آیه فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتي وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكافِرينَ [24]
پس اگر چنين نكنيد كه هرگز نخواهيد‌كرد از آتشى بترسيد كه مردمِ [گنهكار] و سنگ‌ها (بت‌ها) هيزم آن هستند؛ و براى كافران،آماده شده است.
الکاظم (علیه السلام)- ... فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا أی لَمْ تَأْتُوا یَا أَیُّهَا الْمُقَرَّعُونَ بِحُجَّهًِْ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ لَنْ تَفْعَلُوا أَیْ وَ لَا یَکُونُ هَذَا مِنْکُمْ أَبَداً فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِی وَقُودُهَا النَّاسُ أَیْ حَطَبُهَا وَ الْحِجارَهًُْ تُوقَدُ تَکُونُ عَذَاباً عَلَی أَهْلِهَا أُعِدَّتْ لِلْکافِرِینَ الْمُکَذِّبِینَ بِکَلَامِهِ وَ بِنَبِیِّهِ (صلی الله علیه و آله) النَّاصِبِینَ الْعَدَاوَهًَْ لِوَلِیِّهِ وَ وَصِیِّهِ قَالَ: فَاعْلَمُوا بِعَجْزِکُمْ عَنْ ذَلِکَ أَنَّهُ مِنْ قِبَلِ اللَّهِ وَ لَوْ کَانَ مِنْ قِبَلِ الْمَخْلُوقِینَ لَقَدَرْتُمْ عَلَی مُعَارَضَتِهِ.
امام کاظم (علیه السلام) ای کسانی‌که در برابر حجّت‌های الهی ستیزه‌جو هستید! فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا یعنی اگر نتوانستید مانند آن (قرآن) بیاورید وَ لَنْ تَفْعَلُوا یعنی با اینکه هیچگاه نیز نمی‌توانید مثل چنین کاری را انجام دهید فَاتَّقُوا النّارَ الَّتی وَقُودُهَا النّاسُ پس [لاأقل] از آتشی که مردم [گناهکار] در حکم هیزم و سنگ‌های آتش، در آن می‌سوزند تا مایه‌ی عذاب اهل آتش شوند، بترسید و پروا کنید! أُعِدَّتْ لِلْکافِرینَ این عذاب برای کسانی است که کلام خدا و نبوّت پیامبر (را دروغ می‌پندارند و در برابر ولیّ و وصیّ پیامبر (از سر دشمنی مخالفت می‌کنند، پس متوجّه شوید که عاجز شدن شما [در آوردن کلامی مثل قرآن] خود دلیلی است که این کلمات از جانب خداست. زیرا اگر این کلمات از جانب مخلوقات بود، قطعاً شما قادر بودید که با آن مقابله کنید.
السّجّاد (علیه السلام)- ... ثُمَّ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا هَذَا الَّذِی تَحَدَّیْتُکُمْ بِهِ
امام سجّاد (علیه السلام) سپس خداوند عزّوجلّ فرمود: فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ یعنی اگر شما نمی‌توانید کاری که شما را در آن به مبارزه طلبیدم (آوردن کتابی مانند قرآن)، انجام دهید.
الکاظم (علیه السلام)- ... فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ تَفْعَلُوا ... فَلَمَّا عَجَزُوا بَعْدَ التَّقْرِیعِ وَ التَّحَدِّی قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلی أَنْ یَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ کانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِیراً ... وَ لَنْ تَفْعَلُوا ... أَیْ وَ لَا یَکُونُ هَذَا مِنْکُمْ أَبَداً.
امام کاظم (علیه السلام) پس از آنکه ملحدان در مقابل سرزنش قرآن و مبارزه‌طلبی آن ناتوان شدند، خداوند عزّوجلّ فرمود: بگو: «اگر انسان‌ها و پریان (جنّ و انس) اتّفاق‌کنند که همانند این قرآن را بیاورند، همانند آن را نخواهندآورد هرچند یکدیگر را [در این کار] کمک کنند ... وَ لَنْ تَفْعَلُوا ... یعنی هرگز نخواهید توانست چنین کنید.
السّجّاد (علیه السلام)- وَ لَنْ تَفْعَلُوا أَیْ وَ لَا یَکُونُ ذَلِکَ مِنْکُمْ وَ لَا تَقْدِرُونَ عَلَیْه.
امام سجّاد (علیه السلام) توانایی انجام آن کار از شما خارج است و شما بر انجام آن عاجزید.
امیرالمؤمنین (علیه السلام)- فِی قَوْلِهِ تَعَالَی فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِی وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ یَا مَعَاشِرَ شِیعَتِنَا اتَّقُوا اللَّهَ وَ احْذَرُوا أَنْ تَکُونُوا لِتِلْکَ النَّارِ حَطَباً وَ إِنْ لَمْ تَکُونُوا بِاللَّهِ کَافِرِینَ فَتَوَقَّوْهَا بِتَوَقِّی ظُلْمِ إِخْوَانِکُمُ الْمُؤْمِنِینَ.
امام علی (علیه السلام) ای شیعیان ما! از خدا بترسید و حذر کنید که هیزم آن آتش باشید. اگرچه به خدا کافر نباشید باز هم خود را از آن آتش برکنار نگهدارید. خود را با امتناع از ظلم‌کردن به برادران مؤمنتان از آتش جهنّم دور نگه دارید.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- ... أَیْ حَطَبُهَا.
امام علی (علیه السلام) وَقُودُهَا یعنی هیزم آن.
امیرالمؤمنین (علیه السلام)- ... إِنَّمَا تِلْکَ الْحِجَارَهًُْ الْکِبْرِیتُ.
امام علی (علیه السلام) ... آن سنگ، گوگرد است.
الکاظم (علیه السلام)- ... وَ الْحِجارَهًُْ تُوقَدُ تَکُونُ عَذَاباً عَلَی أَهْلِهَا.
امام کاظم (علیه السلام) سنگی که در آتش جهنّم شعله‌ور می‌شود، عذاب اهل آتش است.
السّجّاد (علیه السلام)- ... حِجَارَهًُْ الْکِبْرِیتِ أَشَدُّ الْأَشْیَاءِ حَرّاً.
امام سجّاد (علیه السلام) سنگ گوگرد داغ‌ترین چیزهاست.
الکاظم (علیه السلام)- ... الْمُکَذِّبِینَ بِکَلَامِهِ وَ بِنَبِیِّهِ (صلی الله علیه و آله) النَّاصِبِینَ الْعَدَاوَهًَْ لِوَلِیِّهِ وَ وَصِیِّهِ.
امام کاظم (علیه السلام) [این عذاب] برای کافرانی که منکر کلام خدا و پیامبرند و [نیز] دشمن ولی و وصیّ او هستند، آماده شده است.
السّجّاد (علیه السلام)- ... أُعِدَّتْ تِلْکَ النَّارُ لِلْکافِرِینَ بِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ الشَّاکِّینَ فِی نُبُوَّتِهِ وَ الدَّافِعِینَ لِحَقِّ عَلِیٍّ (علیه السلام) أَخِیهِ وَ الْجَاحِدِینَ لِإِمَامَتِهِ.
امام سجّاد (علیه السلام) آن آتش برای منکران به محمّد (و تردیدکنندگان در پیامبری وی و آنان که علی (علیه السلام) را از رسیدن به حقش بازداشته و امامت او را انکار کردند، آماده شده است.
العسکری (علیه السلام)- قَالَ فِی خُطبَهًِْ الیَومِ الغَدیر ... مَعَاشِرَ النَّاسِ إِنَّهُ علی (علیه السلام) إِمَامٌ مِنَ اللَّهِ وَ لَنْ یَتُوبَ اللَّهُ عَلَی أَحَدٍ أَنْکَرَ وَلَایَتَهُ وَ لَنْ یَغْفِرَ لَهُ حَتْماً عَلَی اللَّهِ أَنْ یَفْعَلَ ذَلِکَ بِمَنْ خَالَفَ أَمْرَهُ فِیهِ وَ أَنْ یُعَذِّبَهُ عَذَاباً نُکْراً أَبَدَ الْأَبَدِ وَ دَهْرَ الدُّهُورِ فَاحْذَرُوا أَنْ تُخَالِفُوا فَتَصِلُوا نَاراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَهًُْ أُعِدَّتْ لِلْکافِرِینَ.
امام عسکری (علیه السلام) رسول‌خدا (در خطبه‌ی روز غدیر خطاب به گروه‌های مردم فرمودند: علی (علیه السلام)از طرف خدا پیشوای شماست؛ هرکس منکر ولایت علی (علیه السلام) گردد، توبه‌اش پذیرفته‌نیست و مورد آمرزش پروردگار قرار نمی‌گیرد. خداوند بر خود واجب و حتمی دانسته که با فردی که فرمانش را درباره‌ی [اطاعت از] علی (علیه السلام) مخالفت نموده چنین رفتار کند و او را به عذاب دردناک همیشگی گرفتار سازد. بترسید از مخالفت پروردگار که در نتیجه‌ی تخلّف از فرمان خدا به آتشی دچار خواهیدشد که هیزم آن، مردمان [جنایتکار] هستند و به منظور عقوبت گردنکشان، شعله‌ور گردیده است.