آیه مَنْ كانَ عَدُوًّا لِلهِ وَ مَلائِكَتِهِ وَ رُسُلِهِ وَ جِبْريلَ وَ ميكالَ فَإِنَّ أللهَ عَدُوٌّ لِلْكافِرينَ [98]
كسى كه دشمن خدا و فرشتگانش و پيامبران او و جبرئيل و ميكائيل باشد [كافر است؛ و] خداوند دشمن كافران است.
الحسین (علیه السلام)- وَ کَانَ سَبَبُ نُزُولِ هَاتَیْنِ الْآیَتَیْنِ مَا کَانَ مِنَ الْیَهُودِ أَعْدَاءِ اللَّهِ مِنْ قَوْلٍ سَیِّئٍ فِی جَبْرَئِیلَ (علیه السلام) وَ مِیکَائِیلَ (علیه السلام) وَ مَا کَانَ مِنْ أَعْدَاءِ اللَّهِ النُّصَّابِ مِنْ قَوْلٍ أَسْوَأَ مِنْهُ فِی اللَّهِ وَ فِی جَبْرَئِیلَ (علیه السلام) وَ مِیکَائِیلَ (علیه السلام) وَ سَائِرِ مَلَائِکَهًِْ اللَّهِ.
امام حسین (علیه السلام) سبب نزول این دو آیه گفتار زشت یهودیان دشمن خدا، درباره‌ی دشمنی با جبرئیل (علیه السلام) و میکائیل (علیه السلام) بود. و نیز گفتار بدتری بود که ناصبیان (کافران و بی‌دینان) درباره‌ی خدا، جبرئیل، (علیه السلام)میکائیل (علیه السلام) و سایر ملائکه‌ی الهی گفتند.
الحسین (علیه السلام)- تَنَاوَلَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) الْحَسَنَ (علیه السلام) بِیَمِینِهِ وَ الْحُسَیْنَ (علیه السلام) بِشِمَالِهِ ... هَذَانِ قُرَّتَا عَیْنِی وَ ثَمَرَتَا فُؤَادِی هَذَانِ سَنَدَا ظَهْرِی هَذَانِ سَیِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّهًِْ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ وَ أَبُوهُمَا خَیْرٌ مِنْهُمَا وَ جَدُّهُمَا رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) خَیْرُهُمْ أَجْمَعِینَ قَالَ (علیه السلام): فَلَمَّا قَالَ ذَلِکَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) قَالَتِ الْیَهُودُ وَ النَّوَاصِبُ: إِلَی الْآنِ کُنَّا نُبْغِضُ جَبْرَئِیلَ وَحْدَهُ وَ الْآنَ قَدْ صِرْنَا أَیْضاً نُبْغِضُ مِیکَائِیلَ لِادِّعَائِهِمَا لِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ عَلِیٍّ (علیه السلام) إِیَّاهُمَا وَ لِوَلَدَیْهِ. فَقَالَ تَعَالَی مَنْ کانَ عَدُوًّا لِلهِ وَ مَلائِکَتِهِ وَ رُسُلِهِ وَ جِبْرِیلَ وَ مِیکالَ فَإِنَّ اللهَ عَدُوٌّ لِلْکافِرِینَ.
امام حسین (علیه السلام) پیامبر خدا (حسن (علیه السلام) را سمت راست و حسین (علیه السلام) را سمت چپ خود گرفت [تا با هم کشتی بگیرند و در ماجرای کشتی گرفتن آن دو، پیامبر (از حمایت‌ها و تعریف‌هایی که جبرئیل (علیه السلام) و میکائیل (علیه السلام) از امام حسن (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام) و خاندان پیامبر (می‌کردند، خبر داد.] ... سپس فرمود: «این دو نور چشم میوه‌ی دل و تکیه‌گاه من هستند. این دو سرور جوانان بهشت از اوّلین تا آخرین آن‌ها هستند؛ پدرشان از آن دو بهتر است و جدّشان رسول‌خدا (از همه آن‌ها بهتر است». امام (علیه السلام) فرمود: «زمانی‌که رسول‌خدا (چنین فرمود، یهود و نواصب گفتند: «ما تا به حال تنها از جبرئیل (علیه السلام) غضبناک بودیم و الآن از میکائیل (علیه السلام) نیز ناراحتیم؛ به‌خاطر آنچه درباره‌ی محمّد (و علی (علیه السلام) و دو فرزندش ادّعا می‌کند». پس خداوند بلندمرتبه فرمود: مَنْ کانَ عَدُوًّا لِلهِ وَ مَلائِکَتِهِ وَ رُسُلِهِ وَ جِبْرِیلَ وَ مِیکالَ فَإِنَّ اللهَ عَدُوٌّ لِلْکافِرِینَ
الحسین (علیه السلام)- مَنْ کانَ عَدُوًّا لِلهِ لِإِنْعَامِهِ عَلَی مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ آلِهِمَا الطَّیِّبِینَ (علیهم السلام) وَ هَؤُلَاءِ الَّذِینَ بَلَغَ مِنْ جَهْلِهِمْ أَنْ قَالُوا نَحْنُ نُبْغِضُ اللَّهَ الَّذِی أَکْرَمَ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) وَ عَلِیّاً (علیه السلام) بِمَا یَدَّعِیَانِ وَ جَبْرَئِیلَ وَ مَنْ کَانَ عَدُوّاً لِجِبْرِیلَ لِأَنَّهُ جَعَلَهُ ظَهِیراً لِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ عَلِیٍّ (علیه السلام) عَلَی أَعْدَاءِ اللَّهِ وَ ظَهِیراً لِسَائِرِ الْأَنْبِیَاءِ وَ الْمُرْسَلِینَ کَذَلِکَ وَ مَلائِکَتِهِ یَعْنِی وَ مَنْ کَانَ عَدُوّاً لِمَلَائِکَهًِْ اللَّهِ الْمَبْعُوثِینَ لِنُصْرَهًِْ دِینِ اللَّهِ وَ تَأْیِیدِ أَوْلِیَاءِ اللَّهِ وَ ذَلِکَ قَوْلُ بَعْضِ النُّصَّابِ وَ الْمُعَانِدِینَ بَرِئْتُ مِنْ جَبْرَئِیلَ النَّاصِرِ لِعَلِیٍّ (علیه السلام) وَ هُوَ قَوْلُهُ وَ رُسُلِهِ وَ مَنْ کَانَ عَدُوّاً لِرُسُلِ اللَّهِ مُوسَی (علیه السلام) وَ عِیسَی (علیه السلام) وَ سَائِرِ الْأَنْبِیَاءِ (علیهم السلام) الَّذِینَ دَعَوْا إِلَی نُبُوَّهًِْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ إِمَامَهًِْ عَلِیٍّ (علیه السلام) ثُمَّ قَالَ وَ جِبْرِیلَ وَ مِیکالَ وَ مَنْ کَانَ عَدُوّاً لِجَبْرَئِیلَ وَ مِیکَائِیلَ وَ ذَلِکَ کَقَوْلِ مَنْ قَالَ مِنَ النَّوَاصِبِ لَمَّا قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) فِی عَلِیٍّ (علیه السلام) جَبْرَئِیلُ عَنْ یَمِینِهِ وَ مِیکَائِیلُ عَنْ یَسَارِهِ وَ إِسْرَافِیلُ مِنْ خَلْفِهِ وَ مَلَکُ الْمَوْتِ أَمَامَهُ وَ اللَّهُ تَعَالَی مِنْ فَوْقِ عَرْشِهِ نَاظِرٌ بِالرِّضْوَانِ إِلَیْهِ نَاصِرُهُ قَالَ بَعْضُ النَّوَاصِبِ فَأَنَا أَبْرَأُ مِنَ اللَّهِ وَ مِنْ جَبْرَئِیلَ وَ مِیکَائِیلَ وَ الْمَلَائِکَهًِْ الَّذِینَ حَالُهُمْ مَعَ عَلِیٍّ (علیه السلام) مَا قَالَهُ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ مَنْ کَانَ عَدُوّاً لِهَؤُلَاءِ تَعَصُّباً عَلَی عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام).
امام حسین (علیه السلام) مَنْ کانَ عَدُوًّا لِلهِ یعنی ملائکه؛ یعنی هرکه به‌واسطه‌ی نعمت‌هایی که خدا بر محمّد (و علی (علیه السلام) و خانواده‌ی آن‌ها ارزانی داشته، دشمنان خدا باشد، که آن‌ها آنقدر نادانند که می‌گویند ما به خدا و جبرئیل (علیه السلام) کینه می‌ورزیم که محمّد (و علی (علیه السلام) را طبق ادّعایشان گرامی می‌دارد و مَنْ کَانَ عَدُوّاً لِجِبْرِیلَ یعنی هرکه دشمن جبرئیل (علیه السلام) باشد که خدا او را، در پیکار با دشمنان خود، پشتیبان محمّد (و علی (علیه السلام) و پشتیبان سایر انبیاء (علیهم السلام) و مرسلین قرار داده است. مَلائِکَتِهِ، یعنی هرکس دشمن ملائکه‌ی خدا باشدکه برای نصرت دین و تأیید اولیائش فرستاده شده‌اند که این گفتار ناصبیان بود که می‌گفتند «ما از جبرئیلی که یاور علی (علیه السلام) باشد بیزاریم و رُسُلِهِ یعنی هرکس که دشمن پیامبرانی که دعوت به نبوّت محمّد (و امامت حضرت علی (علیه السلام) نموده‌اند؛ از قبیل موسی (علیه السلام)، عیسی (علیه السلام) و سایر انبیاء باشد، بعد می‌فرماید: وَ جِبْرِیلَ وَ مِیکالَ یعنی هرکس دشمن جبرئیل (علیه السلام) و میکائیل (علیه السلام) باشد. وقتی پیامبراکرم (درباره‌ی علی (علیه السلام) فرمود: «جبرئیل (علیه السلام) طرف راست، میکائیل (علیه السلام) طرف چپ، اسرافیل (علیه السلام) پشت سر و ملک‌الموت (علیه السلام) جلو علی (علیه السلام) هستند و خداوند از بالای عرش خود بر آنان با خشنودی نظر می‌کند، بعضی از نواصب گفتند: «ما از خدا، جبرئیل (علیه السلام)، میکائیل (علیه السلام) و ملائکه‌ای که با علی (علیه السلام) چنین کنند که محمّد (می‌گوید، بیزاریم». فرمود: «هرکس دشمن این‌ها باشد به‌واسطه‌ی شدّت کینه‌ای که با علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) دارد [خدا دشمن اوست]».
الحسین (علیه السلام)- فَاعِلٌ بِهِمْ مَا یَفْعَلُ الْعَدُوُّ بِالْعَدُوِّ مِنْ إِحْلَالِ النَّقِمَاتِ وَ تَشْدِیدِ الْعُقُوبَاتِ.
امام حسین (علیه السلام) خداوند دشمن کفّار است و با آن‌ها چنان رفتار می‌کند که یک دشمن با دشمن خویش می‌کند؛ از قبیل کیفرنمودن، شدّت عقوبت و شکنجه.