آیه الَّذينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَيْهِ راجِعُونَ [46]
[همان] كسانى كه مىدانند پروردگارشان را ملاقات خواهندكرد، و بهسوى او باز مىگردند.
الباقر (علیه السلام)- نَزَلَتْ فِی عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ عُثْمَانَ بْنِ مَظْعُونٍ وَ عَمَّارٍ وَ أَصْحَابٍ لَهُم.
امام باقر (علیه السلام) این آیه دربارهی علی (علیه السلام)، عثمانبنمظعون، عمّار و برخی از یاران ایشان نازل شده است.
العسکری (علیه السلام)- الذِینَ یُقَدِّرُونَ ... إِنَّمَا قَالَ یَظُنُّونَ لِأَنَّهُمْ لَا یَرَوْنَ بِمَا ذَا یُخْتَمُ لَهُمْ وَ الْعَاقِبَهًُْ مَسْتُورَهًٌْ عَنْهُمْ ... لَا یَعْلَمُونَ ذَلِکَ یَقِیناً لِأَنَّهُمْ لَا یَأْمَنُونَ أَنْ یُغَیَّرُوا وَ یُبَدَّلُوا قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) لَا یَزَالُ الْمُؤْمِنُ خَائِفاً مِنْ سُوءِ الْعَاقِبَهًِْ وَ لَا یَتَیَقَّنُ الْوُصُولَ إِلَی رِضْوَانِ اللَّهِ حَتَّی یَکُونَ وَقْتُ نَزْعِ رُوحِهِ وَ ظُهُورِ مَلَکِ الْمَوْتِ لَهُ.
امام عسکری (علیه السلام) منظور از یَظُنُّونَ «یقدرون» است؛ یعنی کسانی که در نظر دارند ... به این جهت در آیه تعبیر یَظُنُّونَ آمده، که آنها نمیدانند عاقبت کارشان چه خواهدشد و عاقبت کار، از آنها پنهان است ... آنها از روی یقین این را نمیدانند [یعنی نمیدانند وضع آنها چه خواهدشد] به همین خاطر از اینکه دچار تغییرات شده و یا عوض شوند، احساس ناامنی کرده و خود را مصون و در امان نمیدانند. رسولخدا (فرمود: «مؤمن همواره از پایان کار خود، ترسان است و تا زمان جانکندن و ظاهرشدن فرشتهی مرگ [عزرائیل] در نزد او، نسبت به رسیدن به رضوان الهی یقین ندارد».
علیّبنإبراهیم (رحمة الله علیه)- الظَّنَّ فِی کِتَابِ اللَّهِ عَلَی وَجْهَیْنِ فَمِنْهُ ظَنُّ یَقِینٍ وَ مِنْهُ ظَنُّ شَکٍّ فَفِی هَذَا الْمَوْضِعِ الظَّنُّ یَقِینٌ.
علیبنابراهیم (رحمة الله علیه) «ظنّ» در کتاب خدا بر دو وجه است: یکی ظنّ به معنای یقین و دیگری ظنّ به معنای شک؛ منظور از «ظن» در این آیه، ظنّ یقین است.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- الذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ یَعْنِی یُوقِنُونَ أَنَّهُمْ یُبْعَثُونَ وَ یُحْشَرُونَ وَ یُحَاسَبُونَ وَ یُجْزَوْنَ.
امام علی (علیه السلام) کسانی که به برانگیختهشدن، محشورشدن، حسابرسی، جزا و عقابشدن خویش یقین دارند.
العسکری (علیه السلام)- یَلْقَوْنَ رَبَّهُمْ اللِّقَاءَ الَّذِی هُوَ أَعْظَمُ کَرَامَاتِهِ.
امام عسکری (علیه السلام) آنها افرادی هستند که توقّع آن را دارند که خداوند خود را ملاقات کنند، که ملاقات خدا بزرگترین کرامت خداوند به بندگان است.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ یَعْنِی الْبَعْثَ فَسَمَّاهُ اللَّهُ لِقَاءً.
امام علی (علیه السلام) انَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ یعنی «برانگیختهشدن»؛ که خداوند آن را ملاقات نامید.
العسکری (علیه السلام)- الی کَرَامَاتِهِ وَ نَعِیمِ جِنَانِهِ لِإِیمَانِهِمْ وَ خُشُوعِهِمْ.
امام عسکری (علیه السلام) این بندگان به پاداش ایمان و فروتنیشان بهسوی کرامتهای خداوند و نعمتهای بهشت او [بازمیگردند].