آیه وَ إِذْ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ وَ الْفُرْقانَ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ [53]
و [نيز به يادآوريد] هنگامى را كه به موسى، كتاب و وسيلهي تشخيص [حق از باطل] داديم؛ شايد هدايت شويد.
العسکری (علیه السلام)- وَ اذْکُرُوا إِذَا آتَیْنَا مُوسَی الْکِتَابَ ... وَ ذَلِکَ أَنَّهُ لَمَّا أَکْرَمَهُمُ اللَّهُ بِالْکِتَابِ وَ الْإِیمَانِ بِهِ وَ الِانْقِیَادِ لَهُ أَوْحَی اللَّهُ بَعْدَ ذَلِکَ إِلَی مُوسَی (علیه السلام) یَا مُوسَی (علیه السلام) هَذَا الْکِتَابُ قَدْ أَقَرُّوا بِهِ وَ قَدْ بَقِیَ الْفُرْقَانُ فَرَّقَ مَا بَیْنَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْکَافِرِینَ وَ الْمُحِقِّینَ وَ الْمُبْطِلِینَ فَجَدَّدَ عَلَیْهِمُ الْعَهْدَ بِهِ فَإِنِّی آلَیْتُ عَلَی نَفْسِی قَسَماً حَقّاً لَا أَتَقَبَّلُ مِنْ أَحَدٍ إِیمَاناً وَ لَا عَمَلًا إِلَّا مَعَ الْإِیمَانِ بِهِ قَالَ مُوسَی (علیه السلام) مَا هُوَ یَا رَبِّ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ یَا مُوسَی (علیه السلام) تَأْخُذُ عَلَی بَنِیإِسْرَائِیلَ أَنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) خَیْرُ الْبَشَرِ وَ سَیِّدُ الْمُرْسَلِینَ وَ أَنَّ أَخَاهُ وَ وَصِیَّهُ عَلِیّاً (علیه السلام) خَیْرُ الْوَصِیِّینَ وَ أَنَّ أَوْلِیَاءَهُ الَّذِینَ یُقِیمُهُمْ سَادَهًُْ الْخَلْقِ وَ أَنَّ شِیعَتَهُ الْمُنْقَادِینَ لَهُ الْمُسَلِّمِینَ لَهُ أَوَامِرَهُ وَ نَوَاهِیَهُ وَ لِخُلَفَائِهِ نُجُومِ الْفِرْدَوْسِ الْأَعْلَی وَ مُلُوکِ جَنَّاتِ عَدْنٍ.
امام عسکری (علیه السلام) [خداوند فرمود:] به یاد آورید زمانی را که به موسی، تورات را عطا کردیم ... هنگامیکه خداوند بنیاسرائیل را بهواسطهی دریافت کتاب تورات و ایمانآوردن به آن و اطاعت از دستورات آن کرامت بخشید؛ سپس به موسی (علیه السلام) وحی فرستاد که «ای موسی (علیه السلام)! این کتابی که به آن اقرار کردهاید همان کتابی است که وعده دادم امّا هنوز [از وعدههایی که دادم] فرقان باقی مانده است که همان است که بین مؤمن و کافر و افراد برحق و باطل تمایز ایجاد میکند. [ای موسی (علیه السلام)] برو و مجدداً از بنیاسرائیل در مورد آن، عهد و پیمان بگیر که من بر خودم فرض کردهام و قسم خوردهام که عمل و ایمان کسی را که به آن ایمان نیاورده نپذیرم». موسی (علیه السلام) فرمود: «پروردگار من! آن چیست»؟ خداوند عزّوجلّ فرمود: «ای موسی (علیه السلام)! از بنیاسرائیل عهد بگیر [که اقرارکنند] محمّد (بهترین بشر و سرور رسولان است و برادر و جانشینش، علی (علیه السلام) بهترین جانشینان است و اولیائی که پس از خود میگمارد، سرور خلائقاند و پیروانی از آنان که فرمان آنان را اطاعت کنند و در برابر اوامر و نواهی آنان و جانشینان آنان، فرمانبردار باشند، ستارگان بهشت برین و صاحبان باغهای جاویدان فردوس هستند».
العسکری (علیه السلام)- الکِتَابَ وَ هُوَ التَّوْرَاهًُْ الَّذِی أَخَذَ عَلَی بَنِیإِسْرَائِیلَ الْإِیمَانَ بِهِ وَ الِانْقِیَادَ لِمَا یُوجِبُهُ.
امام عسکری (علیه السلام) کتاب، همان تورات است که از بنیاسرائیل دربارهی آن عهد گرفتهشد که به آن ایمان آورده و مطیع دستورات او باشند.
العسکری (علیه السلام)- وَ الْفُرْقَانَ آتَیْنَاهُ أَیْضاً فَرَّقَ مَا بَیْنَ الْحَقِّ وَ الْبَاطِلِ وَ فَرَّقَ مَا بَیْنَ الْمُحِقِّینَ وَ الْمُبْطِلِینَ ... قَالَ فَأَخَذَ مُوسَی (علیه السلام) عَلَیْهِمْ ذَلِکَ فَمِنهُمْ مَنِ اعْتَقَدَهُ حَقّاً وَ مِنْهُمْ مَنْ أَعْطَاهُ بِلِسَانِهِ دُونَ قَلْبِهِ وَ کَانَ الْمُعْتَقَدُ مِنْهُمْ حَقّاً یَلُوحُ عَلَی جَبِینِهِ نُورٌ مُبِینٌ وَ مَنْ أَعْطَی بِلِسَانِهِ دُونَ قَلْبِهِ لَیْسَ لَهُ ذَلِکَ النُّورُ فَذَلِکَ الْفُرْقَانُ الَّذِی أَعْطَاهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ مُوسَی (علیه السلام) وَ هُوَ فَرَّقَ مَا بَیْنَ الْمُحِقِّینَ وَ الْمُبْطِلِینَ.
امام عسکری (علیه السلام) فرقان را نیز به موسی (علیه السلام) عطاکردیم که حق را از باطل و افراد برحق را از افراد باطل تمیز میداد ... موسی (علیه السلام) نیز از بنیاسرائیل در مورد آن عهد و پیمان گرفت؛ ولی فقط بعضی از آنان بودند که حقیقتاً به آن ایمان آوردند و باقی ایشان فقط با زبان، به آن اظهار اعتقاد کردند. آنان که حقیقتاً ایمان آوردهبودند بر پیشانیشان، صفحهای از نور آشکار، نمایان شد و آنان که فقط به زبان اظهار اعتقاد کردند، فاقد آن نور بودند و این همان فرقانی است که خداوند عزّوجلّ به موسی (علیه السلام) عطا کرد و آن بود که بین افراد برحق و افراد باطل تمایز ایجاد میکرد.
العسکری (علیه السلام)- أَیْ لَعَلَّکُمْ تَعْلَمُونَ أَنَّ الَّذِی بِهِ یُشَرَّفُ الْعَبْدُ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ هُوَ اعْتِقَادُ الْوَلَایَهًِْ کَمَا شُرِّفَ بِهِ أَسْلَافُکُم.
امام عسکری (علیه السلام) یعنی شاید بفهمید [ای یهودیان عصر پیامبر (] که آنچه موجب شرافتیافتن بنده نزد خداوند عزّوجلّ میشود، اعتقاد به امر ولایت است؛ همانطور که پیشینیان شما به این خاطر بود که شرافت یافتند.