آیه وَ مِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ [201]
و بعضى مىگویند: «پروردگارا! به ما در دنیا «نیکى» عطا کن؛ و در آخرت نیز «نیکى» مرحمت فرما؛ و ما را از عذاب دوزخ نگاه دار».
الصّادق (علیه السلام)- سَأَلَ رَجُلٌ أَبِی (علیه السلام) بَعْدَ مُنْصَرَفِهِ مِنَ الْمَوْقِفِ فَقَالَ أَ تَرَی یُخَیِّبُ اللَّهُ هَذَا الْخَلْقَ کُلَّهُ فَقَالَ أَبِی (علیه السلام) مَا وَقَفَ بِهَذَا الْمَوْقِفِ أَحَدٌ مِنَ النَّاسِ مُؤْمِنٌ وَ لَا کَافِرٌ إِلَّا غَفَرَ اللَّهُ لَهُ إِلَّا أَنَّهُمْ فِی مَغْفِرَتِهِمْ عَلَی ثَلَاثِ مَنَازِلَ مُؤْمِنٌ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ أَعْتَقَهُ مِنَ النَّارِ وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ وَ مُؤْمِنٌ مِنْهُمْ مَنْ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ قِیلَ لَهُ أَحْسِنْ فِیمَا بَقِیَ.
امام صادق (علیه السلام) مردی پس از بازگشت از موقف (سرزمین منی)، از پدرم پرسید: «به نظر شما خداوند، همهی این مردم [و حجّاج] را ناامید میکند [و دعایشان را مستجاب نمیکند]»؟ پدرم پاسخ داد: «خداوند، تمام کسانی که در این موقف هستند را چه مؤمن باشند چه کافر میآمرزد؛ ولی آنان در آمرزیده شدن به سه گروه تقسیم میشوند: [اول:] مؤمنی که خداوند، گناهان قبل و بعد او را میآمرزد و او را از آتش جهنّم میرهاند و آیه: وَ مِنْهُمْ مَنْ یَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَفِی الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ به همین معنا باشد. [دوّم:] کسانی که خداوند گناهان پیشین آنها را میآمرزد و به آنها گفتهمیشود: در مابقی عمرت، اعمال نیک انجام بده ...».
العسکری (علیه السلام)- وَ هُمْ بِاللَّهِ مُؤْمِنُونَ، وَ بِطَاعَتِهِ عَامِلُونَ وَ لِمَعَاصِیهِ مُجَانِبُونَ، أُولئِکَ الدَّاعُونَ بِهَذَا الدُّعَاءِ عَلَی هَذَا الْوَصْفِ لَهُمْ نَصِیبٌ مِمَّا کَسَبُوا مِنْ ثَوَابِ مَا کَسَبُوا فِی الدُّنْیَا وَ فِی الْآخِرَهًْ.
امام عسکری (علیه السلام) این افراد به خدا ایمان داشته، از فرامین او اطاعت کرده و از معصیت پروردگار اجتناب میورزند، ایشانند که این دعا را با این توصیف [که در آیه آمده] میخوانند و به این سبب از ثواب دستاوردشان، در دنیا و آخرت بهرمند میشوند.
الصّادق (علیه السلام)- یُسْتَحَبُّ أَنْ یَقُولَ بَیْنَ الرُّکْنِ وَ الْحَجَرِ اللَّهُمَ آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ وَ قَالَ إِنَّ مَلَکاً یَقُولُ آمِین.
امام صادق (علیه السلام) مستحب است که مابین رکن و سنگ حجرالأسود گفتهشود: اللهم آتنا فی الدنیا حسنة و فی الآخرة حسنة و قنا عذاب النار که [در این هنگام] فرشتهی موکّلی میگوید: «آمین»!
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- بَیْنَمَا هُوَ جَالِسٌ (صلی الله علیه و آله) إِذْ سَأَلَ عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِهِ فَقَالُوا: یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) إِنَّهُ قَدْ صَارَ مِنَ الْبَلَاءِ کَهَیْئَهًِْ الْفَرْخِ الَّذِی لَا رِیشَ عَلَیْهِ فَأَتَاهُ (صلی الله علیه و آله) فَإِذَا هُوَ کَهَیْئَهًِْ الْفَرْخِ مِنْ شِدَّهًِْ الْبَلَاءِ فَقَالَ لَهُ: قَدْ کُنْتَ تَدْعُو فِی صِحَّتِکَ دُعَاءً؟ قَالَ: نَعَمْ! کُنْتُ أَقُولُ یَا رَبِّ! أَیُّمَا عُقُوبَهًٍْ أَنْتَ مُعَاقِبِی بِهَا فِی الْآخِرَهًِْ فَاجْعَلْهَا لِی فِی الدُّنْیَا فَقَالَ لَهُ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله): أَلَّا قُلْتَ اللَّهُمَ آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ فَقَالَهَا الرَّجُلُ فَکَأَنَّمَا نَشَطَ مِنْ عِقَالٍ وَ قَامَ صَحِیحاً وَ خَرَجَ مَعَنَا.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) همینکه پیامبر (صلی الله علیه و آله) نشست، از [احوال] یکی از یاران خود جویا شد. در جواب ایشان گفتند: «ای رسولخدا (صلی الله علیه و آله)! او گرفتار بلایی شده و همچون جوجهی بیپرگشته است». پس حضرت به دیدارش رفت و دید که او از شدّت بلا، همانند جوجه بیپر شده است. پیامبر (صلی الله علیه و آله) از او پرسید: «آیا برای سلامتیات دعا میکنی»؟ مرد جواب داد: «بله؛ میگفتم: «پروردگارا! هر عقوبتی که به خاطر آن میخواستی در آخرت مرا عذاب کنی، در دنیا آن را بر من تعجیل فرما»»! پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «آیا نگفتی خدایا! ما را هم در دنیا و هم در آخرت نیکی عطا فرما و ما را ازعذاب آتش نگاه دار»؟ پس او آن سخن را گفت و همانند شتری جوان [که مهار او را بازکرده و رها کنند] با نشاط و سرحال گشت [از بند بیماری و بستر راحت شد] و صحیح و سالم برخاست و همراه ما بیرون آمد.
العسکری (علیه السلام)- وَ مِنْهُمْ مَنْ یَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً خَیرَاتِهَا.
امام عسکری (علیه السلام) وَ مِنْهُمْ مَنْ یَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً [یعنی] به ما از خیرات دنیا عطا فرما.
الصّادق (علیه السلام)- المَعَاشُ وَ حُسْنُ الْخُلُقِ فِی الدُّنْیَا.
امام صادق (علیه السلام) [منظور از حسنه] وسعت روزی و حسن خلق در دنیا است.
الصّادق (علیه السلام)- السَّعَهًُْ فِی الرِّزْقِ وَ الْمَعَایِشِ وَ حُسْنُ الْخُلُقِ فِی الدُّنْیَا.
امام صادق (علیه السلام) [خدایا] وسعت روزی، وسایل گذران زندگانی و اخلاق نیکو در دنیا [به ما عطا فرما]!
الصّادق (علیه السلام)- رِضْوَانُ اللَّهِ وَ التَّوْسِعَهًُْ فِی الْمَعِیشَهًِْ وَ حُسْنُ الصُّحْبَهًِْ.
امام صادق (علیه السلام) منظور، رضایت الهی، فراخی معیشت و خُلق نیکو در دنیا است.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- الْحَسَنَهًُْ مَوَدَّتُنَا أَهْلَ الْبَیْتِ وَ السَّیِّئَهًُْ عَدَاوَتُنَا أَهْلَ الْبَیْتِ (.
امام علی (علیه السلام) «حسنه»، دوستی ما خانواده و «سیّئه»، عداوت با ما اهلبیت (علیهم السلام) است.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ أُوتِیَ قَلْباً شَاکِراً وَ زَوْجَهًًْ صَالِحَهًًْ تُعِینُهُ عَلَی أَمْرِ دُنْیَاهُ وَ آخِرَتِهِ فَقَدْ أُوتِیَ فِی الدُّنْیا حَسَنَهًْ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) به هرکس قلب شکرگزار، زبان ذکرگو و همسری مؤمن که او را در امور دنیا و آخرت یاری دهد، عطا شود، پس حقیقتاً «حسنه» در دنیا به وی بخشیده شده است.
العسکری (علیه السلام)- مِن نِعَمِ جَنَّاتِهَا.
امام عسکری (علیه السلام) در آخرت از نعمتهای باغهای بهشت [به ما عطا فرما]!
الصّادق (علیه السلام)- فِی الآخِرَهًِْ اَلجَنَّهًُْ.
امام صادق (علیه السلام) منظور از «حسنه» در آخرت بهشت است.
الصّادق (علیه السلام)- رِضْوَانُ اللَّهِ وَ الْجَنَّهًُْ فِی الْآخِرَهًِْ.
امام صادق (علیه السلام) [«حسنه» در آخرت دو چیز است]؛ خوشنودی خدا و بهشت در آخرت.
العسکری (علیه السلام)- نَجِّنَا مِن عَذَابِ النَّارِ.
امام عسکری (علیه السلام) ما را از عذاب آتش نجات بده.