آیه وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّى لا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَ يَكُونَ الدِّينُ لِلهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَلا عُدْوانَ إِلاَّ عَلَى الظَّالِمينَ [193]
با آنها پيكار كنيد؛ تا فتنه [و بت پرستى و سلب آزادى از مردم،] باقى نماند؛ و دين، مخصوص خدا گردد. پس اگر [از روش نادرست خود] دست برداشتند، [مزاحم آنها نشويد؛ زيرا] تعدّى جز بر ستمكاران روا نيست.
الباقر (علیه السلام)- وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّی لا تَکُونَ فِتْنَةٌ أَی شِرکٌ.
امام باقر (علیه السلام) منظور از فتنه [در اینجا]، شرک [و بت‌پرستی] است.
الباقر (علیه السلام)- لَمْ یَجِئْ تَأْوِیلُ هَذِهِ الْآیَهًِْ بَعْدُ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) رَخَّصَ لَهُمْ لِحَاجَتِهِ وَ حَاجَهًِْ أَصْحَابِهِ فَلَوْ قَدْ جَاءَ تَأْوِیلُهَا لَمْ یُقْبَلْ مِنْهُمْ وَ لَکِنْ یُقْتَلُونَ حَتَّی یُوَحَّدَ اللَّهُ وَ حَتَّی لَا یَکُونَ شِرْکٌ.
امام باقر (علیه السلام) هنوز زمان تأویل این آیه نیامده است رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) به جهت نیاز خود و اصحابش [برای قدرت‌گرفتن اسلام] به مشرکان رخصت داد. اگر زمان تأویل آیه بیاید، این مهلت و رخصت از بین می‌رود و [کافران] کشته خواهندشد تا توحید خدا برقرار شود و شرک از میان برود. تأویل این آیه نیامد مگر پس از اینکه رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) بر آنها به‌خاطر نیاز خود و یارانش آسان گرفت [یا برای رفع نیاز خود و یارانشان به ایشان اجازه داد]. چراکه اگر تفسیرش چنین می‌آمد از ایشان پذیرفته‌نمی‌شد و کشته‌می‌شدند تا جایی که خدا را یکتا شمارند و شرکی وجود نداشته باشد.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِ‌الْأَعْلَی الْحَلَبِیِّ قَالَ قَالَ أَبُوجَعْفَرٍ (علیه السلام) ... وَ اللَّهِ حَتَّی یُوَحَّدَ اللَّهُ وَ لَا یُشْرَکَ بِهِ شَیْءٌ وَ حَتَّی یَخْرُجَ الْعَجُوزُ الضَّعِیفَهًُْ مِنَ الْمَشْرِقِ تُرِیدُ الْمَغْرِبَ وَ لَا یَنْهَاهَا أَحَدٌ.
امام باقر (علیه السلام) عبدالأعلی حلبی گوید: امام باقر (علیه السلام) فرمود: به خدا قسم! [در هنگام ظهور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)] چنان کافران را بکشند که همه خداپرست شوند و به خدا مشرک نشوند تا جایی که پیرزن ناتوانی از مشرق بیرون بیاید و به‌سوی مغرب رود و کسی مانع و مزاحم او نباشد.
الصّادق (علیه السلام)- قَالَ الْمُفَضَّلُ: یَا مَوْلَایَ! فَمَا تَأْوِیلُ قَوْلِهِ تَعَالَی: لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ؟ قَالَ (علیه السلام): هُوَ قَوْلُهُ تَعَالَی: وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّی لا تَکُونَ فِتْنَةٌ وَ یَکُونَ الدِّینُ کُلُّهُ لِلهِ فَوَ اللَّهِ یَا مُفَضَّلُ! لَیُرْفَعُ عَنِ الْمِلَلِ وَ الْأَدْیَانِ الِاخْتِلَافُ وَ یَکُونُ الدِّینُ کُلُّهُ وَاحِداً کَمَا قَالَ جَلَّ ذِکْرُهُ: إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللهِ الْإِسْلامُ وَ قَالَ اللَّهُ: وَ مَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلامِ دِیناً فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرِینَ. قَالَ الْمُفَضَّلُ قُلْتُ: یَا سَیِّدِی وَ مَوْلَایَ! وَ الدِّینُ الَّذِی فِی آبَائِهِ إِبْرَاهِیمَ وَ نُوحٍ وَ مُوسَی وَ عِیسَی (وَ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) هُوَ الْإِسْلَامُ؟ قَالَ: نَعَمْ یَا مُفَضَّلُ! هُوَ الْإِسْلَامُ لَا غَیْرُ. قُلْتُ: یَا مَوْلَایَ! أَ تَجِدُهُ فِی کِتَابِ اللَّهِ؟ قَالَ: نَعَمْ! مِنْ أَوَّلِهِ إِلَی آخِرِهِ وَ مِنْهُ هَذِهِ الْآیَهًُْ: إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللهِ الْإِسْلامُ وَ قَوْلُهُ تَعَالَی: مِلَّةَ أَبِیکُمْ إِبْراهِیمَ هُوَ سَمَّاکُمُ الْمُسْلِمِینَ وَ مِنْهُ قَوْلُهُ تَعَالَی فِی قِصَّهًِْ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) وَ إِسْمَاعِیلَ (علیه السلام): وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَکَ وَ قَوْلُهُ تَعَالَی فِی قِصَّهًِْ فِرْعَوْنَ حَتَّی إِذا أَدْرَکَهُ الْغَرَقُ قالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا الَّذِی آمَنَتْ بِهِ بَنُوا إِسْرائِیلَ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمِینَ وَ فِی قِصَّهًِْ سُلَیْمَانَ (علیه السلام) وَ بِلْقِیسَ قَبْلَ أَنْ یَأْتُونِی مُسْلِمِینَ وَ قَوْلِهَا أَسْلَمْتُ مَعَ سُلَیْمانَ لِلهِ رَبِّ الْعالَمِینَ وَ قَوْلِ عِیسَی (علیه السلام): مَنْ أَنْصارِی إِلَی اللهِ قالَ الْحَوارِیُّونَ نَحْنُ أَنْصارُ اللهِ آمَنَّا بِاللهِ وَ اشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ وَ قَوْلُهُ جَلَّ وَ عَزَّ: وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ کَرْهاً وَ قَوْلُهُ فِی قِصَّهًِْ لُوطٍ (علیه السلام) فَما وَجَدْنا فِیها غَیْرَ بَیْتٍ مِنَ الْمُسْلِمِینَ وَ قَوْلُهُ قُولُوا آمَنَّا بِاللهِ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْنا إِلَی قَوْلِهِ لا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ وَ قَوْلُهُ تَعَالَی أَمْ کُنْتُمْ شُهَداءَ إِذْ حَضَرَ یَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِلَی قَوْلِهِ وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ. قُلْتُ: یَا سَیِّدِی! کَمِ الْمِلَلُ؟ قَالَ: أَرْبَعَهًٌْ وَ هِیَ شَرَائِع.
امام صادق (علیه السلام) مفضّل گفت: «ای مولای من! تفسیر این کلام خداوند: وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّی لا تَکُونَ فِتْنَةٌ وَ یَکُونَ الدِّینُ لِلهِ چیست»؟ امام (علیه السلام) فرمود: «ای مفضّل! سوگند به خداوند! [باظهور مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)] اختلاف بین آیین‌ها و دین‌ها برداشته می‌شود و [همه‌ی آیین‌ها] به صورت یک دین واحد می‌شوند؛ همان‌طورکه خداوند فرمود: دین در نزد خدا، اسلام [و تسلیم‌بودن در برابر حق] است. (آل‌عمران/۱۹) و فرمود: هرکه غیر دین اسلام برگزیند، از او پذیرفته نمی‌شود و روز قیامت از زیان‌دیدگان می‌گردد». (آل عمران/۸۵) مفضّل گفت: «پس ای سیّد و مولای من! شما می‌فرمایید که دین پدرانش، ابراهیم (علیه السلام)، نوح (علیه السلام)، موسی (علیه السلام)، عیسی (علیه السلام) و محمّد (صلی الله علیه و آله) اسلام است»؟ فرمود: «بله! از اوّل تا به آخرشان و دلیل آن، اینکه خداوند فرمود: إِنَّ الدِّینَ عِندَ اللهِ الْاسْلَامُ و قول خداوند تعالی: از آیین پدرتان ابراهیم پیروی کنید خداوند شما را «مسلمان» نامید. (حج/۷۸) و از جمله سخن خدای تعالی در قصّه‌ی ابراهیم (علیه السلام) و اسماعیل (علیه السلام): ما را تسلیم فرمان خود قرار ده! و از دودمان ما، امتی که تسلیم فرمانت باشند، به وجود آور! (بقره/۱۲۸) و کلام پروردگار تعالی در قصّه‌ی فرعون؛ زمانی که در حال غرق‌شدن بود [که فرعون] گفت: ایمان آوردم که هیچ معبودی، جز کسی که بنی‌اسرائیل به او ایمان آورده‌اند، وجود ندارد و من از مسلمین هستم! (یونس/۹۰) و در قصّه‌ی سلیمان (علیه السلام) و بلقیس قبل از مسلمان شدنشان، بلقیس گفت: [اینک] با سلیمان برای خداوندی که پروردگار عالمیان است اسلام آوردم! (نمل/۴۴) و سخن عیسی (علیه السلام) به یارانش: کیست که یاور من به‌سوی خدا [برای تبلیغ آیین او] گردد؟ حواریان [شاگردانِ مخصوصِ او] گفتند: «ما یاوران خداییم به خدا ایمان آوردیم و تو [نیز] گواه باش که ما اسلام آورده‌ایم». (آل‌عمران/۵۲) و کلام خدای عزّوجلّ: و تمام کسانی که در آسمان‌ها و زمین هستند، از روی اختیار یا از روی اجبار، در برابرِ [فرمان] او تسلیم هستند. (آل‌عمران/۸۳) و سخن پروردگار در قصّه‌ی لوط: ولی جز یک خانواده‌ی باایمان در تمام آنها نیافتیم. (ذاریات/۳۶) و قول پروردگار: بگویید: «ما به خدا ایمان آورده‌ایم و به آنچه بر ما نازل شده و آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و پیامبران از فرزندان او نازل گردید، و [همچنین] آنچه به موسی و عیسی و پیامبران [دیگر] از طرف پروردگار داده شده است، و در میان هیچ یک از آنها جدایی قائل نمی‌شویم، و در برابر فرمان خدا تسلیم هستیم و تعصّبات نژادی و اغراض شخصی، سبب نمی‌شود که بعضی را بپذیریم و بعضی را رها کنیم. (بقره/۱۳۶) و سخن خدای تعالی: آیا هنگامی که مرگ یعقوب فرا رسید، شما حاضر بودید؟! در آن هنگام که به فرزندان خود گفت: «پس از من، چه چیز را می‌پرستید»؟ گفتند: «خدای تو، و خدای پدرانت، ابراهیم و اسماعیل و اسحاق، خداوند یکتا را، و ما در برابر او تسلیم هستیم. (بقره/۱۳۳) گفتم: «ای سرور من! تعداد ادیان چند تا است»؟ فرمود: «چهار شریعت می‌باشد».
الصّادق (علیه السلام)- لَا یَعْتَدِی اللَّهُ عَلَی أَحَدٍ إِلَّا عَلَی نَسْلِ وُلْدِ قَتَلَهًِْ الْحُسَیْنِ (علیه السلام).
امام صادق (علیه السلام) خداوند تنها با ذرّیّه‌ی قاتلان حسین (علیه السلام) دشمنی می‌کند.
الصّادق (علیه السلام)- فَلا عُدْوانَ إِلَّا عَلَی الظَّالِمِینَ قَالَ أَوْلَادُ قَتَلَهًِْ الْحُسَیْنِ (علیه السلام).
امام صادق (علیه السلام) [امام درباره‌ی] فَلاَ عُدْوَانَ إِلاَّ عَلَی الظَّالِمِینَ فرمود: «منظور از ظالمین، نسل قاتلان حسین (علیه السلام) می‌باشند».
الرّضا (علیه السلام)- مَنْ قَتَلَ رَجُلًا فِی الْحِلِّ ثُمَّ دَخَلَ الْحَرَمَ لَمْ یُقْتَلْ وَ لَا یُطْعَمُ وَ لَا یُسْقَی وَ لَا یُؤْوَی حَتَّی یَخْرُجَ مِنَ الْحَرَمِ فَیُقَامَ عَلَیْهِ الْحَدُّ وَ مَنْ قَتَلَ فِی الْحَرَمِ أُقِیمَ عَلَیْهِ الْحَدُّ فِی الْحَرَمِ لِأَنَّهُ لَمْ یَرْعَ لِلْحَرَمِ حُرْمَهًًْ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی فَمَنِ اعْتَدی عَلَیْکُمْ فَاعْتَدُوا عَلَیْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدی عَلَیْکُمْ وَ قَالَ فَلا عُدْوانَ إِلَّا عَلَی الظَّالِمِینَ.
امام رضا (علیه السلام) کسی‌که در مکانی خارج از بیت‌الله الحرام شخصی را بکشد و سپس داخل حرم شود، [حکمش چنین است که به حرمت حرم، در حرم خدا] کشته نشود [امّا]، نه آب و غذایی به او دهند و نه پناهش دهند تا اینکه از حرم خارج شود؛ آنگاه حدّ الهی را بر او جاری کنند، و چنانچه کسی در حرم مرتکب قتل شد، به‌خاطر حرمت‌شکنی او در همان حرم، حد بر او جاری شود. خداوند فرمود: هرکس به شما تجاوز کرد، همانند آن بر او تعدّی کنید! و فرمود: فَلا عُدْوانَ إِلَّا عَلَی الظَّالِمِینَ