آیه وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ وَ تُدْلُوا بِها إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُوا فَريقاً مِنْ أَمْوالِ النَّاسِ بِالْإِثْمِ وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ [188]
و اموال يكديگر را به باطل [و ناحق] در ميان خود نخوريد. و براى خوردن بخشى از اموال مردم به گناه، [قسمتى از] آن را [به عنوان رشوه] به قضات ندهيد، در حالى كه مى‌دانيد [اين كار، گناه است].
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبُوعُبَیْدَهًَْ‌الْحَذَّاءُ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) فِی قُولِ الله تعالی أَمْوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِلِ فَقَالَ: کَانَتْ قُرَیْشٌ تُقَامِرُ الرَّجُلَ بِأَهْلِهِ وَ مَالِهِ فَنَهَاهُمُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ عَنْ ذَلِکَ.
امام صادق (علیه السلام) أبوعبیده حذّاء گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی أَمْوَالَکُم بَینَکُم بِالْبَاطِلِ پرسیدم. حضرت پاسخ داد: «[مردان] قریش با یکدیگر بر سر خانواده و اموالشان قمار می‌کردند و خداوند عزّوجلّ، آنان را از این کار نهی فرمود».
الصّادق (علیه السلام)- ذَلِکَ الْقِمَارُ.
امام صادق (علیه السلام) مقصود، مالی است که از طریق قمار به دست می‌آید.
الباقر (علیه السلام)- أَنَّهُ یَعْنِی بِالْبَاطِلِ الْیَمِینَ الْکَاذِبَهًَْ تَقْتَطِعُ بِهَا الْأَمْوَالُ.
امام باقر (علیه السلام) منظور از باطل، قسم دروغ است که از طریق آن، اموالی به دست آید.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ سَمَاعَهًَْ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) الرَّجُلُ مِنَّا یَکُونُ عِنْدَهُ الشَّیْءُ یَتَبَلَّغُ بِهِ وَ عَلَیْهِ دَیْنٌ أَ یُطْعِمُهُ عِیَالَهُ حَتَّی یَأْتِیَهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ بِمَیْسَرَهًٍْ فَیَقْضِیَ دَیْنَهُ أَوْ یَسْتَقْرِضُ عَلَی ظَهْرِهِ فِی خُبْثِ الزَّمَانِ وَ شِدَّهًِْ الْمَکَاسِبِ أَوْ یَقْبَلُ الصَّدَقَهًَْ فَقَالَ یَقْضِی بِمَا عِنْدَهُ دَیْنَهُ وَ لَا یَأْکُلُ أَمْوَالَ النَّاسِ إِلَّا وَ عِنْدَهُ مَا یُؤَدِّی إِلَیْهِمْ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ وَ لا تَأْکُلُوا أَمْوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِلِ.
امام صادق (علیه السلام) از سماعه نقل شده است: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «مردی از ما سرمایه‌ای دارد که با آن معاش خود و خانواده‌اش را می‌گذراند و دِینی نیز بر عهده دارد؛ آیا موجودی خود را هزینه‌ی خوراک و مخارج خانواده‌اش کند و به انتظار گشایشی باشد تا دِین خویش را أدا کند؟ یا دِینش را أدا نماید و مجدّداً سرمایه‌ای برای مخارج خانواده‌اش از این و آن، در این روزگار سخت و کسادی بازار، وام بگیرد؛ یا از صدقه و زکات امرار معاش کند»؟ فرمود: «از موجودی خویش دِینش را أدا کند و از اموال مردم که در دست اوست مصرف نکند؛ زیرا خداوند عزّوجلّ فرموده: لا تَأْکُلُوا أَمْوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِلِ.
الرّضا (علیه السلام)- الحُکَّامُ الْقُضَاهًُْ قَالَ: ثُمَّ کَتَبَ تَحْتَهُ هُوَ أَنْ یَعْلَمَ الرَّجُلُ أَنَّهُ ظَالِمٌ فَیَحْکُمَ لَهُ الْقَاضِی فَهُوَ غَیْرُ مَعْذُورٍ فِی أَخْذِهِ ذَلِکَ الَّذِی حَکَمَ لَهُ إِذَا کَانَ قَدْ عَلِمَ أَنَّهُ ظَالِمٌ.
امام رضا (علیه السلام) امام (علیه السلام) در نامه‌ای نوشت: «منظور از حُکّام، قُضات است». سپس حضرت در زیر آن مرقوم فرمود: «یعنی چنانچه من بدانم که قاضی مورد نظری، ظالم است و به نفع من حکم می‌کند، با این حال اگر نزد او بروم و [او نیز] به نفع من حکم کند و به طرف مقابل من ظلم شود، به صرف اینکه بگویم به من مربوط نیست و این حکم قاضی است، آن از گردن من ساقط نیست و در گناه قاضی شریکم».
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ عَلِمَ أَنَّ فِی الْأُمَّهًِْ حُکَّاماً یَجُورُونَ أَمَا إِنَّهُ لَمْ یَعْنِ حُکَّامَ أَهْلِ الْعَدْلِ وَ لَکِنَّهُ عَنَی حُکَّامَ أَهْلِ الْجَوْرِ أَمَا إِنَّهُ لَوْ کَانَ لِأَحَدِکُمْ عَلَی رَجُلٍ حَقٌّ فَدَعَاهُ إِلَی حُکَّامِ أَهْلِ الْعَدْلِ فَأَبَی عَلَیْهِ إِلَّا أَنْ یُرَافِعَهُ إِلَی حُکَّامِ أَهْلِ الْجَوْرِ لِیَقْضُوا لَهُ کَانَ مِمَّنْ تَحَاکَمَ إِلَی الطَّاغُوتِ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ أَ لَمْ تَرَ إِلَی الَّذِینَ یَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ آمَنُوا بِما أُنْزِلَ إِلَیْکَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِکَ یُرِیدُونَ أَنْ یَتَحاکَمُوا إِلَی الطَّاغُوتِ وَ قَدْ أُمِرُوا أَنْ یَکْفُرُوا بِهِ الْآیَهًَْ.
امام صادق (علیه السلام) خدای عزّوجلّ می‌دانست که در میان امّت، حاکمانی ستمگر خواهندبود؛ این است که مقصود او [در این آیه] حکّام دادگر نیست، بلکه حکّام ستمگر را در نظر داشته است. اگر تو بر کسی حقّی داشته‌باشی و او را برای داوری به نزد حاکمانی از اهل عدل بخوانی و آن کس جز آن نخواهد که برای دادرسی نزد حاکم ستمگر برود تا او بین شما داوری کند، وی از جمله کسانی است که داوری نزد طاغوت می‌برند و خدا در حقّ ایشان گفته است: أَ لَمْ تَرَ إِلیَ الَّذِینَ یَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ ءَامَنُواْ بِمَا أُنزِلَ إِلَیْکَ وَ مَا أُنزِلَ مِن قَبْلِکَ یُرِیدُونَ أَن یَتَحَاکَمُواْ إِلیَ الطَّاغُوتِ وَ قَدْ أُمِرُواْ أَن یَکْفُرُواْ بِه ... .
الکاظم (علیه السلام)- قَدْ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّهُ یَکُونُ حُکَّاماً یَحْکُمُونَ بِغَیْرِ الْحَقِ فَنَهَی أَنْ یُتَحَاکَمَ إِلَیْهِمْ فَإِنَّهُمْ لَا یَحْکُمُونَ بِالْحَقِّ فَتَبْطُلُ الْأَمْوَالُ.
امام کاظم (علیه السلام) خداوند آگاه است که حاکمانی، به ناحق حکم می‌رانند. بنابراین از اینکه [مردم] آنان را حاکم قرار دهند، نهی فرمود؛ چراکه آنان به حق حکم نکرده و اموال مردم باطل می‌شود. (تصرّف در آن روا نمی‌باشد).