آیه قُولُوا آمَنَّا بِاللهِ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْنا وَ ما أُنْزِلَ إِلى إِبْراهيمَ وَ إِسْماعيلَ وَ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطِ وَ ما أُوتِيَ مُوسى وَ عيسى وَ ما أُوتِيَ النَّبِيُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ [136]
گوييد: «ما به خدا ايمان آوردهايم؛ و به آنچه بر ما نازل شده؛ و آنچه بر ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط (پيامبران از فرزندان يعقوب) نازل گرديده، [و همچنين] آنچه به موسى و عيسى و ساير پيامبران از طرف پروردگارشان داده شده است، و فرقى ميان آنها نمىگذاريم و ما در برابر [فرمان] خدا تسليم هستيم».
الباقر (علیه السلام)- إِنَّمَا عَنَی بِذَلِکَ عَلِیّاً (علیه السلام) وَ فَاطِمَهًَْ (سلام الله علیها) وَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ (علیها السلام) وَ جَرَتْ بَعْدَهُمْ فِی الْأَئِمَّهًِْ (علیه السلام).
امام باقر (علیه السلام) مقصود از این خطاب، علی (علیه السلام)، فاطمه (سلام الله علیها)، حسن (علیه السلام) و حسین (علیه السلام) است و پس از ایشان دربارهی ائمّه (علیهم السلام) جاریست.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- وَ أَمَّا مَا فَرَضَهُ عَلَی اللِّسَانِ فَقَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ فِی مَعْنَی التَّفْسِیرِ لِمَا عُقِدَ عَلَیْهِ الْقَلْبُ فَقَوْلُهُ تَعَالَی قُولُوا آمَنَّا بِاللهِ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْنا وَ ما أُنْزِلَ إِلی إِبْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ الْآیَهًَْ.
امام علی (علیه السلام) و امّا در باب آنچه که خداوند بر زبان واجب کرد، [که همان بیان و اعتراف به ایمان قلبی است]، میتوان به قول خداوند، در وجوب بیانکردن آنچه که قلبها به آن اعتقاد دارند اشاره نمود. بنا بر سخن پروردگار عزّوجلّ که فرمود: قُولُوا آمَنّا بِاللهِ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْنا وَ ما أُنْزِلَ إِلی إِبْراهیمَ وَ إِسْماعیلَ وَ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ
الصّادق (علیه السلام)- فَرَضَ اللَّهُ تَعَالَی عَلَی اللِّسَانِ الْقَوْلَ وَ التَّعْبِیرَ عَنِ الْقَلْبِ بِمَا عُقِدَ عَلَیْهِ وَ أَقَرَّ بِهِ قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی اسْمُهُ وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً وَ قَالَ قُولُوا آمَنَّا بِاللهِ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْنا.
امام صادق (علیه السلام) خداوند متعال، اظهار و گفتار (بیانکردن اعتقادات قلبی) را بر زبان واجب کرده است و[انسان] هرچه در دل به آن اعتقاد دارد باید به زبان بیان شود و به آن اعتراف نماید؛ خداوند متعال میفرماید: به مردم نیک بگویید. (بقره/۸۳) و نیز فرموده: بگویید: ما به خدا ایمان آوردهایم و به آنچه بر ما نازل شده است.
علیّبنإبراهیم (رحمة الله علیه)- أَنَّهَا نَزَلَتْ فِی الْیَهُودِ الَّذِینَ قَالُوا لِرَسُولِ اللَّهِ لَوْ کَانَ الْمَلَکُ الَّذِی یَأْتِیکَ مِیکَائِیلَ آمَنَّا بِکَ فَإِنَّهُ مَلَکُ الرَّحْمَهًِْ وَ هُوَ صَدِیقُنَا وَ جَبْرَئِیلُ مَلَکُ الْعَذَابِ وَ هُوَ عَدُوُّنَا قُولُوا آمَنَّا بِاللهِ.
علیبنابراهیم (رحمة الله علیه) این آیه در مورد [داستان] آن یهودیانی نازل شد که به رسولخدا (گفتند «اگر فرشتهای که نزدت میآید میکائیل (علیه السلام) بود به تو میگرویدیم؛ چون او فرشتهی رحمت و دوست ماست [درحالیکه] جبرئیل (علیه السلام) فرشتهی عذاب و دشمن ماست»! [امّا خداوند در رد و جواب آنها میفرماید:] قُولُوا آمَنّا بِاللهِ
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- وَ إِذَا قَرَأْتُمْ قَوْلَهُ آمَنَّا بِاللهِ فَقُولُوا آمَنَّا بِاللهِ حَتَّی تَبْلُغُوا إِلَی قَوْلِهِ مُسْلِمُون.
امام علی (علیه السلام) هنگام قرآئت [قرآن و قرائت] این سخن خداوند که میفرماید: قُولُوا آمَنّا بِاللهِ ... [در جواب آن] بگویید: آمَنّا بِاللهِ ... و ادامه دهید و تا کلمهی مُسْلِمُونَ را بگویید. [تا در جواب خدا که میفرماید ایمان بیاورید، بگویید ایمان آوردیم].
الباقر (علیه السلام)- ما أُنْزِلَ إِلَیْنا یَعنی القُرآنَ.
امام باقر (علیه السلام) منظور از ما أُنْزِلَ إِلَیْنا در این آیه، «قرآن» است.
الباقر (علیه السلام)- ما أُنْزِلَ إِلی إِبْراهِیمَ یَعْنِی الصُّحُفَ وَ الْأَسْباطِ حَفَدَهًُْ یَعْقُوبَ وَ ما أُوتِیَ مُوسی (علیه السلام) وَ عِیسی (علیه السلام) أَیِ التَّوْرَاهًَْ وَ الْإِنْجِیلَ وَ ما أُوتِیَ النَّبِیُّونَ جُمْلَهًًْ الْمَذْکُورُونَ مِنْهُمْ وَ غَیْرُ الْمَذْکُورِینَ مِنْ رَبِّهِمْ.
امام باقر (علیه السلام) مراد از آنچه که بر ابراهیم نازل شد، صحف و منظور از «اسباط»، یاران و نوادگان یعقوب (علیه السلام) است و منظور از چیزی که بر موسی (علیه السلام) و عیسی (علیه السلام) نازل شد، تورات و انجیل است و نیز مراد از آنچه که به پیامبران دیگر داده شده، تمام [پیامبرانی است] که [در قرآن] یادی از آنها برده شده یا یادی از آنان نشده است.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ حَنَانِبْنِسَدِیرٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِیجَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ: قُلْتُ لَهُ مَا کَانَ وُلْدُ یَعْقُوبَ أَنْبِیَاءَ؟ قَالَ: لَا! وَ لَکِنَّهُمْ کَانُوا أَسْبَاطَ أَوْلَادِ الْأَنْبِیَاءِ وَ لَمْ یَکُنْ یُفَارِقُوا الدُّنْیَا إِلَّا سُعَدَاءَ تَابُوا وَ تَذَکَّرُوا مَا صَنَعُوا.
امام باقر (علیه السلام) حنانبنسدیر از پدرش نقل کرده است که به امام باقر (علیه السلام) عرض کردم: «آیا فرزندان یعقوب (علیه السلام)، پیامبر بودند»؟ حضرت فرمود: «خیر! ولی آنان نوادگان و فرزندان انبیا بودند و همگی سعادتمندانه، از دار دنیا رخت بربستند و پیش از مرگ، توبه کرده و اعمال خود را به یاد آوردند».
الباقر (علیه السلام)- کَالْیَهُودِ حَیْثُ آمَنُوا بِبَعْض وَ کَفَرُوا بِبَعْضٍ.
امام باقر (علیه السلام) همانند یهود [نیستیم؛] آنگونه که به برخی آیات ایمانآوردند و برخی دیگر را منکر شدند.
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ: سَأَلْتُ سَیِّدِیَ الصّادق ... (علیه السلام)یَا سَیِّدِی وَ مَوْلَایَ وَ الدِّینُ الَّذِی فِی آبَائِهِ إِبْرَاهِیمَ وَ نُوحٍ وَ مُوسَی وَ عِیسَی وَ مُحَمَّد (علیهم السلام) هُوَ الْإِسْلَامُ؟ قَالَ: نَعَمْ یَا مُفَضَّلُ! هُوَ الْإِسْلَامُ لَا غَیْرُ. قُلْتُ: یَا مَوْلَایَ أَ تَجِدُهُ فِی کِتَابِ اللَّهِ؟ قَالَ: نَعَمْ! مِنْ أَوَّلِهِ إِلَی آخِرِهِ وَ مِنْهُ هَذِهِ الْآیَهًْ ... قُولُوا آمَنَّا بِاللهِ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْنا إِلَی قَوْلِهِ لا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ.
امام صادق (علیه السلام) مفضل گوید: «از امام صادق (علیه السلام) پرسیدم: «آیا دینی که پدران او ابراهیم، نوح، موسی، عیسی و محمّد (علیهم السلام) داشتند، همان دین اسلام بود»؟ فرمود: «آری، ای مفضّل! همین دین اسلام بود؛ نه غیر آن» عرض کردم: «دلیلی از قرآن بر این مطلب دارید»؟ فرمود: «آری! از اوّل تا آخر قرآن پر از دلیل است ... از جمله آیهی ... آیا هنگامی که مرگ یعقوب فرا رسید، شما حاضر بودید؟! تا آنجا که فرمود: و ما در برابر او تسلیم هستیم».