آیه الَّذي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِراشاً وَ السَّماءَ بِناءً وَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَراتِ رِزْقاً لَكُمْ فَلا تَجْعَلُوا لِلهِ أَنْداداً وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ [22]
آن‌كس كه زمين را بستر شما، و آسمان (جوّ زمين) را سقفى بر فرازتان قرار داد؛ و از آسمان آبى فروفرستاد؛ و به‌وسيله‌ی آن، ميوه‌ها [و انواع محصولات] را براى روزى شما روياند. بنابراين براى خدا همتايانى قرار ندهيد؛ در حالى‌كه مى‌دانيد [هيچ يك از آنها، نه شما را آفريده و نه روزى مى دهند].
السّجّاد (علیه السلام)- قال فِی قَوْلِهِ عَزَّوَجَل أَنَّهُ قَالَ فِی تَفْسِیرِ قَوْلِهِ تَعَالَی: الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ فِراشاً الْآیَهًَْ جَعَلَهَا مُلَائِمَهًًْ لِطَبَائِعِکُمْ مُوَافِقَهًًْ لِأَجْسَادِکُمْ لَمْ یَجْعَلْهَا شَدِیدَهًَْ الْحَمْیِ وَ الْحَرَارَهًِْ فَتُحْرِقَکُمْ وَ لَا شَدِیدَهًَْ الْبُرُودَهًِْ فَتُجْمِدَکُمْ وَ لَا شَدِیدَهًَْ طِیبِ الرِّیحِ فَتُصَدَّعَ هَامَاتُکُمْ وَ لَا شَدِیدَهًَْ النَّتْنِ فَتُعْطِبَکُمْ وَ لَا شَدِیدَهًَْ اللِّینِ کَالْمَاءِ فَتُغْرِقَکُمْ وَ لَا شَدِیدَهًَْ الصَّلَابَهًِْ فَتَمْتَنِعَ عَلَیْکُمْ فِی حَرْثِکُمْ وَ أَبْنِیَتِکُمْ وَ دَفْنِ مَوْتَاکُمْ وَ لَکِنَّهُ جَعَلَ فِیهَا مِنَ الْمَتَانَهًِْ مَا تَنْتَفِعُونَ بِهِ وَ تَتَمَاسَکُونَ وَ تَتَمَاسَکُ عَلَیْهَا أَبْدَانُکُمْ وَ جَعَلَ فِیهَا مِنَ اللِّینِ مَا تَنْقَادُ بِهِ لِحَرْثِکُمْ وَ قُبُورِکُمْ وَ کَثِیرٍ مِنْ مَنَافِعِکُمْ فَلِذَلِکَ جَعَلَ الْأَرْضَ فِرَاشاً لَکُمْ.
امام سجاد (علیه السلام) امام عسکری (علیه السلام) از امام سجاد (علیه السلام) نقل فرمود که «خداوند زمین را ملایم طبایع و سازگار با أجساد شما خلق کرد به طوری‌که آن را داغ و پرحرارت قرار نداد تا اینکه شما را نسوزاند و نیز آن را بسیار سرد و با دمای پایین خلق نکرد تا شما را منجمد نگرداند و نیز آن را با بوی شدید خلق نکرد که مبادا بوی آن شما را آزار دهد و موجب سردردتان گردد. و نیز خداوند زمین را بدبو نگردانید تا مبادا شما به مشقّت بیفتید؛ و زمین را بسیار نرم مثل آب خلق نکرد تا شما در آن غرق نشوید و نیز بسیار سخت نگردانید تا نکند که شما نتوانید زراعت کنید و بر روی آن ساخت و ساز کنید و حتّی نتوانید امواتتان را دفن کنید. و لیکن خداوند عزّوجلّ زمین را به قدری استوار گردانید که شما از آن بهره‌مند شوید و شما و بدنهایتان بر روی آن قرار گیرید و نیز از لحاظ نرمی آن را آن قدر نرم گردانید که در امر زراعت و دفن اموات و بسیاری دیگر از منفعت‌ها مطیع شما باشد (نه خیلی سخت و نه خیلی نرم) پس به این صورت خداوند زمین را بستری برای قرار و سکونت شما قرار داد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- فَذَلِکَ قَوْلُهُ تَعَالَی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ فِراشاً تَفْتَرِشُونَهَا لِمَنَامِکُمْ وَ مَقِیلِکُمْ.
پیامبر ( کلام خداوند: الَّذی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ فِراشا بدان معنی است که خداوند زمین را برای خواب شبانه و استراحت نیم‌روزی (قیلوله) شما گستراند. (گسترش زمین، شب و روز را ایجاد می‌کند و آن شرایط را برای استراحت در شب یا روز فراهم می‌کند).
السّجّاد (علیه السلام)- ثُمَّ قَالَ: وَ السَّماءَ بِناءً یَعْنِی سَقْفاً مِنْ فَوْقِکُمْ مَحْفُوظاً یُدَبِّرُ فِیهَا شَمْسَهَا وَ قَمَرَهَا وَ نُجُومَهَا لِمَنَافِعِکُمْ
امام سجاد (علیه السلام) یعنی آسمان را همچون سقفی محافظت‌شده بالای سرتان نگه‌داشت و خورشید و ماه و ستارگان را در آن به گردش انداخته و تدبیر می‌کند تا از آنها بهره‌مند شوید.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- وَ السَّماءَ بِناءً سَقْفاً مَحْفُوظاً أَنْ تَقَعَ عَلَی الْأَرْضِ بِقُدْرَتِهِ یَجْرِی فِیهَا شَمْسُهَا وَ قَمَرُهَا وَ کَوَاکِبُهَا مُسَخَّرَهًًْ لِمَنَافِعِ عِبَادِ اللَّهِ وَ إِمَائِهِ ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله): لَا تَعْجَبُوا لِحِفْظِهِ السَّمَاءَ أَنْ تَقَعَ عَلَی الْأَرْضِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَحْفَظُ مَا هُوَ أَعْظَمُ مِنْ ذَلِکَ. قَالُوا: وَ مَا هُوَ أَعْظَمُ مِنْ ذَلِکَ؟ قَالَ: ثَوَابُ طَاعَاتِ الْمُحِبِّینَ لِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ آلِهِ (علیهم السلام).
پیامبر ( خداوند آسمان را سقف محافظت‌شده‌ای قرار داد و به قدرت الهی خود آسمان را از اینکه بر زمین فرود آید محافظت می‌کند و نیز خورشید و ماه و ستارگانش را در آسمان به حرکت در می‌آورد و آنها را با اراده‌ی خویش مسخّر کرده تا به بندگان و دیگر مخلوقاتش منفعت برسانند. از اینکه آسمان از سقوط بر روی زمین نگاه داشته‌می‌شود، تعجّب نکنید؛ چرا که خداوند عزّوجلّ بزرگتر از این را نیز نگاه می‌دارد. گفتند: «چه چیزی از این هم بزرگتر است»؟ فرمود: پاداش طاعات دوستداران محمّد (و خاندانش!
العسکری (علیه السلام)- قَالَ وَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً یَعْنِی الْمَطَرَ یُنْزِلُهُ مِنْ عَلًا لِیَبْلُغَ قُلَلَ جِبَالِکُمْ وَ تِلَالَکُمْ وَ هِضَابَکُمْ وَ أَوْهَادَکُمْ ثُمَّ فَرَّقَهُ رَذَاذاً وَ وَابِلًا وَ هَطْلًا وَ طَلًّا لِتَنْشَفَهُ أَرْضُکُمْ وَ لَمْ یَجْعَلْ ذَلِکَ الْمَطَرَ نَازِلًا عَلَیْکُمْ قِطْعَهًًْ وَاحِدَهًًْ فَتَفْسُدَ أَرْضُکُمْ وَ أَشْجَارُکُمْ وَ زُرُوعُکُمْ وَ ثِمَارُکُمْ.
امام عسکری (علیه السلام) خداوند باران را از بالا فرو می‌فرستد تا به قلّه‌های کوه‌ها، تپّه، رشته‌کوهها و قعر درّه‌ها برسد. سپس این باران را به صورت‌های مختلف، ریز و تند، درشت و شدید و نم‌نم در می‌آورد تا زمین‌ها این باران‌ها را در خود فراگیرد. خداوند این باران را یک‌جا و یک‌پارچه نازل نمی‌فرماید که اگر چنین می‌کرد در آن صورت تمام زمین‌ها، درختان، کشت و زرع و میوه‌های شما نابود می‌شد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- ثُمَّ قَالَ: وَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً یَعْنِی الْمَطَرَ یَنْزِلُ مَعَ کُلِّ قَطْرَهًٍْ مَلَکٌ یَضَعُهَا فِی مَوْضِعِهَا الَّذِی یَأْمُرُهُ بِهِ رَبُّهُ عَزَّوَجَلَّ فَعَجِبُوا مِنْ ذَلِکَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله): أَ وَ تَسْتَکْثِرُونَ عَدَدَ هَؤُلَاءِ إِنَّ عَدَدَ الْمَلَائِکَهًِْ الْمُسْتَغْفِرِینَ لِمُحِبِّی عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) أَکْثَرُ مِنْ عَدَدِ هَؤُلَاءِ وَ إِنَّ عَدَدَ الْمَلَائِکَهًِْ اللَّاعِنِینَ لِمُبْغِضِیهِ أَکْثَرُ مِنْ عَدَدِ هَؤُلَاءِ.
پیامبر ( خداوند بارانی را می‌فرستد که همراه هر قطره‌ی آن، فرشته‌ای را نازل می‌کند که آن قطره را در همانجایی که پروردگارش به او فرمان داده، قرار دهد. اطرافیان پیامبر (از آن سخن تعجّب کردند. رسول‌خدا (فرمود: آیا این تعداد را زیاد می‌شمارید؟ همانا تعداد فرشتگانی که برای دوستداران علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) طلب استغفار می‌کنند و تعداد فرشتگانی که بر دشمنان او لعنت می‌فرستند، بیشتر از تعداد این فرشتگان است!
العسکری (علیه السلام)- ثُمَّ قَالَ فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَراتِ رِزْقاً لَکُمْ یَعْنِی مِمَّا یُخْرِجُهُ مِنَ الْأَرْضِ رِزْقاً لَکُمْ.
امام عسکری (علیه السلام) خداوند روزی شما مخلوقین را از میان آنچه که از زمین بیرون می‌آورد قرار داده است.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- ثُمَّ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَراتِ رِزْقاً لَکُمْ أَ لَا تَرَوْنَ کَثْرَهًَْ عَدَدِ هَذِهِ الْأَوْرَاقِ وَ الْحُبُوبِ وَ الْحَشَائِشِ؟ قَالُوا: بَلَی یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله)! مَا أَکْثَرَ عَدَدَهَا؟ قَالَ: رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَکْثَرُ مِنْهَا عَدَداً مَلَائِکَهًٌْ یَبْتَذِلُونَ لِآلِ مُحَمَّدٍ (علیهم السلام) فِی خِدْمَتِهِمْ أَ تَدْرُونَ فِیمَا یَبْتَذِلُونَ لَهُمْ یَبْتَذِلُونَ فِی حَمْلِ أَطْبَاقِ النُّورِ عَلَیْهَا التُّحَفُ مِنْ عِنْدِ رَبِّهِمْ فَوْقَهَا مَنَادِیلُ النُّورِ وَ یَخْدِمُونَهُمْ فِی حَمْلِ مَا یَحْمِلُ آلُ مُحَمَّدٍ (علیهم السلام) مِنْهَا إِلَی شِیعَتِهِمْ وَ مُحِبِّیهِمْ وَ إِنَّ طَبَقاً مِنْ ذَلِکَ الْأَطْبَاقِ یَشْتَمِلُ مِنَ الْخَیْرَاتِ عَلَی مَا لَا یَفِی بِأَقَلِّ جُزْءٍ مِنْهُ جَمِیعُ أَمْوَالِ الدُّنْیَا.
پیامبر ( رسول خدا (در خطاب به یارانشان فرمود: آیا به کثرت تعداد برگ‌های درختان، دانه‌ها وگیاهان خشک توجّه کرده‌اید؟ گفتند: بله ای رسول‌خدا (! تعدادشان چقدر زیاد است! رسول‌خدا (فرمود: شمار فرشتگانی که به آل‌محمّد (خدمت می‌کنند، بیشتر از آنهاست! آیا می‌دانید که آنها چه خدمتی می‌کنند؟ آنها برای خدمت به آل‌محمّد (طبق‌هایی از نور حمل می‌کنند که درونشان تحفه‌هایی از جانب پروردگارشان می‌باشد؛ برفراز آنها چراغ‌هایی از نور است. هرآنچه را که آنها برای خدمت به آل‌محمّد (حمل می‌کنند، به شیعیان و دوستدارانشان نیز تقدیم می‌کنند. [این طبق‌ها سرشار از خیر است به‌طوری‌که تنها] یکی از این طبق‌ها، آن چنان مملو از خیرات است که تمامی اموال دنیا، با کوچکترین قسمت آن قابل معاوضه و مقابله نمی‌باشد.
العسکری (علیه السلام)- فَلا تَجْعَلُوا لِلهِ أَنْداداً أَیْ أَشْبَاهاً وَ أَمْثَالًا مِنَ الْأَصْنَامِ الَّتِی لَا تَعْقِلُ وَ لَا تَسْمَعُ وَ لَا تُبْصِرُ وَ لَا تَقْدِرُ عَلَی شَیْءٍ.
امام عسکری (علیه السلام) معنای أنداد، موجودات شبیه و همانندی از بت‌هاست؛ بت‌هایی که نه عقل دارند؛ نه می‌شنوند؛ نه می‌بینند و نه توانایی بر انجام کاری دارند.
العسکری (علیه السلام)- وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ أَنَّهَا لَا تَقْدِرُ عَلَی شَیْءٍ مِنْ هَذِهِ النِّعَمِ الْجَلِیلَهًِْ الَّتِی أَنْعَمَهَا عَلَیْکُمْ رَبُّکُمْ.
امام عسکری (علیه السلام) حال آنکه خود شما هم می‌دانید که آن بت‌ها نمی‌توانند این نعمت‌های فراوان و بزرگی را که خداوند تبارک‌وتعالی به شما عطا کرده، به شما بدهند.