آیه قَوْلٌ مَعْرُوفٌ وَ مَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِنْ صَدَقَةٍ يَتْبَعُها أَذىً وَ أللهُ غَنِيٌّ حَليمٌ [263]
گفتار پسندیده [در برابر نیازمندان]، و عفو [و گذشت از تندخویى آنها]، از صدقه‌اى که آزارى به دنبال آن باشد، بهتر است؛ و خداوند، بى‌نیاز و داراى حلم است.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ أَسْدَی إِلَی مُؤْمِنٍ مَعْرُوفاً ثُمَّ آذَاهُ بِالْکَلَامِ أَوْ مَنَّ عَلَیْهِ فَقَدْ أَبْطَلَ اللَّهُ صَدَقَتَهُ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) کسی‌که به مؤمنی نیکی کند سپس با سخن، او را بیازارد یا بر او منّت نهد، یقیناً خداوند صدقه‌ی او را باطل می‌کند.
علیّ‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- مَنْ کَثُرَ امْتِنَانُهُ وَ أَذَاهُ لِمَنْ تَصَدَّقَ عَلَیْهِ بَطَلَتْ صَدَقَتُهُ کَمَا یَبْطُلُ التُّرَابُ الَّذِی یَکُونُ عَلَی الصَّفْوَانِ وَ الصَّفْوَانُ الصَّخْرَهًُْ الْکَبِیرَهًُْ الَّتِی تَکُونُ فِی الْمَفَازَهًِْ فَیَجِیءُ الْمَطَرُ فَیَغْسِلُ التُّرَابَ مِنْهَا وَ یَذْهَبُ بِهِ فَضَرَبَ اللَّهُ هَذَا الْمَثَلَ لِمَنِ اصْطَنَعَ مَعْرُوفاً ثُمَ أَتْبَعَهُ بِالْمَنِ وَ الْأَذَی.
علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه) اگر شخصی بر کسی‌که صدقه داده، منّت و اذیّت فراوان رساند، صدقه‌اش باطل می‌شود همانند از بین‌رفتن خاکی که بر روی «صفوان» است و صفوان، سنگ صاف بزرگی در بیابان می‌باشد. باران می‌بارد، آن خاک را می‌شوید و از بین می‌برد. خداوند این مثال را برای کسی زده است که نیکی می‌کند سپس با منّت و اذیّتی که در پی آن انجام می‌دهد، آن را نابود می‌سازد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- إِذَا سَأَلَ السَّائِلُ فَلَا تَقْطَعُوا عَلَیْهِ مَسْئَلَتَهُ حَتَّی یَفْرُغَ مِنْهَا ثُمَّ رُدُّوا عَلَیْهِ بِوَقَارٍ وَ لِینٍ إِمَّا بِبَذلٍ یَسِیرٍ أَوْ رَدٍّ جَمِیلٍ فَإِنَّهُ قَدْ یَأْتِیکُمْ مَنْ لَیْسَ بِإِنْسٍ وَ لَا جَانٍّ یَنْظُرُونَ کَیْفَ صَنِیعُکُمْ فِیمَا خَوَّلَکُمُ اللَّهُ وَ اللَّهُ غَنِیٌّ عَنْ صَدَقاتِکُمْ وَ عَنْ جَمِیعِ طَاعَاتِکُمْ لَمْ یَأْمُرْکُمْ بِهَا وَ لَا بِشَیْءٍ مِنْهَا لِحَاجَهًٍْ مِنْهُ إِلَیْهَا وَ إَِنَّمَا أَمَرَکُمْ بِهَا وَ دَعَاکُمْ إِلَیْهَا لِحَاجَتِکُمْ إِلَی ثَوَابِهَا حَلِیمٌ لَا یُعَاجِلُکُمْ بِالْعُقُوبَهًِْ وَ قِیلَ: لَا یَعْجَلُ بِالْعُقُوبَهًِْ عَلَی مَنْ یَمُنُّ وَ یُؤْذِی بِصَدَقَتِهِ وَ لَوْ وَقَعَ هیَهُنَا مَوْقِعَ حَلِیمٍ حَمِیدٍ أَوْ عَلِیمٍ لَمْ یَحْسُنْ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) چنانچه نیازمندی درخواستی کرد، سخن او را درباره‌ی نیازش قطع نکنید تا آن را به پایان رساند. سپس نیاز او را یا با آرامش و نرمی و احترام برطرف نمایید و یا به زیبایی [بدون رفتار و کلام بد] رد کنید. خداوند [گاهی] کسانی را که نه بشر و نه جن هستند، به‌سوی شما می‌فرستد تا ببیند رفتار شما در قبال چیزی که به شما بخشیده، چگونه است؟ او از صدقات و تمام عباداتتان بی‌نیاز است. خداوند شما را به جهت نیازش به دادن صدقه و انجام طاعات، به انجام آن امر نمی‌کند بلکه او به سبب نیاز شما به ثواب آن اعمال، چنان فرمانی به شما می‌دهد و به انجام آن دعوتتان می‌کند. خداوند حلیمی است که در عقوبت شما عجله نمی‌کند و گفته‌می‌شود در عذاب کسی‌که با صدقه‌اش منّت گذاشته و آزار می‌دهد، تعجیل نمی‌نماید و اگر خداوند حلیم، حمید و علیم نبود، احسان نمی‌کرد.