْإِسْلَامُ؟ قَالَ: نَعَمْ یَا مُفَضَّلُ! هُوَ الْإِسْلَامُ لَا غَیْرُ. قُلْتُ: یَا مَوْلَایَ! أَ تَجِدُهُ فِی کِتَابِ اللَّهِ؟ قَالَ: نَعَمْ! مِنْ أَوَّلِهِ إِلَی آخِرِهِ وَ مِنْهُ ... قَوْلُهُ تَعَالَی فِی قِصَّهًِْ إِبْرَاهِیمَ وَ إِسْمَاعِیلَ وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَک.
امام صادق (علیه السلام) مفضّل گوید: «از امام صادق (علیه السلام) پرسیدم: «ای آقا و سرور من! آیا دینی که پدران او ابراهیم، نوح، موسی، عیسی و محمّد (علیهم السلام) داشتند، همان دین اسلام بود»»؟ فرمود: «آری! همین دین اسلام بود؛ نه غیر آن» عرض کردم: «دلیلی از قرآن بر این مطلب دارید»؟ فرمود: «آری! از اوّل تا آخر قرآن پر از دلیل است» ... و [دلیل] دیگر آیهای است که خداوند در داستان ابراهیم (علیه السلام) و اسماعیل (علیه السلام) از زبان آنها نقل میکند که گفتند: وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَکَ».
العسکری (علیه السلام)- لَمَّا زَلَّتِ الْخَطِیئَهًُْ مِنْ آدَمَ (علیه السلام) أُخْرِجَ مِنَ الْجَنَّهًِْ فَوَفَّقَهُ اللَّهُ لِلتَّوْبَهًِْ قَالَ: یَا رَبِّ! لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَکَ وَ بِحَمْدِکَ عَمِلْتُ سُوءاً وَ ظَلَمْتُ نَفْسِی فَتُبْ عَلَیَّ إِنَّکَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ آلِهِ الطَّیِّبِینَ (علیهم السلام) وَ خِیَارِ أَصْحَابِهِ الْمُنْتَجَبِینَ. فَقَالَ اللَّهُ تَعَالَی: لَقَدْ قَبِلْتُ تَوْبَتَکَ.
امام عسکری (علیه السلام) زمانیکه از آدم (علیه السلام) خطایی سرزد و از بهشت اخراج شد، خداوند به او توفیق توبه عنایت کرد. [آدم (علیه السلام)] گفت: «ای پرورگار! غیر از تو خدایی نیست. منزّهی و من حمد تو را میگویم. کار بدی کردم و به خودم ظلم نمودم پس به حقّ محمّد (و خاندان پاک او و برترین یاران برگزیدهاش و توبه ما را بپذیر، که تو توبهپذیر و مهربانی! پس خداوند فرمود: «توبهی تو را پذیرفتم».