آیه ۴۱ - سوره آل‌عمران

آیه قالَ رَبِّ اجْعَلْ لي آيَةً قالَ آيَتُكَ أَلّا تُكَلِّمَ النّاسَ ثَلاثَةَ أَيّامٍ إِلّا رَمْزاً وَاذْكُرْ رَبَّكَ كَثيراً وَ سَبِّحْ بِالْعَشِيِّ وَ الْإِبْكارِ [41]

[زكريّا] گفت: «پروردگارا! نشانه‌اى براى من قرار ده». فرمود: «نشانه‌ی تو آن است كه سه روز، جز به اشاره و رمز، با مردم سخن نخواهى‌گفت. [و زبان تو، از كار مى‌افتد]. و پروردگار خود را [به شكرانه‌ی اين نعمت بزرگ]، بسيار ياد‌ كن و به‌هنگام صبح و شام، او را تسبيح بگو»!

۱
(آل‌عمران/ ۴۱)

علیّ‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- أَنَّ زَکَرِیَّا (علیه السلام) ظَنَّ أَنَّ الَّذِینَ بَشَّرُوهُ هُمُ الشَّیَاطِینُ وَ قالَ رَبِّ اجْعَلْ لِی آیَةً قالَ آیَتُکَ أَلَّا تُکَلِّمَ النَّاسَ ثَلاثَةَ أَیَّامٍ إِلَّا رَمْزاً فَخَرِسَ ثَلَاثَهًَْ أَیَّامٍ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه) زکریّا (علیه السلام) گمان کرد کسانی‌که او را بشارت دادند شیاطین هستند و گفت: رَبِّ اجْعَلْ لِی آیَةً قالَ آیَتُکَ أَلَّا تُکَلِّمَ النَّاسَ ثَلاثَةَ أَیَّامٍ إِلَّا رَمْزاً؛ پس سه روز زبان او از سخن گفتن بند آمد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۵۶۰
بحارالأنوار، ج۱۴، ص۱۶۸/ القمی، ج۱، ص۱۰۱
۲
(آل‌عمران/ ۴۱)

الصّادق (علیه السلام)- دَعَا زَکَرِیَّا (علیه السلام) رَبَّهُ فَقَالَ فَهَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا یَرِثُنِی وَ یَرِثُ مِنْ آلِ یَعْقُوبَ (علیه السلام) فَبَشَّرَهُ اللَّهُ تَعَالَی بِیَحْیَی (علیه السلام) فَلَمْ یَعْلَمْ أَنَّ ذَلِکَ الْکَلَامَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ تَعَالَی جَلَّ ذِکْرُهُ وَ خَافَ أَنْ یَکُونَ مِنَ الشَّیْطَانِ فَقَالَ أَنَّی یَکُونُ لِی وَلَدٌ وَ قَالَ رَبِّ اجْعَلْ لِی آیَةً فَأُسْکِتَ فَعَلِمَ أَنَّهُ مِنَ اللَّهِ تَعَالَی.

امام صادق (علیه السلام) زکریّا (علیه السلام) پروردگارش را خواند؛ پس گفت: «از نزد خود جانشینی به من ببخش که وارث من و دودمان یعقوب (علیه السلام) باشد». در نتیجه خدای تعالی او را به یحیی (علیه السلام) بشارت داد. زکریّا (علیه السلام) متوجّه نشد که آن کلام از جانب خدای متعال است و ترسید که آن از شیاطین باشد؛ پس گفت: «چگونه برای من فرزندی خواهد بود»؟! و گفت: پروردگارا نشانه‌ای برای من قرار ده! پس از سخن بازماند و دانست که آن از خداوند متعال است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۵۶۰
بحارالأنوار، ج۱۴، ص۱۸۰
۳
(آل‌عمران/ ۴۱)

الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ زَکَرِیَّا (علیه السلام) لَمَّا دَعَا رَبَّهُ أَنْ یَهَبَ لَهُ فَنَادَتْهُ الْمَلَائِکَهًُْ بِمَا نَادَتْهُ بِهِ فَأَحَبَّ أَنْ یَعْلَمَ أَنَّ ذَلِکَ الصَّوْتَ مِنَ اللَّهِ أُوحِیَ إِلَیْهِ أَنَّ آیَهًَْ ذَلِکَ أَنْ یُمْسَکَ لِسَانُهُ عَنِ الْکَلَامِ ثَلَاثَهًَْ أَیَّامٍ قَالَ لَمَّا أُمْسِکَ لِسَانُهُ وَ لَمْ یَتَکَلَّمْ عَلِمَ أَنَّهُ لَا یَقْدِرُ عَلَی ذَلِکَ إِلَّا اللَّهُ وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ رَبِّ اجْعَلْ لِی آیَةً قالَ آیَتُکَ أَلَّا تُکَلِّمَ النَّاسَ ثَلاثَةَ أَیَّامٍ إِلَّا رَمْزاً.

امام صادق (علیه السلام) وقتی زکریّا (علیه السلام) از خداوند خواست که پسری به او ببخشد فرشتگان او را صدا زدند و آن سخنان را به او گفتند. زکریّا (علیه السلام) دوست داشت بداند که آیا آن صدا از جانب خداوند می‌باشد یا نه؛ پس به او وحی شد که سه روز سخن نگوید. و وقتی که زبان فروبست و سخن نگفت فهمید که این کار فقط در قدرت خداوند می‌باشد و این گفتار خداوند است که می‌فرماید: رَبِّ اجْعل لِّیَ آیَةً قَالَ آیَتُکَ أَلاَّ تُکَلِّمَ النَّاسَ ثَلاَثَةَ أَیَّامٍ إِلاَّ رَمْزًا.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۵۶۰
بحارالأنوار، ج۱۴، ص۱۸۴/ العیاشی، ج۱، ص۱۷۲/ نورالثقلین/ البرهان
۴
(آل‌عمران/ ۴۱)

الصّادق (علیه السلام)- لَمَّا سَأَلَ رَبَّهُ أَنْ یَهَبَ لَهُ ذَکَراً فَوَهَبَ اللَّهُ لَهُ یَحْیَی (علیه السلام) فَدَخَلَهُ مِنْ ذَلِکَ فَقَالَ رَبِّ اجْعَلْ لِی آیَةً قالَ آیَتُکَ أَلَّا تُکَلِّمَ النَّاسَ ثَلاثَةَ أَیَّامٍ إِلَّا رَمْزاً فَکَانَ یُومِئُ بِرَأْسِهِ وَ هُوَ الرَّمْزُ.

امام صادق (علیه السلام) هنگامی‌که از پروردگارش خواست که پسری به او ببخشد، خداوند یحیی (علیه السلام) را به او بخشید. از آن بشارت برایش شک ایجاد شد لذا گفت: پروردگارا نشانه‌ای برای من قرار ده! فرمود: «نشانه‌ی تو آن است که سه روز، جز با اشاره و رمز با مردم سخن نخواهی گفت». پس برای حرف‌زدن با سرش اشاره می‌کرد و منظور از رمز همین است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۵۶۲
بحارالأنوار، ج۱۴، ص۱۸۵/ العیاشی، ج۱، ص۱۷۲/ البرهان
۵
(آل‌عمران/ ۴۱)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- قَالَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) حِینَ سَأَلُوهُ عَنْ مَعْنَی الْوَحْیِ فَقَالَ مِنْهُ وَحْیُ النُّبُوَّهًِْ وَ مِنْهُ وَحْیُ الْإِلْهَامِ وَ مِنْهُ وَحْیُ الْإِشَارَهًِْ وَ سَاقَهُ إِلَی أَنْ قَالَ وَ أما وَحْیُ الْإِشَارَهًِْ فَقَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَخَرَجَ عَلی قَوْمِهِ مِنَ الْمِحْرابِ فَأَوْحی إِلَیْهِمْ أَنْ سَبِّحُوا بُکْرَةً وَ عَشِیًّا أَیْ أَشَارَ إِلَیْهِمْ لِقَوْلِهِ تَعَالَی أَلَّا تُکَلِّمَ النَّاسَ ثَلاثَةَ أَیَّامٍ إِلَّا رَمْزاً.

امام علی (علیه السلام) هنگامی‌که از امیرالمؤمنین (علیه السلام) درباره‌ی معنی وحی پرسیدند، فرمود: «از جمله‌ی آن وحی، نبوّت است و از جمله‌ی آن وحی، الهام است و از جمله‌ی آن وحی، اشاره است» و ادامه داد تا اینکه فرمود: «و امّا وحی اشاره؛ پس سخن خدای عزّوجلّ است: او از محراب عبادتش به‌سوی مردم بیرون آمد و با اشاره به آن‌ها گفت: «[به‌شکرانه‌ی این موهبت]، صبح و شام خدا را تسبیح گویید»!. (مریم/۱۱). یعنی به‌سوی آن‌ها اشاره کرد به دلیل سخن خدای تعالی: أَلَّا تُکَلِّمَ النَّاسَ ثَلاثَةَ أَیَّامٍ إِلَّا رَمْزاً.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۵۶۲
بحارالأنوار، ج۱۴، ص۱۸۰/ بحارالأنوار، ج۹۰، ص۱۶
بیشتر