آیه ۲۲۴ - سوره بقره

آیه وَ لا تَجْعَلُوا أللهَ عُرْضَةً لِأَيْمانِكُمْ أَنْ تَبَرُّوا وَ تَتَّقُوا وَ تُصْلِحُوا بَيْنَ النَّاسِ وَ أللهُ سَميعٌ عَليمٌ [224]

خدا را در معرض سوگندهاى خود قرار ندهید؛ ‌و براى این که نیکى کنید، و تقوا پیشه سازید، و در میان مردم اصلاح کنید [با سوگند خود به خداوند، مانع‌تراشى نکنید و بدانید] خداوند شنوا و داناست.

خدا را در معرض سوگندهای خود قرار ندهید

۱ -۱
(بقره/ ۲۲۴)

الصّادق (علیه السلام)- هُوَ قَوْلُ الرَّجُلِ لَا وَ اللَّهِ وَ بَلَی وَ اللَّهِ.

امام صادق (علیه السلام) منظور آن است که فردی بگوید: «نه! به خدا قسم! و آری! به خدا سوگند»!

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۱۵۸
بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۲۸۱/ العیاشی، ج۱، ص۱۱۱/ وسایل الشیعه، ج۲۳، ص۲۳۹/ البرهان
۱ -۲
(بقره/ ۲۲۴)

علیّ‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- هُوَ قَوْلُ الرَّجُلِ فِی کُلِ حَالَهًٍْ لَا وَ اللَّهِ وَ بَلَی وَ اللَّه.

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه) آن است که شخص در هر حالی با جملاتی مثل «نه! به خدا قسم!» یا «آری! به خدا قسم!» قسم بخورد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۱۵۸
مجمع البحرین، ج۴، ص۲۱۲/ القمی، ج۱، ص۷۳/ نورالثقلین
۱ -۳
(بقره/ ۲۲۴)

الباقر (علیه السلام)- لَا یُسْتَحْلَفُ الْعَبْدُ إِلَّا عَلَی عِلْمِهِ وَ قَالَ فِی قَوْلِهِ وَ لا تَجْعَلُوا اللهَ عُرْضَةً لِأَیْمانِکُمْ قَالَ لَا وَ اللَّهِ وَ بَلَی وَ اللَّهِ.

امام باقر (علیه السلام) بنده جز بر مبنای علم خویش سوگند نمی‌خورد و خداوند در کلامش فرمود: وَلا تَجْعَلُوا اللهَ عُرْضَةً لِأَیْمانِکُمْ [که منظور،] با کلماتی مثل «نه! به خدا قسم»! یا «آری! به خدا قسم»! سوگند یادکردن است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۱۵۸
بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۲۸۵/ النوادرللأشعری، ص۱۷۰
۱ -۴
(بقره/ ۲۲۴)

الصّادق (علیه السلام)- لَا تَحْلِفُوا بِاللَّهِ صَادِقِینَ وَ لَا کَاذِبِینَ فَإِنَّهُ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ وَ لا تَجْعَلُوا اللهَ عُرْضَةً لِأَیْمانِکُمْ.

امام صادق (علیه السلام) به خدا سوگند یاد نکنید! چه راستگو باشید و چه دروغگو؛ زیرا خداوند عزّوجلّ می‌فرماید: وَ لا تَجْعَلُوا اللهَ عُرْضَةً لِأَیْمانِکُمْ

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۱۵۸
الکافی، ج۷، ص۴۳۴/ تهذیب الأحکام، ج۸، ص۲۸۲/ من لایحضره الفقیه، ج۳، ص۳۶۲؛ فیه: «فان الله..ذلک» زیادهًْ/ بحارالأنوار، ج۷۳، ص۴۷/ النوادرللأشعری، ص۵۱
۱ -۵
(بقره/ ۲۲۴)

الصّادق (علیه السلام)- مَنْ حَلَفَ بِاللَّهِ فَلْیَصْدُقْ وَ مَنْ لَمْ یَصْدُقْ فَلَیْسَ مِنَ اللَّهِ وَ مَنْ حُلِفَ لَهُ بِاللَّهِ فَلْیَرْضَ وَ مَنْ لَمْ یَرْضَ فَلَیْسَ مِنَ اللَّه.

امام صادق (علیه السلام) هرکه به خدا سوگند خورد باید راست بگوید و هرکه راست نگوید از خدا نیست و هرکه [برای اثبات مطلبی به او] برایش، به خدا سوگند خوردند، باید راضی شود و اگر نشد از خدا نیست.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۱۵۸
محاسن، ج۱، ص۱۲۰/ من لایحضره الفقیه، ج۳، ص۳۶۲/ النوادرللأشعری، ص۵۱/ الکافی، ج۷، ص۴۳۴
۱ -۶
(بقره/ ۲۲۴)

الصّادق (علیه السلام)- مَنْ حَلَفَ بِاللَّهِ کَاذِباً کَفَرَ وَ مَنْ حَلَفَ بِاللَّهِ صَادِقاً أَثِمَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ وَ لا تَجْعَلُوا اللهَ عُرْضَةً لِأَیْمانِکُمْ.

امام صادق (علیه السلام) هرکس به خدا به دروغ سوگند بخورد، کافر گشته است و هرکس به راست به خدا سوگند بخورد، گناه کرده است؛ زیرا خداوند عزّوجلّ می‌فرماید: وَ لا تَجْعَلُوا اللهَ عُرْضَةً لِأَیْمانِکُمْ

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۱۵۸
الکافی، ج۷، ص۴۳۴/ من لایحضره الفقیه، ج۳، ص۳۷۳/ بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۲۸۳/ الاختصاص، ص۲۵/ وسایل الشیعه، ج۲۳، ص۱۹۸/ نورالثقلین/ البرهان
۱ -۷
(بقره/ ۲۲۴)

الباقر (علیه السلام)- وَ لا تَجْعَلُوا اللهَ عُرْضَةً لِأَیْمانِکُمْ قَالَ: یَعْنِی الرَّجُلَ یَحْلِفُ أَنْ لَا یُکَلِّمَ أَخَاهُ وَ مَا أَشْبَهَ ذَلِکَ أَوْ لَا یُکَلِّمَ أُمَّهُ.

امام باقر (علیه السلام) [درباره‌ی] وَلاَ تَجْعَلُواْ اللهَ عُرْضَةً لِّأَیمَانِکُمْ فرمود: منظور این است که مرد قسم یاد کند که با برادرش و مانند آن سخن نگوید یا سوگند یاد کند که با مادرش سخن نگوید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۱۵۸
بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۲۲۴/ العیاشی، ج۱، ص۱۱۲/ وسایل الشیعه، ج۲۳، ص۲۲۳/ نورالثقلین/ البرهان
۱ -۸
(بقره/ ۲۲۴)

الصّادق (علیه السلام)- هُوَ الرَّجُلُ یَحْلِفُ أَلَّا یُکَلِّمَ أَخَاهُ أَوْ أَبَاهُ أَوْ أُمَّهُ أَوْ مَا أَشْبَهَ ذَلِکَ مِنْ قَطِیعَهًِْ رَحِمٍ أَوْ ظُلْمٍ أَوْ إِثْمٍ فَعَلَیْهِ أَنْ یَفْعَلَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ وَ لَا حِنْثَ عَلَیْهِ إِنْ حَلَفَ أَلَّا یَفْعَلَهُ.

امام صادق (علیه السلام) اگر فرد سوگند یاد کرد که با برادر، پدر، مادر، و یا خویشاوندانی نظیر آنان سخن نگوید که در نتیجه‌ی آن، قطع رحم صورت گیرد و یا ظلمی یا گناهی مرتکب شود، باید در این حالت امر خداوند را اطاعت کند و گناهی بر ذمّه‌ی او نیست که به سوگندش که سوگند خورده آن کار را انجام ندهد عمل نکند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۱۵۸
مستدرک الوسایل، ج۱۶، ص۴۳/ دعایم الإسلام، ج۲، ص۹۹

و برای این که نیکی کنید و تقوا پیشه سازید و در میان مردم اصلاح کنید [با سوگند خود به خداوند، مانع تراشی نکنید]

۲ -۱
(بقره/ ۲۲۴)

الصّادق (علیه السلام)- إِذَا دُعِیتَ لِصُلْحٍ بَیْنَ اثْنَیْنِ فَلَا تَقُلْ عَلَیَّ یَمِینٌ أَلَّا أَفْعَلَ.

امام صادق (علیه السلام) وقتی تو را برای آشتی‌دادن بین دو نفر، دعوت کردند، نگو: «من قسم خورده‌ام که این کار را نکنم». [که در این شرایط، شکستن آن قسم، گناه نیست].

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۱۶۰
الکافی، ج۲، ص۲۱۰/ تهذیب الأحکام، ج۸، ص۲۸۹/ بحارالأنوار، ج۷۳، ص۴۶/ وسایل الشیعه، ج۱۸، ص۴۴۰/ نورالثقلین/ البرهان
۲ -۲
(بقره/ ۲۲۴)

الصّادق (علیه السلام)- إِذَا اسْتَعَانَ رَجُلٌ بِرَجُلٍ عَلَی صُلْحٍ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ رَجُلٍ فَلَا یَقُولَنَّ إِنَّ عَلَیَّ یَمِیناً أَلَّا أَفْعَلَ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ وَ لا تَجْعَلُوا اللهَ عُرْضَةً لِأَیْمانِکُمْ أَنْ تَبَرُّوا وَ تَتَّقُوا وَ تُصْلِحُوا بَیْنَ النَّاسِ.

امام صادق (علیه السلام) اگر مردی از مرد دیگر کمک بخواهد تا بین او و دیگری آشتی برقرار کند، آن مرد نباید بگوید که «من قسم خورده‌ام که این کار را انجام ندهم». و آیه‌ی: وَلاَ تَجْعَلُواْ اللهَ عُرْضَةً لِّأَیمَانِکُمْ أَن تَبَرُّواْ وَتَتَّقُواْ وَتُصْلِحُواْ بَینَ النَّاسِ به همین معنا است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۱۶۰
بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۲۲۴/ العیاشی، ج۱، ص۱۱۲/ مستدرک الوسایل، ج۱۶، ص۷۷/ نورالثقلین/ البرهان
۲ -۳
(بقره/ ۲۲۴)

الصّادق (علیه السلام)- هُوَ الرَّجُلُ یُصْلِحُ بَیْنَ الرَّجُلَیْنِ فَیَحْمِلُ مَا بَیْنَهُمَا مِنَ الْإِثْمِ.

امام صادق (علیه السلام) منظور از آیه، کسی است که بین دو نفر، آشتی برقرار می‌کند و بار گناه مابین آن دو را بر دوش خود می‌گیرد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۱۶۰
بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۲۲۳/ العیاشی، ج۱، ص۱۱۲/ مستدرک الوسایل، ج۱۶، ص۷۷؛ فیه: «اثنین» بدل «الرجلین»/ نورالثقلین/ البرهان
بیشتر
بقره
همه
مقدمه
۱
۲
۳
۴
۵
۶
۷
۸
۹
۱۰
۱۱
۱۲
۱۳
۱۴
۱۵
۱۶
۱۷
۱۸
۱۹
۲۰
۲۱
۲۲
۲۳
۲۴
۲۵
۲۶
۲۷
۲۸
۲۹
۳۰
۳۱
۳۲
۳۳
۳۴
۳۵
۳۶
۳۷
۳۸
۳۹
۴۰
۴۱
۴۲
۴۳
۴۴
۴۵
۴۶
۴۷
۴۸
۴۹
۵۰
۵۱
۵۲
۵۳
۵۴
۵۵
۵۶
۵۷
۵۸
۵۹
۶۰
۶۱
۶۲
۶۳
۶۴
۶۵
۶۶
۶۷
۶۸
۶۹
۷۰
۷۱
۷۲
۷۳
۷۴
۷۵
۷۶
۷۷
۷۸
۷۹
۸۰
۸۱
۸۲
۸۳
۸۴
۸۵
۸۶
۸۷
۸۸
۸۹
۹۰
۹۱
۹۲
۹۳
۹۴
۹۵
۹۶
۹۷
۹۸
۹۹
۱۰۰
۱۰۱
۱۰۲
۱۰۳
۱۰۴
۱۰۵
۱۰۶
۱۰۷
۱۰۸
۱۰۹
۱۱۰
۱۱۱
۱۱۲
۱۱۳
۱۱۴
۱۱۵
۱۱۶
۱۱۷
۱۱۸
۱۱۹
۱۲۰
۱۲۱
۱۲۲
۱۲۳
۱۲۴
۱۲۵
۱۲۶
۱۲۷
۱۲۸
۱۲۹
۱۳۰
۱۳۱
۱۳۲
۱۳۳
۱۳۴
۱۳۵
۱۳۶
۱۳۷
۱۳۸
۱۳۹
۱۴۰
۱۴۱
۱۴۲
۱۴۳
۱۴۴
۱۴۵
۱۴۶
۱۴۷
۱۴۸
۱۴۹
۱۵۰
۱۵۱
۱۵۲
۱۵۳
۱۵۴
۱۵۵
۱۵۶
۱۵۷
۱۵۸
۱۵۹
۱۶۰
۱۶۱
۱۶۲
۱۶۳
۱۶۴
۱۶۵
۱۶۶
۱۶۷
۱۶۸
۱۶۹
۱۷۰
۱۷۱
۱۷۲
۱۷۳
۱۷۴
۱۷۵
۱۷۶
۱۷۷
۱۷۸
۱۷۹
۱۸۰
۱۸۱
۱۸۲
۱۸۳
۱۸۴
۱۸۵
۱۸۶
۱۸۷
۱۸۸
۱۸۹
۱۹۰
۱۹۱
۱۹۲
۱۹۳
۱۹۴
۱۹۵
۱۹۶
۱۹۷
۱۹۸
۱۹۹
۲۰۰
۲۰۱
۲۰۲
۲۰۳
۲۰۴
۲۰۵
۲۰۶
۲۰۷
۲۰۸
۲۰۹
۲۱۰
۲۱۱
۲۱۲
۲۱۳
۲۱۴
۲۱۵
۲۱۶
۲۱۷
۲۱۸
۲۱۹
۲۲۰
۲۲۱
۲۲۲
۲۲۳
۲۲۴
۲۲۵
۲۲۶
۲۲۷
۲۲۸
۲۲۹
۲۳۰
۲۳۱
۲۳۲
۲۳۳
۲۳۴
۲۳۵
۲۳۶
۲۳۷
۲۳۸
۲۳۹
۲۴۰
۲۴۱
۲۴۲
۲۴۳
۲۴۴
۲۴۵
۲۴۶
۲۴۷
۲۴۸
۲۴۹
۲۵۰
۲۵۱
۲۵۲
۲۵۳
۲۵۴
۲۵۵
۲۵۶
۲۵۷
۲۵۸
۲۵۹
۲۶۰
۲۶۱
۲۶۲
۲۶۳
۲۶۴
۲۶۵
۲۶۶
۲۶۷
۲۶۸
۲۶۹
۲۷۰
۲۷۱
۲۷۲
۲۷۳
۲۷۴
۲۷۵
۲۷۶
۲۷۷
۲۷۸
۲۷۹
۲۸۰
۲۸۱
۲۸۲
۲۸۳
۲۸۴
۲۸۵
۲۸۶